Morgunblaðið - 09.08.2004, Blaðsíða 10

Það er mikil áskorun að fara niður Ullarfoss í Skjálfandafljóti.
KAYAKKLÚBBURINN var stofnaður vorið
1981 og er aðili að Íþróttabandalagi Reykja-
víkur. Starfsemi klúbbsins hefur farið ört
vaxandi undanfarin ár og eru virkir félagar
nú rúmlega 200. Innan kajakíþróttarinnar
eru nokkrar gerðir kajaka, en hér á landi
er aðallega lagt stund á róður á straum-
vatns- og sjókajökum. Baldur Pétursson,
varaformaður Kayakklúbbsins, segir að
fjöldi þeirra sem iðki kajakíþróttina sé sí-
fellt að aukast. „Iðkendum á bæði straum-
vatns- og sjókajökum fer fjölgandi hér á
landi og fleiri virkilega góðir ræðarar eru
að koma upp nú en fyrir fimm til sex árum.
Þá er þessi íþrótt er ekki eingöngu í vexti
hér á landi heldur alls staðar í heiminum.“
Baldur segir að þeir sem stunda það að
róa á straumvatnskajak hafi orðið sífellt
betri og bátarnir einnig. „Menn verða sífellt
kaldari og betri og betri.“
Þeir sem hafa áhuga á því að kynna sér
kajakíþróttina geta haft samband við
Kayakklúbbinn en meðlimir hittast ávallt á
fimmtudögum í aðstöðu klúbbsins í Geld-
inganesi.
Iðkendum fer
sífellt fjölgandi
TENGLAR
....................................................................
this.is/kayak
Ungir ofurhugar ferðast um landið og fara fyrstir manna niður fossa og flúðir á straumvatnskajak
Ljósmynd/Dan Armstrong
Jón Heiðar fer niður Fossá í Berufirði.
UM ÞESSAR mundir vinnur hópur ungra of-
urhuga, sem gengur undir nafninu KFC, að
gerð heimildarmyndar um lífsmáta sinn og
ævintýri í kringum ýmsar jaðaríþróttagreinar
sem þeir stunda af miklum krafti hér á landi.
Mesta áherslu leggja þeir á að ferðast með
straumvatnskajak niður fossa og vatnsmiklar
ár. Að sögn Jóns Heiðars Andréssonar, talms-
manns hópsins, hafa þeir keppst við að fara
niður áður ókannaðar ár hér á landi á kajak og
uppgötva nýja fossa og nýjar áskoranir.
Hópinn mynda fjórir kajakræðarar auk ljós-
myndara og kvikmyndatökumanns sem
ferðast með þeim. „Þessi hópur myndaðist í
kringum 2002 en það ár voru bandarískir at-
vinnuræðarar í heimsókn hér á landi. Við ferð-
uðumst með þeim og þegar þeir fóru skildu
þeir bátana eftir og við keyptum þá í kjölfarið.
Þeir bátar er sérhannaðir fyrir brattar og
vatnslitlar ár og í þeim er meira flot. Þá opn-
aðist nýr heimur fyrir okkur og við prófuðum
okkur áfram. Bandaríkjamennirnir komu aft-
ur ári seinna og þá hófst þetta fyrir alvöru,“
segir Jón Heiðar en hópurinn hefur verið
fyrstur til þess að kanna margar ár hér á landi
á straumvatnskajak.
Aldeyjarfoss freistar
„Ísland er mjög vel fallið til iðkunar íþrótt-
arinnar en Norður- og Austurland bera af. Þar
er gott að vera en það á alveg eftir að rannsaka
Vestfirðina. Við erum einungis fjórir og þetta
er stórt land. Hér er að finna marga góða fossa
en Goðafoss er fyrsti stóri fossinn sem flestir
fara. Það eru tveir stallar á honum, einn átta
metra hár og annar tólf metra hár. Hann var
fyrst farinn 1995 en ég og þrír aðrir piltar fór-
um hann fyrstir Íslendinga árið 2000 og höfum
farið hann á hverju ári síðan þá. Hann er auð-
veldur en til eru aðrir fossar sem eru minna
þekktir eru hærri, erfiðari og tæknilegri. Við
höldum ekki vatni yfir Aldeyjarfossi í Skjálf-
andafljóti, sem er fyrir ofan Goðafoss, og ég
hef keyrt þangað margoft og skoðað hann. Þar
var sett heimsmet árið 1996 þegar Englend-
ingurinn Shaun Baker fór hann en fallhæðin er
rúmir tuttugu metrar. Fossinn er fær við góð-
ar aðstæður og ég á eftir að fara niður hann
þegar tækifæri gefst. Skynsemin hefur þó
hingað til sagt mér að tíminn sé ekki kominn.“
Ákveðinn lífsstíll
Piltarnir, sem vinna allir sem leiðsögumenn
í ám víðsvegar um landið, ferðast saman yfir
sumartímann og leita að nýjum áskorunum.
