Tíminn Sunnudagsblað - 20.10.1968, Síða 22

fluttust þíiðan 1960, og höfum af
þeim fregair.
Árni Sigurðsson er fæddur í
Grímsey 1924, þar uppalinn og
þaðan ættaður. Langafi hans 1
móðurætt var Árni Þorkelsson
Grímseyjargoði. Kona hans er
Bryndís Alfreðsdóttir frá Hlíð í
Ljósavatnshreppi. Þau giftust árið
1955, og hafa síðan dvalizt ýmist
í Grímsey ,Akureyri eða á Húsa-
vík. Við tökum þau tali og spyrj-
um fyrst, hvernig byggð hafi hald-
izt við í Grímsey. Þar eru nú heim-
ilisfastir um 80 manns. Heimilin
eru seytján. Búið er í sjö hinna
görnlu býla. Borgir eru alveg farn-
ar í eyði, Sandvíkurbæir eru aldrei
nefndir sem byggð ból nú orðið,
en í landi þeirra er nú mest
byggðin. Mikið af landsnytj-
um Sandvíkurjarðanna tilheyra nú
býli, sem nefnist Sjáland. í Sand-
víkurlendingunni gömlu hafa ver-
ið gerðar talsverðar hafnarbætur.
Þar er byrjað á hafnargarði, en
verkið sækist seint, svo enn er
höfnin ekki örugg.
Spurt er eftir Básum og göml-
um kunningjum okkar, sem þar
bjuggu. Þegar Sigmundur og Óli
fóru úr Básum fluttist þangað
Þorkell Árnason, móðurafi Árna
Sigurðssonar. Árni var alinn upp
á nýbýli í Sandvíkurlandi, og man
einna fyrst eftir sér, að hann fór
daglega út i Bása til afa síns og
ömmu að sækja mjólk. Einn bóndi,
Frímann að nafhi, þó óskyldur
gamla Frímanni í Sandvík, og bjó
á Básum eftir Þorkel, en þar for
í eyði fyrk 1950. Bræður tveir frá
Siglufirði. Finnur og Alfireð Jóns-
synir, fluttu út í Grímsey 1960 og
byggðu upp á Básum og búa þeir
þar enn.
Ungu hjónin eru spurð um
gamla Básafólkið, Óta og Ingu,
sem fluttust aftur út í Grímsey
firá Húsavík. Inga er enn á iífi,
en mjög er henni hrörnað. Árni
man vel Óla Hjálmarsson. Hann
segir hann hafa verið atk.væða-
mann að fjölhæfni. Glaður maður
og vinsæll. Niðjar Ingu eru margir
í Grímsey, hið mesta myndarf.ótk.
Nánar er spurt eftir atvinnuhátt-
um. Nú er að mestu hætt að síga
i bjargið. Fuglinn i bjarginu er
aldrei tekinn. Á vorin er lítið eitt
sieið eftir eggjum, mest til gam-
ans. en eggjasala er engjn. Þega<r
sigið er Iiú, eru jafnan hafðar
drátttarvéiar í stað mannafila á
brún, og Þælonkaðlar f festi, svo
sigið ar bæði léttara og hættu-
minna. En það þykir ekki svara
kostnaði að sleppa róðrum vegna
bjargsigsins.
Árni fór á sjó að vitja um fugla-
fleka, þegar hann var drengur.
Hann er sammála Eiríki, að fleka-
veiðin hafi ekki verið ómannúðleg.
eins og hún var stunduð í Gríms-
ey, því jafnan var róið milli flek-
anna, og fuglarnir teknir um leið
og þeir festust. Nú eru flekalagn-
ir bannaðar og þeim hætt. En
Grímseyingar hafa oft með sér
byssu í sjóróðra og skjóta nokk-
uð af fugli .Það eru einu verulegu
notin, sem þeir hafa nú af hinni
miMu fuglahjörð.
Grímseyingum fer líkt og for-
feðrum þeirra fyrk hundrað ár-
um, sem lóguðu stjórnarkúnum.
Síðan samgöngur bötnuðu, hafa
þeir fellt niður kúahald að mestu.
Þeir fá kassamjólk vikulega flug-
leiðis frá Akureyri. Sauðfjárrækt
stendur hins vegar föstum fótum.
