Tíminn Sunnudagsblað - 02.10.1966, Blaðsíða 6

og öiskupstungna er svo gróðurvana,'
að ^gersamlega er vonlaust, að kind-
ur geti dregið þar fram lífið, frá vet-
urnóttum til þorrakomu. Svartárbotn-
ar eru gróðursælasti bletturinn og
mundi þó mjög ólíklegt, að fannir
legði svo, að slíkt gæti skeð. Eng-
inn efar, að sú hríð, er reiddi þeim
félögum líkbeðinn, hafi skilið
eftir stórfenni, sem að veru-
legum hluta hefur legið til
vors. Kindurnar hljóta því að
hafa gengið norðar, enda líklegt
að þar hafi þær haft úr ærnu að moða
framan af vetrinum, þrátt fyrir þilj-
urnar um suðurjaðar Kjalhrauns.
Ferðalag þeirra Jóns og Björns er
auðskilið. Gísli segir:“.. .. En norður
riðu þeir sama veg í fyrstu þorra-
viku á tveim sólarhringum." Það blas
ir við, að Jón grípur tækifærið, að
svo mikilli hláku nýafstaðinni, að hún
hefur náð svo til hálendisins, að nægði
til að hleypa öllu í rifahjarn. En þótt
trúlegt sé, að hláka sú, er hann beið
eftir, hafi reynzt hin bezta í byggð,
er líklegast, að hún hafi aðeins nægt
til þess að loka fyrir síðustu snapirn
ar í Biskupstungunum, sem þó höfðu
til þess tíma nægt til þess að halda
þeim kindum, er þar gengu, nokkurn
veginn í fullum hamsi. En það þekkja
þeir vel, sem alllanga ævi hafa unað
svo 1 nábýli við norðlenzkar heiðar,
að eiga á þeim spor síðla vetrar, að
þau munu þekktust örlög þeirra kinda
er þar verða eftir á haustnóttum, að
verða að leiksoppi allsleysisins, þegar
skammvinnur útmánaðaþeyr hefur
gert sitt til að leggja yfir allt há-
lendið óvinnandi breða. Og það mun
hafa gerzt þar. En þegar 1 síðastæ-
björgin var þrotin, leituðu kindurn-
ar suður á bóginn í áttina heim,
þótt sú leit leiddi þær á algera bjarg-
leysu. En vel gat blánað fyrir mel-
um, þótt bjargarlausir væru, og sá
blámi nægt til að lokka þær þang-
að.
Eins og áður segir, ráku þeir Graf-
ar-Jón og Björn kindurnar sunnan
af Dúfunefsskeiði norður í Svart-
arbuga v?ð Aðalsmannsvötn. Það
vekur furðu, að þeir skyldu
komast með þær svo langa
leið. Sé farin beinasta leið, sem
unnt er að fá, eru þetta rúmir fjöru
tíu kílómetrar. „En eigi fengu þeir
Jón lengra komizt með kindurnar
en í Svartárbuga,“ segir Gísli Kon-
ráðsson. Hann nefnir ekki, hvort þær
hafa komizt þar á snapir. En vel gat
kennt þar nokkurra hnotta, þó að
bjarglaust væri orðið í Biskupstung-
um. *
Þeir félagar fóru, eins og áður seg-
ir, á tveim sólarhringum milli byggða
og geta því ekki hafa tafizt mjög við
við reksturinn. Þó er augljóst, að kind
ur, sem búið var að reka yfir fjörutíu
kílómetra í áfahga, hafa orðið íatræk-
ar síðasta spölinn, þótt léttfærar væru
1 öndverðu og færið sennilega eins og
bezt varð á kosið og hálkulaust nema
yfir árnar. Þær hljóta að ha'fa verið
1 spegilglæru. En svo mikið er víst,
að kindur, sem þessa raun þola, hafa
ekki staðið langtímum saman í svelti.
En það eitt hefur orðið hlutskipti
þeirra, meðan þær röltu um Dúfunefs
skeið. Það er naumast von um geitna-
skóf, hvað þá annað fóðurkyns.
VI.
Þegar framanritað er dregið saman,
verður trauðla um það deilt, að fjár-
hópurinn, sem bjargaðist, hafi ekki
farið mannlaus norður yfir Kjal-
hraun. En til þess að inna það heilla
verk af höndum, kemur enginn ann-
ar til mála en Jón Austmann. Sú
staðreynd, að nær þrjátíu kindur
bjargast, bendir ótvírætt til þess, að
þær hafi náð -bærilegum högum,
meðan þær voru enn í fullum hamsi.
Sumarið 1781 var gerð leit að lík-
um þeirra bræðra og trúlega valinn
maður í hverju rúmi. Engar sagnir
munu skrásettar um að rytjur af kind
um hafi fundizt á þessum slóðum, þeg
ar frá er talin breiðan við Beinahól.
Þó er það alkunna, sem áður er bent
til hér, að skepnur, sem falla á öræf-
um á vetrum, geymast oft ótrúlega
lengi. Þær falla ekki í valinn fyrr en
hver holdtægja er af þeim tærð .Þær
leita gjarnan til ása og annarra há-
vaða, enda dökknar þar oft fyrir,
einkum í nokkurri fjarlægð, því að
breðinn nær sjáldan að smyrja þá
svo, að hvergi bláni fyrir mel, þótt
T I M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
/
846