„Þetta er sérstakt líferni og því fylgir mikil
orka. Það er aldrei leiðinlegt í ánni. Hvernig
sem viðrar og hvernig sem aðstæður eru í raun
og veru. Þá er það ekki einungis róðurinn sem
skiptir máli heldur einnig þeir hlutir sem
fylgja. Hluti af þessu er að ferðast á staðinn og
ganga með bátinn á öxlinni í marga tíma og
finna svo einn foss sem er erfiðisins virði. Þá er
félagsskapurinn mikilvægur en við ferðumst
líkt og fjölskylda saman í tvær vikur út um allt
land í ónýtum bíl og gistum í tjaldi. Það eina
sem við þurfum að greiða er ferðakostnaður og
uppihald,“ segir Jón Heiðar og bætir því við að
þetta sé ákveðinn lífsstíll sem menn temji sér.
„Ég byrjaði á þessu árið 1998 en ég hef einnig
stundað klifur og snjóbretti. Þá hef ég farið til
útlanda á hverju ári síðan 1996 til þess að
Þeir sem eru að byrja að róa straumvatnskajak fara niður Goðafoss.
klifra eða fara á snjóbretti og kajak. Þetta er
það sem mitt líf snýst um en ég er stutt kom-
inn á veg með það að safna mér fyrir íbúð.“
Jón Heiðar segir að íþróttin sé hættuleg og
auðvelt sé að slasa sig en hættan minnki með
aukinni þekkingu og meiri reynslu. „Aukinni
reynslu og meiri þekkingu fylgir líka sú þörf
að þurfa að gera meira. Þetta veltur því í raun-
inni á skynsemi en eftir því sem maður eldist
og þroskast fer maður með meiri aðgát. Oft
hefur maður þó verið meira heppinn en góður
en nú kemur maður auga á hætturnar og reyn-
ir að forðast þær. Samt er alltaf eitthvað sem
dregur mann í að reyna krefjandi hluti; hærri
fossa og erfiðari flúðir.“
Beinbrot og brotnir hjálmar
Jón Heiðar og félagar hans hafa sloppið með
skrekkinn hingað til en oft hefur ekki mátt
miklu muna. „Það hafa engin alvarleg slys orð-
ið í þessu á Íslandi en það eru slys í öllum
íþróttum. Það hafa brotnað hjálmar og menn
hafa rotast og sumir hafa hlotið beinbrot og
hruflað sig. Ég sneri eitt sinn á mér hnéð og
var á hækjum í mánuð og fór beint aftur út í
á,“ segir Jón Heiðar en þeir félagar hafi ekki
látið segjast þrátt fyrir það að hafa lent í ýms-
um skakkaföllum.
Þeir lentu í hvað mestum háska þegar einn
þeirra sogaðist á bak við ónefndan foss á Norð-
urlandi fyrir nokkrum misserum. „Einn af pilt-
unum fór niður fossinn og slapp í gegn en sá
næsti sogaðist á bak við fossinn og sat þar fast-
ur. Þar var einhver hola þannig að hann gat
andað en hann var talinn af þar sem hann var á
bak við fossinn í fimmtán mínútur. Krafturinn
í fossinum var það mikill að hann gat ekki róið
út og hann reyndi einnig margoft að synda út
án árangurs. Þegar hann gerði lokatilraun til
þess að komast undir fossinn þá leið yfir hann
sökum súrefnisskorts. Þá skaut honum allt í
einu upp og kastað var til hans línu. Hann
greip ekki línuna þar sem hann var meðvitund-
arlaus og honum skolaði niður vatnslitlar flúðir
og stórgrýti. Að lokum tókst að bjarga honum
og koma honum á sjúkrahús þar sem hann
náði heilsu,“ segir Jón Heiðar.
