Tíminn Sunnudagsblað - 10.07.1966, Page 6

verðmæl útflutningsvára og menn
óspart hvattir til 'veiða af ábyrgum
viðskiptaaðilum. Nú hefur markaður
inn fyllzt mjög og verðfall á hrogn-
um komið í kjölfarið, og mér skilst,
að þeir stundi veiðina upp á von og
óvon. Því enn hafa engin hrogn
selzt. En grásleppurnar eru stútfull-
rr af hrognum þrátt fyrir sölutregðu
og margar bersýnilega að því komn-
ar að hrygna.
Þar sem veiðin var i minna lagi
vorum við óvenju fljót i förum. Laust
fyrir kl. 11 héldum við áleiðis heim.
Þá var orðið mjög heitt í veðri og
hillingar svo miklar, að svo virlist
sem borgin svifi í lausu lofti rétt
yfir haffletinum. Ég hélt áfram að
spyrja og fræðast um hrognkelsið.
„Eru hrognkelsanet frábrugðin
þorskanetum um eitthvað?"
„Nei,“ svarar Björn, „nema þau
eru möskvastærri. Grásleppunetin
eru 5% tomma á legg og 9 möskvar
á dýpt, rauðmaganetin eru 4 tommur
á legg og 13 möskvar á dýpt — og
hvort tveggja netin eru nylonnet."
„Segðu mér, Björn, hefur þú merkt
einhverja breytingu á veiðinni við
það að nota nylonnet?"
„Nei, ekki finn ég til þess, en
veiðin er stunduð öðru vísi og 4
öðrum tilgangi. Áður fyrr var hún
aðeins til beitu. En eftir því sem
mig minnir bezt, komu karlarnir
venjulega heim með sneisafulla báta,
þrátt fyrir lélegri báta og veiðárfæri,
og það finnst mér benda til þess,
að gengdin hafi verið meiri þá en
nú. En ég hef engar rannsóknir fyrir
mér í þessu og segi þetta ekki sem
neina fullyrðingu."
„Veiztu til, að það hafi nokkru
sinni verið reynt að veiða hrognkelsi
á öngul eða spón?“
„Nei, ég held að fiskurinn taki
ekki á færi. Þó hefur það komið fyr-
ir, og í gamla daga var sá maður
talinn feigur, sem dró slíkt færi.“
„Já, blessaður segðu mér, ef þú
veizt um einhverja hjátrú eða seri-
moníur í sambandi við hrognkelsi."
„Eg veit hreint ekki um neitt slíkt
nema þetta eina. Þetta er svo náttúr
legur fiskur.“
„Þú sagðist stunda hfognkelsaveið-
ar sem aðal atvinnu meðan veiði
er. Gera aðrir, sem róa hér úr vör-
inni það- einnig eða bara sér til gam-
ans sem eins konar heimspekilega
dægradvöl?"
„Það er engin heimspeíki í bland-
við þessa veiði. Það er bara eins
og menn geti ekki hætt.“
„Og hvernig verkið þið svo þennan
ástsæla fisk?“
„Fyrst og fremst er hann seldur
nýr, þ.e.a.s rauðmaginn, svo er hann
saltaður, hertur, reyktur eða látinn
síga, fyrir innanlandsmarkað — en
hrognin fara aðallega á erlendan
markað, eins og ég sagði áðan. Það
er mikil eftirspurn eftir reyktum
rauðmaga, en það er lítill tími til
að frámleiða slíka vöru, því að ann-
ríkið er mikið."
„Þú hefur þá veitt vel i vor, þótt
þessi dagur brygðist?"
„Já, ágætlega, enda hefur tíðin
verið góð.“
Jæja, þá erum við komin að landi.
Það er heldur öðruvísi um að litast
en þegar við fórum. Nú er háfjara,
og Skerjafjörður ber sannarlega nafn
sitt með réttu. Nokkrir menn standa
Á „skurSarborðlnu'/
þegar í vörinni og bíða þess að fá
sér í soðið. Flestir ganga þó bón-
leiðir til búðar, því að þessir fáu
rauðmagar, sem komu í netin, eru
ekki lengi að hverfa. En Björn lof-
ar mönnum rauðmaga á ný eftir
kosningar. — Þær eru á morgun.
