Tíminn Sunnudagsblað - 11.04.1971, Qupperneq 3

IIQMAIM&Tyi
Vatnakarpar eru i fáeinum vötnum i Svíþjóð — fiskur, sem
fer mjög huldu höfði, Hann festir sig sjaidan f netum eða
gíldrum, og það er ekki nema endrum og sinnum, að hann
tekur beitu. Styggari og varkárarl fiskur er varla til. Hann
kann betur að varast hættur en aðrlr vatnafiskar.
Byrjað var að ala vatnakarpa í Suður-Sviþjóð á sextándu
öld. Sennilega hafa munkar verið þar að verkl. Karpinn
kann bezt við sig I hlýju vatnl, þar sem gróður er mlktll
og leðja á botni. Eitthvað af körpum slapp úr eldls-
tjörnunum, og síðan hafa þeir haldizt við á þessum
slóðum.

Karpaeldi er enn stundað i nokkrum
stöðum f Svíþjóð. í Austur-Evrópu er
slfkt fiskeldi mikiu tiðara, og I Asíu
til dæmis f Japan, veitir karpinn tug-
milljónum manna mest af þvf eggja-
hvftuefnl, sem þeir þarfnast.
Kínverjar byrjuðu að rækta og ala
karpa fyrir tvö þúsund og fjmm
hundruð árum. Þeir hafa fengið
fram margar karpategundir. Meðal
þeirra eru leðurkarpinn og spegil-
karpinn með stórar hreisturflögur.
Á norðlægum slóðum verða karpar
sjaldan þyngrl en tuttugu pund. f
Kaspíahafi geta þeir orðið fimmtfu
pund. Menn hafa líka komizt að raun
að karpinn verður eldri en flest önn-
ur kvikindi, jafnvel hundrað ára.
Karpar f eldistjörnum éta oliukökur,
brauð, soðnar kartöflur og grotnaða
ávexti. Eðlislægt er þeim að nærast á
hálfrotnuðum jurtum og smádýrum,
sem þeir sjúga upp úr botnleðju með
litium, tannlausum munninum.
Náttúran hefur gert þá svo úr garðl,
að þeim er sérlega auðvelt að leita
sér fæðu f botnleðjunni. Þeir geta
teygt fram munninn, og kokið lnk-
ast sjálfkrafa, þegar það fyllist af
leðju og lirfum.
Seint á haustin leggjast karparnir f
dvaia í botnleðjunni. Hjartað siær þá
einungis einu sinni á mínútu. Vakni
þeir að vetrinum við tramp á isnum,
og byrji að synda, kafna þeir af súr-
efnisskortl á skammri stundu.
T f M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
31S