Tíminn Sunnudagsblað - 10.03.1963, Page 21

Nú er fljótt farið í fjárhúsin. Ánum
er hleypt út. Þær hlaupa að læknum
og svala sér á hreinu og tæru upp-
sprettuvatninu. Á meðan er heyið
borið á garðinn, hlöðugólf sópað og
krær rakaðar. Ærnar ryðjast inn,
þegar opnað er. Þær raða sér að
jötu og taka hraustlega til matar. —
Ivömbum verður að gera sömu skil.
En þeim gaf ég tuggu um morguninn,
áður en ég fór. Svo verður að vatna
hrossunum, kemba þeim og gefa
sinn síðdegisskammt. Leysa niður
hey til næsta dags og troða því í
polka. Og svo er komið að fjósaverk-
um. Kýrnar krefjast matar síns, og
hann má ekiki við neglur skera. Þær
þurfa líka mikið að drekka, og vatn
ið handa þeim verður að sækja niður
í lind, stutta leið að vísu, en nokk-
uð bratta. Vatnið er gott og heil-
næmt, og það birgist aldrei af ís né
snjó, alltaf opið og tiltækt til svöl-
unar mönnum og skepnum.
Veðrið er nú orðið betra. Hver
skepna hefur fengið fóður og vatn,
og húsin þeirra eru þurr og sæmi-
lega hlý. Og nú hlakkar maður til
þess að setjast inn, fara í þurr föt
taka sér bók í hönd og njóta heimil-
ishlýjunnar. En þá kemur sambýlis-
maðurinn og segir: — Okkur er ekki
til setu boðið að sinni, það er kominn
maður að sækja lækninn. Við verð-
um að fara báðir, því að áin er eifið
eftir bylinn.
Já, skyldan kallar, og ekki má
tregðast við að sinna brýnni þörf. Við
göngum norður á Hamar. Báturinn
hvolfir skammt frá vatnsborðinu. —
Þétt krapaskrið er í ánni, og dimmt
er orðið. Báturinn er tekinn, ýtt á
flot. Það er harla erfitt að róa gegn-
um krapahrönglið, sem er svo þétt,
að varla sér í vatn, og okkur sækist
seint yfir ána. — Þó mjakast Jitla
kænan hægt og hægt að norðurland-
inu. Læknirinn er að koma að ánni
heiman frá sér, og tafarlaust er iagt
aftur út á krapafullt jökulvatnið.
Hægt og seint, en slysalaust, gengur
að komast að suðurlandinu. Þessu
verki er lokið. Læknirinn stígur á
hestbak og heldur sína leið með
manninum, sem er að sækja hann.
Við Loftur drögum bátinn nokkuð
upp frá vatninu, hvolfum honum og
hreinsum hann vandlega.
Nú er hætt að snjóa og komið all-
gott veður. Heim er haldið. En und-
ir vökuloikin kemur læknirinn aftur,
og nú verður að flytja hann upp yfir.
En á meðan skyldj fylgdarmaður
hvíla sig og hestana heima á Iðu. Nú
var krapaskriðið heldur minna og
ögn hægara að komast yfir. En heim
að Laugarási urðum við að fara og
bíða á meðan læknirinn útbjó lyf
handa sjúkbngnum, sem hann var
sóttur til. En ekki tók það langan
tíma. Svo er farið aftur til baka. —
Gengið vel frá bátnum og því, sem
honum tilheyrir, og gengið heim. —
Dagsverkinu er að þessu sinni lokð,
og er þá skammt til miðnættis.
Gott er að leggjast til hvíldar heil-
brigður, nokkuð lúinn, en ánægður
að öllum verkum er lokið og allt
gekk óhappa- og slysalaust. Eitt skref
ævileiðar áfram stigið. Svipað þessu
líða vetrardagarnir. Þó með marg-
víslegum frávikum, eftir veðri, vegum
og ferjuþörf. En vig ferjukalli mátti
búast, hvenær sem var og hvernig
sem á stóð. Stundum gerði Norðri
isbrú á ána, og þótti mikil samgöngu
bót og nokkur starfsléttir. En þó
var ísinn á Hvítá einatt varhugaverð
ur og varð að notast með aðgæzlu.
Því oft var hann veikur eða opin vök-
in undir snjóföli við fætur manns.
En tíminn mjakast áfram, dagar
líða og dagar koma. Samgöngur
batna, menn færast hver nær öðrum.
Bílarnir þjóta nú eftir góðum veg-
um, þar sem voru aðeins troðnar
braulir og torfærur. Traustar brýr
tengja saman byggðir, þar sem erfið
og hættuleg vatnsföll skiptu þeim í
sundur. Símaþræðir téngja bæ við
bæ og sveit við sveit. Og víðar og
viðar eru spenntar raftaugar, sem
færa yl og birtu inn á heimili og létta
störfin. Þetta er gott og mjög ánægju
legt. En samt er gott og fróðlegt að
skyggnast fáein ár til fortíðar og
gleðjast og þakka það, sem ávinnst
til hagsbóta.
