Tíminn Sunnudagsblað - 26.01.1969, Page 14

NbrðmenmirtHr' Romu' fiT Seyðis-
fjarðar næsta mánudag og skiluðu
hrakningsmönr.unuim í hendur Ein
° ari sýslumanni Thorlaciusi. Voru
þeir þá svo iUa haldnir, að sýslu-
maður lét þegar sækja lækni hér-
aðsins, Þorvarð Kérúlf, upp að
Ormarsstöðum í Fellum, þótt ekki
vaéri þá landssiður að vitja læknis
nema mikið væri í húfi. Var þeim
svo viku síðar komið í miliilanda-
skip,' er koma átti við í Granton
á Skotlandi
IV
Nú er að hverfa til Raufar'hafn-
ar. Stundu fyrir lágnætti á annan
dag hvítasunnu sáu menn þar bát,
sem þeir báru ekki kennsl á, nálg-
asf land. Virtist hann koma aust-
an af Þistilfirði. Hann bar upp
norðan við Raufarhafnarhöfða og
lónaði þar inn með landinu, unz
hann náði lendingu í svonefndri
Bæjarvik, í þessum báti voru fjór-
ir menn, og reyndust þeir einnig
vera frá hvalveiðiskipinu, Cheft-
ain. Hétu þeir Jo*hn Taylor, James
Reid, Alexander Philips og Chap-
man.
Þessir menn voru sýnu verr
leiknir en hinir, er landi náðu á
Brimnesi, enda var útivist þeirra
orðin rífum sólarhring lengri.
Þeir voru vanmegna orðnir af
hungri og þrútnir mjög og bólgn-
ir af vosbúð og kulda í meira en
sjö sólarhringa. Hafði þá al-la kal-
ið meira eða minna. Einn þeirra,
Chapman, var nær dauða en lífi,
því að drep hafði hlaupið í sár
hans, og Taylor ^var einnig næsta
báglega á sig kominn.
Um þessar mundir var kominn
ofurlítill vísir að þorpi á Raufar-
höfn. Þar var allvænf býli, verzl-
un, veitingahús og nokkrar þurra-
buðir. Var því mannafli nægur til
þess að koma hinum ósjálfbjarga
mönnum skjótt í húsaskjól og auð-
velt að veita þeim sæmilega að-
hlynningu í veitingahúsinu. Þó
þótti veitingamanninum, Ágústi
Þorsteinssyni, sér vandi að hönd-
um færður, því að vandtoæfi var á
að næra mennina svö, áð þeim yrði
ekki að meini, og veita þeim rétta
hijúkrun.
Fyrst af öllu var leitað til Rauf-
arhafnarbónda, Gottfreðs Lunds,
sem lét þegar í té þrjá potta af _
nýmjólk handa mönnunum, Þessa "
mjólk voru þeiu- látnir drekka með
varúð. Síðan voru fætur þeirra sett
ir í kalt vatn, -og voru þeir látnir
tæma glas af krónexens, sem var
eitt kynjalyfja þess tíma, og
dreypa á kaffi sér til hressingar á
meðan. Þegar þek þóttu hafa stað-
ið nægjanlega lengi í vatninu, voru
fæturnir baðaðir brennivíni og
loks vafið um þá blautum klútum.
Upp úr/ miðri nótt voru mennirnir
nærðir á ný, .og fékk þá hver
þeirra hráa rauðu úr hænueggi.
Ekki þurfti að velta vöngum yf-
ir því, hve brýnt var að ná sem
fyrst til læknis. En næstu læknar
voru á Húsavík og Vopnafirði og
langt á fund beggja. Raufarhöfn
var í umdæmi Húsavíkurlæknis,
Jóns Sigurðssonar frá Flatey, og
var þvi einsýnt að leita til hans.
Gottfreð Lund lét son sinn einn
þegar sækja hest, en sjálfur skrif-
aði hann sýslumanni héraðsins,
Benedikt Sveinssyni á Héðinshöfða,
stutt bréf, lýsti málavöxtum og
æskti þess, að læknir kæmi til
Raufarhafnar hið bráðasta. Með
þetta bréf sendi hann þurrabúðar-
mann einn á Raufarhöfn, Sigmund
Gestsson að nafni, þegar hina
fyrstu nótt, og átti hann að færa
það Ingimundi Rafnssyni, hrepp-
stjóra á Brekku í Núpasveit, í
trausti þess, að hann kæmi því
sem skjótast í innsveitir.
