Tíminn Sunnudagsblað - 14.06.1964, Blaðsíða 6

Skálafelli 31. ágúst 1728. Hans verður
nánar getið í þætti þessum.
2. Anna Eiríksdóttir, fædd á Skála-
elli 1731. Hana átti síra Sveinn
íalldórsson prestur í Einholti, síðan
Hraungerði og prófastur í Árnes-
sýslu. Þau hjón eignuðust sextán
böm. Anna var „sem allar þær syst-
ur öðrum fremur að gáfum og öllu
kvenlegu atgjörvi". Hún sálaðist 22.
febrúar 1797.
' 3. Jón yngri Eiríksson, fæddur
um 1737. Hann las lögfræði við há-
skólann í Kaupmannahöfn, en hvarf
próflaus frá námi. Umboðsmaður
Flögujarða í Skaftártungu og bjó á
Ljótarstöðum. Missti búpening sinn
í móðu, settist þá að í Nýjabæ við
Amarbæli í Ölfusi. Tveim árum
seinna fékk hann Vestmannaeyja-
sýslu, bjó lengst af í Stakkagerði.
Kvæntist Þónurni Ólafsdóttur, þeirra
hjónaband bamlaust. Jón sýslumað-
ur andaðist holdsveikur 8. desember
1796.
4. Þórdís Eiríksdóttir, fædd um
1740 í Hólmi. Hún varð tvígift.
Hennar fyrri maður Einar, sonur
síra Brynjólfs gamla Guðmundsson-
ar. Einar dó í bólu 1786. Þau áttu
tvo syni, annar þeiira, er Eiríkur
hét, bjó Iengi á Brunnum. — Seinni
maður Þórdísar var Sigurður Gutt-
ormsson, bóndi í Borgarhöfn, og þar
andaðist hún árið 1802.
5. Guðrún Eiríksdóttir, átti Árna
bónda á Smyrlabjörgum, Brynjólfs-
son, einn hinna mörgu barna síra
Brynjólfs gamla. Þau Guðrún og
Árni eignuðust átta börn saman, að-
eins tvö náðu aldri: Steinunn tví-
gift, húsfreyja á Skálafelli og Hala
í Suðursveit, og síra Brynjólfur prest-
ur. í Sandfelli, síðar í Langholti í
Meðallandsþingum. Guðrún Eiríks-
dóttir sálaðist rétt fyrir aldamótin
1800.
6. Kristín Eiríksdóttir, húsfreyja á
Hnappavöllum. Ilana álti Þorlákur
bóndi Sigurðsson, Stefánssonar, merk-
LúSvík Harboe.
isbóndi og hagur svo sem þeir ætt-
menn fleiri. Þeirra börn tvö. Kristín
var orðlögð ljósmóðir: „naut árlega
þeirra af konungi gefnu peninga,
sem helzta nærkona í Eystri-Skafta-
fellssýslu“.
7. Ámi Eiríksson, fæddur i Hólmi
1745. Bóndi í Hjálmholti í Flóa,
hreppstjóri og sáttanefndarmaður.
Bar gott skynbragð á lækningar og
í öllu vel virtur. Kona hans var
Margrét, dóttir síra Magnúsar prests
í Villingaholti, Þórhallasonar. Þeirra
börn sex. Árni Eiríksson sálaðist
2. maí 1807.
8. Ólafur Eiríksson, fæddur í .
Hólmi. Nam í Skálholtsskóla. Djákn
að Þykkvabæjarklaustri, síðar í Odda
og prestur í Holtaþingum, bjó í
Guttormshaga, sæmilegur búmaður,
en sérlundaður. Hann var hagmælt-
ur, og má sjá í Landsbókasafni sýn-
ishorn kveðskapar hans. — Ólafur
Eiríksson andaðist 12. nóvember
1790, ókvæntur og barnlaus.
IV.
Sveinninn, sem fæddist í ágúst-
mánuði 1728 á Skálafelli í Suður-
sveit, varð snemma á orði, gæddur
fágætum námshæfileikum. Nam utan
bókar bænir og sálma um leið og
hann lærði að tala og læs á bók um
leið og hann þekkti stafina.
Eitt sinn, er hann eignaðist nýtt
bænakver, var tekið til óspilltra mála
og þulið. Sjálfsagt hefur þetta guðs-
orð verið tyrfið, og snáðinn ef til
vill illa upplagður. Leiddist iionum
þófíð og vildi leita óbrigðulla ráða,
svo að bænirnar festust í minni.
Reif blöð úr bókinni, tuggði vand-
lega og át. Kappgirni var í blóð bor-
in.
Frumbernska Jóns Eiríkssonar leið
í foreldrahúsum undir hamra-
hlíð, sem liggur móti morgunsól. En
Kolgríma veltur fram snertispöl frá
túnfæti, korguð af jökulleir og minn
ir á nóttina. Haustið 1736 var honum
komið í nám til Vigfúsar móðurbróð-
ur síns, sem var nýlega orðinn að-
stoðarprestur á Hofi í Álftafirði.
Hann átti einkum að nema skrift og
barnalærdóm, látið svo heita, að ver-
ið væri að búa hann undir fermingu.
f þann tíð var ferming ekki bundin
við vissan aldur barna, réði fremur
kunnátta og skilningur. Kunnáttan
var að vísu ósjaldan bágborin, haft
fyrir satt, að í landinu væri þá
fjöldi fólks, er aldrei hafði staðfest
skírnarheit.
Sóknarpresturinn á Hofi hét Guð-
mundur og var Högnason, kominn á
áttræðisaldur, fæddur í Einholti í
Homafirði og uppalinn þar. Meðal
barna hans síra Högni prestur í
Stöð í Stöðvarfirðí.
Umræddan vetur var kapelláninn
á Hofi sendur til að þjóna í sókn
síra Högna, sem lagztur var bana-
leguna. Tók síra Guðmundur um leið
að leiðbeina barninu frá Skálafelli.
Kennslugreinir urðu fleiri en skrift-
aræfingar og undirvísun í kristnum
fræðum. Má segja, að þarna væri
teningum varpað. Gamli presturinn,
sem var snjall tungumálamaður, lét
drenginn hefja latínunám.
Um vorið vék Jón litli heim til
foreldra sinna og var fermdur
skömmu síðar, þá á níunda aldurs-
ári. Næsta vetur var hann í læri hjá
prestinum í Einholti.
Síra Högni Guðmundsson í Stöð
andaðist á miðju sumri. Síra Vigfúsi
Jónssyni var veitt brauðið, settist í
bú í Stöð, kvæntist ekkjunni. Hún
hét Guðrún, homfirzkrar ættar dótt-
ir Jóns bónda í Árnanesi, Þorbjörns-
sonar.
SkílholHstaSur upp úr mlBrl át|ándu Wd.
534
T f M I N N - SUNNUDAGSBLAO