Árið 1966 voru þar um 500 fjár
og nokkur kjötsala úr eynni. Aðal-
atvininuvegur eyjaskeggja er sjávar-
útvegur. Árið 1966 voru þar tólf
trillubátar, sem sóttu sjó á sumr-
in og, þegar gæftir leyfðu, á vetr-
um.
Kaupfélag Eyfirðinga reisti úti-
bú í Grímsey 1941 og hefur séð
um alla verzlun Grímseyinga og
annazt afurðasölu fyrir þá síðan.
Þar eru á boðstóðum allar nauð-
synjavörur. Fiskurinn hefur mest-
allur verið saltaður, en nú hefur
K.E.A. stofnað til frystistöðvar tii
að heilfrysta fisk. Olíudeild K.E.A.
hefur reist olíugeymi í eynni. All-
mikið er um það, að fiskiskip komi
við í Grímsey til að taka olíu og
vistir. Árið 1956 var reist dísil-
rafstöð í Grímsey. Hún var sam-
eign kaupfélagsins og hreppsfé-
lagsins. Síðan tók ríkdð við rekstri
stöðvarinnar. Grímseyingar hafa
nú rafmagn til allra heimilisþarfa.
Samgöngubætur hafa valdið
mestum breytingum á því, hvern-
ig fólkið unir. Ferðir flóabátsins
Drangs voru lengi beztu sam-
göngubæturnar, en hin síðari ár
Lausn
34. krossgátu
hafa venið vikulegar flugsaimgörti.g
ur, svo nú geta eyjaskeggjar á
skam.mri stundu svifið til lands og
horfið heim aftur.
Einna örðugast og óvænilegast
til úrbóta er vafinsleysið, sem
stundum bagar í Grírmsey. Það
hefur komið fyrir, að vatn hefur
verið fengið úr landi með Drangi.
Við sjáum, að Grímseyingar
lifa að mestu við nútímaþægindi,
og þó undrast margir, að byggðin
skuli frekar haldast þar en á öðr-
um afskemmtum stöðum.
Flatey á Skjálfanda var yfirgefin
í haust sem leið, þó er þar sumar-
seta. Sagt er, að hvergi á landinu
hafi verið meiri framleiðsla
útflutningsvara á verkfæran mann
á undaniförnum árum. Sú þjóðsaga
gengur einmig, að Flateyimgar hafi
verið orðnir svo ríkir, að þeir urðu
að flytja til lands til þess að geta
eytt aurum sínum. Við spyrjum:
— Eru Grímseyingar einnig
orðnir ríkir?
— Nei, þar er enginn ríkur, og
heldur engin.n fátækur. Það er
miklu erfiðara að lifa í Grímsey
en í Flatey. Þar er til dæmis engin
hrognkelsaveiði, og höfnin er »f
ótrygg fyrir stóra báta. En efna-
hagurinn er jafn. Flestir hafa ný-
lega byggt sér heimili og una vel
þeim endurbótum, sem orðið hafa
BJenn vilja njóta framkvæmda
sinna.
— Menn Lifa ekki eingöngu fyr-
ir peninga, segir Bryndís Alfireðs-
dóttir. Ég kunni ágætlega við mig
í Grímsey.
Þegar þessi frásögn er brein-
rituð fréttist, að ungu hjónin væru
komin aftur til sumardvalar í
Grímsey.
w
*T V \ö B i-vf
jrÓ i iL.i'W A /QA’ /
/ SjK ,E F
% s K A|R /'S,
S St/L'K
m / K ZsZ/'
i / V i ;a-m Zfl':L; L,
z M-Z/ P !! L ÍL A
z L I|T,N I Niö;/sl
. 'i' zz A Li/U' Ð /A K k‘
/£• 1/ A 5> 1 |L |D £ sii.y'
s a A i Ð’ i /'A |'D f\ .H l/ 1' l L
O A • )C / /// 'Fi VÍl+d
Á;5 T a y/A 5 /v i 1 l/Y N /it;a)u
'/iV L A;5 r A :/iM A G ,A t.NjA
;vfv r • N o 5:TJ « ZAÍ7 R Ó iK-l/'U-í
/ 4 ZZ vV I <xtu
M r? i in u /1 I ÍM <l/U
C / n ujWtZ F?. 1 /5 :.S j -r !T
lL m| -p. i 'u\l\e I
838
T t M I N N - SUNNUDAGSBLAÐ