Þegar til kasta Ingimundar kom,
virtist honum að nægja mætti, að
bréfið yrði sent bæ frá bæ um
Öxarfjörð, Kelduhverfi og Tjörnes
að Héðinshöfða, ef því fylgdu þau
tilmæli um, að bréfburðinum yrði
hraðað. Sigmundur vildi þó ekki
sætta sig við þetta. Sýndist þeim á
sinn veg hvorum, hreppstjóra og
sendimanni, og eftir nokkurt þjark
afréð Sigmundur áð halda áfram
för sinni að Skógum í Öxarfirði,
svo að hann ætti ekki á hættu, að
bréfið lenti á löngum hrakningi
bæja á milli. Björn- Gunnlaugsson,
bóndi í Skógum, skildi og betur
nauðsyn þess, að öllu yrði hraðað,
og kom hann bréfinu tafarlaust að
Arnarnesi í KelduWverfi, en Árni
Björnsson, sem þar bjó, fékk Sig-
fús bónda Sigurðsson á Sultum tdl
þess að fara gagngert með það vest
ur að Héðinshöfða til sýslumanns.
Var þá skammt orðið á læknisfund
og Sigfús látinn doka við, svo að
toann gæti fylgt lækninum austur
yfir.
Á Raufarhöfn var komu Húsa-
víkurlæknis beðið . með óþreyju.
Það gat samt ebki orðið fyrr en
eftir nokkra daga, þótt greiðlega
tækist til um bréfburðinn og lækn-
inum ekkert að vanbúnaði að hlýða
kalli. Biðin varð þreytandi, því að
mennirnir voru illa haldnir, og
þar á ofan veittist fólki á Raufar-
höfn erfitt að skilja mál þeirra, og
þeim sjálfum gekk jafnvel enn
verr að átta sig á því, er við þá
^var sagt. Vóru því boð send aust-
ur í Þistilfjörð eftir Hannesi stú-
dent til þess að hafa meðalgöngu,
því að til Raufarhafnar fréttist, er
á vikuna leið, að Brimnesfólk hefði
notið aðstoðar hans. Sjálfur reyndi
Ágúst veitingamaður að hjúkra
mönnunum sem bezt með fólki
sínu, og voru þeir dag hvern látn-
ir standa í köldu vatni, en þess á
milli lagðar votar rýjur á sollna
limi þeirra og marg skipt um.
Langverst horfði um heilsufar
Chapmans, og gerðist brátt tvísýnt
um líf hans. Veitingamaðurinn tók
það ráð, að hann blandaði saman
Kínalífselixír og hoffmannsdrop-
um og dreypti á hann þrisvar á
dag. Þetta lyf gerði þó enga stoð.
Sótthitinn jókst óðfluga, þegar dró
að vikulokum, og á laugardaginn
var komið á hann óráð.
Klukkan tvö á sunnudagsnóttina
var fólkið í veitingahúsinu vakið
upp. Var þar kominn Sigfús á Sult-
um með Jón lækni Sigurðsson. Þé
var svo af Chapman drégið, að við
búið var, að hann gæfi upp önd-
ina þá og þegar, enda dó hann
hálfri annarri klukkustund síðar.
Lækyirinn hófst þegar handa
um að gera að kaunum mannanna
þriggja, sem lífvænt var, „beskar,
breinsaði og batt um“. Starfaði
hann að þessu mikinn hluta nætur.
En méð því að hann bjó illa að
lyfjum, varð hann að senda Hann-
es stúdent austur á Vopnafjörð til
Einars læknis Guðjohnsens eftir
því sem hann vanhagaði mest um.
Sjálfur sat hann um kyrrt á Rauf-
arhöfn nokkra d^ga, svo að han.n
fengi séð, hverju fara gerði um
heilsufar mannanna. Þegar hann
sneri heimleiðis, fól hann Gottfreð
Lund hjúkrunina, unz hann gæti
komið því við að vitja sjúkliganna
aftur.
Að líki Ohapmans hafði verið
saumað léreft, og var það síðan
flutt að Ásmundarstöðum, þar sem
smíðuð var að því kista. Séra Gutt-
ormnr Vigfússon á Svalbara, er
þá þjónaði Presthólaprestakalli
um stundar sakir, jarðsöng það
litlu síðar.
V
Upp úr 1880 höfðu útvegsbænd-
62
IlHINN - SU NNUD AGSBLAÐ