Tíminn Sunnudagsblað - 16.02.1969, Qupperneq 14

Lengi varS kennarinn aS hafaat viS allar stundir á laugarbakkanum, síSan kom
óupphitaSur klefi. MeS hitaveitunni fékk sundlaugarvörSur þennan Idefa.
þessu varð hann fræ-gur, því að
þetta þótti þrekraun allmikil.
í Borgarfirði var um aldamót
in sundfélag og sundlaug í öll-
um eða nær öllum sveitum, þar
sem jarðhiti var og þolanlegf
laugarstæði, og svo mun víðar
hafa verið.
í Reykjavík hefur líklega eitt-
hvað verið haldið við sundiðk-
un mestallan síðari hluta nítj-
ándu aldar. Haustið 1884 stofn-
uðu hundrað menn þar sundfé-
lag, en áður var til sundpollur
í laugalæknum; þar sem kunn-
ugt er af frásögnum, að ungl-
Ingar voru við böð og sundtil-
raunir. Reglubundinni kennslu
virðist þó ekki hafa verið haldið
þar uppi, en hinir yngri leitazt
við að læra af þeim, er eldri
voru og eitthvað kunnu að
fleyta sér.
Með tilkomu sundfélagsins
færðist ffjör í þessar iðkanir.
Fenginn var sundkennari norð-
an úr Húnavatnssýslu, Bjöm
Lúðviksson Blöndal, fiaðir Sig-
fúsar bókavarðar, maður vel
íþróttum búinn. Fleiri virðast þó
hafa fengizt þar eitthvað við
sundkennSlu, því að hann var
kallaður aðalsundkennari bæj-
arins á þessum dögum. Björns
naut þó ekki lengi við. Hann
drukknaði af árabáti við þriðja
mann á Rauðarámkinni nærri
landi seint á vetri 1887. Lík-
lega hefiur það orðið trú manma
á gildi sundkunnáttunnar til
verulegs hnekkis, er svona
tókst til. Var báturinn á upp-
siglingu úr fisíkiróðri, og komst
sú saga á kreik, eins og til af-
sökunar, að sigla hefði brotn-
að og rotað Björn, og fyrir þær
sakir hefði hann ekki fengið
beitt íþrótt sinni sér til bjarg-
ar.
Það hafa þvi einungis verið
tvö sumur, að Björn kenndi á
vegum sundfélagsins. En ann-
að þessara sumra kom til náms
hjá honum, nálega þrítugur
maður úr austursveitum, Páll
Erlingsson, bróðir Þorsteins Er-
lingssonar sbálds. HOann lagði
mikia rækt við sundnámið, þó
að ósennilegt sé, að Bjöm hafi
látið sér til hugar koma, hví-
líkur nytjamaður hann átti eft-
ir að verða sundmennt lands-
manna.
Þegar Pátl hafði lokið sund-
náiminu, hvarf hann aftur austur
í sveitir, og segir ekki af hon-
uim um skeið, nema hvað óefað
hefur hann lagt mikla rækt við
sundið, þegar hann fékk þvi við
bomið. Hann ávaxtaði vel þá
kunnáttu, sem hann hafði öðl-
azt í laugunum í Reykjavík.
Heldur mun hafa verið dauft
yfir sundmálunum í höfuð-
staðnum eftir að Björn Lúðvíks-
son drukknaði, og liðu svo nokk
ur ár, að fátt bar til verulegra
tíðinda á þeim vettvangi í höf-
uðstaðnum. Þó þótti stiftsyfir-
völdum hlýða, að nemendur í
öðrum og þriðja békk hins
lærða skóla lærðu sund, og
nokkrir menn voru í bænum,
er talsverða rækt lögðu við
sundiðkun. Voru þeir Björn
Jónsson, ritstjóri ísafoldar, og
Indriði Einarsson endurskoð-
andi taldir meðal sundfærustu
manna í Reykjavík á þessuim
árum.
Árið 1893 gerðist það, að
Páli Erlingssyni, sem þá hafði
kennt sund tvö sumur austan
fjalis, barst bréf frá Birni Jóns-
syni, er fór þess á leit, að hann
tæki að sér sundkennslu í
Reykjavík. Áttu sundnámskeið-
in að vera á vorin, frá lokum
til Jónsmessu, og bauð Björn
Páli þrjár krónur á dag fyrir
kennsluna. Páli þótti boðið ekki
134
T f M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