Tíminn Sunnudagsblað - 16.10.1966, Side 12

UÓS OCSKUGSAR
Hann stendur' framan við dökk-
brúnt húsið á gráum haustdegi, hend
ur í vösum, mosagrænt pottlok, og
hefur fas íslenzks bónda, sem býður
óvæntan gest velkominn í hlaðið.
Ailt um húsið bylgjast sölnaður, stór
vaxinn puntur í sjávargolunni, og
skyndilega er höfuðborgin Reykjí,-
vík orðin lítið útnesjakauptún, þar
sem karlmennirnir hafa sigggrónar
lúkur og konurnar kaupa mjólk í rós-
óttar könnur.
Hann kastar á mig kveðju, brosir
likt og hann sé gamall kunningi, tek-
ur pottlokið ofan, heldur því brot
stundar milli handa sér, en setur það
síðan upp aftur. Hann er lágvaxinn,
hvorki grannur né holdugur, andlit-
ið smágert, augun glettin á bak við
tvö rykug gler, svipurinn allur geð-
felldur og húðhrukkur fremur hlátur
merki en aldurteikn. Skapari lofts
og vatns hefur auðsýnilega mótað
þetta andlit úr himneskum leir með
þeim ásetningi, að svipdrættir stafi
alúð og einlægni, þegar eigandi þess
brosir móti ókunnugum gesti.
Ég horfði á hann, hann horfði á
mig, og ef til vill hef ég staraö em-
um of undrandi á pottlokið og olíu-
blettinn, sem situr þar til skraats, því
hann tekur það ofan og klórar sér í
vöngum, um leið og hann segir: Já,
ég hef það alltaf. Mér finnst ég bar-
asta ekki hafa neitt höfuð, þegar ég
hef það ekki. Það er nú svona. —
Hann setur pottlokið upp aítur, opn-
ar biámálaðar dyr, og við göngum
nær samhliða inn í vinnustofu lista-
mannsins.
Vinnustofan er lítill salur, hátt til
lofts, þak O'g veggir úr viði, en gólf-
ið steinsteypt og grátt að lit eins og
peysa og buxur mannsins, sem geng-
ur þar dag hvern. Stór, kolsvartur
ofn stendur nær miðju salarins, og
upp frá honum teygist engu minna
stromprör, sem hverfur milh loft-
bitanna. Við -norður- og suðurvegg
eru grófsmíðuð borð, þakin verkfær-
um (sköfur, spaðar, hamrar, kílar
og grúi ýmissa tóla) og nokkrum lista
verkum. Hér og hvar liggja bretti,
hvít af gifssáldri, fjalir, lágar tröpp-
ur, og í horni trónar einn stóil með
skærlitri sessu. í öðru horni stofunn-
ar er upphækkaður pallur, og þar
hefur nokkrum myndum verið valinn
staður ásamt þremur jurtapottum. í
skoti við pallinn gnæfir gulleit stytta
af knattspyrnumanni, stílfögur og í
miklu ósamræmi við gamla olíufötu,
sem er henni þar til samlætis og
gleypir öskusalla úr pípu komumanns.
— Jæja, þetta er nú mitt musteri,
segir Sigurjón og stikar fram og til
baka, eins og í kringum falinn brenni
depil. En ég hef sama sem ekkert
pláss fyrir myndir. Þær taka svo mik-
ið pláss. Þetta er sáralítið, sem ég
hef hérna, en ég skal samt sýna þér
eitthvað af þessu, þó að það sé nú
raunar ekki mikið að sýna.
— Það tekur ekki heldur langan
tíma, bætir hann við, nemur staðar
hjá vinnuborðinu og bendir á mynd
af tveimur torkennilegum fígúrum:
Þessa kalla ég Geimfara. Hún er skrýt
in, finnst þér ekki? En það er sko
dálítið sérkennilegt við hana, hún
syngur nefnilega.
— Syngur!
