NT - 16.10.1985, Blaðsíða 14

Miðvikudagur 16. október 1985 18
flokksstarf
Akranes
Aðalfundur fulltrúaráðs Framsóknarfélaganna á Akranesi
verður haldinn miövikudaginn 16. okt. n.k. kl. 20.30 I
Framsóknarhúsinu, Sunnubraut 21, Akranesi.
1. Venjuleg aðalfundarstörf.
2. Undirbúningur bæjarstjórnarkosninga 1986.
3. Önnur mál Stjórnin
Seltjarnarnes
Aðalfundur framsóknarfélags Seltjarnarness verður haldinn í
sal tónlistarskólans fimmtudaginn 17. okt. kl. 20.30.
Dagskrá:
1. Ver.juleg aðalfundarstörf.
2. Bæjarmál.
Félagar fjölmennið, nýir félagar velkomnir. Stjórnin
Framsóknarfélag Miðneshrepps
Aðalfundur verður haldinn fimmtudaginn 17. október kl. 8.30
í Verkalýðshúsinu. Dagskrá:
1. Venjuleg aðalfundarstörf
2. Kosning fulltrúa á Kjördæmisþingið 19. október
3. Sveitastjórnarmál
4. Önnur mál. Stjórnin.
Konur Árnessýslu
Aðalfundur Félags framsóknarkvenna í Árnessýslu verður
haldinn að Flúðum fimmtudaginn 17. október og hefst hann
kl. 21.00. Framsöguerindi: Drífa Sigfúsdóttir, ræðir um
framboðsmál. Kosnar verða konur á kjördæmisþing. Nýir
félagar velkomnir. Mætum allar eldhressar. Stjórnin.
Fulltrúaráðið í Kópavogi
Aðalfundur fulltrúaráðs Framsóknarfélaganna í Kópavogi
verður haldinn fimmtudaginn 17. október kl. 20.30 I Flamra-
borg 5.
Dagskrá: Venjuleg aðalfundarstörf
Undirbúningur bæjarstjórnarkosninga
Önnur mál. Stjórnin
Heilbrigðis- og trygginganefnd
SUF
Fundur í nefndinni fimmtudaginn 17. október kl. 17.30 að
Rauðarárstíg 18. Fundurinn er öllum opinn.
Stjórnin
Kjördæmisþing á Reykjanesi
Kjördæmisþing framsóknarmanna í Reykjaneskjördæmi
verður haldið í Garðaholti laugardaginn 19. okt. .
Dagskrá auglýst síðar. ötjornm.
Húnvetningar -
miðstjórnargestir
FUF A-Flún. heldur upp á 45 ára afmæli sitt laugardaginn 2.
nóvember kl. 21 í Félagsheimilinu Blönduósi, dagskrá:
1. Kaffiveitingar
2. Ávörp, Steingrímur Flermannsson og Finnur Ingólfsson
formaður SUF.
3. Jóhann Már Jóhannsson syngur við undirleik Sigurðar
Daníelssonar
4. Óvæntar uppákomur o.fl.
Veislustjóri verður Björn Magnússon, bóndi Hólabakka,
hljómsveitin Rót frá Sauðárkróki leikur fyrir dansi. Allir
velkomnir meðan húsrúm leyfir. Stjórn FUF A-Hún.
Viðtalstímar
Halldór E. Sigurðsson verður til viðtals lllffifÍÍ'í'*
á skrifstofu félagsins að Rauðarárstig
18, mánudaga til fimmtudags 1 ' ■
kl. 13.30- 15.30, fyrst um sinn. ""fe
Framsóknarfélag Reykjavíkur. IVi
Móðursystir mín, Ólöf
Guðmundsdóttir, lést 10. þessa
mánaðar. Hún var fædd á Svert-
ingsstöðum í Miðfirði 11. júní
1906, dóttir Guðmundar Sig-
urðssonar bónda þar og Guð-
rúnar Einarsdóttur, Skúlasonar
á Tannstaðabakka. Pau hjón,
Guðmundur og Guðrún, flult-
ust síðar að Hvammstanga, þar
sem hann var kaupfélagsstjóri.
Eiginmaður Ólafar var Grím-
ur Bjarnason tollvörður. Hann
var fæddur á Húsavík 24. apríl
1898, en lést 11. janúar 1981.
