Sunnudagsblaðið - 29.05.1966, Page 3

Málverka-
falsarinn
mikli
Van Meegreren í réttinum
Merkilegasti málverkafalsari
þéssarar aldar var Hollendingur-
inn Han van Meegeren. Á árun-
um 1937 til 1943 málaði hann átta
myndir í stíl meistaranna Jan Ver-
meer (1632—75) og Pieter de
Hooch 1629—84 ), og þessar
myndir seldi hann sem nýfundin
meistarverk þessara dáðu málara
Listfræðingar og aðrir sérmennt-
aðir menn töldu myndirnar tvi-
mælalaust ekta, og van Meegeren
hafði drjúgan pening upp úr krafs-
inu„ auk þess, sem hann gerði
fræðimennina að , fíflum með
þessu.
van Meegeren fæddist árið 1889
í Deventer í Hollandi. Faðir hans
var skólastjóri, harður í horn að
taka og beitti sömu uppeldisað-
ferðum beima fyrir og í skólarium,
þ. e. vendinurn. Honum féll ekki,
að sonurinn eyddi tíma sínum í
að teilcna og mála, en hugur hans
stóð mjög til þeirra hluta. Fyrir
bragðið varð hann að iðka áhuga-
mál sitt á laun.
Skoðanir .van Meegerens á list-
um mótuðust þegar á æskuárun-
um. Kennari bans. í Deventer jnn-
rætti honum virðíngu fyrir gömlu
meisturunum og vinnubrögðum
þeirra. í kennslu sinni lagði hann
áherslu á. nauðsyn þess, að mál-
arar vönduðu hvert smáatriði i
verki sínu, legðu sig í líma við
að fá fram rétt litatilbrigði og
slíkt. Vermeer var í miklum met-
um hjá þessum kennara og hann
upplýsti nemanda sinn vel um þá
tækni, sem hinn aldni snillmgur
hai'ði beitt.
1907 hélt van Meegeren til
Delft, skammt frá Haag, tU að
nema byggingarlist. í>á fékk hann
i fyrsta skipti tækifæri tU að
sjá llstaverk meistaranna með
eigin augum, og hann var tíður
gestur í listasöfnunum. Einnig
fékkst hann við að mála sjálfur,
og nú gat hann líka gert það
opinberlega og í allra augsýn. —
Námið stundaði hann hins vegar
miður og eftir fimm ára dvöl við
skólann féll hann á prófi og náms-
braut hans virtist þar með á enda.
van Meegeren var þegar þetta
gerðist orðinn fjölskyldufaðir.
Hann hafði kvænzt stúlku frá
Austur-Evrópu og átt með henni
son barna, og útlitið var satt að
segja ekki glæsilgt fyrir þau.
En faðir hans féllst á það með
semingi að kosta skólavist hans
einn vetur enn, en með því skil-
yrði, að hann notaði tímann þá á
sómasamlegan hátt. van Meeger-
en lofaði bót og betrun, en hélt
áfram að mála sem fyi'r. Og á því
sviði virtist framtiðin blasa við
honum, er hann hlaut verðlaun í
málverkasamkeppni á vegum lista
akademíunnar í Haag. Kennari
hans i byggingalist ráðlagði honum
þá að gerast málari, því að prófi
í byggingarlist næði hann aldrei,
og van Meegeren lét sér þetta
að kenningu verða. Árið 1914
hafði hann lokið prófi frá lista-
akademíunni og hélt út í heiminn
til að lifa á list sinm.
Fyrst í stað málaði van Mee-
geren mikið, en enginn fékkst til
að kaupa myndir hans. Fjárhagur
fjölskyldunnar var mjög þröngur,
og auk þess tók málarinn and-
streyminu þannig, að hann fór að
slá slöku við. Þá tók hann einnig
að vanrækja heimilið, og sam-
komulag hans og eiginkonunnar
varð heldur slæmt. Henni féll
það til dæmis ekki, þegar hann
eitt sinn tók upp á því að loka
sig inni við verk sitt. Hún gekk á
hann með þetta, og þá játaði hann
að hann væri a'ð mála eftirmynd
af málverkinu, sem hann hafði
á sínúm tíma hlotið verðlaunin
fyrir, og þessa mynd ætlaði hann
að selja erlendum listaverkasafn-
ara sem frummyndina. Hún sagði
að þetta væru svik, en hann svar-
aði með því að biðja hana að selja
myndina á frjálsum markaði sem
eitirmynd. Enginn sýndi minnsta
ALÞÝBCBLAÐIÐ - SUNNUDAGSBLAÐ 3^5