24 stundir - 26.02.2008, Blaðsíða 26

26 ÞRIÐJUDAGUR 26. FEBRÚAR 2008 24stundir
Eftir Hildu H. Cortez
hilda@24stundir.is
Undanfarin misseri hefur mikið
verið rætt um sykurneyslu þjóð-
arinnar en Íslendingar borða mest
allra Norðurlandaþjóða af sykri. Er
þá ekki átt við þann sykur sem fólg-
inn er í mikilli ávaxtaneyslu eða
neyslu á öðrum matvörum sem
sætar eru frá náttúrunnar hendi,
heldur er átt við viðbætta sykurinn
sem kemur meðal annars úr gos-
drykkjum, sælgæti, kexi, sykruðum
mjólkurvörum og sætu morg-
unkorni. Sykurmagn í mjólk-
urvörum hefur mikið verið rætt
undanfarið eftir að Lýðheilsustöð
birti upplýsingar á heimasíðu sinni
um magn sykurs í einstaka vörum
en mörgum brá í brún við að sjá
fjölda sykurmola í vörum sem telj-
ast til hollustuvara eins og Skyr.is
drykkurinn og Léttdrykkjarjógúrt
frá MS.
Má alltaf gera betur
„Sykur er fyrst og fremst settur í
mjólkurvörur til þess að maska súr-
inn,“ segir Björn S. Gunnarsson,
matvæla- og næringarfræðingur hjá
MS. „Auðvitað er hægt að við-
urkenna það að í sumum mjólk-
urvörum er eitthvað meira af syk-
urmagni en hefði þurft aðeins í
þeim tilgangi að maska súrinn, en á
undanförnum árum höfum við
reynt að draga úr sykurmagninu.“
Björn tekur Skyr.is drykkinn sem
dæmi. „Þegar hann var þróaður
reyndum við að fara eins lágt í syk-
urinnihaldi vörunnar og mögulegt
var en sykurinnihald drykkjarins er
ekki nema um 7% en í mjólk-
urvörum almennt er sykurinn um
8-9%. Vegna þess hve Skyr.is
drykkjareiningin er stór kemur
þetta út sem svona margir syk-
urmolar. Molarnir eru líka dálítið
villandi að mínu mati. Ef þeir eru
umreiknaðir í teskeiðar þá eru um
fimm teskeiðar í einingu sem er 330
ml eins og Skyr.is drykkurinn. En
það má alltaf gera betur.“
Erfitt að eiga við markaðinn
„Við höfum í vetur verið að
vinna mikið í þróun á vörum sem
eru sykurminni og ætlum að reyna
að ganga eins langt og mögulegt er í
því. Það eru þá vörur sem innihalda
ekki heldur sætuefni enda hafa þau
líka verið í umræðunni. En mjólk-
uriðnaðurinn hefur alltaf reynt að
bregðast við þegar svona umræða
kemur upp. Fyrir um 15 árum þá
var það fitan sem rætt var um en þá
var ekki mikið af fituskertum vöru-
tegundum í boði og mjólkuriðn-
aðurinn brást við því. Núna er það
sykurinn og við viljum að sjálf-
sögðu reyna að draga úr notkun
hans og erum alltaf með slíka
vöruþróun í gangi. Auðvitað væri
draumavaran ávextir plús skyr eða
jógúrt og ekkert annað en það er
því miður hægara sagt en gert.“
Aðspurður um þá neytendur
sem vilja hvorki viðbættan sykur né
sætuefni í mjólkurvörum við-
urkennir Björn að úrvalið sé ekki
mikið. „Það er auðvitað hægt að
velja hreinar vörur en ástæðan fyrir
því að það er minna úrval af þeim
er einna helst sú að þær ganga ekki
jafn vel í sölu og hinar bragðbættu.
Þá lendir framleiðandinn í því að
framstilling á vörunum minnkar og
búðirnar taka þær út en við mynd-
um gjarnan vilja hafa hreina vöru í
hverjum flokki til að fólk hefði allt-
af það val en það er ekki alltaf ger-
legt ef varan á að vera markaðs-
væn.“
Mikið hefur verið gagnrýnt
hversu vörur sem eru sérstaklega
ætlaðar börnum innihalda mikinn
sykur en litlu munar til dæmis á
einum skammti af Skólajógúrt og
einni skál af Kókó Puffsi hvað syk-
urinn varðar. „Skólajógúrtin inni-
heldur í raun ívið minni sykur en
önnur bragðbætt jógúrt. Hún er
orðin frekar gömul vara hjá okkur
þannig að hún siglir inn í þessa um-
ræðu eins og hún var, en við höfum
gætt þess í okkar vöruþróun að það
sé ekki mikið meira af sykri en þarf
til þess að maska súrinn. Við höfum
ekki sett á markaðinn nýjar vörur
með miklum sykri sem eru sér-
staklega ætlaðar börnum. Við erum
að skoða þessi mál og ef við gætum
tekið sykurinn og sætuefnin út þá
værum við löngu búnir að því,
enda vill enginn framleiðandi vera
með vöru sem fær neikvætt umtal.
