Tíminn Sunnudagsblað - 10.07.1966, Blaðsíða 21

<*rði8 aér til skammar með því að
fkjóta á enska togara á Norðursjón
títo í þeirri trú, að þeir væru jap-
ánskir tundurskeytabátar. — En þrátt
íyrir þessar ófarir rússneska flotans,
var Rosjestvenskij sýknaður af
herréttinum.
Fjöimennari herir tóku þátt í þess
ari styrjöld en áður þekktist, og
hvað áhrærði mannfall, eyðileggingu
og tjón, var þetta stríð miklu skyld
ara þeim, sem síðar komu, en nokk
urt annað stríð fram til þessa. En í
kjölfar þess fylgdi líka ýmislegt, sem
einnig hafði -fylgt fyrri styrjöldum,
og gamaldags bardagaaðferðir, svo
sem riddaraliðsárásir, voru í fullu
gildi. Ein af plágum þessa stríðs
voru hinir ótölulegu ræningjar, sem
alls staðar voru að verki, þar sem
herirnir fóru um, og engin leið var
að ráða við. Gleðikonur víða að úr
heiminum settust að í hinum rússn
esku birgðastöðvum, en ræningjarn
ir sveimuðu um valinn og rændu lík
hinna föllnu.
Óvinsældir rússnesku keisara-
stjórnarinnar og gleðin yfir sigrum
Japana í flestum löndum Evrópu,
dró fjöður yfir það, að rússnesku her
mennina skorti hvorki dug né fórn
arlund. í Port Arthur voru til dæmis
aðeins notaðir sjálfboðaliðar til
fjölda verkefna, þar sem dauðinn var
á næsta leiti. — Sem dæmi má
nefna, að eitt sinn voru fjögur þús
und menn sendir til að vinna ákveð
iE5 verkefni — allt sjálfboðaliðar —
og aðeins tólf komu aftur.
Umheimurinn leit á japanska hers
höfðingjann Nogi, sem fulltrúa hinn-
ar japönsku bardagagleði, en hann
var yfirmaður liðs þess, sem sótti að
Port Arthur. Stríðskjörorð hans var
þó ekki af nýjum skóla. Það var sótt
til rússnesks hershöfðingja: — Kúl-
an er heimskingi, það er byssusting-
urinn, sem setur punktinn yfir i-ið.
— Og samkvæmt þessari gamaldags
kennningu sendi hann menn sín í
óskaplega mannskæðar árásir, sem
urðu til þess, að mannfall Japana við
Port Arthur varð miklu meira en
ella hefði orðið. Allan stríðstímann
þrengdu Japanir að Rússunum og
neyddu þá til að hörfa, en þrátt fyr
ir hina miklu, sigra þeirra, höfðu
hersveitir þeirra sjaldan næga krafta
til þess að fylgja flóttanum eftir. Og
það stafaði áreiðanlega mikið af því
að hinni fáránlegu návígiskenningu
Nogis var fylgt í orrustunum. Af-
leiðing hennar var ofboðsleg. Yfir
50.000 Japanir féllu við Port Arthur.
Líklega verður að þakka það meira
foringjum hans fyrir stórskotaliðinu
og verkfræðingum hans, að Japön-
um tökst að vinna fullnaðarsigur
við Port Arthur. Þeir brutust í gegn
um varnarlínur Rússanna milli þess
sem Nogi sigaði mönnum sínum
í árásirnar.
Nogi var líka höfuð hinna jap
önsku hersveita í hinni miklu orrustu
við Mukden í byrjun árs 1905. Þar
fór fram einhver mesta orrusta sög
unnar fram til þesssa, hvað varðar
mannfjölda stríðaaðila. Rússar höfðu
þar hvorki meira né minna en 330.
000. mönnum á að skipa, en Japanir
310.000. Orrustan stóð frá 22. febrú-
ar til 11. marz. Þar báru Japanir
Rússana ofurliði hvað eftir annað,
eftir því sem leið á gang styrjaldar
innar, með herkænsku sinni Aftur og
aftur komu þeir rússneska yfirhers-
höfðingjanum á óvart. Sýndarárásir
Japananna og jnjög slæm rússnesk
njósnaþjónusta varð honum hvað
eftir annað til óbætanlegs tjóns. Að
eins einni viku áður en orrustan
byrjaði, hafði Kuropatkin haft stór
kostlegan möguleika til þess að sigra
Japani með yfirburðamannafla, en
vegna ruglingslegra og rangra upplýs
inga hafði hann í þess stað gefið her
sínum skipun um að draga sig til
baka. Þar með hafði öruggur rússn
eskur sigur orðið smánarlegur flótti.
Ófarir rússneska hersins stóðu sam-
fleytt í tvær vikur, og munaði
minnstu, að allur herinn lenti í her-
kví Japana, en honum tókst að brjót
ast út úr henni. Þá hafði rússneski
herinn misst um 150.000 menn, dauða
særða og fangna.
Bftir þennan mikla ósigur, dró
rússenski herinn sig 1 hlé og haí-.n
hafðist ekki meira að til stríðsloka.
En Japanir sjálfir höfðu líka beðið
svo mikið tjón, að þeir gátu ekki
barizt áfram. — Þannig lágu herirn
ir eins og tveir hundar eftir réttar
slag og sleiktu sár sín, þar til í stríðs
lok.
Samtímis hinum lamandi ósigri
rússneska hersins í Asíu, átti keisara
stjórnin í æ meiri erfiðleikum heima
fyrir, sem kom meðal annars fram í
því, að æ erfiðara varð að safna sam
an mönnum til vígstöðvanna og varð
oft og tíðum að nota til þess her-
vald.
Hatur almennings í Rússlandi á
keisarastjórninni óx dag frá degi.
Mönnum varð smátt og smátt ljóst,
að hinir miklu ósigrar voru ekki
rússnesku hermönnunum að kenna,
— þeir sýndu ekki minni hreysti og
og bardagagetu en japönsku her-
mennirnir — heldur illa skipulagðri
stjórn hersins og sífelldum mistökum
hennar, sem meðal annars átti rót
sína að rekja til afskipta keisarans
sjálfs. Hann átti það til að hafa beint
samband við hershöfðir.gja Kuropat-
kins eins og hann gerði ráð fyrir,
að þeir ynnu sjálfstætt. Þetta varð
með öðru til þsss að auka sundur-
lyndi þeirra á meðal, og hafði það
óhollar afleiðingar fyrir herstjórnina.
Kuropatkin hafði verið hemiála-
T í M 1 N N — SUNNUDAGSBLAÐ
57: