Morgunblaðið - 31.03.2005, Síða 10

10 FIMMTUDAGUR 31. MARS 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
HJÁ Hagstofu Íslands er hafinn undirbúningur
að því að hægt verði að skrá öll nöfn í þjóðskrá í
fullri lengd. Davíð Oddsson hagstofuráðherra
upplýsti þetta á Alþingi í gær. „Sú tilhögun sem
stefnt er að er að þjóðskráin skrái öll nöfn full-
um fetum og að þau séu varðveitt þannig í
gagnasafni hennar,“ sagði hann, í svari sínu við
fyrirspurn Katrínar Júlíusdóttur, þingmanns
Samfylkingarinnar.
Ráðherra sagði að kostnaður Þjóðskrárinnar
vegna breytinganna yrði óverulegur, eða um ein
til tvær milljónir króna. „Hins vegar þyrfti að
breyta ýmsum kerfum hins opinbera til sam-
ræmis og er kostnaður af því mjög óviss,“ bætti
hann við. Ekki komu fram í svari hans nákvæm-
ar upplýsingar um það hvenær umræddar breyt-
ingar gætu komið til framkvæmda.
Mörgum til ama
Katrín sagði að vegna takmarkana á heild-
arlengd nafna í þjóðskrá fengju þúsundir Íslend-
inga ekki fullt nafn sitt skráð í þjóðskrána hjá
Hagstofu Íslands. „Þetta hefur verið mörgum til
ama.“
Hún sagði að skráningar nafna í þjóðskrá
byggðust á starfsreglum Hagstofunnar frá því
þjóðskráin varð til árið 1953. „Svæðið sem nú
gefst til skráningar nafna er einungis 31 stafa-
bil,“ upplýsti hún. „Ég gerði örlitla stikkprufu á
nokkrum klassískum íslenskum nöfnum í þjóð-
skrá og það var býsna fróðleg yfirferð. Þar sá ég
t.d. glögglega að um 11,4% allra kvenna sem
bera hið rammíslenska nafn Sigríður sem fyrsta
nafn fá ekki fullt nafn sitt skráð í þjóðskrá. Þetta
er töluvert há tala þar sem rúmlega 4 þúsund
konur eða stúlkubörn bera nafnið Sigríður á Ís-
landi.“
Hægt að skrá öll
nöfn í fullri
lengd í þjóðskrá
Morgunblaðið/Árni Torfason
Katrín Júlíusdóttir, þingmaður Samfylking-
arinnar, sagði að þúsundir Íslendinga fengju
ekki fullt nafn sitt skráð í þjóðskrá hjá Hagstofu
Íslands. Þetta ætti t.d. við um margar konur sem
heita nafninu Sigríður.
HALLDÓR Ásgrímsson forsætis-
ráðherra segist fagna því að „menn
vilji stefna að lægri gjöldum vegna
leikskólans“. Hann hafi lýst því yfir
að hann vildi vinna með sveitarfélög-
unum að því markmiði í framtíðinni.
„En það getur tekið nokkurn tíma,“
segir hann. „Ég geri mér grein fyrir
því að það er ekki auðvelt fyrir sveit-
arfélögin að gera það án þess að rík-
isvaldið komi þar eitthvað að – en ég
hefði talið mikilvægt að sveitarfélög-
in væru tiltölulega samstiga í þess-
um efnum.“
Borgarstjórinn í Reykjavík, Stein-
unn Valdís Óskarsdóttir, tilkynnti
um miðjan marsmánuð, þau áform
borgarinnar að bjóða gjaldfrjálsan
leikskóla í áföng-
um. Aðspurður
segir Halldór að
það hafi komið
ríkisstjórninni á
óvart.
„Það liggur
fyrir að þær að-
gerðir sem ríkis-
stjórnin er að
fara út í núna
vegna sveitarfé-
laganna [og fram koma í tekjustofna-
nefnd] lúta að fjárhagsstöðu þeirra
og þeim verkefnum sem sveitar-
félögin hafa tekið á sig í dag. Þess
vegna kom okkur í ríkisstjórninni á
óvart að þetta svigrúm væri notað til
þessara hluta.“
Ráðherra leggur áherslu á að það
sé að sjálfsögðu Reykjavíkurborgar
að ákveða hvernig hún vilji verja sín-
um skatttekjum. „En þessar aðgerð-
ir ríkisstjórnarinnar voru alls ekki
hugsaðar til slíkra hluta [að lækka
leikskólagjöld] heldur til þess að
bæta stöðu sveitarfélaganna.“
Samstaðan verði sem best
Á sama tíma og borgarstjórinn í
Reykjavík kynnti áform sín um
gjaldfrjálsan leikskóla kynnti tekju-
stofnanefnd sveitarfélaganna og rík-
isins tillögur sínar um breytingar á
tekjustofnum sveitarfélaganna.
Nefndin leggur m.a. til að ríkissjóð-
ur greiði fasteignaskatt af eigum sín-
um, en skv. núgildandi lögum er rík-
ið undanþegið slíkum greiðslum.
