Tíminn Sunnudagsblað - 24.11.1963, Blaðsíða 18

Oftast er háð atvikum allmargt
það, er hendir mann í lífinu, eða svo
má virðast. En . . . skyldi ekki ein-
mitt eitthvert afl vera þar á bak við,
afl, sem einstaklingurinn ræður ekki
við, afl, sem er að einhverju leyti
utan við sjálfs-vit og -vilja hans?
18 ár eru liðin frá því að ég las í
„Lesbók Morgunblaðsins'- 30. sept.
1945 (þ. e.: í 38. tbl., XX. árg.) dá-
litla grein — auðsjáanlega þýdda (þó
af mál-vanefnum) úr ensku, og virt-
ist höfundarnafnið enskt. Greinin
hét: „Galdraheilinn“.
Vegna þeirra fullyrðinga í grein-
inni, að úr 23-stafa tölu væri ekki
hægt að lesa og að „sú tala héti ekk-
ert“, ætlaði ég mér að sýna fram á
annað, þar sem mér hafði, þá fyrir
44 árum, verið bent á það. Því lagði
eg blað-eintakið til hliðar og geymdi
betur en' venjulega.
En árin hafa liðið — — liðið —
og ótal margt breytzt.---------Og nú
er þessi „Lesbók“ Mbl. ekki lengur
til.-----Og Ámi minn, vinur, Óla,
hættur slíkum störfum.
Sunnudagsblað Tímans er komið
fram og virðist hafa erft vaxtar-lagið
svo að það verði geymt í BÓK og
lesið, öðru vísi en sem „dægurfluga“,
líkt og var með „Lesbókina“ hans
Árna, þótt ekki sé mikinn annan
skyldleika að finna------------og þó
---------þjóðlegu og sögulegu fræðin
m.m.
Af þessum ástæðum bið ég vaxtar-
arftakann að geyma eftirfarandi
minningu og fróðleik.
Þegar eg fyrir 18 árum las fyrst-
nefnda grein, kom mér upp í huga
eftirskráð atvik, sem nú er orðið yfir
60 ára gamalt. En þar sem ég (af
einhverjum ástæðum, — líklega
tímaskorti þá) framkvæmdi ekki
strax að færa þetta í letur og senda
vini mínum og samfélaga Árna Óla
til birtingar í Lesbókinni sinni, hef-
ur verkið dregizt allt til þessa.
Af því að eg hef hvergi heyrt getið
um né séð leiðbeiningu um að skrifa
rétt upp og les-merkja rétt tölur, og
svo að lesa úr tölum, — og enn þar
sem getan er takmörkuð til að gera
annað en að beita penna einfaldlega
— þá reyni eg hér að skrásetja þessa
gömlu minningu bæði til þess, að efni
hennar týnist ekki en verði geymt,
og til þess, að þeir megi njóta leið-
beininganna, er það vilja þiggja, svo
og í minningu hins góða, löngu látna
og síréttláta kenara, sem þá lét
mér og um 11 öðrum félögum mín-
um þessa kennslu í té. — Blessuð
veri alltaf minning hans Líklega
hefði mín ævi lagzt um annan farveg,
hefði hann mátt halda heilsu og, lif-
að lengur og í sínu starfi. Guð einn
veit þó, hvort það hefði orðið mér
eða samferðamönnum mínum ham-
ingjuríkara.
Og nú sendi eg þetta Sunnudags-
blaði Tímans af því að það er að
formi til arftaki Lesbókarinnar hans
Árna, getur því geymzt þar í bókar-

Desiljónir. Síóviljónir. Öftiljónir. jSeptitjónw. œSexijónir.
123 ’fóóhsQ'lodlSQ '102^897*361 [230*871
RIC FRANK RUSSEL
EINA LAUSNIN
FRAMTÍÐARSÖGUR þurfa ekki að fjalla urn framtiðina.
Þœr geta a>llt eins verið tímalausar eins og goðsögur, eða
hafa gerzt í fjarlægri forneskju. Dœmi um slíka tímalausa
sögu, er smásagan eftir Eric Frank Russell, sem hér birtist.
Hún gerist í upphafi tilverunnar, er sköpunarsaga fyrstu
Mósebókar fœrð í búning framtíðarsagna.
Hann sat í myrkri og þar var eng-
inn annar. Ekki rödd, ekki hviskur.
Ekki snerting handar. Ekki hlýja frá
öðru hjarta.
Myrkur.
Einvera.
Eilíf innilokun þar sem allt var
svart og þögult og ekkert bærðist.
Fangavist án undangengins dóms.
Refsing án syndar. Hið óbærilega,
sem varð að bera, nema finna mætti
einhverja leið til undankomu.
Engin von um björgun frá neinum
öðrum. Engin sorg eða samúð eða
meðaumkun frá annarri sál, öðrum
huga. Engar dyr til að opna, engar
skrár til að snúa, engar slár til að
saga í sundur. Aðeins djúp niðdimm
nótt til að þukla og ekkert að finna.
Fálma til hægri og þar er ekkert.
Rétta höndina út til vinstri og finna
algert tóm Ganga áfram í myrkrinu
eins og blindur maður, sem hefur
villzt í geysistórum sal og þar. er
ekki gólf, ekki fótatak, ekkert til
að tálma förinni.
Hann gat aðeins snert og skynjað
eitt. Og það var hans eigið sjálf.
Þess vegna voru einu tækin til að
losna úr prísundinni þau, sem leynd-
ust með honum sjálfum. Hann varð
sjálfur að frelsa sjálfan sig.
Hvernig?
Enginn vandi er óleysanlegur.
Vísindin lifa á þessari kenningu. Án
hennar dæju vísindin. Hann var hinn
fremsti vísindamaður. Hann gat því
ekki neitað þessari skírskotun til
hæfileika sinna.
Plágur hans voru leiðindi, einvera,
andlegt og líkamlegt aðgerðarleysi.
Við þær var ekki hægt að búa. ímynd
unaraflið leggur til auðveldustu
undankomuleiðina. Þeir, sem eru i
spennitreyju, flýja líkamsfjötrana yf-
ir í draumaland, sem þeir eiga sjálf-
ir.
En draumar nægja ekki. Þeir eru
óraunverulegir og allt of skammir.
Frelsið, sem skyldi unnið, varð að
vera ósvikið og varanlegt. Það þýddi,
að hann varð að skapa veruleika úr
draumum, veruleika, sem fengi stað-
izt um eilífð. Hann varð að viðhalda
sér sjálfur. Ekkert minna gerði und
ankomuna algera.
Hann sat í myrkrinu og barðist við
978
TlMINN - SUNNUDAGSBLAÐ