Íslendingaþættir Tímans - 31.10.1969, Blaðsíða 21

ómetanlegt læknislyf þótt ókeypis
sé. Læknisfræðileg þekking hans
hygg ég, að standi engan veginn
að baki þvi, sem almennt gerist,.
þótt ekki sé ég fræðilega bær að
dæma þar um. Þegar þar við bæt-
ist, að maðurinn er skjótur til við-
bragða (þykir sumum sem hann
muni þar minna á afa sinn, Þórð )
Svartárkoti), og öruggur til úr-
ræða, þá var ekki kyn, þótt mörg-
um héraðsbúum þætti sem þeir
ættu alla sína forsjá í heilsufars-
legum efnum, þar sem hann var.
Fyrirgafst honum því auðveid-
lega, að hann var stöku sinnum
stuttur í spuna, en það er eitt ein-
kenni gáfna hans að þykja mikils
um vert, að menn setji mál sitt
fram á fáum orðum og ljósum
án óþarfa málalenginga.
Ekki veikst hann undan löngum
ferðalögum og erfiðum, sem starf-
inu fylgdu og eru þá vetrarferðir
í snjóþungú héraði þáttur út af
fyrir sig, sem sennilega mætti setja
saman um heila bók af reynslu
Þóroddar einni saman. Auk þjón-
ustu í eigin héraði gegndi Þór-
oddur í reynd öðrum héruðum að
hluta til. íbúar á Hólsfjöllum eiga
að sækja lækni til Kópaskers, en
eins og samgöngum er nú háttað,
getur verið eins hentugt að leita
til læknis á Breiðumýri. Lágsveitir
sýslunnar eru í Húsavíkurlæknis-
héraði, en fólk á þeim svæðum,
sem næst lágu Breiðumýri fann
fljótlega til þess, að eins vel gekk
að fá úrlausn sinna mála hjá Þór-
oddi og lækni á Húsavík, sem
hafði ærinn starfa að sinna bæði
héraðslæknisstörfum í kaupstaðn-
um og sjúkrahúsi þar. Þar við
bœttist hin 9Íðari ár, þegar í al-
gleyming var kominn sá skortur
héraðslækna, sem nú er svo mjög
til umræðu, að Þóroddur var af
yfirVöldum settur til þjónustu í
Kópaskershéraði um tíma.
Verður þeim, sem þetta ritar í
því sambandi minnisstæður snjóa
veturinn 1965—66. Vorum við Þór
oddur þá við þriðja mann vopna-
brœður fyrir hönd Þingeyinga í
keppni útvarpsins „Sýslurnar
svara“. Fengum við nokkuð eftir-
minniiega að reyna, hvað íerðalög
á þingeyzkum snjóavetri geta kraf
izt af rnönnum í tíma og erfiði og
florráðamenn útvarpsins aftur á
móti, hivað þau kosta í beinhörð-
um peningum.
Hvað viðVíkur læknisstörfum
Þórodds þennan vetur, þá er vand-
séð, hvernig hann hefði getað sinnt
sdnu eigin héraði og öðru meira
en 100 km. í burtu, ef ekki hefði
verið til umráða nýr snjóbíll, sem
sveitarfélög og héraðsbúar að
frumkvæðu Lions-klúbbsins Nátt-
fara, höfðu lagt fram fé til kaupa
á og afhent læknishéraðinu til af-
nota.
Var þetta viðleitni héraðsbúa til
að bæta starsaðstöðu Iæknisins og
sýndi jafnframt, hve mikils þeir
mátu störf Þórodds og hve ó-
Ijúft þeim var að missa hann sem
Iækni sinn. Máttu þeir vart til þess
hugsa, að hann léti af starfi og
gæti ég trúað, að tilfinningar
þeirra í þessu efni hefðu verið svip
aðar og hjá þegnum ástsælla ein-
valdskonunga fyrr á öldum, er
þóttust nær sem föðurlausir og
forsjárlausir vera, ef herra þeirra
féll frá.