Nýlega hafa komið fram hug-
myndir um að þær greiðslur renni
beint í jöfnunarsjóð sveitarfélaganna
í stað þess að koma í hlut sveitarfé-
laganna sjálfra. Inntur álits á þess-
um hugmyndum segir Halldór: „Ég
vil fyrst heyra skoðanir sveitarfélag-
anna áður en ég kveð upp úr um
það.“ Hann bætir því við að hann vilji
ná sem bestri samstöðu meðal sveit-
arfélaganna um þetta mál.
Sveitarfélögin verði samstiga
um gjaldfrjálsan leikskóla
Halldór
Ásgrímsson
Eftir Örnu Schram
arna@mbl.is
ÞINGFUNDUR hefst kl. 10.30 í dag. Tuttugu
þingmál eru á dagskrá. Siv Friðleifsdóttir, þing-
maður Framsóknarflokks, mun m.a. mæla fyrir
frumvarpi um að þingmaður sem verður ráð-
herra skuli víkja þingsæti á meðan hann gegnir
ráðherradómi.
ÞINGMENN Vinstri grænna og Samfylkingarinn-
ar lýstu yfir áhyggjum af skuldastöðu heimilanna, í
upphafi þingfundar á Alþingi í gær. Vísuðu þeir til
nýrra upplýsinga um að yfirdráttarlán heimilanna
hefðu hækkað um samtals 4,1 milljarð á fyrstu mán-
uðum ársins. Námu þessi lán samtals 58,3 millj-
örðum króna í lok febrúar.
Valgerður Sverrisdóttir viðskiptaráðherra sagði
að vaxandi skuldir heimilanna væru vissulega
áhyggjuefni. Það yrði þó að hafa í huga að eignir
heimilanna hefðu einnig hækkað mjög mikið.
Ögmundur Jónasson, þingmaður Vinstri
grænna, var málshefjandi umræðunnar. Hann
sagði að menn hefðu fagnað því að fólk hefði farið að
endurskipuleggja fjármál sín þegar bankarnir og
Íbúðalánasjóður hófu að bjóða lán með lægri vöxt-
um sl. haust. Á þeim tíma hefðu yfirdráttarlán
heimilanna numið 60,5 milljörðum króna. Um tíma
hefðu þau síðan lækkað.
Nú virtist hins vegar stefna í sama óefni og áður.
„Það er staðreynd að þegar búið er að spenna bog-
ann á þann hátt sem nú hefur verið gert má ekkert
út af bera. Þegar tiltekinn hópur fólks eða fyrir-
tækja getur ekki risið lengur undir skuldbindingum
sínum er hætta á því að keðjuverkun verði í sam-
félaginu. Þetta hefur gerst í þjóðfélögum í kringum
okkur, í kringum 1990, í Noregi, Svíþjóð, Finnlandi,
Kanada og víðar.“
Jón Bjarnason, þingmaður VG og Jóhanna Sig-
urðardóttir, þingmaður Samfylkingarinnar, tóku í
sama streng. Sú síðarnefnda spurði viðskiptaráð-
herra m.a. að því hvort hún teldi ekki ástæðu til að
bregðast við og beita sér fyrir því að yfirdráttar-
vextir, sem nú væru um 17 til 18%, yrðu lækkaðir.
Dálítið snúið
Ráðherra sagði að það væri vissulega ástæða til
að hafa uppi aðvörunarorð. „Það er vissulega
áhyggjuefni að skuldir heimila hafi hækkað mjög
mikið en við verðum að hafa í huga að eignir heim-
ilanna hafa líka hækkað mjög mikið. Það er mik-
ilvægt atriði í þessu sambandi.“
Um hvort stjórnin ætti að bregðast við ástandinu
sagði hún: „Við búum við frjálst flæði fjármagns,
ekki bara innanlands heldur líka í Evrópu, og við
höfum lýst yfir ánægju með það, flest, að vextir hafa
verið að lækka. Þegar háttvirtir þingmenn eru í
rauninni að tala með því að yfirdráttarvextir lækki
hlýtur að felast í því sá hvati að taka frekari lán á
þeim kjörum. Þetta er allt saman dálítið snúið.“
Hafa
áhyggjur
af vaxandi
yfirdrætti
Eftir Örnu Schram
arna@mbl.is
HALLGRÍMUR Snorrason hagstofustjóri segir
að fljótlega verði farið í að stækka nafnasvæði
þjóðskrár, og að breytingarnar séu minni háttar.
Lengri aðlögunarfrestur verði þó gagnvart öðrum
tölvukerfum hins opinbera.
Í núverandi gagnasafni þjóðskrár er 31 stafabil
og reiknar hann með að stafabilin verði eftir
breytingar ótakmörkuð í gagnasafninu, en hugs-
anlegt sé að einhverjar takmarkanir verði á skrám
sem útbúnar eru til dreifingar.
