Morgunblaðið - 21.04.2005, Blaðsíða 16

16 B FIMMTUDAGUR 21. APRÍL 2005 MORGUNBLAÐIÐ

SPROTAFYRIRTÆKI
ORF Líftækni hf. (ORF) hefur frá
árinu 2000 þróað tækni til fram-
leiðslu á verðmætum sérvirkum pró-
teinsameindum í erfðabættu byggi.
ORF hefur frá upphafi stefnt að
stórskalaframleiðslu á verðmætum
próteinum fyrir lyfjaiðnað (lyfvirk
prótein) og aðra markaði og er sú
stefna óbreytt, að sögn dr. Júlíusar
B. Kristinssonar framkvæmda-
stjóra.
Viðskiptahugmyndin kviknaði fyr-
ir um átta árum hjá tveimur frum-
kvöðlanna, sameindalíffræðingunum
Birni Örvar og Einari Mäntylä, og
eru þeir meðal stjórnenda fyrirtæk-
isins. „Til viðbótar upphaflegri áætl-
un hefur ORF gert viðskiptaáætlun
um verkefni sem fengið hefur heitið
Græn smiðja þar sem framleidd
verða prótein fyrir svokallaðan „fine
chemicals“-markað. Fyrirtækið býr
til erfðabætt bygg til framleiðsl-
unnar og notar síðan staðlaða tækni
til að hreinsa sérvirku próteinin úr
bygginu. Próteinin verða frostþurrk-
uð og seld sem duft til viðskiptavina
félagsins. Byggið verður ræktað í
gróðurhúsum og framleidd verða
hundruð sérvirkra próteina af
ákveðnum flokki próteina,“ segir
Júlíus.
Hann segir að hátt á þriðja hundr-
að mismunandi prótein úr þessum
flokki séu nú þegar seld á þessum
markaði í dag og fari ört fjölgandi.
„Notendur eru fyrst og fremst há-
skólar, stofnanir, sjúkrahús og fyr-
irtæki í frumurannsóknum, og þá
sérstaklega á sviði krabbameins-
rannsókna og stofnfrumurannsókna.
Stærð markaðarins er nú um 400
milljónir Bandaríkjadala og er áætl-
að að hann vaxi upp í um 700 milljónir
dala árið 2008. Vaxtarþættir eru al-
mennt mjög dýrir í framleiðslu í nú-
verandi kerfum og gæðastjórnun oft
erfið. Með því að nýta fram-
leiðslutækni ORF Líftækni getur
Græn smiðja boðið upp á allt aðra
nálgun sem bæði eykur gæði prótein-
anna og lækkar verðið á þeim. Því
hafa dreifiaðilar, sem nú þegar eru á
markaðnum, lýst áhuga á viðræðum
við ORF um samstarf við markaðs-
setningu vaxtarþáttanna.
Í Grænu smiðjunni er virðiskeðjan
vel þekkt, framleiddar verða vörur
sem eru flestar þekktar, markaðs-
verð er þekkt, viðskiptavinir og
dreifiaðilar eru þekktir, sem og fram-
leiðslutæknin.
Það er heiður að vera í hópi valinna
fyrirtækja á Sprotaþing. Aðstand-
endur fjárfestingarráðstefnunnar
hafa lagt sig fram um að vanda vel til
framkvæmdarinnar, meðal annars
með því að velja af kostgæfni sprota-
fyrirtækin, sem taka þátt í henni.
ORF Líftækni leitar nú eftir hlutafé
vegna Grænnar smiðju og því er þess
vænst að á Sprotaþingi verði fjár-
festar, sem hafa áhuga á að fjárfesta í
ORF Líftækni hf.,“ segir Júlíus.
Framleiðsla
verðmætra lífefna
í Grænni smiðju
Morgunblaðið/Sverrir
ORF Líftækni „Stærð markaðarins er nú um 400 milljónir Bandaríkjadala
og er áætlað að hann vaxi upp í um 700 milljónir dala árið 2008.“
NAVAMEDIC ASA er norskt/
íslenskt lyfjafyrirtæki sem stofnað var
á Íslandi árið 2001 um framleiðslu á
kítíni en úr því er slitgigtarlyfið glúk-
ósamín unnið. Móðurfélag Navamedic
er norskt en dótturfélag þess, Na-
vamedic ehf., er á Húsavík. Þar hyggst
Navamedic reisa kítínverksmiðju en
kítínið er unnið úr rækjuskel.
