Morgunblaðið - 28.05.2005, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 28. MAÍ 2005 37
Joly nefnir nokkrar ástæður: T.d. að glæpa-
starfsemin er orðin alþjóðleg en lögreglu-
rannsóknir ekki í nógu miklum mæli. Hún
segir að lögreglan beiti of hefðbundnum að-
ferðum en skorti þekkingu á nýjum aðferð-
um.
Joly kynnti aðgerðaáætlun norsku ríkis-
stjórnarinnar um að berjast gegn spillingu og
fíkniefnaiðnaði sem hefst í júlí nk. og stendur
í þrjú ár. Um er að ræða þverfaglega nálgun
þar sem áhersla er lögð á að bæta þekkingu
innan löggæslunnar í samstarfi við lögreglu-
skóla og háskóla. Joly leggur áherslu á
stranga löggjöf í sambandi við uppgjör fyrir-
tækja og mikilvægi þess að bókhald sé gegn-
sætt.
Rússnesk leið
Ræðumönnum á ráðstefnunni varð tíðrætt
um mikilvægi þess að deila reynslu og þekk-
ingu og vinna saman yfir landamæri gegn
þessum mikla alþjóðlega vanda. Nálgunin var
þó ólík eftir því úr hvaða geira fólk kom og
skoðanir mismunandi. Frásögn Rússans
Evgenís V. Royzman, sem situr í rússnesku
dúmunni en lagði áherslu á að á ráðstefnunni
talaði hann sem manneskja og faðir þriggja
barna, vakti athygli en mismunandi viðbrögð.
Hann lýsti hrikalegu ástandi í heimaborg
sinni í Rússlandi fyrir nokkrum árum: Ung-
lingar ánetjuðust fíkniefnum og margir dóu.
Fíkniefnaneytendur lágu í bakgörðum og nál-
ar voru eins og hráviði út um allt.
Royzman og félagar hans ákváðu að veita
mótspyrnu til að vernda sín eigin börn. Þeir
stofnuðu samtök sem mótmæltu, birtu nöfn
eiturlyfjasala opinberlega og hröktu þá af
götunum. Almenningur gat t.d. lagt sitt af
mörkum með því að senda upplýsingar um
eiturlyfjasala með sms í ákveðið númer. Þess-
ar aðgerðir voru meðal þess sem hafði áhrif
og fíkniefnaneytendum fækkaði í borginni.
Royzman lýsti svo þeirri skoðun sinni að ekki
væri hægt að sýna umburðarlyndi þegar
kæmi að fíkniefnaneytendum, þeim þyrfti að
sýna hörku og vel væri hægt að þvinga þá til
að hætta í fíkniefnum.
na, starfsmenn félagsþjónustunnar og
rfulltrúar, þ.á m. Steinunn Valdís Ósk-
tir borgarstjóri.
hennar mati stendur upp úr hvernig
Reykjavíkurborgar frá árunum 1994–
er að skila sér inn á alþjóðavettvang.
sýnir okkur að við getum auðvitað haft
g miðlað okkar reynslu og þekkingu og
n fyrir miklum áhuga. Á þessari ráð-
skiptist fólk svolítið í tvo hópa. Það eru
s vegar fulltrúar landa eins og Rúss-
sem glímir auðvitað við miklu stærri og
egri vanda en við og þeir eru upptekn-
refsiþættinum á meðan við erum meira
a um forvarnir, eins og á við um öll
rlöndin. Það segir okkur kannski að ef
ldum rétt á spilunum munum við ekki
að horfa upp á ástand eins og Rússarnir
að horfa upp á.“
inilegt var að flestir fulltrúar á ráð-
nni töldu forvarnarstarf þó afar mik-
, þótt talsvert væri fjallað um meðferð
fsingu. Lena Nyberg, umboðsmaður
í Svíþjóð, sagði mikilvægast að ná til
og tryggja þeim þau mannréttindi sem
sáttmáli Sameinuðu þjóðanna kveður á
ð búa í fíkniefnalausu samfélagi. Ny-
varð einnig tíðrætt um mikilvægi þess
eldrar settu börnum sínum skýr mörk,
kýr skilaboð og sýndu umhyggju til að
yggja að börnin leiddust á ranga braut.
emur kom fram að aukin samvinna á
agfólks í heilbrigðiskerfi, félagsþjón-
g löggæslu gæti haft afar jákvæð áhrif.