Þau Grímur og Ólöf eignuð-
ust tvo syni, Bjarna og
Guðmund.
Við systkinin á Efra-Núpi í
Miðfirði kölluðum Ólöfu alltaf
Lóu frænku. Lóa frænka kom
ekki oft norður, en þegar hún
kom á sumrin, var það upplífg-
andi. En vænst þótti okkursyst-
kinunum um hana vegna jóla-
gjafanna og sælgætisins, sem
hún og Grímur sendu okkur
fyrir jól. Þar var rausnarlega
verið.
Það var ekki eins auðvelt að
komast í skóla haustið 1944 og
það er nú. Þá um haustið tóku
þau Grímur og Lóa mig til sín
yfir vetrarmánuðina, og hjá
'þeim dvaldist ég alla veturna
1944-1949, fyrst í Ingimars-
skólanum og síðan í Mennta-
skólanum í Reykjavík. Ég veit
ekki, hvað hefði orðið úr skóla-
göngu minni, ef ég hefði ekki
átt þau hjón að.
Það var gott að vera hjá Lóu
og Grími. Fyrsta vetur minn hjá
þeim voru þar í fæði Karl móð-
urbróðir minn og kona hans
Gunnlaug Hannesdóttir. Þá var
oft glatt á hjalla.
Þiegar ég kom til Reykjavík-
ur, bjuggu þau Lóa og Grímur
ásamt sonum sínum tveimur í
Meðalholti 11, en 1957 fluttust
þau í Efstasund 57 og bjuggu
þar til æviloka. Mér verður
hugsað til þess nú, að þröngt
hafi verið um okkur öll, hjónin
og syni þeirra tvo auk mín. En
ég fann ekki til þess þá, að
þröngt væri. Þó var íbúðin ekki
meira en ein stofa og hjónaher-
bergi.Herbergi í kjallara fylgdi
íbúðinni, en það var leigt út
fyrstu veturna, sem ég var þar.
Ég svaf í stofunni ásamt Bjarna
og Guðmundi. Af þessu má sjá,
að það var ekki svo lítið, sem
þau Lóa og Grímur lögðu á sig
mín vegna. Ég fullyrði líka, að
þessi ár voru besti og skemmti-
legasti tími ævi minnar. Því á ég
þessari fjölskyldu mikið að
þakka.
Heimili þeirra Lóu og Gríms
var myndarheimili í orðsins
fyllstu merkingu. Ekkert var
sparað til heimilisins. Þau hjón
unnu bæði hörðum höndum.
Auk tollvarðarstarfsins var
Grímur einnig gjaldkeri Bygg-
ingafélags verkamanna, og innti
hann það starf af hendi á
kvöldin. Margir komu til hans
vegna þessa aukastarfs hans. Ég
veit, að hann naut mikils trausts
og virðingar í því starfi.
Eftir að ég fór frá Lóu og
Grími hafa margir spurt mig um
þau. En af viðræðum við fólk,
sem þekkti þau, hef ég komist
að því, hve mikilla vinsælda og
virðingar þau nutu.
Ólöf Guðmundsdóttir var
glaðvær og skemmtileg. Hún.
var, að því er hún sagði sjálf við
mig, nokkuð skapmikil. Én hún
bætti því við, að það væri ein-
stakt að okkur skyldi aldrei
verða sundurorða alla fimm vet-
urna, sem ég var hjá henni. Það
ríkti friður á heimili Lóu og
Gríms. Grímur var þekktur fyr-
ir hógværð og jafnlyndi. Ég
hefði ekki getað kosið mér betri
dvalarstað þessa fimm vetur en
hjá Lóu og Grími.
Ég lenti í harðvítugu stjórn-
málabrasi veturinn 1948-1949,
síðasta vetur minn í Meðalholti
11. Þá kom það vel í ljós sem
oftar, að þau Grímur og Lóa
höfðu metnað fyrir mína hönd,
sem ég væri sonur þeira. Grímur
talaði oft lengi við mig og rök-
ræddi um hins ýmsu málefni.
Ekki er ég í neinum vafa um
það, að ég, ófróður og óreyndur
sveitapiltur, þroskaðist mikið af
rökræðum okkar Gríms.