„Hins vegar eru mjög margir sem vilja að nöfn-
in þeirra séu stytt og skammstöfuð. Margir sem
bera tvö nöfn vilja til að mynda láta skammstafa
annað nafnið eða fella það niður,“ segir Hallgrím-
ur. Óskir fólks verði áfram virtar hvað þetta snert-
ir. Þeir sem beri mjög löng nöfn, og hafi ekki óskað
eftir að nöfn þeirra séu stytt í þjóðskrá, kunni hins
vegar að sæta því að klippt verði aftan af nöfnum
þeirra í öðrum tölvukerfum.
Kostnaður við breytingar á nafnasvæði þjóð-
skrár er óverulegur, 1–2 milljónir króna. Hins
vegar er kostnaður vegna breytinga á ýmsum
kerfum hins opinbera til samræmis óljós og sama
gildir um kostnað einkaaðila, að því er fram kom í
máli Davíðs Oddssonar hagstofuráðherra á Al-
þingi í gær.
Fljótlega verður farið í að breyta kerfi þjóðskrár
Mun rúma óendan-
lega mörg stafabil
GREININGARDEILD Kaupthing
banka gagnrýnir nokkuð harðlega
frétt Tæknivals í tengslum við
birtingu á ársuppgjöri félagsins
fyrir árið 2004 en þar kom m.a.
fram að hagnaður ársins hafi num-
ið 607,6 milljónum króna eftir
skatta samanborið við 288,6 millj-
óna tap árið áður. Að mati grein-
ingardeildarinnar er frétt félagsins
„ekki í miklu samræmi við það til-
efni sem ársreikningurinn gefur“.
Forstjóri Tæknivals segir grein-
ingardeildina geta haft sína skoð-
un en félagið sé ekki að fela neitt
og fréttatilkynning félagsins
standi.
Þjónar sem áminning um
að lesa allan reikninginn
„Ekki enn viðsnúningur“ hjá
Tæknivali sagði í fyrirsögn í Hálf-
fimm fréttum bankans en þar seg-
ir að uppgjörið þjóni sem þörf
áminning fyrir notendur ársreikn-
inga um að lesa allan reikninginn
áður en ályktanir eru dregnar. „Í
skýrslu stjórnar kemur fram að í
lok janúar hafi félagið selt versl-
unarsvið sitt og hafi söluhagnaður
þess numið 1.049 m.kr. og verið
færður meðal rekstrartekna í
rekstrarreikningi. Eflaust þætti
ýmsum eðlilegra að félagið greindi
betur á milli áframhaldandi starf-
semi, aflagðrar starfsemi og sölu-
hagnaðar í reikningum sínum, en
aðferðin við gerð reikningsins nú
er þó fullkomlega leyfileg. [-] Í
reikningnum kemur einnig fram að
seldar vörur og þjónusta hafi num-
ið 1.482 m.kr. króna og sé
EBITDA reiknuð út frá þeirri
veltu, eins og eðlilegt verður að
teljast, er hún neikvæð um 177
m.kr. en var neikvæð um 89 m.kr.
árið áður. Tap fyrir skatta af
reglulegri starfsemi er þá 250
m.kr. samanborið við 351 m.kr. tap
árið áður,“ segir í fréttinni.
Ekki verið að fela neitt
Sigrún Guðjónsdóttir, forstjóri
Tæknivals, segir greiningardeild-
ina geta haft sína skoðun en félag-
ið sé ekki að fela neitt. „Það sem
ég sagði í fréttatilkynningunni
stendur þrátt fyrir þetta. Það er
alveg rétt að ef litið er á rekst-
urinn þá var EBIDTA-tapið 177
milljónir en var 88 milljónir árið
áður. En á móti kemur að það
kostaði fyrirtækið svona 150 millj-
ónir að klára söluna, lögfræði-
kostnaður, uppsagnarfrestir,
fækkun á bílum o.s.frv. Síðan var
kostnaður sem fylgdi því að fá inn
EMC og Xerox. Þegar ég tek
þetta allt saman þá er EBIDTA-
tap um það bil 12 milljónir og þá
er reksturinn í betra horfi en árið
áður. Og við erum búin að minnka
skuldirnar um milljarð. Ég lít
þessa niðurstöðu jákvæðum aug-
um,“ segir Sigrún.
Ósammála gagnrýninni
Í Hálffimm fréttum er það gagn-
rýnt að bent hafi verið á í frétt fé-
lagsins að viðskiptavild hafi ekki
verið færð í reikning félagsins
enda verði ekki séð að rekstur
Tæknivals í fyrra standi undir
mikilli viðskiptavild.
Sigrún segir að ákveðið hafi ver-
ið árið áður að taka viðskiptavild-
ina út. „Þessi texti sem þeir gagn-
rýndu er bara frá árinu áður sem
ég lét standa inni. En við teljum
að það sé viðskiptavild, bæði í
nafninu, sögu fyrirtækisins og
þeim vörumerkjum sem við erum
með í dag. Þannig að ég er ekki
sammála því sem þeir segja að það
sé engin viðskiptavild.“
Gagnrýna
frétt um
afkomu
Tæknivals
Eftir Arnór Gísla Ólafsson
arnorg@mbl.is