— Já, syngur. Það koma frá henni
tónar í vindgusti. Ég hafði ekki hug-
mynd um það, fyrr en um daginn,
þegar ég stóð hérna inni. Það var
súgur frá glugganum, og allt í einu
heyri ég eitthvert hljóð, svona tón.
Hvað er nú þetta, segi ég við sjálf-
an mig, og fer að svipast eftir, hvað-
an hljóðið komi. Hvað getur þetta
verið, segi ég, heyrðu, og þá er það
þessi mynd. Þegar vindurinn blæs í
gegnum hana, gefur hún frá sér hljóð.
Ég ætla að fara með hana hérna upp
á hólinn fyrir utan, þegar hann skell
ur á með roki. Þetta er alveg eins
og hjá Egyptunum gömlu. Sfinxiun
söng líka. Þeir tóku eftir því, þeir
frönsku með honum Napóleoni. Sfinx
inn gaf frá |ér hljóð, þegar hvessti
og rok var 1 aðsigi. Þeir þurftu nú
ekki veðurfræðinga að segja
sér til um óveður, Egyptarnir
gömlu, það var nóg að hlusta
eftir Sfinxinum. Hlusta eftir
söng úr eyðimörkinni.
— Er þetta fjölskyldumynd?
— Ha. — Já, ég hef hugsað mér
að kalla hana það. Þetta er nokkuð
skemmtileg mynd. — Þessi hérna heit
ir Kroppinbakur, bronz. Þetta er
danskur maður, sem ég kynntist úti
í Höfn. Við hittumst oft á veitinga-
stofu, og tefldum. Hann sat svona
við taflið. Hann var mikið bæklaður
og átti engan að. Það var allt hálf-
gerð sorgarsaga,
Við horfðum þögulir á Kroppiu-
bak.
— Þessi sýnir knattspyrnumann,
heldur Sigurjón áfram. Ég var einu
sinni allur í fótboltanum. Ég e: bú-
inn að selja þær allar út, nema
þessa. Hún hefur verið lengi á stcypu
verkstæði í Höfn, ég fékk hana fyrir
skömmu. Ég veit ekki, hvort nokkur
vill kaupa hana hérna. Það er svo
sem ekki dýrt að láta steypa hana.
Hún er svo einföld, hefur hreinar
línur.
Hann snýr sér frá gulleitu stytt-
unni, sem gnæfir í skotinu við pall-
inn, lítur á steinstólpa á miðju gólfi,
segir hann vera grágrýti — ég hjó
í hann mynzturfleti — segist ekki
rnega höggva lengur úr grjóti regna
lungnanna og snýr síðan að tré-
pallinum.
— Hérna hef ég reynt að Koma
nokkrum myndum fyrir. Hann smeyg
ir fingrum í rassvasana, en ég virði
fyrir mér myndsmíðar úr birki og
málmi. Hér hefur maður mótað, sern
kennir sig við tuttugustu öld, og nú-
timinn er mælikvarði augans á feg-
urð í samstillingu flatar og línu,
ljóss og skugga.
'— Gefurðu þeim öllum nöfn?
— Nei. Sumum. Annars er það
svolítið vafasamt að gefa svona mynd
um einhver ákveðin nöfn. Þær eru
fæstar þannig, að orð úr venjulegu
máli passi við þær. Stundum getur
líka nafn hjálpað fólki til að njóta
þeirra. Sumir geta ekki notið mynd-
ar, nema hún sé af einhverju eða sé
eitthvað. En það er bara vitleysa. Ef ég
dett ofan á gott nafn fyrir einhverja
mynd, þá fær hún það, annars biívur
hún bara nafnlaus.
Við stígum á pallinn. — Hve oft
hafa ekki augu þessa myndsmiðs iit-
ið verkin hans, gagnrýnt þau og met-
ið, og enn getur hann glaðzt við snert
Sigurjón Ólafsson myndhöggvari sótfur heim
876
T f M 1 N N — SUNNUDAGSBLAÐ