Vikublaðið - 17.12.1993, Blaðsíða 5

VTKUBLAÐIÐ 17. DESEMBER 1993
5
Hrafn beðinn afsökunar
Magnús M. Norðdahl, lögmað-
ur Hrafiis Gunnlaugssonar,
framkvæmdastjóra Sjónvarpsins,
hefiir í bréfi dagsettu 3. nóvember
1993 fárið fram á það við ritstjóra
og ábyrgðarmann Vikublaðsins að
tilteldn ummæli, níu alls, scm birst
hafa í fjórum greinum í Vikublaðinu
verði dregin til baka og Hrafn beð-
inn afsökunar á þcim.
Bréf lögmannsins hefst á þessum
orðum:
„Mér befur falið Hrafn Gunn-
laugsson, Brávallagótu 20, Reykjavík
að gæta hagsmuna sinna vegna tiltek-
inna skrifa í Vikublaðið svo sem nán-
ar verður skýrt. Umbjóðandi minn
telur að gróflega sé að <eru sinni vegið
sem einstaklings og einnig sem opin-
bers starfsmanns.
Þau mmiueli sevi hér um rceðir
koma öll fram í ómerktmn pistlum í
blaðinu og eru þvt á ábyrgð ritstýóra. “
Þau ummæli sem lögmaður
Hrafns tilgreinir í bréfi sínu eru
aðallega af tvennum toga. Annars-
vegar eru ummæli í blaðagreinum
sem byggð eru á skýrslu Ríkisend-
urskoðunar um fjármálaleg sam-
skipti Hrafns við ýmsa opinbera
aðila og hinsvegar ummæli í pistl-
um á borð við „Á flækingi" og
„Tilveran og ég“ sem er sniðinn
rúmur stakkur í stíl við skylda
pistla, t.d. Svarthöfða og Dagfara í
öðrum fjölmiðlum .
Ritstjóri stendur við ummæli
blaðsins sem byggð eru beint á
skýrslu Ríkisendurskoðunar, með
þeirri undantekningu að hann telur
að uinmælin sem tilgreind eru úr
dálkinum „Einkavinur vikunnar"
sem að nokkru leyti eru byggð á
skýrslu Ríkisendurskoðunar séu
villandi sökum ónákvæmni í ffam-
setningu. Ritstjóri fellst á að draga
til baka þau ummæli sem greint er
frá hér að neðan. í samræmi við
bréfaskriftir á milli ritstjóra og lög-
manns Hrafns, sem farið hafa ffarn
að undanfömu uin sáttaboð rit-
stjóra, og ósk lögmannsins er látið
ógert hér að endurtaka þau um-
mæli sem ekki eru dregin til baka.
Það er einnig í samræmi við ábend-
ingar lögmanns Hrafns varðandi
grein þessa að birtar era athuga-
semdir hans við þau ummæli sem
dregin eru til baka
1. Úr pistlinum ,Jí flækingi"
20. 8. 1993.
„Það veitir ekki af því að orðspor
Hrafns er slíkt að sjálfstœðismenn eru
ttpp til bópa komnir með óbragð í
munninn, þetta sama bragð og maður
fer við að borfa á peivertuna i mynd-
um leikstjórans. “
Athugasemdir lögmanns Hrafhs
við þessum ummælum hljóða á
þessa leið: „Ekki verður Vikublað-
inu lagt það til lasts að hafa skoð-
anir á kvikmyndum umbjóðanda
míns, enda virðast þeir ekki ffekar
en flestir aðrir landsmenn láta und-
ir höfúð leggjast að bregða sér í bíó
þegar myndir hans eru sýndar.
Hins vegar fela ofangreind um-
mæli það í sér að umbjóðandi minn
er samkenndur því sem höfundur
segir „pervertu" eða öfuguggahátt.
Með öðrum orðum segja ummæli
höfundar umbjóðanda minn „per-
vert“ eða öfúgugga. Almenn mál-
notkun felur það í sér að hér sé átt
við ýmiskonar afbrigðilega hegðun
í kynlífi og öðrum háttum. Um-
mæli þessi eru í hæsta máta óviður-
kvæmileg og til þess eins ætluð að
sverta æru umbjóðanda míns.“
2. Úr sama pisdi.