— Þessi fiskur er ekki pólitískur
og hefur sig lítt i frammi meðan
kosningahríðin dunar hæst. Hér er
fullt af krökkum. Þorvarður segir, að
þau séu hér mest allan sólarhring-
inn. Þau leggja mörg orð í belg.
Þeir feðgar gera að veiðinni, sem
ekki selst jafnóðum, á borðiklump við
bátshliðina. Það er gaman að horfa
á snör og æfð handtökin. Eitt hnifs-
bragð hér og annað þar, og svo ligg-
ur fiskurinn flattur og sundurskor-
inn eins og vera ber, áður en ég
fæ deplað augunum þrisvar sinnum.
Hrognin renna eins og eftir skipun
í sinn stamp, en innvolsið að öðrtl
leyti niður í fjöruna. Veðrið er einá
yndislegt og bezt verður kosið. Þó
sýnist mér sem verkið muni ver$
mjög kulsamt og áreiðanlega erfitt
en sjálfsagt skemmtilegt.
Roskinn maður, sem ég hltti þarna
í fjörunni segir mér um leið og hann
býr bát sinn á veiðar, að þetta sé
nú sín skemmtun og hann þekkl
enga, er taki henni fram. Og sonur
Björns hefur yfirgefið aðra atvinmf
til þess áð stunda veiðamar með
föður sínum og harmar ekki skiptin,
heyrist mér.
„En maður getur svo scm stundum
verið dauðleiður á þessu sama puði
dag eftir dag,“ segir Bjöirn. Það gætu
víst margir tekið undir það.
Ég tek eftir því, að þeir láta grá-
sleppuflökin hanga saman á sporð-
inum, en skera hvort um sig í smá-
stykki. — Hvers vegna? — Það er
auðvitað til þess að hún sé fljótari
að þorna.
„Eri vill ekki svona feitur fiskur
þrána?“
„Ojú, enda er ómögulegt að verka
hann á þennan hátt i hita — og
flugnatíð, jafnvel þótt þurrkunar-
grindunar séu hafðar svona hátt,“
segir Björn og lítur upp til verk-
færaskúranna. Á þökum þeirra gnæfa
þurrkunartrönurnar við loft — næst-
um því eins tignarlegar og þéttar
og menningargálgarnir á húsþökum
Reykjanesbúa, — þaktar siginni grá-
sleppu. Það eru alltaf einhverjir að
koma til þess að kaupa fisk, ýmist
nýjan eða siginn. Björn segir, að
það sé yfirleitt sama fólkið, sem
alltaf kemur til þessara kaupa og mér
virðist af ýmsum orðum, sem ég
heyri falla, að þeir hafi sitt eigið
viðskiptamál. Björn afhendir varning
inn og segir á honum kost og löst.
Grásleppan er feit og góð, en ekkl
nógu sigin. Hún hefur engan tíma
til þess vegna eftirspurnar. Mér sýn-
ast viðskiptavinirnir fá vætu í munn-
inn, þegar þeir taka við fiskirium og
af viðræðunum er helzt að skilja,
að sigin grásleppa sé bezti matur hér
á jörð og þótt víðar væri leitað.
Björn segist ekkert gera nema
slóra, hann sé snillingur við það.
Mér sýnist hann vera töluverður
snillingur að veiða líka. Samt segist
hann aldrei veiða nóg til þess að full
nægja eftirspurn — og alltaf
vera að græða, hvað sem hann
'geri. Ég hvái og dettur í hug
kosningaáróður, en svona hógvær
maður og kurteis fer varla með slíkt
svo að þetta er sjálfsagt satt og rétt
Það er komið að hádegi og krakk-
arnir flestir farnir heim í mat. En
uun ieið og þau fóru, flykktust máv-
amir og æðarfuglinn fast að bátn-
um, réðust á glænýtt slorið með
gargi og áfergju, og hver reif af öðr-
558
T f M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