„Við höfðum áður tekið þátt í Seed
Forum í Noregi þar sem samtökin
urðu til á sínum tíma. Við vorum
spurðir hvort við vildum taka þátt í
Seed Forum í Reykjavík vegna
tengsla okkar við Ísland. Við höfðum
auðvitað áhuga á því vegna þess að við
erum að hluta til íslenskt félag, margir
af okkar stærstu hluthöfum eru nú ís-
lenskir, s.s KEA, Húsavíkurbær og Ís-
haf,“ segir Jon W. Ringvold, fjár-
málastjóri Navamedic.
Hann segir fjármögnun fyrsta hluta
verksmiðjunnar frágengna en menn
bíði nú eftir að fá leyfi til að markaðs-
setja lyfið og þá fyrst geti menn hafið
framkvæmdir við verksmiðjuna. „Það
verður að skrá lyfið og við eigum von
á því að lyfið fáist skráð í Svíþjóð inn-
an skamms. Þegar það liggur fyrir
getum við hafið framkvæmdir á Ís-
landi.“
Ringvold segir Navamedic munu
fara út á fjármagnsmarkaðinn þegar
leyfið hefur fengist. „Við þurfum ekki
fjármagn vegna fyrsta hluta verk-
smiðjunnar, það er frágengið. En við
förum síðan á markaðinn til þess að
afla fjár vegna seinni hluta fram-
kvæmdanna við verksmiðjuna og
markaðssetningar.“
Ringvold segir að fram til þessa
hafi þetta verið þróunarverkefni sem
nú sé loks að komast í viðskiptalegan
búning. Stefnt sé að því að afla 30
milljóna norskra króna í nýtt hlutafé
þegar lyfið hefur verið skráð í Sví-
þjóð.
„Við gerum okkur vonir um að
vekja meiri athygli á okkur og áætl-
unum okkar á Íslandi með þátttöku í
Seed Forum í Reykjavík. Og auðvitað
vonumst við til þess að þátttaka okk-
ar muni vekja áhuga núverandi hlut-
hafa eða hugsanlegra nýrra fjárfesta
á að koma að uppbyggingu fyrirtæk-
isins.“
Navamedic „Það verður að skrá
lyfið og við eigum von á því að það
fáist skráð í Svíþjóð innan skamms.
Þegar það liggur fyrir getum við
hafið framkvæmdir á Íslandi.“
Ljósmynd/Christian H. Haraldsen
Vinna slitgigtarlyf úr kítíni
„VIÐSKIPTAHUGMYNDIN
snýst um erlenda markaðssetningu
á innkaupa- og birgðastýring-
arkerfinu AGR Innkaup sem AGR
ehf. þróaði á sínum tíma í sam-
vinnu við Baug og Húsasmiðjuna.
Frá því að fyrsta útgáfa kerfisins
var gefin út hafa alls 23 íslensk
fyrirtæki fjárfest í kerfinu og fimm
samningar hafa verið gerðir í Dan-
mörku, Bretlandi og Hollandi,“
segir Hálfdán Gunnarsson, fram-
kvæmdastjóri ARG, en hjá fyr-
irtækinu starfa fimm verkfræð-
ingar og einn tölvunarfræðingur en
AGR er meðð aðstöðu hjá Klaki,
nýsköpunarmiðstöð Nýherja.
