Tíminn Sunnudagsblað - 05.04.1964, Blaðsíða 4

Ég gekk vestur í ÞjótS-
minjasafn og hélt |>ar upp á
efsta loft. I lítilli skonsu nær
því uppi á hanabjálka hitti
ég ungan mann, sem var
önnum kafinn viÖ atS færa
spjaldskrá. Þór Magnússon
heitir sá, og hann hefur ný-
lega lokíð prófum í fornleifa-
frætJi og þjóÖháttafræÖi vií
Uppsalaháskóla í SvíþjóÖ.
Ég spyr Þór atS því, hvert
verksvitS hans og starfs-
heiti sé í þessu húsi.
— Ég er safnvörður við þjóðhátta-
deild þjóðminjasafnsins. Deildin var
stofnuð frá síðustu áramótum, og ég
tók hér við störfum í janúarlok. —
Starfsvið deildarinnar er að safna og
lialda til haga öllum fáanlegum upp-
lýsingum um þjóðmenningu íslend-
inga, þjóðhætti, þjóðtrú og þjóðsiðu.
Drög að þessari starfsemi voru þó
lögð fyrir stofnun deildarinnar, 03
safnið sendi út fyrstu spurnin.gaskrá
sína árið 1960. Hún fjallaðl um
slátrun og sláturverk. Þórður Tómas-
son safnvörður að Skógum tók þann
lista saman í samráði við Kristján
Eldjárn þjóðminjavörð, en Kristján
á upptökin að þessari starfsemi og
er frumkvöðull þess, að þjóðhátta-
deildin var stofnuð, að því er úg
bezt veit.
— Og hafa margir listar verið send-
ir út?
— Við erum að ganga frá þeim ell-
efta. Hann fjallár um gestakomur og
verður sendur mönnum nú alveg a
næstunni.
— Um hvað hafa þeir listar fjallað,
sem þegar hafa verið sendir út?
— Þeir hafa mest fjallað um bú-
skaparhætti til landsins, en sumir þó
fremur um þjóðsiðu og þjóðtrú en at-
vinnuháttu. Fyrsti listinn fjallaði um
slátrun og sláturstörf, eins og ég
nefndi áðan. Síðan var snurt um naut-
pening, þá um haugburð, vallarvinnu
og hirðingu eldiviðar. Fjórði listinn
var um andlát og útfararsiði, og þá
kom listi um ljós og eld í þjóðhátt*
um og þjóðtrú. Sá sjötti nefndist A5
koma r>-%:ólk í mat, og sá sjöundi var
um kvöidvökuna. Þá var spurt um
fráfærur, og síðan um orf, ljá og
hrífu. Sá listi var.sendur út í sam-
ráði við orðabók háskólans, og meg-
ináherzla var því lögð á heiti á þeiin
verkfærum. Tíundi listinn fjallaði um
barnið, fæðingu þess og fyrsta ár, ug
nú er sá ellefti á leiðinni, gestakoin-
ur. Með þessum ellefta lista breytuin
við dálítið um form frá því, sem var
á fyrri listunum, og því völdum við
handhægt efni meðan menn eru að
venjast nýja forminu. Við ætlumst
ekki til þess, að honum sé hægt að
svara einfaldlega með einu eða tveim
ur orðum, heldur viljum við fá sjáit-
stæðar greinar.gerðir um þau atriði,
sem um er spurt, og því ýtarlegri sem
þær eru, því betra.
— Hvað sendið þið þessa lista
mörgum mönnum?
— Við höfum haft um 150 heimild-
armenn, en sú tala er þó dálítið breyíi
leg. Margir heimildarmannanna eru
orðnir rosknir og heltast úr lestinni.
Yfirleitt hafa þeir, sem leitað hefur
verið til, brugðizt vel við, sumir á-
gætlega, en hjá öðrum eru svörin
þynnri, eins og gengur, sumpart af
því, að þekkingin er minni, áhugi
kannski af skornum skammti eða tími
ónógur, en það tekur talsverðan tima
að gera listunum full skil. En yfir-
leitt hefur árangurinn af fyrirspuri’-
unum orðið góður, raunar merkilega
Rætt við Þór Magnússon um (Djóðháttasöfnun
292
T I M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