„Hrafnsliðið triiir því aðþað takist
að hreinsa skjöld leikstjórans með at-
lögu að ceru Svavars. En það sannar
bara það sem sumir vissu og marga
grunaði: Pervertisminn í afurðum
HrafnsBaldurs er engin tilviljun
heldur opinberun á þeirra innsta eðli. “
Við þetta gerir lögmaður Hrafns
þessa athugasemd: „Ummæli þessi
eru gróf árás á æru umbjóðanda
míns. I greinum blaðsins sbr. lið D
(ummælin sem tilgreind eru hér
fýrst - skýring ritstjóra) hefur ít-
rekað verið vísað til þess að um-
bjóðandi minn ffamleiði myndir
hvar fram komi ýmis afbrigðileg
hegðun. Um það efhi vísast til D
liðar hér að ffaman. Hér tekur þó
steininn úr þar sem höfundur
greinarinnar beinlínis kallar um-
bjóðanda minn „pervert" undir á-
kveðnum formerkjum með því að
samkenna hann, tilfinningar hans
og eðli því efhi sem hann tekur fýr-
ir og fjallar um í kvikmyndum sín-
um. Hverjum sæmilega skynibom-
um manni má vera ljóst að
myndefhi listamanna sem segja
vilja sögu eða túlka ákveðin list-
form í verkum sínum verður ekki
samjafnað við það efhi sem þeir
fjalla um og má sem dæmi nefna
marga virtustu rithöfúnda þessarar
þjóðar sem fjallað hafa um ofbeldi,
kynferðislega misneytingu, sam-
kynhneigð o.s.frv.. Greinarhöfundi
gengur ljóslega það eitt til að sverta
æru umbjóðanda míns.“
3. Úr pistlinum „Tilveran og
ég“ 17. 9. 1993.
„Hrafn er nú ekki ókunnugurþessu
enda landsþekktur áhugamaður um
cehir og annað það er frá búkum kem-
ur. Og í samstarflnu við leiðandi
ábugamann um sauðariðla befur
þetta fieðst.“
Athugasemd lögmanns: „Um-
mæli þessi eru af sömu (rót - inn-
skot ritstjóra) runnin og ég hef
fjallað um undir liðum D og F.
Þeim er augljóslega ætlað það eitt
að sverta æru umbjóðanda míns.“
4. Úr pisdinum „Einkavinur
vikunnar" 24.9.1993.
„Hann fær hærra verð fyrir sýn-
ingu mynda sinna í Sjónvarpi en aðr-
ir menn. “
Athugasemd lögmanns: „Full-
yrðing þessi er röng og sett fram
gegn betri vitund enda liggja fýrir
opinber gögn sem sanna hið gagn-
stæða. Má um það vísa til skýrslu
Ríkisendurskoðunar á bls. 10-15.“
5. Úr sama pisdi.
„Hann selur menntamálaráðu-
neytinu myndir handa Námsgagna-
stofnun á hært a verði en allar aðrar
myndir og á margfalt hærra verði en
myndin sem var keypt næst á undan í
ráðuneytið. “
Athugasemd lögmanns: Fullyrð-
ing þessi er röng og vísast til fýrr-
nefhdrar skýrslu á bls. 60. Báðar
þessar fúllyrðingar eru rangar og
settar fram af augljósri illfýsi í garð
umbjóðanda míns og til þess eins
ætlaðar að sverta æru hans í augum
almennings."
Bréfi sínu lýkur lögmaðurinn
með þessum orðum:
„Eins ogyður má vera Ijóst Fr. rit-
stjóri, af þessum tilvitnunum i rit
yðar, getur umhjóðandi minn ekki set-
ið aðgerðalaus undir skrifum blaðsins.
Hér með er skorað áyður að draga öll
hin tilvitnuðu ummæli til baka og
biðja umbjóðanda minn formlega af-
sökunar á þeim. Það yrði gert í blaði
yðar og jafnframt í 3 öðrum stærstu
dagblöðum landsins. Verði ekki orðið
við þeirri kröfu innan 14 daga frá
dagsetningu þessa bréfs verður án
frekari fyrirvara höfðað mál til ógild-
ingar ummælanna, greiðslu skaðabóta
og refsinga. “
Ritstjóri telur ummæli, þar sem
blandað er saman afstöðu til kvik-
mynda Hrafhs og sjónvarpsþátta
Baldurs Hermannssonar annars
vegar og hins vegar persónugerð
eða eðli Hrafns, rituð í hita þeirrar
reiðiþrungnu umræðu sem átti sér
stað í samfélaginu fýrr á árinu og
að þar sé farið yfir eðlileg velsæm-
ismörk.
Því dregur ritstjóri þau ummæli
sem hér eru tilgreind til baka og
biður Hrafh Gunnlaugsson afsök-
unar á þeim.
Ritstjóri hyggst ekki verða við
þeirri beiðni að birta afsökunar-
beiðni þessa í þreinur öðrum
stærstu dagblöðuin landsins, held-
ur einskorðar birtinguna við Viku-
blaðið, enda fær afsökunarbeiðnin
nteð því móti sömu útbreiðslu og
nær augum sama lesendahóps og
gilti um þau ummæli sem beðist er
afsökunar á.