Alþjóðleg glæpastarfsemi
Joly er þekkt víða um heim fyrir fram-
tt til rannsókna á spillingu víða um
Hún var rannsóknardómari í Frakk-
um margra ára skeið og er nú sérlegur
fi norska dómsmálaráðuneytisins. Að
r mati má segja að stríðið gegn eit-
unum sé tapað, þar sem fíklum í heim-
hefur fjölgað gríðarlega en ekki fækkað
fyrir ýmsar aðgerðir stjórnvalda. Í er-
ennar kom fram að gróðinn er það sem
fíkniefnasala áfram og fíkniefnavið-
nútímans eru stórviðskipti. Glæpir eiga
ð borga sig en gera það samt og Eva
num vekur athygli á ráðstefnu í Osló
an í þessari
n er öruggur
Morgunblaðið/Steingerður
ussaieff, eiginkona hans, á tali við Sonju Noregsdrottningu.
steingerdur@mbl.is
FYRIR nokkrum dögum birtist
á innsíðu í Fréttablaðinu mynd af
brosleitum klerki sem virtist þá
nýlega hafa gengið frá páfanum
og Vatíkaninu í heyranda hljóði.
Maður gat ímyndað sér að hann
hefði nýsleppt út úr sér orðunum:
„Heyrðuð þið hvernig ég tók þá,
páfann, kardínálana og allt geng-
ið? Þeir eiga sér
varla viðreisnar von
úr þessu.“
Ennfremur frétti
ég að til liðs við
þennan prúða her-
mann hefðu gengið
Jónas Kristjánsson
og einhverjir fleiri
með vel völdum orð-
um. Um Jónas vitum
við að honum er mest
í mun að auka sölu á
blaði sínu enda hefur
hann oft ekki sparað
stóru orðin sem hann
veit að draga að sér athygli.
En hver voru svo fallstykki
þessara vígamanna? Eitthvað
kannaðist fólk við þau, af þeim
hafði verið skotið annað veifið
fyrr, en merkilegt nokk: páfinn
hafði alltaf hrist af sér þessa hríð
úr baunabyssunum og staðið jafn-
réttur eftir.
Kaþólsku kirkjunni er oft borið
á brýn að hún sé fjandsamleg
kvenfólki og vilji loka það inni í
eldhúsinu. Það er ekki rétt, henni
er fullkomlega ljóst að konur og
karlar eiga að vera jafn rétthá og
hafa jafnan rétt til starfa og eiga
heimtingu á sömu launum og
karlar fyrir sömu vinnu, og sama
rétti til frama. Á það hefur veru-
lega skort alla tíð, jafnvel hér á
landi og skortir enn, þótt páfinn
hafi ekkert komið þar við sögu.
Hinsvegar varar kirkjan við því
að börn séu látin sjá um sig sjálf
meðan þau eru enn á ungum
aldri. Einhver fullorðinn verður
að líta eftir þeim. Annars geta
þau lent í vandræðum. Og gatan
er ekki góður leikskóli.
Það er ekki rétt að kaþólska
kirkjan sé á móti jafnræði
kynjanna, hún veit bara og við-
urkennir að hlutverk karla og
kvenna geta verið nokkuð mis-
munandi, en hún ætlast til þess að
þau standi saman hvað snertir
þau störf sem heimilið og þjóðfé-
lagið byggjast á. Og það er sem
betur fer orðið sífellt almennara
að hjónin hjálpist að. En í göml-
um heimildum sjáum við að konur
höfðu engin réttindi í fornöld.
Ekki var það kirkjunni að kenna
því að hún var ekki til þá, heldur
var það arfleifð frá fyrri öldum.
Ég hef hvergi séð því haldið fram
í kaþólskum ritum, sem ég hef þó
lesið allmörg, að það sé andstætt
sannri kristni að konur séu jafn
réttháar körlum.