„Maður þarf að hafa ævintýraþrá til þess að
standa í þessu og menn hætta sumir fljótlega
ef þeir lenda í einhverjum skakkaföllum og
verða skelkaðir í kjölfarið. Sumir komast yfir
það en aðrir ekki.“
„Maður þarf að
hafa ævintýraþrá“
thorirj@mbl.is
FRÉTTIR
10 MÁNUDAGUR 9. ÁGÚST 2004 MORGUNBLAÐIÐ
EYSTRI-RANGÁ er komin í fjög-
urra stafa tölu og þar eru stórar
tölur flesta daga. Áin var hin
fimmta sem fer yfir þúsund laxa á
þessu sumri, en skammt undan eru
fleiri, en um helgina voru Laxá í
Kjós og Miðfjarðará báðar komnar
með nærri 900 laxa og fín veiði í
báðum.
Dagsveiði í Eystri-Rangá hefur
verið að fara yfir 80 laxa og sem
dæmi um góðan gang í Miðfjarðará
þá veiddust þar 40 laxar á einum
morgni um helgina og var mikið af
því nýgenginn fiskur. Blanda er
hins vegar efst með nærri 1.400
laxa skv. fréttum frá Lax-á, sem
leigir ána, en þar dregur
væntanlega eitthvað úr veiði á
næstunni þar sem áin er nú orðin
verulega lituð, í bili a.m.k.
Gljúfurá í Borgarfirði hefur
vaknað til lífsins. Eigi alls fyrir
löngu voru þar aðeins rúmlega 40
laxar í bók, en eftir að vætan tók
völdin í veðurkortunum lifnaði yfir
veiðinni og á laugardagsmorgun
voru komnir 85 laxar á land að
sögn Hannesar Ólafssonar for-
manns árnefndar Gljúfurár. Þá
hefur Laxá í Leirársveit rankað úr
roti, en vatnsleysið kom í veg fyrir
góðan gang. Mikill lax er í ánni, en
tók illa og það var ekki fyrr en
með vætunni að betur fór að
ganga. Sem dæmi, þá jókst veiðin
úr 213 löxum í 360 stykki á einni
viku í kringum mánaðamótin.
Skúraveðrið að undanförnu hefur
viðhaldið betri vatnshæð og veiði
síðan.
Ár hærri en í fyrra
Laxagöngur eru víða með lífleg-
asta móti og nokkur brögð eru að
því að ár hafi nú þegar gefið meiri
veiði en allt síðasta sumar. Í sam-
antekt sem Landsamband veiði-
félaga birti á vef sínum má sjá
þetta. Hér fer á eftir listi með
veiðitölum frá 4. ágúst, en talan í
sviganum er heildarveiðitala síð-
asta sumars:
Blanda 1.244 (504), Miðfjarðará
839(577), Víðidalsá 750 (588), Leir-
vogsá 558 (558) Elliðaár 489 (472),
Laxá á Ásum 337 (308), Hrútafjarð-
ará 218(164) og Laugardalsá um
400 (324). Þá er rífandi gangur í
mörgum öðrum ám og ljóst að
þessi listi mun lengjast áður en yfir
lýkur.
Enn er víða mokveiði
Morgunblaðið/IJ
Einar Falur Ingólfsson þreytir 15 punda lax sem tók í Rangárflúðum í Ytri
Rangá. Þórður Sigurðsson leiðsögumaður reiðubúinn með háfinn.
Morgunblaðið/Golli
Axel Gíslason, Samúel Jón Samúelsson, Hörður Blöndal og Jakob V. Hafstein með 6 og 7 punda hængi sem allir
tóku á Hólmavaðsstíflu í Laxá í Aðaldal fyrir skemmstu. 337 laxar hafa veiðst í ánni það sem af er sumri.
ERU
ÞEIR AÐ
FÁ’ANN?