Tíminn Sunnudagsblað - 30.01.1966, Blaðsíða 19

Holleufer gretti sig með fyrirlitningarsvip , þegar
þeir félagar skröngluðust út og skelltu hurðinni
harkalega að stöfum á eftir sér. Síðan vatt hann
sér að konu sinni, því að nú var honum ekki van-
þörf á hugsvölun og skilningsríku meðhaldi. Hann
hafði lengi hlakkað til að heyra, hvernig hún brygð-
ist við þessu. En það var ekki neinnar sáluhjálpar
að vænta úr þeirri átt, síður en svo, því að nú
spurði hún nær því óttaslegin, líkt og hann væri
kominn á fremsta hlunn með að fremja glæp:
— Getur það verið alvara þín, Holleufer, að ganga
á mála hjá hægrimönnum?
— Ó-já, kindin mín, svaraði hann.
Og nú beitti hann allri þeirri mælsku, sem hon-
um var gefin, til þess að gera henni skiljanlegt,
hvað hann hafði hugsað og ályktað síðustu vikurn-
ar. En tungulipurð hans entist honum ekki til sig-
urs á tortryggni konunnar. Hún svaraði á gamal-
kunnan hátt, hugdeig eins og endranær:
— Ég held, að það sé jafn vitlaust af þér, hvort
sem þú slærð þér í bland með hægri mönnum eða
vinstrimönnum. Hafðu mín ráð, Holleufer, gefðu þig
að hvorugum. Þá verður þér ekkert að slysi.
— Ég vil ekki heyra svona tal, kona, sagði Holleu-
fer. Ég hef margsagt þér, að Þú berð ekkert skyn
á það, hvaða byltingar öldin ber í skauti sínu. En
við — við, sem vit höfum á þeessu, skilurðu — við
sjáum, hvað í vændum er. Og við vitum, hvers
af okkur er krafizt á stund hættunnar. Föðurlandið
er í hættu, Gréta — soralýðurinn vill fara að stjórna.
Það eru fuglar á borð við Ziegler og Mikkelsen,
sem ætla að olnboga sig að stjórnvelinum og ráða
landi og þjóð. Eigum við að sætta okkur við það?
Hefur skraddari vit á því, hvernig ríkisstjórnin á
að vera skipuð? Skyldi vera vit í því, að Hans
Hátign, konungurinn, leitaði ráða hjá honum Mikk-
elsen?
Þegar hér var komið ræðu hans, barst daufur
lúðrahljómur neðan af torginu, þar sem fylgismenn
| ÚR RITUM GÖMLU |
| SNILLINGANNA j
| Hinrik Pontoppidan l
stjórnarvaldanna áttu að safnast saman til skrúð-
göngu. Hann spratt á fætur í ákafri geðshræringu
og snaraðist í síðustu flíkurnar.
Að svo búnu gekk hann að speglinum með gamla,
gráa pípuhattinn sinn dreginn niður yfir vatnssleikt
hárið og mórauðan lafafrakkann strengdan um mjó-
sleginn búkinn og hóf handleggina upp eins og
vængi, svo að Gréta, er snerist nöldrandi i kring-
um hann með bursta og klút, sem hún hafði vætt
steinolíu, ætti hægara með að fullkomna fatasnyrt-
inguna. En sem hann stóð þannig, kiknaði hann
skyndilega undir ofurmagni tilfinninganna, sundur-
kraminn af ofvæni og kvíða, sem einnig var far-
inn að skjóta upp kollinum. Hann fylltist ákafri
löngun til þess að umvefja aðra ástúð -inni og
gráti nær slæmdi hann handleggnum um hálsinn
á Grétu, sem streittist afundin á móti, og kyssti
hana beint á munninn, svo að smali í. Síðan kvaddi
hann börnin með hátíðlegu látbragði, eins og hann
væri að leggja af stað í langa ferð, og í dyrunum
sneri hann sér við enn einu sinni og sagði, um
leið og hann kastaði kossi af fingri sér til konu
sinnar:
— Vertu nú bara róleg, Gréta mín. í dag fréttir
þú ekki annað um mig en það, sem þú getur verið
hreykin af.
Samt sem áður geislaði ekki af tilburðum Holleu-
fers skósmiðs og látbragði jafnvígamannlegt sjálfs-
öryggi góðborgarans og endra nær, þegar hann hélt
niður þröngt Malarasundið í gamalkunnum stjórn-
lagaskrúða sínum. Þótt hvergi sæist maður, laum-
aðist hann hljóðlega meðfram veggjunum, líkt og
þjófur á nóttu, og heyrði hann mannamál einhvers
staðar í grenndinni, kýtti hann sig saman og hvatti
sporið. Hann var kominn neðst í sundið, þar sem
aðalgatan tók við, þegar hann heyrði lúðra kveða
við. Hann nam staðar: Skrúðgangan var þegar hafin.
Undanfarar hennar — strákastóð, sölukerlingar og
krakkalýður — þustu hjá í þessum svifum, og í
næstu andrá gullu við húrrahróp skammt undan.
Um stund var eins og Holleufer væri á báðum átt-
um. En jafnskjótt og fyrsta fánanum brá fyrir niðri
við hornið, skauzt hann inn í húsasund og stóð
þar grafkyrr á meðan fólkið þrammaði hjá. Fremstur
sprangaði lögregluþjónn bæjarins, hnitmiðaði stutt
skrefin, lyfti fótunum hátt og steig snöggt til jarð-
ar og var auðráðið af látbragði hans, að þetta var
ein af ánægjustundunum í lífi hans: Allir mændu á
hann með öfund óg aðdáun. Á eftir honum fór
lúðraflokkurinn — fjórir holdugir menn með út-
belgdar kinnar á stærð við barnsmaga. Síðan kom
T t M I N N - SUNNUDAGSBLAÐ
91