Öllum mátti þó Ijóst vera, að
ekki yrði Þóroddur eilífur augna-
karl í starfi á Breiðumýri.
Vitanlegt var, að heilsa hans var
ekki svo sterk sem skyldi og vænt
anlegt nám uppkominna barna ut-
an héraðs ýtti undir búferlaflutn-
ing. Því kom ekki á óvart síðast-
liðið haust, þegar losnaði héraðs-
læknisembætti á Akureyri, að
hann sótti um og hreppti embætt-
ið, þeim mun frekar sem nokkru
áður hafði hann kennt hjartasjúk-
dóms. Svo samdist um með hon-
um og fyrirrennara hans á Akur-
eyri, að Þóroddur gegndi embætti
sínu á Breiðumýri s.l. vetur. En
með vordögum yfirgaf Þóroddur
og fjölskylda hans læknishúsið á
Breiðumýri og stendur það nú autt
eftir, því að enginn hefur sótt um
héraðslæknisstarf þar sem vænta
mátti.
Héraðinu er þjónað frá Húsa
vík og er það vissulega betur sett
en mörg önnur læknishéruð, með-
an kostur er nægra lækna á Húsa-
vík, þar sem vandamál í sambandi
við nýtt form læknaþjónusfa hafa
verið svo mjög i brennidepli undan
farna mánuði- En tómlegt þykir
okkur, sem þekkjum Þórodd og
fjölskyldu hans að líta heim að
læknishúsinu á Breiðumýri og vita,
að þar er ekki lengur vinum að
mæta.
Enn er eftir að geta þess atriðis
í starfi Þórodds hér í byggð, sem
njér þykir kannski merkilegast og
mun næstum einsdæmi. Það er
söngstjórn hans á Karlakór Reyk-
dæla, sem hann annaðist sem al-
gerlega ólaunað aukastarf um 7
ára skeið frá haustinu 1961 og
hafði auk þess gert einn vetur
áður. í byrjun þessarar greinar var
getið um störf Jónasar, föður Þór
odds, að söngmálum. Voru Þór-
oddi því af náinni viðkynningu
kunn slík störf.
En auk þessarra hæfile'ka er
hann gæddur ríkri tónlistargáfu,
sem áreiðanlega hafði enzt honum
til mikils frama á því sviði, ef
hann hefði kosið að helga sig tón-
listinni. M. a. mun hann hafa til
að bera hinn mjög svo ákjósaa-
lega hæfileika fyrir alla tónlistar-
menn, algert tóneyra. Á tvennt
ber að líta í þessu sambandi, sem
gerir það næsta ótrúlegt frá sjón-
armiði hversdagslegrar- skynsemi,
að hann skyldi gefa sig að þessu
starfi. Ekki var fýsilegt að bæta á
sig starfi, sem unnið var siðia
kvölds og fram á nætur, þega: á
venjulegum vinnutíma var fyrir
ærinn erill.
í annan stað gefur auga leið,
að rúmlega 30 manna karlakór,
valinn úr byggðarlagi með 3—400
íbúa, getur ekki verið skipaður úr-
valssöngkröftum eingöngu.
Þeim mun ótrúlegri er sá árang-
ur, sem Þóroddur náði í þessu
starfi. Get ég af eigin kynnum um
það borið, að töfrum var líkast,
hve vel hann kunni að laða fram
hið fegursta í söng óþjálfaðra
manna, hve vel hann skynjaði,
hvað bjóða mátti þeim í verkefna-
vali og hve laginn hann var að fá
það snið á sönginn, som hann
helzt óskaði eftir. Ef ágalli yrði
fundinn á þessu starfi hans, þá
va»ri helzt uim að ræða of mikla
vandfýsi. Honum var þvert um
geð að láta nokkurt lag heyrast
ÍSLENDINGAÞÆTTIR
91