Tíminn Sunnudagsblað - 03.03.1968, Blaðsíða 21
Ari Guðmundsson:
Vísnasyrpa
Jóns frá Skáleyjum
„Eins og önnur íslenzk al-
þýðuisOoáld, orti K.N. visur sín-
ar o*g kvæði fyrst og fremst
sdiáiif'um sér til hugléttis og
saimferðamönnuim sínum til
skemmtunar“, sagðj Richard
Beck. Sama get ég sagt um
Jón Jóhannesson frá Skáleyjum.
Syrpa Jóns mun ekki vera
minni að vöxtum en Káins, og
þegar Jón tínir úr og lætur
prenta, virðist hann taka það,
sem hendi er næst, aldur eða
eifni kvæðanna ákvarðar ekki
valið. Þegar Jón gaf út bók-
ina „í fölu grasi“, taldi hann
það vera lítið framlag tii bók-
mennta, og nú viðurkennir hann
ekikd, að Gangstéttarvísur séu
bókimenntir. Jón hefur lagt lag
sitt meira við myndlist en vísna
gerð, nam þar ungur af hendi
Muggs. Má vera, að hann metd
Iijóðagerð sína minna fyrir það,
að hún sé honum meira með-
fædd og heimafengin.
Jón er áberandi hlédrægur
maður, og í mörgum kvæðum
hans er eins og boðskapurinn
sé að berjast við að vera í fel-
um, og sums staðar vixðist hann
vera skilinn eftir heima óprent-
aður með ölllu hinu. Ég hef
grun um, að kvæðið Eftirmæili
sé lengra. Sniili Jónasar með
hiástemmdar lýsingar í Gunn-
arshólma er ekki um deiid, en
mér finnst Jón vera sannari
roeð sinn Gunnar á Hidðarenda:
Heim reið Gunnar í hlaðið
greitt,
Halligerðuir klók í bragði
bólið rélddi og brosti gleitt,
á bakið lagðist og þagði.
— 0, ég fer andskotann
ekki í neitt
útiiegðarstand, hann sagði.
Vísur Jóns eru edns og Mýju-
bros, erfilijóðin verða að sól-
skinsMettum:
Hver fer þar á hvítum báti
hvassan fÖióann, einn og sér?
Eins og fugl á flugi glöðu
fannhvít segl við stjörnu ber.
—Ert það þú, minn aldni vinur?
Ertu kannski að flýta þér?
Og Jón hefur lag á þvi að
brosa, svo að menn finna til:
Satt er það, um sviðið heima
sorgin gengur léttum skóm.
Hér var eftir engu að bíða,
aiiar leiðir myrkurtóm.
Um leið og ég harma, hve
upplagið er lítið að Gangstétt-
arvfeum, en preiitviMur ómæld-
ar, vii ég prenta hér tvö af
gömium brosum Jóns, sem ég
veit, að hann er búinn að
gleyma. Á korti tii ársgama'ts
barns er þetta:
Þú eirt enniþá sofin sál og
sakiaus, Nína,
undu þér við mjólkurmál
og mömmu þina.
Orgaðu ekki eins og vitiaus
aliar stundir,
rnörnmu þína mjólkaðu og
mdgðu undir.
Og þetta:
Við hoiudyrnar geispar lat-
ur lundi.
Lúsug kofan er að deyja
úr hor.
Polika dansar síidin út á sundi,
en sólin dottar fyrir handan
Skor.
leiðsla sýndist vera betur viðeig-
and'i en hin aðferðin, sem ekki
verðskuidar neina borgun".
Á bis. 380—381 í doktorsritgerð
inni er prentuð útlitslýsing Siig-
hvats Grímissonar á sóra Friðrik
Eggerz gegnt útlitslýsingu Jóns
Thoroddsems á séra Sigvaida. Ekki
er svipur með þessúm tveim lýs-
inigum, enda bætt við af doktorn-
um S'i.ghvats megin umsögn Pét-
urs Jónssonar firá Stökkum, svo
hljóðandi:
„Pétur Jónsson frá Stökkum sá
séra Friðrik og segir, að haft hafi
hann sérlega áberandi falieg og
greindarleg augu, en lymskuleg
og skerandi, svo að Pétur hrædd-
ist þau.“
Pótur þessi er sagður fæddur
í Skáiéyjum árið 1864, en það ár
er séna Friðrik Eggerz orðin 62
ára. Skiptir nú nokkru, hvenær
Pétur á Stökkum sá séra Friðrik.
Hafi það verið unglimgurinm Pét-
ur, sem sá mann á áttræðiisaldri,
verður hræðslan kannski skiljan-
leg, en dómgreindinni varla að
treysta. En hafi það hins vegar
verið Pétur á þrítugsaidri, sem sá
öldunginn á níræðisaidri, verður
hræðsla hans svo undarleg, að
hún k,ann að hafa ruglað dóm-
greindima. Því hefur nok’kur, neroa
nefndur Pétur, séð sérlega áber-
andi faHeg augu, sem þó voru svo
lymskuleg og skerandi, að þau;
olu hræðslu? Og það í gamal*
mennii.
18»*
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