Ég hringdi í Lóu frænku í
sumar, rétt áður en hún fór á
sjúkrahús. Hún var þá glöð og
bjartsýn. Fyrir áratugum heyrði
ég tal hennar, er hún sagði, að
jarðvistin hefði lítinn tilgang, ef
ekki væri líf eftir þetta líf. Hún
trúði á annað líf.
Fráfall Lóu frænku kom ekki
á óvart. Eftir veikindi á efri
árum hefur hún nú hlotið hvíld.
Blessuð sé minning Ólafar
Guðmundsdóttur.
Sonum hennar. barnabörnum
og venslafólki votta ég hluttekn-
ingu.
Skúli Ben.
Nýtt rit um fíkniefni
Helen Nowlis:
Fíkniefni.
Ný viðhorf til vandans.
Námsgagnastofnun.
■ Höfundur þcssa bæklings
var prófessor í sálfræði við
háskólann í Rochester í
Bandaríkjunum þar til árið
1971 að hún varð fram-
kvæmdastjóri fræðslustofnun-
ar um fíkniefni í Washington.
Árið eftir var hún svo til ráðu-
neytis þegar Unesco hafði
fyrstu ráðstefnu sína um fíkni-
efnafræðslu. Þctta rit birtist
1975 og cr ekki að efa að
höfundurinn hefur vitað allt
sem þá var vitað um þessi efni.
Sú saga liggur til grundvallar
þessari útgáfu að eitt félag
Junior Chambers, JC-Reykja-
vík, gerði menn á fund Sigurð-
ar Pálssonar, sem þá var náms-
stjóri hjá skólarannsóknadeild
Menntamálaráðuneytisins og
leitaði álits hans á því hvaða
lið félagsskapurinn gæti iagt
fyrirbyggjandi fræðslu um
þessi efni. Þá hafði hann útgáfu
bessa rits efsta á óskalista.
JC-Reykjavík hefur svo kost-
aö þýðinguna og tekur að sér
söluna að einhverju leyti.
Tilgreindir eru þrír þýðend-
ur: Guðbjörn Sigurmundsson,
Margrét Eggertsdóttir og
Sonja Diegó. Ef til vill mætti
þýðingin vera ögn liprari.
Dæmi: „Ef menn ráðast ekki
beint gegn atferli sem felst í
fíkniefnaneyslu. eru menn þá f
raun nokkuð að fást við mis-
notkun fíkniefna?" Atferli sem
felst í fíkniefnaneyslu, -erþað
ekki sjálf neyslan? Þess munu
vera nokkur dæmi önnur að
óþarflega langt sé gengið að
þýða frá orði til orðs.
Hver eru svo hin nýju við-
horf til vandans? Auðvitað er
best að hver og einn leiti þeirra
sjálfur með Iestri ritsins. Þar
mun þó ekki mega finna neinar
heildarlausnir sem áður hafa
verið óþekktar.
Þar sem sagt er frá merki-
legri tilraun sem mjög vel gafst
er einum liðnum lýst svo:
„Að gefa ungu fólki kost á
að taka þátt í félagsstarfi sem
þroskar þau (svo) vitsmuna-
lega eða mcnningarlega eða til
afþreyingar, í staðinn fyrir að
eyða frístundum sínum í
fíkniefnaneyslu."
Á næsta vori liafa barnastúk-
ur starfað á íslandi í hundrað
ár. Þær hafa alla tíð starfað
samkvæmt þessari forskrift.
Margur ágætur maður hefur
unnið að félagsmálum í sam-
rænri við þetta. Þeir fslending-
ar skipta þúsundum sem rekja
þroska sinn að einhverju leyti
til félagslífs í ungmennafélagi,
stúku, skátafélagi o.s.frv.
Þrátt fyrir þá reynslu sem
áhugamenn hafa staðið fyrir
víða um lönd verður ekki sagt
að stjórnvöld hafi yfirleitt lært
af því og lagt höfuðáherslu á
að efla slíka félagsstarfsemi.
Að því leyti er hér um ný
viðhorí að ræða. Þeim sem
stjórna málum þjóða og fara
með löggjafarvald og fjárveit-
ingavald er bent á leið sem þeir
hafa yfirleitt veitt litla athygli.
