Tíminn Sunnudagsblað

Ulloq
Ataaseq assigiiaat ilaat
Saqqummersitaq pingaarneq:

Tíminn Sunnudagsblað - 05.08.1962, Qupperneq 17

Tíminn Sunnudagsblað - 05.08.1962, Qupperneq 17
ur konunnar ætlaði, að gröfin væri. En sú leit bar ekki árangur. Þar undir var óhreyfð mold, og fundust engin bein. Sigurður Einarsson, sem annars átti heimili á Hrólfsstöðum i Blönduhlíð, hafði farið út í Hegrane^s, þegar vísbendingu hans var ekki fylgt, því'að þar hafði hann með hönd um vörzlu við Héraðsvötn v.egna fjár- pestanna, sem þá voru í algleymingi. Virðist hafa verið búizt við því, að Sigurður yrði tregur til frekari af- skipta af þessu mál. Það var auðvitað á hvers manns vitorði í Skagafirði og miklu víðar, hvað í bígerð var í Miklabæ. Margs konar sögur um fyrirbæri á miðils- fundunum, þar sem Solveig talaði til tuttugustu aldarinnar gegnum móðu og mistur hundrað og sextíu ára, gengu fjöllunum hærra, og marga kvöldstund var það rifjað upp, er menn geymdu í minni sínu úr sögu þeirra séra Odds og sögnum um þau. Nú tóku líka að glæðast draumar og ýmiss konár vitranir, og gerðist slíkt eftir því tíðara sem spenna beina- ævintýrsins jókst og hugblærinn í kringum það gæddist meira dul. Sol- veig og séra Oddur stóðu enn á ný við sængurstokka fólks. Það mun hafa verið einhverja þess ara nátta, þegar óvissa ríkti um úr- slit málsins, að skagfirzka konu í Reykjavík, Maríu Þorsteinsdóttur frá Hrólfsstöðum, dreymdi, að Solveig kæmi til sín, lágvaxin kona, döklc- hærð og fölleit, og bæði sig að koma til Miklabæjar og sjá, hvar hún lægi. Um sama leyti dreymdi föður henn- ar norður í Skagafirði, að séra Odd- ur vitjaði hans, hár og herðibreiður og festulegur á svip. Varpaði hann að bónda þessum orðum: „Ég sé það á þér, að þú ællar að gera þetta fyrir okkur“. Ekki vissi Þorsteinn þó til hlítar að hverju þessi orð lutu, fyrr en séra Lárus fór þess á flot við hann, að hann sækti Sigurð Einarsson út 1 Hegranes. Tókst Þorsteinn þá ferð á hendur, og er ekki að orðlengja það, að Sigurður lét tilleiðast að koma aftur til Miklabæjar til þess að vísa á gröfina, þar sem beinin úr kistunni gömlu, sem fannst haustið 1914, átti að vera. Þótti þá allvel hafa skipazt, því að hermt var þar nyrðra eftir hinum reykvísku miðlum, að bein Solveigar myndu ekki koma í leitirnar fyrr en við aðra tilraun. Var nú grafið á ný og að þessu sinni að tilvísun Sigurðar. Það kom í Ijós, að minni hans hafði ekki skeikað. Komið var beint niður á kistu konunnar, sem jörðuð var 1914. Voru lausu fjalirnar enn sunnan við kistuna og beinin í skúta sínum hjá þeim. Höfðu þau allmjög fúnað, frá því að þau voru færð þang- að fyrir tuttugu og þremur árum, að því er Sigurði virtist. Þó héldu stærstu og hörðustu beinin sér all- vel. Séra Lárus og Stefán Jónsson á Höskuldsstöðum mældu lærlegg og höfuðkúpu. Ekki getur þó annars um stærð höfuðkúpunnar en þess, að hún svaraði til fremur smáu höíði konu. Lærleggurinn reyndist aftur á móti 39 sentimetrar, og ályktuðu þeir af því, að hann væri úr lágvaxinni konu. Af tönnum. töldu þeir sig geta ráðið, að hún hefði verið á þrítugs- aldri. Fjalirnar