Tíminn Sunnudagsblað - 15.03.1964, Blaðsíða 21

slysfarir í mörguni öðrum vötnum
hér á landi.
Eg hef leitað nokkuð í fornum
annálum, en þar er lítið minnzt á
Þingvallavatn. Enga leið tel ég að
vita fyrir víst, hversu margir menn
hafi farizt í Þingvallavatni frá upp-
hafi íslandsbyggðar. Úr þeim prent-
uðum annálum, sem ég hef leitað í,
skulu þessi dæmi tekin frá 17. og
18. öld.
Árið 1666 drukknaði piltur í Öxar-
ármynni, austan úr Þykkvabæ, fannst
ekki fyrr en u;n haustið.
Árið 1676 drukknaði maður í Þing-
vallavatni, Bjarni Einarsson.
Árið 1683 drukknaði maður í Þing-
vallavatni.
Árið 1701 drukknaði í Þingvalla-
vatni Jón Einarsson, kallaður lærði.
Árið 1702 drukknaði í Þingvalla-
vatni meðreiðarmaður séra Einars
Pálssonar, prófasts að Gilsbakka
Duttu báðir i sömu vök, en séra
Einar komst lifs af.
Árið 1706 drukknaði búandi maður
í Vatnskoti i Þingvallasveit.
Þetta tímabil nær yfir 40 ár. Segir.
þar frá drukknun sex manna og eru
þó naumast allir taldir.
Meðal merkra manna, sem vitað er,
nð drukknað hafi í Þingvallavatni, er
séra Magnús Sæmundsson prestur á
Þingvöllum .Hinn 2. febrúar árið 1780
féli hann niður um ís i hina svo
nefndu Arnarfellsrifu, en það er
brestur mikill, sem oft kemur í ís-
inn út frá vestari enda Arnarfells.
Séra Magnús var að koma frá messu
að Úlfljótsvatni, og var hann ríðandi,
einn á ferð.
Nokkru áður höfðu menn rætt um-,
svo að prestur heyrði, að Arnarfells-
rifa ætlaði að verða ótrygg þennan
vetur. Er þá mælt, að prestur hafi
sagt: „Hún 'oíður eftir mér“. Þótti
þetta forspá.
Vísa hefur lifað á vörum manna
um fráfall séra Magnúsar, en enginn
mun þó vita eftir hvern hún er.
Vísan er svona:
Enginn veit um afdrif hans,
utan hvað menn sáu,
að skaflasporin skeifberans
skörp til heljar lágu.
Á þeim sextíu og þremur árum,
sem liðin eru af þessari öld, er mér
kunnugt um, að sjö menn hafi farizt
i Þingvallavatni, sex af bátum og einn
gegnum ís.
Eftir því, sem hér hefur verið sagt,
væri ekki fjarri lagi að ætla, að um
það bil tugur manna hafi drukknað
í vatninu á öld, og gætu þar því hafa
farizt um eða yfir eitt hundrað manns
síðan land byggðist.
Um stór slys í Þingvallavatni hef
ég ekki heyrt getið, þótt sjálfsagt
hafi oft hurð skollið nærri hælum.
Espólín segir svo í árbókum sín-
um árið 1553, en er þó ekki alveg
viss um, hvenær þessi atburður gerð-
izt:
Tíu menn riðu úr Grafningi yfir
Þingvallavatn til aftansöngs að Þing
völlum. En svo bar til, að ísinn seig
undan þeim, svo að þeir lentu allir
i vatninu, ásamt hestunum. Þeir kom-
ust þó allir upp úr, nema einn. Eft-
ir að þeir, sem björguðust, voru komn
ir upp úr, biðu þeir nokkra stund, ef
vera kynni, að manninum skyti upp.
Eflir hálfa eykt, eða vel það, riðu
þeir burt, en þegar þeir voru skammt
farnir, heyrðu þeir kallað eftir sér,
og sneru þeir þegar aftur að vök-
inni. Hafði maðurinn þá komið upp
hökunni og hélt sér svo. Drógu þeir
hann upp úr og færðu hann í þurr
föt, og reið hann síðan með þeim
til Þingvalla. Sagði hann, að sér hefði
virzt svo sem vatninu hefði verið
haldið frá vitum sér.
Á útmánuðum árið 1917 fór lík-
fylgd frá Heiðarbæ suður yfir vatn og
ætlaði að Úlfljótsvatni. Með henni
voru prestshjónin frá Þingvöllum,
séra Jón Thorstensen og kona hans,
ásamt tveimur uppkomnum börnum
þeirra.
Voru þau hjón bæði ríðandi, en
flest annað hið yngra fólk á skautum.
Þegar komið var fram undir land,
nálægt Villingavatni, brast ísinn und-
an hestum prestshjónanna, og fóru
þau bæði i vatnið, ásamt dóttur
þeirra, sem kom þar að og ætlaði
að hjálpa. Einar Halldórsson, síðar
hreppstjóri á Kárastöðum, var þarna
nálægt á skautum, og tókst honum
með einstöku snarræði að bjarga öllu
fólkinu úr dauðans greipum. Mátti
þar ekki miklu muna, að hópur fólks
færist á sviplegan hátt.
Munnmæli
Ekki er margt í munnmælum eða
þjóðsögnum undarlegra atburða, er
snerta Þingvailavatn, og þó fleira en
hér verður greint.
Árið 1402 er frá því sagt, að Þing-
vallavatn hafi horfið nær til helftar
nokkra daga. Vissu ei menn af hvaða
orsök var, þvi að regn og úrkoma
A.W' I
1 1 M I N N - SUNNUDAGSB.'jlB