Vig jólalok 1962.
Mussuleggur —
Framhald af 223. sí8u.
stokknum, og loks er lagzt á glugg-
ann og kveðið með ámátlegri röddu:
Vaki þú, Búi
viljirðu finna Móra;
knæfur er knúi;
kyrkt hef ég fjóra;
Lítt’ upp í ljéra,
Lítt’ upp í ijóra.
Er mælt að presti yrð! svo hverít
við, að hann þyti í ósköpum upp fyr-
ir konu sína í rúminu”.
Jóhann Ólafsson hét maður og bjó
í Laxárdal í Ilrútafirði, auðugur að
kvikfé. EiU kvöld taldi hann fé sitt
að venju og vantaði þá eitt lamb.
Um nóttina dreymdi Jóhann, að
Mussuleggur kom að honum og sagði:
•Jóhann, sástu ekki til mín í dag? —
og vísaði honnm á, hvar hann hefði
roðið lambinu ofaní dý. Morguninn
eftir fann Jóhann lambið þar. — Jó-
hann Ólafsson var fæddur og upp-
alinn á Kverngrjóti í Saurbæ, næsta
bæ við Bjarnastaði, þarsem Galdra-
Hallur var í uppvexti sínum um sama
leyti, svo Jóhar.n hefur væntanlega
minnzt æskufélaga síns vig þetta tæki
færi.
Ð
Þegar Sólheima-Móra eða Mussu-
leggs er fyrst getið á prenti, árið
1862 í fyrra bindi þjóðsagna Jóns
Ámasonar, eru ekki nema tvö ái Iið-
in síðan Finnur bóndi Finnsson lézt
á áttræðisaldri; en Guðrún kona hans
hafði látizt 1846. Það er eingin feimni
við þálifandi menn í sögunni hjá Jóni
Árnasyni, þegar hann segir: „Nú
þykir Mórj vera orðinn mjög dofn-
aður og kyrrlátur; samt er ekki
trútt um, að enn þyki sem Sólheima-
fólk sæki illa að“.
Nú er það aigeingast um uppvakn-
íngana að þeir eru svæsnastir á
ýngri árum, en daprast og verða nán-
ast kímilegir, þegar stundir líða. Ekki
voru menn á því um og eftir aldamót-
in síðustu, að Móri Mussuleggur væri
liðinn undir lok, því Finnur Jónsson
á Kjörseyri kann margt nýlegt frá
honum að segja í Þjóðháttum sínum;
en ag vonum eru þar eingar hryðju-
verkasögur. Ekkert af því efni er
dregið til þess háttar.
(Heimildir: Þjóðsagnasöfn, s.s.
Jóns Árnasonar, Ólafs Davíðs-
sonar, Bjöms Bjarnasonar frá
Viðfirði, Odds Björnssonar, og
Strandamanna saga Gísla Kon-
ráðssonar, ásamt athugasemd-
um og sögulegum íaukum Jóns
Guðnasonar.)
Þrándur í Hliði —
Framhald af 232. sí3u.
Hann ætlar að risa upp, en það tekst
ekki, höfuðið er orðið býsna þungt.
En þá læsir hann lúkunum í moldar-
barð og rembist við að rífa þqð upp.
„Þeir skulu komast að því keyptu,
áður en þeir éta upp góssið hennar",
endurtekur hann. „Komist þeir í
greiparnar á mér, þá skal ég hantéra
þá til svona og til svona" — og hann
nístir rofig á milli handa sér.
Nú kemur Sigga vagandi: „Skömm
er að sjá þig — ég hef leitað að þér
um allar trissui, og þá hangirðu hér
berfiausaður. Hvar er Inga?“
„Ætti ég að vita, hvar þetta þvæl-
ist? Nú er ég svo reiður, að ég vildi
vera dauður”. Og hann leggst. aftur
á barðið, rótar þar og ýlir
„Þú lætur það, kort sagt, vera
að liggja hér eins og afstyrmi —
það verður þokkalegt að hirða af þér
dáminn, þegar þú kemur heim“, seg-
ir Sigga. „Og hvers vegna ertu að
hallmæla dóttur þinni, segi ég —
„hvar þetta þvælist — ég segi ekki
meira“.
“Það er ekki lánið yfir því húsi,
þar sem dóttirin eigrar ein um hlöð-
in. Og nú er ekki ætur biti til í hjall-
inum, eftir allc það, sem ég brytjaði
niður í kjaftana á þeim“.
„O-jæja, enginn gat vitað það fyr-
ir fram, að þessu væri á glæ kastað.
Það var þó tilraun".
Bræðin sjatnaði heldur, en nú
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
237