Þá er kvartað undan því að
kaþólska kirkjan túlki ekki trúar-
hefð og ritningar út frá reynslu-
heimi kvenna. Ritningar þær sem
kirkjan byggir starf sitt og kenn-
ingar á eru kringum tvö þúsund
ára gamlar, sé átt við Nýja testa-
mentið eitt, og helgum textum
geta menn ekki breytt að vild.
Slíkt væri ritfölsun.
Hinsvegar geta
menn túlkað þessa
texta eftir því sem
þeim sýnist réttast
og það gera sumir
þannig að maður
skyldi ætla að þeir
gætu haldið því fram
að tveir plús tveir
séu sex. Við það get-
ur kirkjan ekki ráðið
í frjálsum löndum.
En engin kirkja eða
trúarstofnun getur
látið það óátalið að
hringlað sé ýmist í hina áttina eða
þessa með kenningar hennar. Ef
menn krefjast þess er þeim best
að leita sér félagsskapar í ein-
hverjum hópi áhugamanna sem
ekki bindur sig við neitt.
Með auknum umsvifum fjöl-
skyldunnar hefur það farið í vöxt
að fólk reki Guð út í horn, eða vísi
honum alveg á dyr. Flestum okk-
ar var kennt í æsku að við ættum
að leita eftir vilja hans og fara
eftir honum. Það kom í veg fyrir
að við gerðum hitt og þetta sem
miður gat farið. En ef enginn Guð
er til, eins og sumir virðast halda,
er ekki von að fólk sé að gera sér
rellu út af honum. Og þá er vand-
séð á hverju breytni þeirra á að
byggjast.
Nú geri ég ráð fyrir að Frí-
kirkjupresturinn séra Hjörtur
Magni vilji fara eins vel og hann
getur eftir vilja Guðs í starfi sínu.
Annars væri hann ekki prestur.
Ég held að enginn vafi leiki á því
að Guð hafi ætlast til þess að ein
kirkja starfaði í heiminum. En
menn greindi á um hvernig þeir
ættu að fara eftir vilja hans og
hvernig ætti að skilja fyrirmæli
hans og leiðbeiningar og kirkjan
klofnaði í sífellt fleiri einingar.
Nú hafa kristnir nútímamenn um
hríð leitað leiða til sameiningar í
einni kirkju eða að minnsta kosti
viljað stofna til góðrar samvinnu,
en ekki halda uppi skítkasti að
þeim mönnum sem eru að reyna
að útbreiða Guðs kristni í heim-
inum, eins og Meistarinn bauð
þeim. Ef ég man rétt bauð hann
lærisveinum sínum að elska hver
annan, jafnvel óvini sína, ekki
auðveldara en það er. En sum
fyrirmæli hans voru þannig að
nútímamenn vilja helst ekkert af
þeim vita. Vill t.d. nokkur muna
eftir því að hann sagði eitt sinn að
menn ættu ekki að safna sér fjár-
sjóðum á jörðu? Gamall fésýslu-
maður sem meðal annars lánaði
peninga og tók hærri vexti af
þeim lánum en bankarnir, var eitt
sinn spurður í útvarpsviðtali
hvort hann hefði ekki hneigst til
kristinnar trúar um dagana.
Gamli maðurinn hikaði við og
sagði svo: „Æ, nei. Það þrengir
svo að manni.“ Ég held að margir
framkvæmdamenn nútímans geti
tekið undir það.
Nýi páfinn sagði að eitt það
helsta sem hann vildi vinna að
væri eining kirkjunnar. Við vitum
að henni verður ekki komið á
nema skref fyrir skref. En ef við
viljum vinna að þeirri einingu, er
leiðin ekki sú að úthúða öðrum
kristnum mönnum sem líka vilja
einingu og bera þá röngum sök-
um. Ég veit að kaþólska kirkjan
er ekki fullkomin frekar en aðrar
kirkjudeildir í hinum kristna
heimi, enda mynda hana breyskir
menn sem oft getur orðið á og
varð oft á í sögunni. En ég er
sannfærður um að í henni er
sterkur vilji til að ráða bót á því
sem ekki er í nógu góðu lagi. En
vilji menn heldur gera hróp að
öðrum kristnum mönnum, og þá
sérstaklega kaþólsku kirkjunni og
æðsta yfirmanni hennar, eins og
fyrrnefndur Fríkirkjuprestur hef-
ur gert, eru þeir auðvitað frjálsir
að því í frjálsu landi.
