Tíminn Sunnudagsblað - 10.03.1963, Page 17

Minningar frá Langalandi
Það ðar til tiðinda norður í Mývatnssveit liaustjð 1920, að
einn bœnda þar, Valdimar Halldórsson á Kálfaströnd, réð
ráðsmann að búi sinu, en fór sjálfur í siglingar. Var hnn
fyrst nckkra mánuði í Danmörku, einkum á Langalandi, en
hélt síðan suður á ítaliu. Þótti það þá ekki litlum tiðindum
sœta, að norðlenzkw bóndi skyldi fara siíka för. Á heimleið-
inni dvaldist Valdimar loks nokkuð í Skotlandi. — Valdimar
skráöi ierðaminningar sínar og flutti erindi um þœr á
skemmtifundum í Mývatnssveit. Hér birtast minningar hans
frá Langalandi, fœrðar i búning af frœndi hans, Hdlldóri ís-
leldssyni.
Árla vetrar árið 1920 dvaldist ég
í Kaupmannahöfn um mánaðarskeið.
Þar var bæði gott og skemmtilegt
að vera. En mig langaði til að kynn-
ast dönsku þjóðinni og sveitalífinu
þar í landi. Mér var það líka ljóst,
að ætti ég að öðlast einhvern skiln-
ing á danskri þjóðarsál, þá yrði ég
að vera meðal alþýðunnar og læra
málið sem bezt.
Reyndin hafði hins vegar orðið sú,
að í borginni umgekkst ég einkum
landa mína, svo að lítið þokaðist þar
á þá leið, sem ég hafði ætlað mér.
i>ví var ég nú að leggja af stað tii
Langalands að morgni 7. des. Þar
hafði Dansk-Islandsk samfund útveg-
að mér dvalarstað um skeið.
Ég fór með járnbrautarlest til
Korsör, en þangað eru 14 danskar
milur, og var hraðlest þeirra dönsku
2 stundir að fara þá vegalengd. —
Það var svalur vetrarkaldi þennan
morgun, eins og oft um þessar mund
ir, svo að ég varð feginn að koma
inn í hlýjan járnbrautarvagninn. Ég
náði i sæti úti við glugga og hugði
gott til að njóta útsýnisins, meðan
ekið væri yfir Sjáiand. Þótt Bjarna
Thorarensen þætti það land forðum
daga „svipijótt sem neflaus og augna
laus ásýnd“, þá gat ég ekki verið
honum sammála um það. Að vísu
eru mishæðir litlar, en þó býr landið
yfir mikilii fegurð. Meðfram braut-
inni eru greni furu- og beykiskógar
og svo vötn nær og fjær. Þess á milli
er svo næstum allt akrar. Víða var
veiið að plægja þá, en sumir voru'
sánir og algrænir, því að rúg og
hveiti er sáð á haustin. Hins vegar
er byggi og höfrum ság á vorin.
Syggðin er mest í þorpum, en em-
stök bændabýli sjást þó hér og þar.
Flest eru húsin hvít með rauðum
þökum, byggð úr múrsteini og kölk-
uð utan.
En þó að ég hefði mikinn hug á
aö njóta þess útsýnis, er þarna bar
fyrir augu, var þó víðs fjarri, að það
ætti hug minn allan. Þegar lestin
var rétt að renna af stað frá Höfn,
birtist allt í einu í dyrum vagnsins
tvítug blómarós, sem kemur hiklaust
og sezt við hlið mína. Hún var öll
hjúpuð í silki, með perlufesti um
hálsinn og eigi minna en einn dem-
antshring á öðrum hverjum fingri.
Og lái mér svo hver sem vill, þó að
hugur minn væri ekki óskiptur hjá
náttúrufegurðinni úti fyrir.
Og svo gerðist það, að henni varð
það á, sjálfsagt alveg óvart, að koma
svolítið við mig með olnboganum. Því
fylgdi auðvitað bón um fyrirgefn-
ingu, sem nærri má geta, hvort ekki
hefur verið auðtengin. En þetta varð
tii þess, að samræður okkar hófust.
Hún var kaupmannsdóttir úr Kaup-
mannahöín og ætlaði til Krosseyrar
að heimsækja frænku sína.
Hún sagði, að þótt það væri gam-
an í leikhúsum, kvikmyndahúsunum,
kaffihúsunum og dansleikjum og
jafnvel söfnum, þá væri þó nauðsyn-
legt ag breyta til öðru hvortí og létta
sér ttpp með þvi að ferðast dálítið.
Hún hafði lík.a ferðazt nokkuð, bæði
i sínu heimalandi og erlendis.
Svo rek ég ekki samtalið meira.
En tveir tímar geta stundum verið
helzt til fljótir að líða, og ag þessu
sinni formælti ég lestinni heitt og
innilega, í huga mínum, fyrir flýt-
Valdimar- Halldórsson.
inn, þó að hann væri nú að vísu ekki
svo mikill, í samanburði við enskar
lestir. Svo yarg ég að kveðja minn
ágæta sessunaut. sem cg hefi því
miður ekki ség síðar.
Þegar til Korsor kom, visaði gild-
vaxinn lögregluþjónn mér á skipið,
sem fara átti til Langalands. Það var
næstum ferðbúið. hlaðið vörum og
farþegum.
Skipið fór á tveimur og. hálfum
lima til Rödköping á Langalandi, sem
er stærsti bærinn þar í iandi, en svo
varð ég að bíða í rúma þrjá tíma
eftir næstu járnbrautarlest. Sú lest
þótti mér fara fiægt yfir, því að hún
kom við á einum sex stöðum, áður en
korn að mínum áfangastaö. sem
Hædeby heitir Þá var klukkan sex
og dimmt af nóttu. Reyndar var þó
lestin ekki búin að vera nema rúm-
lega eina klukkustund á leiðinni, en
það voru aðeins átján kílómetrar,
sem hún hafði farið.
Þegar ég hafði staðið Utla siund á
stöðinni, kemur til mín maður og
heilsar mér afar vingjarnlega og bíð
ur afsökunar á því, hvað hann komi
seint. Þá býður hann mig hjartanlega
veikominn og segír, að nú skuli ég
koma heim með sér og dveljast þar
eins lengi og ég vilji. Þetta var Jen-
<;en fripkólakennari. Frískólar eru
víða í Danmörku, þeir njóta ekki
styrks frá ríkinu nema að nokkru
leyti og eru eign einstakra manna
eða sóknarfélaga.
Skóla þessum kynntist ég betur
síðar og leizt allvel á hann. Sérstak-
lega hvag náttúrugripasafn skólans
og öll kennsluáhöld voru fullkomin.
Þanra var börnum kennt á aldrinum
8—12 ára og svo unglingum tvö kvöld
í viku.
Þegar kom heim til Jensen, beið
okkar kvöldverður, og skorti þar ekki
fína rélti, en ekki þ^tti mér minnst
um vert, að öðrum megin á borðinu
stóð íslenzki fáninn. en hinum meg-
T f M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
233