Hálfdán segir AGR Innkaup að-
stoða fyrirtæki við ákvörðun um
hagkvæmasta innkaupamagn með
það að markmiði að lágmarka
birgðir, koma í veg fyrir vöru-
vantanir og spara tíma innkaupa-
manna. „Algengt er að örfáir inn-
kaupamenn beri ábyrgð á
birgðastýringu mörg þúsund vöru-
númera með mismunandi eft-
irspurnarferla og forsendur varð-
andi innkaup. Lítið virðist vera til
af lausnum sem aðstoða fyrirtæki
við þessar veigamiklu ákvarðanir
en gæði birgðastýringar geta skipt
sköpum varðandi afkomu þeirra.“
Hálfdán segir rekstur AGR ehf.
hafa gengið mjög vel á und-
anförnum árum og fyrirtækið hafi
verið rekið með góðum hagnaði. Ís-
lenski markaðurinn fari hins vegar
smækkandi og því ekki óeðlilegt að
menn horfi til markaða erlendis.
„Seed Forum er ein mögulegra
fjármögnunarleiða sem AGR
hyggst kanna. Útflutningsvaran
hefur sannað sig á íslenska mark-
aðnum og árangur náðst í sölu á
erlendum vettvangi án mikillar fyr-
irhafnar. Okkar næstu skref eru
því kannski að koma vörunni á
meira flug erlendis og við ætlum
að kanna það hvort við getum
fengið inn fjármagn til að fara í
hraðari markaðssetningu erlendis.
Þessi lausn er þrautreynd hér
heima og hefur virkað mjög vel og
við erum búnir að sjá að við getum
líka selt hana erlendis,“ segir Hálf-
dán.
Morgunblaðið/Sverrir
AGR „Útflutningsvaran hefur sannað sig á íslenska markaðnum og árang-
ur náðst í sölu á erlendum vettvangi án mikillar fyrirhafnar.“
Koma vörunni á flug erlendis
„STAÐA okkar í dag er þannig
að við erum sífellt að auka við við-
skiptamannafjöldann hér heima og
einkaleyfið okkar er komið langt á
veg,“ segir Magnús Friðgeirsson,
stjórnarformaður ND á Íslandi, en
fyrirtækið, sem stofnað var í lok
árs 2000, hefur þróað Sagasystem-
ökuritann sem vakið hefur mikla
athygli og m.a. hlotið viðurkenn-
ingu Umferðarstofu og Umferð-
arráðs.
Magnús segir að ökuritinn eins
og hann er í dag sé öflugt flota-
stjórnunarkerfi fyrir bílaflota sem
nýtist þeim aðilum vel sem hafa
margar bifreiðar í notkun. Mörg
fyrirtæki hafi sýnt fram á umtals-
verðan sparnað í rekstri bílaflot-
ans, allt að 30% og fækkun tjóna
oft um 50%, þar af leiðandi fækkun
umferðarslysa.
Spurður um framtíðaráform seg-
ir Magnús menn hafa horft sterkt
á framtíðarstefnu Evrópusam-
bandsins um vegatolla og vega-
gjaldtöku í framtíðinni. „Þar á bæ
vilja menn geta gjaldtekið misjafn-
lega eftir svæði, degi vikunnar eða
tíma dags, eftir því hvernig álags-
punktarnir þróast. Verkefni sem
við höfum unnið með Vegagerðinni
hafa hnigið í þessa átt og eru hug-
myndir þar á bæ ekki síður fram-
sæknar en hjá Evrópubandalag-
inu.“
Magnús segir það mikilvægt fyr-
ir ND að hafa verið valið á Seed
Forum. „Íslensk fyrirtæki hafa
verið afar dugleg í sinni markaðs-
setningu og útrás en þar hefur
mest verið um þroskuð fyrirtæki
að ræða. Sprotafyrirtæki hafa ekki
enn fengið burðugan stoðfarveg
hér heima og því er mikilvægt að
fá að komast í samband við aðila
erlendis sem eru vanir því að fjár-
festa í sprotafyrirtækjum. Það er
stuðningur sem við þurfum á að
halda til þess að geta styrkt innviði
fyrirtækisins og fengið tækifæri til
að sækja á erlenda grund en við
vonumst til að geta sótt á Skandin-
avíumarkað og Bretlandsmarkað í
framhaldi af því.“
Morgunblaðið/Sverrir
ND „Það er stuðningur sem við þurfum á að halda til þess að geta styrkt
innviði fyrirtækisins og fengið tækifæri til að sækja á erlenda grund.“
Öflugt flotastjórnunartæki
ATVINNA mbl.is