Þrátt fyrir að mjólkurvörur hafi
verið mjög áberandi í allri þessari
sykurumræðu má benda á að úr
mjólkurvörum koma aðeins um
5% af heildarsykurneyslu eða 1
moli af hverjum 20. Þannig að það
er í fleiri horn að líta. En við viljum
og leggjum okkur fram við að
minnka sykur í okkar vörum og
neytendur verða vonandi varir við
það í nýjungum okkar á næstunni.“
Árvakur/Þorkell
Lítið úrval af sykur- og sætuefnalausum mjólkurvörum
Mjólkuriðnaðurinn bregst
við sykurumræðunni
➤ Íslendingar neyta mest allraNorðurlandabúa af sykri.
➤ Börn á aldrinum 10 til 15ára borða að meðaltali um
96 grömm af sykri á dag
eða 48 sykurmola daglega.
➤ Tveggja ára börn borða aðmeðaltali um 32 grömm af
sykri á dag eða 16 syk-
urmola.
SYKURNEYSLA
Mikið magn af við-
bættum sykri er í íslensk-
um mjólkurvörum. Björn
Gunnarsson hjá MS segir
erfitt að draga úr sykr-
inum þar sem hreinar og
lítt bragðbættar vörur
seljast síður en hinar
sykruðu.
Sykur Mikið hefur verið
rætt um magn viðbætts
sykurs í mjólkurvörum.
Lýðheilsustöð hefur tekið saman
upplýsingar um viðbættan sykur í
matvælum og birt á heimasíðu
sinni: www.lydheilsustod.is ásamt
ráðleggingum um neyslu, myndum
er sýna viðbættan sykur í vöruteg-
undum og fleira. Á heimasíðunni
kemur til að mynda fram að í ein-
um skyr.is drykk eru 24,4 grömm
af sykri í 330 ml drykkjaríláti. Þar
kemur einnig fram að ekki sé ráð-
lagt að neyslan hjá fullorðnum
(miðað við 2000 hitaeiningar) fari
yfir 50 grömm af sykri á dag. Í ein-
um mjólkurvörudrykk sem er aug-
lýstur sem hollustuvara fæst því
um helmingur af því hámarki sem
ráðlagt er.
„Ég tel æskilegt að draga úr
magni viðbætts sykurs í mat-
vælum,“ segir Hólmfríður Þor-
geirsdóttir hjá Lýðheilsustöð. „Við-
bættur sykur rýrir hollustugildi
matvæla, hann bætir tómum hita-
einingum við en hefur nánast ekk-
ert næringargildi.“ Brynhildur
Briem hjá Matvælastofnun var
spurð hvort kalla mætti drykki
með hátt sykurinnihald, svo sem
skyr.is drykkinn frá MS, holl-
ustudrykk, þannig að neytandinn
tryði því að varan sem hann neytti
væri hollari en hún í raun og veru
er.
Brynhildur segir ekki leyfilegt að
fullyrða um hollustu vöru án þess
að fá fyrir því leyfi.
„Samkvæmt reglugerð sem
fjallar um fullyrðingar í merkingu
matvæla (nr. 588/1993, 43. gr) er
óheimilt að vísa til þess í merkingu,
kynningu eða auglýsingu að ákveð-
in matvæli ein og sér séu holl, eða
hafi heilsusamlega eiginleika.
En ef einstök vara er kölluð holl-
ustuvara í auglýsingu þá flokkast
það undir að vera fullyrðing og
slíka fullyrðingu má ekki nota
nema að fengnu leyfi hjá Mat-
vælastofnun. Stofnunin hefur ekki
gefið slíkt leyfi fyrir skyr.is drykk.“
dista@24stundir.is
Fullorðin manneskja á ekki að neyta meira en 50 g af sykri á dag
Í Skyr.is drykk eru 24,4 g af sykri
Hvíti sykurinn leynist víða enda
hefur magn viðbætts sykurs í mat-
vælum aukist undanfarin ár bæði
hérlendis og erlendis. Sykurneysla á
Íslandi er meiri en gengur og gerist
víða annars staðar og er einna helst
um að kenna mikilli neyslu á sykr-
uðum gos- og svaladrykkjum en
samkvæmt könnun Manneldisráðs
á mataræði Íslendinga sem gerð var
árið 2002 borða unglingsstrákar
mestan viðbættan sykur eða um 143
grömm á dag. Sykurmagnið er að-
eins minna meðal stúlkna og með
aldrinum fer þetta minnkandi. Mest
af sykrinum kemur úr gos-
drykkjum, en unglingsdrengir
drekka að meðaltali um fjóra lítra af
gos- og svaladrykkjum á viku. Sam-
kvæmt könnun á mataræði níu og
15 ára barna sem rannsóknarstofa í
næringarfræði gerði 2003 kemur
mest af viðbætta sykrinum úr gos-
drykkjum, sælgæti og ís, kexi, kök-
um, mjólkurvörum og morg-
unkorni. Níu ára börn fá 12% af
heildarsykurneyslu sinni úr mjólk-
urvörum en 15 ára gömul fá þau
7% heildarsykurneyslunnar úr slík-
um vörum.
Mikil neysla á sykruðum drykkjum
Sykurinn er fyrirferðarmikill
1 matsk. safieða 1 hylki.
Fæst í apótekum og heilsubúðum.
Magann og meltinguna
í jafnvægi og vellíðan
Opnunartími - Mán–fös 11-18 - Lau 11-14
Glæsilegur
haldari
sem veitir
góðan
stuðning
fyrir bakið
Hamraborg 7 Kópavogi Sími 544 4088
www.ynja.is
Útsölustaðir: Snyrtivöruverslunin Nana Hólagarði, Esar Húsavík, Pex Reyðarfirði
Verð kr. 4.290.-