voru svo heillegar, að unnt reyndist að gera sér grein fyrir upphaflegri stærð kistunnar. Mældist lengdin 147 sentimetrar, en breiddin 42 sentimetrar. Á gaflfjöl vottaði fyr ir járnspöngum, og í moldinni fannst járnhringur, sem þeir Stefán og prestur hugðu vera úr gafli kistunn- ar. Loks fannst þarna ein silfurmilla og ofurlítil pjatla af sterkum dúki. Þótti hún góður fundur, því að sagt GLAUMBÆR í SKAGAFIRÐI. (Ljósmynd: Páll Jónsson). var, að hennar hefði verið getið á ein- hverjum miðilsfunda þeirra, þar sem beinaleitina bar á góma. Stefán á Höskuldsstöðum varpaði fram þeirri getgátu, að Solveig hefði verið dysjuð í fatakistu sinni og studdist þar við gamlar sögusagnir í héraðinu. Kista var nú smíðuð að beinum þeim, sem fundust við uppgröftinn. Voru þau síðan flutt til Glaumbæjar 11. júlí um sumarið. Séra Lárus söng messu i Miklabæ og flutti þar fyrir- bænir, áður en haldið var að Glaum- bæ, og enn messaði hann í Glaumbæj- arkirkju og bað fyrir Solveigu, áður en beinin voru jörðuð þar í kirkju- garðinum með venjulegum hætti. — Var mikill fjöldi fólks við messu í báðum kirkjunum við þetta óvenju- lega tækifæri. Þorsteinn á Hrólfsstöðum og Stefán á Höskuldsstöðum höfðu valið bein- unum legurúm í Glaumbæ. Nóttina áður dreymdi Þorstein, að hann væri staddur í Glaumbæjarkirkjugarði og sæi þar opna gröf. Virtist honum þar hjá sér einhver, er bæði hann að setja á sig afstöðuna. Þegar þeir Stefán og Þorsteinn fóru að ganga um garðinn daginn eftir, varð fyrir þeim leiði séra Gísla Oddssonar, prestssonarins frá Miklabæ, er þar var jarðsettur árið 1855. Hvarflaði fyrst að þeim að taka beinunum gröf við hlið hans. En frá því var þó horfið, þar eð Þorsteini virtist þetta ekki vera sá staður, þar sem hann hafði séð gröfina í draumnum Fann hann og brátt þann stað, er hann þóttist kannast við, og þar grófu þeir. Hafði kirkjugárðurinn í Glaum- bæ nýlega verið stækkaður til norð- urs, er þetta gerðist, og lenti gröfin á mörkum gamla garðsins og við- aukans, austan við miðjan garðinn, svo að afstöðunni svipaði mjög til þess staðar, þar sem beinin höfðu legið í Miklabæjargarði. VI. Hér líður að lokum þessarar sögu. Því er ekki að leyna, að upptaka bein- anna í Miklabæjargarði og gröftur þeirra í Glaumbæ, sætti misjöfnum dómum. Margir véfengdu, að það hefðu verið bein Solveigar, sem upp voru tekin, færðu þéir það meðal apnars fram máli sínu til stuðnings, að dys Solveigar hefði að vitni Gísla Konráðssonar verið sunnan við kirkju garðsvegginn, og mætti hann hafa gerr um þetta vitað en þeir, sem síðar voru uppi. Þeir skírskotuðu einnig til þess, er löngum hefur verið sagt, að Solveig hefði verið grafin inn undir vegg kirkjugafðsins og hefði því legstaður hennar átt að vera innar í garðinum en þau bein, sem upp voru tekin. Þá virðist auðsætt, að Solveig hafi verið komin af þrítugsaldri, þeg- Framhald á 550. síðu. T í M I N N SUNNUDAGSBLAÐ 545

x

Tíminn Sunnudagsblað

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn Sunnudagsblað
https://timarit.is/publication/301

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.