Ritstjóri vill geta þess að þegar í
bréfi dagsettu 16. nóveinber bauðst
ritstjóri til að draga ofangreind
ummæli til baka og biðja Hrafh af-
sökunar á þeim.
Hildur Jónsdóttir ritstjóri
Vikublaðsins
Vikublaðinu stefnt
rátt fýrir bréfaskriftir milb
lögmanns Hrafhs Gunn-
laugssonar og ritstjóra
Vikublaðsins um sáttaboð rit-
stjóra hefur Ilrafn Gunnlaugsson
nú stefht Hildi Jónsdóttur rit-
stjóra og ábyrgðarmanni Viku-
blaðsins persónulega og Olafi
Ragnari Grímssyni fýrir hönd Al-
þýðubandalagsins, útgefenda
blaðsins. Var stefhan lögð fram í
Héraðsdómi Reykjavíkur síðast-
liðinn þriðjudag.
I stefnunni, sem ritstjóra var
birt fimmtudagskvöldið 9. desem-
ber og barst saina kvöld til heimil-
is Olafs Ragnars Grímssonar sem
þá var staddur í Rússlandi, gerir
Hrafn kröfu um 2 milljónir króna
í miska- og skaðabætur ásamt 250
þúsundum króna sem hann hyggst
nota til að kosta birtingu á dóms-
orði í öðruin fjölmiðlum. Hann
krefst ógildingar uminælanna og
þyngsm leyfilegrar refsingar að
auki.
í röksmðningi með stefhu til
ritstjóra eru „málgögn" Alþýðu-
bandalagsins „á undanfömum
árum“ beinlínis gerð ábyrg fýrir
þeim umræðum sem orðið hafa á
Alþingi í tilefni embættaveitinga
til Hrafns Gunnlaugssonar og í
framhaldi af þeim Jieirri rannsókn
sem Ríkisendurskoðun gerði á
fjármálalegum samskipmm
Hrafns við opinbera aðila.
1 stefnunni segir orðrétt: „Und-
anfarin ár hafa málgögn Alþýðu-
bandalagsins gert ítrekaðar og
grófar árásir á æru og störf stefn-
enda. Þær árásir hafa orðið tilefúi
umræðna á Alþingi og nú síðast
sérstakrar rannsóknar á vegum
Ríkisendurskoðunar. Niðurstaða
þeirrar rannsóknar er sú að stefn-
andi, sem einn umsvifamesti kvik-
inyndaframleiðandi þjóðarinnar,
utan- og innanlands, hefur ekki
inisnotað aðstöðu sína sem per-
sóna eða opinber embættis- og
sýslunarmaður, né fengið aðra til
slíks. Hins vegar brá svo við þegar
spillingarumræðunni linnti og
málefnalegar skýringar voru
fengnar og kynntar alþjóð, að
stefndu virmst ákveða að virða
þær að vettugi."
Eins og segir í skýrslu Ríkis-
endurskoðunar féllst Ríldsendur-
skoðun á að framkvæma téða
rannsókn vegna beiðna frá í fýrsta
lagi Hrafrii Gunnlaugssyni sjálf-
um, í öðru lagi menntamálaráð-
herra og í þriðja lagi frá fjárlaga-
nefhd Alþingis.
I ofangreindri klausu í stefn-
unni kemur einmitt frain sá skiln-
ingur Hrafhs á niðurstöðuin
skýrslu Ríkisendurskoðunar að
hún hafi algerlega hreinsað hann
af ásökunum um að eiga greiðari
aðgang að opinberu fé en aðrir í
hans stöðu, nýta sér þá aðstöðu að
sitja víða beggja rnegin borðs, t.d.
í Sjónvarpinu og í Kvikmynda-
sjóði og jafnframt að regiur hjá
hinu opinbera séu víða sveigðar til
þegar kemur að Hrafni, honum til
hagsbóta, eins og gilti um kaup á
kvikmyndum hans fýrir Náms-
gagnastofnun.
Ritstjóri Vikublaðsins er alger-
lega ósammála því að skýrslu Rík-
isendurskoðunar beri að túlka á
þann hátt sem Hrafh kýs, því þótt
hvergi séu í henni dregnar afdrátt-
arlausar ályktanir um bein lög-
brot, er bent á að t.d. hæfisreglur
hafi verið brotnar innan Kvik-
myndasjóðs og tekið undir það að
ýmsar ráðstafanir sem varða
I Irafn orki tvímælis og valdi tor-
tryggni. Einmitt á þeim grunni
leggur Ríkisendurskoðun víða til
að lögum, starfsháttum og venjum
sé breytt.
Þetta verður væntanlega lykil-
atriði í þeim málaferlum sem
frainundan eru, en lesendur Viku-
blaðsins munu fá að fýlgjast með
framvindu þeirra í skrifum blaðs-
ins.