Myrkri verður ekki eytt
nema með ljósi. Þegar gluggi
er opnaður eða Ijós er kveikt
hverfur myrkrið. Á sama hátt
þarf citthvað að fylla manns-
hugann svo að sorti vímuefn-
anna sæki ekki að honum.
Þetta er það sem dr. Helen
Nowils hefur að segja.
Fyrirgefið að ég nefni svo
sjálfsagðan hlut sem það að í
þessu riti er áfengið látið hafa
fastan sess þar sem það á
heima meðal annarra fíkni-
efna. Þetta skal afsakað með
því að hér á landi heyrist
stundum talað um fíkniefni og
áfengi, þó að ekki sé minnst á
þegar sumar áfengistegundir
eru naumast taldar til áfengis,
hvað þá fíkniefna. Hér er rætt
um málin af raunsæi og þekk-
ingu. Það er talað af viti.
Hið nýja viðhorf til vandans
er að láta sér ekki nægja umtal-
ið eitt, treysta ekki á að nóg sé
að segja krökkum hve ljót og
voðaleg ofdrykkjan er, heldur
skuli jákvætt félagslíf fylgja
fræðslunni. Helen Nowils legg-
ur áherslu á að tímanum sé
ekki eytt í fíkniefnaneyslu.
Hún varar við því að æskulýðs-
félög séu drykkjufélög. Það er
ekki í samræmi við hin nýju
viðhorf sem hún boðar að
fíkniefnin og neysla þeirra sé á
dagskrá á fundum og mótum
æskulýðsfélaga.
Svo einfalt og sjálfsagt sem
þetta virðist vera mun þó ekki
ofmælt að það sé gagnlegt
umhugsunarefni bæði stjórnar-
völdum og félagsleiðtogum
eins og ástatt er hér á landi.
H.Kr.
■ Dieter Langewieche: Eur-
opa wischen Restauration
und Revolution 1815-1849.
Oldenbourg Grundriss de
Geschichte.
Band 13.
R. Oldenbourg Verlag 1985.
252 bls.
Tímabilið frá lokum Napól-
eonsstyrjaldanna og Vínar-
fundarins og fram til febrúar-
byltinganna, 1848, hefur löng-
um freistað sagnfræðinga . í
þessu riti er þess freistað að
gefa lesendum dágóða yfirlits-
mynd af sögu Evrópu á þessu
skeiði. Eins og öðrum bindum
í þessari ritröð, er þessu skipt
í þrjá meginhluta. Fyrst greinir
frá atburðasögu tímabilsins og
segir þar fyrst frá valdakerfinu
sem byggt var upp á Vínar-
fundinum og síðan frá skipu-
lagi landbúnaðarmála, iðnþró-
un og fólksfjölgun. Þá er kafíi
um myndun þjóðríkja og
skipulag þeirra og fá „höfuð-
ríkin" þrjú, Frakkland, Bret-
land og Þýskaland hvert um sig
allrækilega umfjöllun. í sam-
bandi við Þýskaland og Frakk-
land er sérstaklega fjallað um
júlíbyltinguna 1830 og áhrif
hennar og ennfremur um að-
draganda byltingarársins 1848.
Um byltingarnar 1848 er síðan
fjallað í sérstökum kafla, skýrt
frá uppreisnunum í hverju
landi fyrir sig og loks reynt að
greina, hvers vegna byltingarn-
ar runnu út í sandinn.
Sérstakur kafli er um stöðu
rannsókna í viðfangsefninu og
síðan er ýtarlegur kafli um
heimildir og er hann flokkaður
eftir efnisþáttum og löndum.
Þess hefur verið getið við
umfjöllun um önnur bindi í
þessari ritröð, að þau væru
einkar gagnleg þeim er vildu
kynna sér rannsóknir og rann-
sóknaraðferðir, sem nú eru
helst á döfinni innan sagnfræð-
innar. Það á við um þetta bindi
ekki síður en þau, sem þegar
eru út komin.
í þókarlok er tímatalsskrá
fyrir tímabilið, nafnaskrá og
kort, sem góður fengur er að.
Jón Þ. Þór.
Evrópa
1815-1849