Eins sárnar góðu fólki mikið
þegar því berast fregnir af að
amast sé við erlendu fólki hér,
sem mjög margt er kaþólskt, og
það sé látið gjalda þess að það
getur ekki varið sig málsins
vegna, fólki sem áður hefur verið
boðið velkomið hingað. Þó á það
einkum við um börnin sem standa
enn verr að vígi vegna æsku sinn-
ar svo og vanþekkingar á ís-
lenskri tungu.
En þeir sem hæstum rómi tala
gegn kirkjunni ættu að hafa hug-
fast að þeir tala fyrir eyrum fárra
manna. Um derringslegt tal
þeirra veit enginn utan Íslands og
því hafa þeir engin efni á að stilla
sér upp með breiðu brosi þess
sem þykist vera langt kominn
með að leggja páfann að velli og
setjast að í Vatíkaninu. Miklir
menn erum við, Hrólfur minn!
Páfinn lagður að velli
Eftir Torfa Ólafsson ’…ég er sannfærðurum að í henni er sterk-
ur vilji til að ráða bót á
því sem ekki er í nógu
góðu lagi.‘
Torfi Ólafsson
Höfundur er fyrrverandi formaður
Félags kaþólskra leikmanna.
ÞAÐ er rétt að gera örstutta at-
hugasemd við skrif Björns Bjarna-
sonar á miðopnu Morgunblaðsins
26. maí þó að óneitan-
lega líði þeim sem
ræðir um málefni
Reykjavíkurborgar
við Björn stundum
eins og hann sé að tala
í lófann á sér. Þessi
seinni grein Björns
bætti efnislega engu
við. Fram hefur komið
að hann hefur áhyggj-
ur af því svæði sem nú
hefur verið ákveðið að
verði byggingarland
Háskólans í Reykja-
vík. Eins og margoft
hefur komið fram deili ég þeim
áhyggjum hans og hefur umhverf-
isráð Reykjavíkur einsett sér að
fylgjast vel með þeim fram-
kvæmdum. Eins og hefur komið
fram skil ég vel áhyggjur hans af
svæði sem honum er kært, eins og
áhyggjur Reykvíkinga almennt af
nánasta umhverfi sínu. Og eins og
margoft hefur komið fram hefur
lengi staðið til að byggt yrði á
stórum hluta þessa lands og um leið
og mikilvægt er að gætt sé ítrustu
varkárni hefur það
aldrei verið stefna
Vinstri grænna að
ekki megi byggja á
óbyggðum svæðum í
Reykjavík, séu um-
hverfisskilyrði upp-
fyllt að öðru leyti.
Annars snýst þessi
grein Björns ekki um
þetta heldur meint
svik mín og flokksins
við umhverfisstefnu
sína. Hann hefur
ákveðið upp á sitt
einsdæmi að afstaða
manna til skipulags þessa reits ráði
úrslitum um hvort þeir eru góðir
eða slæmir umhverfissinnar – en
það er afstaða hans eins, og gæti
sumum þótt hún hjákátleg í ljósi
þess að þar talar maður sem hefur
tekið virkan og fullan þátt í þeim
umhverfisspjöllum sem nú eru
framin á hálendinu á hverjum degi.
Ég hef því jafn miklar áhyggjur af
því að fá falleinkunn í umhverfis-
málum hjá Birni Bjarnasyni og
hann hefur væntanlega af því að fá
falleinkunn hjá mér fyrir lélegan
stuðning við Bandaríkjastjórn,
NATO og herinn. En það væri nú
meiri hræsnin í mér ef ég færi að
gagnrýna hann fyrir það.
Talað í lófann á sér
Eftir Katrínu Jakobsdóttur ’Hann hefur ákveðiðupp á sitt einsdæmi að
afstaða manna til
skipulags þessa reits
ráði úrslitum um hvort
þeir eru góðir eða
slæmir umhverfis-
sinnar …‘
Katrín Jakobsdóttir
Höfundur er varaformaður
Vinstri-grænna og borgarfulltrúi
í Reykjavík.