Tíminn Sunnudagsblað - 11.04.1971, Síða 19

Úlga meðal læknanema
í nágrannalöndunum
Fyrir nokkrum vikum gerðust í
Danmörku tíðindi, sem vakið hafa
ekki litla athygli meðal þeirra,
sem láta sig læknamálefni og
heilsugæzlu einhverju varða: Blað
læknanema, sem kom út um miðj-
an marzmánuð, fjallaði einvörð-
ungu um náttúrulækna svokallaða
og þá alkunnu afstöðu heilbrigðis-
yfirvalda, að þeir einir megi fást
við lækningar, er lokið hafa lækna
prófi og hlotið lækningaleyfi.
Þetta er í fyrsta skipti, að fjöl-
mennur hópur lækna og lækna-
nema segir opinherlega, að ekki
sé með öllu fyrir það sverjandi
nema sum ráð ólærðra manna,
sem fengízt hafa við lækningar í
einhverri mynd, kunni að vera að
nokkru hafandi, og þess vegna
skylt að gefa þeim gaum og rann-
saka þau til hlítar.
Hingað til hefur aðeins einstaka
læknir látið uppi eitthvað þessu
líkt, og hefur þá oft sætt aðkasti
vegna slíkra ummæla. Þess eru
meira að segja þó nokkur dæmi,
að læknar hafa eftir harðar svipt-
ingar orðið að segja sig úr lækna-
félaginu danska vegna þess, að
þeir hafa ekki beygt sig fyrir ítrek
uðum kröfum þess að hætta sjálf-
ir að beita lækningaaðferðum, er
ekki höfðu hlotið almenna viður-
kenningu.
Fyrir tæpu ári höfðu fáeir 'r
þingmenn uppi þá kröfu á þjó5-
þingi Dana, að aðferðir náttúru-
læknanna yrði rannsakaðar í því
skyni að kanna, hvort einhverjar
þeirra kynnu í raun og veru að
stuðla að lækningu sjúkdóma og
meinsemda, sem læknavísindum
hefur veitzt torvelt að vinna bug
á. Upphafsmennirnir voru fimm,
sinn úr hverjum flokki, en seinna
urðu fleiri til þess að leggjast á
sveif með þeim. Nú hefur þeim
komið liðsauki úr þeirri átt, er
ólíklegust þótti.
í blaði læknanemanna er í all-
mörgum greinum vakin athygli á
mörgum vafasömum starfsreglum,
sem fylgt er við heilbrigðisþjón-
ustuna, og dregin voru fram dæmi
um það, hvernig læknar sumir
hafa lent í miklum útistöðum við
kerfið, er þeir hafa viljað beita
nýjum lækningaaðferðum, er ekki
höfðu hlotið endanlega viðurkenn-
ingu, þótt þeir teldu sig hafa feng-
ið um það reynslu, að þær gætu
komið að haldi. Á náttúrulækna
eða annað þess konar fólk er ein-
faldlega ekki hlustað, þótt það
telji sig hafa eitthvað til málanna
að leggja.
Menn ættu þó að staldra við,
segir í blaðinu, þegar stofnaður
hefur verið í landinu félagsskapur
fólks, er haldið var höfuðveiki
þeirrar tegundar, sem ólæknanleg
er, samkvæmt læknavísindum, en
eigi að síður hefur hlotið bót
meina sinna af hljóðbylgjum hjá
ólærðri konu. Kona þessi er ekkja,
og var maður hennar yfirlæknir
í sjúkrahúsi á Borgundarhólmi, en
þegar hann fór að sinna þessum
hljóðbylgjulækningum, beitti
stjórn læknafélagsins danska sér
svo harkalega gegn honum, að
hann neyddist til þess að yfirgefa
félagsskap starfsbræðra sinna.
í blaði læknanemanna er einnig
fjallað um sektardóm, sem fyrir
skömmu var kveðinn upp í Næst-
ved yfir náttúrulækninum Ottó
BaDin. Þeirri málsókn er berum
orðu - líkt við galdramál fyrri
tíða. 1 ð entist þessum manni ekki
til sý 'i, þótt flest þau vitni, sem
ákær . v Idið lét stefna, fullyrtu, að
hjá hon- 1 hefðu þau fengið meiri
eða nin : i bót meina, sem lærðir
læk»> • höfðu gefizt upp við
að b; Dómstóllinn leit á það
eitt, 5 Ottó Ballin hafði ekki
lækn’n _;í.leyfi. Það nægði til dóms-
áfr” i, þó að fram kæmu þó
n< 'uir menn, sem töldu hann
ha a leyst sig frá þjáningum eða
kvillum, er öðrum virtist um megn
að ráða bót á.
Fyrst og fremst er hin algera
fordæming á náttúrulæknunum
færð fram til dæmis um það, hve
einstrengingslegum og óþjálum
reglum heilbrigðisþjónustan er
háð. Samþykktir læknafélagsins
eru líka iðulega notaðar til þess
að þagga niður í læknum, sem
eru annarrar skoðunar en trúnað-
armenn læknasamtakanna. Eink-
um er það ein grein í lögum lækna
félagsins, sem mjög er notuð til
þess að meina mönnum að túlka
skoðanir sínar, en í henni er þeim,
sem eru í læknafélaginu, bannað
að láta uppi skoðanir, „sem geta
valdið ónauðsynlegum ótta eða
skert traust fólks á starfsaðferð-
um lækna 1 sjúkrahúsum eða ut-
an þeirra“ — nema í blöðum læk'i-
anna sjálfra. Þessari grein er misk-
unnarlaust beitt gegn læknum,
sem óánægðir eru með vinnu-
brögðin. Þeir geta komið fáeinum
orðum í læknablöðin — rúmfrekir
mega þeir ekki vera — en skrifi
þeir grein í önnur blöð eða láti
hafa þar eitthvað eftir sér, bíða
þeirra þungar kárínur. Það er ekki
nema eitt misseri síðan ungur
læknir, Anders Kjeldstrup að
nafni, fékk að kenna á þessu, er
hann tók að ræða um málefni geð-
veikraspítalanna.
Vakið er máls á margs konar
mótsögnum og furðum ýmsum í
dönskum heilbrigðismálum. Það
þykir til dæmis skjóta skökku við,
að heilbrigðisstjórnin leggur
mikla rækt við að kanna, hvort
allir pylsuvagnar landsins eru af
þeirri stærð og gerð, sem boðið er
í lögum og reglugerðum. Aftur á
móti er því ekki teljandi gaumur
gefinn, hvað er í pylsunum, sem
seldar eru. Samt hefur sannazt, að
sitthvað er sett í þær, svo að þær
séu fallegar útlits og spillist ekki,
þó að þær malli lengi í heitu vatni,
og meðal þess er fósfat, nitrit og
eiturefnið krókein, sem gefur
þeim rauða litinn. Þetta litarefni
er þó forboðið við alla matvæla-
iðju í Svíþjóð, Þýzkalandi og
Frakklandi.
Blað læknanemanna ber sem
sagt fram þá spurningu, hvort
kerfi það, sem heilsugæzla og mat-
vælaeftirlit lýtur, sé ekki í raun
og sannleika stirðnað í dauð.’m
ERU HEILBRIGÐISÞJÓNUSTU SETTAR OF EINSTRENGINGSLEGAR REGLUR?
T í M 1 N N — SUNNUDAGSBLAÐ
331