Sunnudagsblaðið - 14.07.1957, Blaðsíða 6

422
SUNNUDAGSBLAÐlÐ
að á móti hverjum þrem bændum,
þurfi einn baejarbúa. Þeir vita ná-
kvæmlega hve marga myndasmiði,
kjötkaupmenn, úrsmiði o.sfrv.
hvert upplendi getur framfleytt,
og enginn keppinautur getur eftir
á flutt inn, því einfaldlega er
hvergi laust húsnæði. Á margan
manninn mundi þessi mikla ríkis
umsjón virka næstum óviðfeldin.
En Hollendingar hafa aðra reynslu
það var „vilta vesturs“ aðferð fyr-
ir 100 árum síðan. Þeir höfðu
þurkað upp stórt flæmi, og leyfðu
innflutning á það án nokkurrar
skipulagningar, vega eða skóla.
Og það gekk ekki. FólkiÖ bjó jafn-
vel í jarðhúsum, stöðugar landa-
merkjadeilur, glæpir og þess hátt-
ar áttu sér stað. Kólera brauzt þar
út, börnin voru hvorki læs né skrif
andi. Og allt þetta í þessu mikla
menningarlandi. „Það tók þrjár
kynslóðir að lækna þetta stóra
sár“, segja Hollendingar.
En borgar þetta sig? Sem hrein
og bein verzlun — nei. Landið
kostar 50,000,00 kr. pr. hektara,
aðskilið frá hafinu, og þá er eftir
að þurrka, ræsa, leggja vegi og
byggja hús. Ríkið leigir jarðirnar
með tapi. En fyrir þjóðina i heild
borgar þetta sig, segja þeir. Þegar
peningar landnemanna komast í
umferð, setja þeir aðra starfsemi
í gang. Hvert gyllini, sem hinir
nýju landnemar græða, verða að
sjö gyllinum fyrir þjóðina.
Bóndinn verður að hafa mögu-
leika til að lifa í landi feðra sinna,
ekki síður en verksmiðjueigandinn
eða kaupmaðurinn.
Þessvegna stækka þeir landið.
Bezta leiðin til þess að ala upp
eitt barn, er að þau séu tvö.
Mörg hjónabönd eru afleiðing
heimskulegrar spurningar, sem
var svarað heimskulega,
Ogæfa Higginbofhams
UNGUR farandsali, sem seldi
tóbak, var á leið frá Morristown
til Parkers Falls við Salmonána,
en í Morristown hafði hann átt
talsverð viðskipti við djáknann í
kvekaranýlendunni. Hann átti lít-
inn snotran grænmálaðan létti-
vagn. Á báðar hliðar vagnsins
voru málaðir vindlakassar, aftaná
var mynd af indíána-höfðingja,
sem hélt á pípu og gylltum tóbaks-
stöngli. Snotur lítil meri gekk fyr-
ir vagni farandsalans, sem var
ungur og kurteis náungi, séður í
viðskiptum, en engu ver þokkaður
af Bandaríkjamönnum fyrir það,
en ég hefi heyrt því fleygt, að
þeir vilji heldur láta flá sig með
beittum hníf en bitlausum.
Einkum var hann í góðu áliti
hjá stúlkunum í Connecticut, en
hylli þeirra reyndi hann að ná
með því að gefa þeim bezta tóbak-
ið sem hann átti; því að hann vissi
vel, áð stúlkurnar í Nýja Englandi
eru venjulega vanar að revkja í
pípu. En auk þess var farandsal-
inn spurull og dálítið þvaður-
skjóða, eins og sést á framhaldi
sögunnar; alltaf á hnotskóg eftir
fréttum, og ekki í rónni fyrr en
hann var laus við þær aftur.
Farandsalinn, sem hét Domini-
cus Pike hafði borðað morgunverð
í bítið í Morristown. Síðan hafði
hann farið sjö mílna leið um til-
breytingarlítið skóglendi, án þess
að tala stakt orð við nokkurn
nema sjálfan sig og merina. Nú
var klukkan orðin sjö, og Domini-
cus eins áfjáður í að hefja morg-
unumræður eins og kaupmaður í
borginni gð lesa morgunblaðið.
Tækifærið virtist vera í nánd, er
hann sá mann koma yfir hæðar-
brúnina álengdar; en við hæðina
neðanverða hafði hann numið
staðar í grænu kerrunni sinni, til
þess að kveikja sér í vindli með
brennigleri. Dominicus fylgdi
honum með augunum á leið hans
niður hæðina og veitti því athyg'li,
að hann bar poka á bakinu á staf-
priki og gekk með þreytulegum
en föstum skrefum. Það leit ekki
út fyrir það, að hann hefði lagt
af stað snemma um morguninn,
heldur hefði hann gengið alla
9I!II!IIII!I|I|IIII!!Í!!!!!!!1IIIIIIIIIIIIIIIII|!!!|I!|I|IIIIIIIIIIIIIIIIII!!!!I!II!!IIIIIIIIIIIII!I!IIIIIII1|I1IIIII!I!!!IIIS
Smásaga eftir
Nathanel Hawthorne
nóttina og ætiað að halda áfram
allan daginn.
— Góðan daginn, herra, sagði
Dominicus, þegar hann hann var
kominn í kallfæri, — þú heldur
svei mér áfram. Hvað er að frétta
frá Parkers Falls?
Maðurinn dró börðin á gráum
hattinum niður að augum, og svar
aði heldur ólundarlega, að hann
kæmi ekki frá Parkers Falls, en
farandsalinn hafði spurt frétta
þaðan, vegna þess að þangað ætl-
aði hann sjálfur að fara um dag-
inn.
— Jæja, svaraði Dominicus, —
látum okkur heyra síðustu frétt-
irnar þaðan sem þú kemur. Það
gildir einu um Parkers Falls.
Sama hvaðan fréttirnar eru.
Þar eð ferðamaðurinn var spurð
ur svona í þaula virtist hann hika
andartak, eins og hann væri að
rifja upp fyrir sér fréttirnar eða
athuga það, hvort það væri þess
vert að segja frá þeim. — Svo að
gefin sé nokkur hugmynd um út-
lit ferðamannsins, má geta þess,
að hann var þáð svipljótur, að
manni hraus hugur við að mæta
honum einsamall á fáförnum