Morgunblaðið - 08.07.2005, Qupperneq 29

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 8. JÚLÍ 2005 29
r lestargöngum Lundúna eftir tilræðin
ir sprengingum kom sér út úr lestarvögnum
ga talsverða vegalengd áður en þeir komu að
lestarstöð og þaðan upp úr göngunum. Mikill reykur var víða vegna sprenginganna og dimmt.
Þessi mynd er tekin á farsíma eins úr hópi þeirra, í göngum nálægt King’s Cross-stöðinni.
AP
Ég held að það verði mjög skrítið að fara aftur
á sömu lestarstöðina. Ég fer reglulega á þessa
stöð, nokkrum sinnum í hverri viku. Ég held að
það verði frekar skrítið að labba þarna niður aftur
og bíða eftir lestinni. Ég hreinlega get ekki
ímyndað mér það. Ég er bara heppinn að þetta
gerðist ekki nokkrum mínútum seinna, þá hefði
ég verið í lestinni.“
grein fyrir ástandinu. „Ég hringdi í dóttur mína
og þegar ég fór að tala um þetta við hana áttaði ég
mig smám saman á því hvað hafði gerst.“
Erfitt var að ná sambandi við fólk í London í
gær þar sem farsímakerfið hrundi. Fram eftir
degi var því mikið óvissuástand að sögn Ágústs.
Misvísandi fréttir af gangi mála hafi einnig haft
sitt að segja og ýmsar kenningar voru á lofti um
ástæður sprenginganna. Orðrómur hafi heyrst
um að sprengingarnar gætu orðið fleiri. „Fyrri
hluta dagsins var ég svolítið ringlaður en ég er
svona allt í lagi núna,“ segir Ágúst spurður um líð-
an sína í gærkvöldi.
Allir áttu von á hryðjuverkum
Ágúst, sem hefur verið búsettur í London í þrjú
ár, segir að allir hafi í raun átt von á því að Lond-
on yrði fyrir barðinu á hryðjuverkum. „Maður
hefur því alltaf haft það bak við eyrað,“ segir
Ágúst. „Ég hef hugsað um þetta áður, t.d. þegar
ég hef verið að taka lestina í kringum jólin þegar
mikill fjöldi er í lestunum, að nú fari eitthvað að
gerast. Svo gleymir maður þessu. En svo gerist
þetta þegar maður er ekki að hugsa um það.“
Í gær var atvinnulífið í London hálflamað og
því kippti enginn sér upp við það þótt fólk mætti
ekki til vinnu eða á fundi á tilsettum tíma. En í
dag er nýr dagur og Ágúst þarf eins og aðrir að
mæta til vinnu. „Það verður svolítið skrítið. Það
verður mikið talað um þetta. Ég fer ekki með lest
[í dag], ég ætla að taka leigubíl.
ill troðningur varð við stiga þegar fólk reyndi að
komast út.
„Pallurinn var fullur af fólki því það var há-
annatími,“ segir Ágúst. „Það heyrðust öskur og
læti en það var niðamyrkur, alveg svart.“
Ágúst er með vasaljós á símanum sínum og
kveikti strax á því til að reyna að sjá það sem fyrir
augu bar. „Ég sá nú samt ekkert nema reyk. Ég
mundi leiðina upp að lyftunni en þar er hringstigi
sem fer upp. Við vorum bara svo mörg að það
varð mikill troðningur og læti enda allir í geðs-
hræringu. Ég datt í gólfið og skreið á fjórum fót-
um í smá stund. Svo skreið ég meðfram veggjum.
Svo komst ég upp í afgreiðsluna og út á götu.“
Hann segist hafa áttað sig á því þegar hann
kom út að hann var sótsvartur frá toppi til táar.
Hann segist ekki muna hvort erfitt hafi verið að
anda vegna reyksins. „Ég hugsaði um það eitt að
drífa mig út.“
Ágúst telur að það hafi tekið sig um tíu mínútur
að komast út eftir að sprengingin heyrðist. Lög-
regla og sjúkraliðar voru fljót á vettvang og fyrstu
upplýsingar voru þær að rafmagnsbilun hefði orð-
ið í lestarkerfinu. Öllum var beint inn í garð rétt
hjá stöðinni og þar hlúðu sjúkraliðar að fólkinu.
Stuttu síðar fór að koma upp frá lestarstöðinni
alblóðugt fólk og illa á sig komið og þá var ljóst að
ástandið var mun alvarlegra en talið var í fyrstu.
Ágúst gekk heim eftir að hafa fengið aðhlynn-
ingu hjá sjúkraliðunum. Þar kveikti hann á sjón-
varpinu og smám saman segist hann hafa gert sér
myndatökumaður beið eftir lest þegar sprenging varð skammt frá
aði um það eitt að drífa mig út“
Ágúst Jakobsson sem starfar sem kvikmynda-
tökumaður í lausamennsku í London.
HELGI Hilmarsson var ásamt fjölskyldu sinni
staddur á hóteli aðeins 20–30 metra frá Tavist-
ock Square þar sem sprengjan í strætisvagn-
inum sprakk.
„Við vorum nývöknuð að fá okkur morgunmat
í herberginu þegar sprengjan sprakk. Hvell-
urinn var gífurlegur og hótelið titraði allt og
skalf. Glugginn á herberginu okkar vísar út á
Tavistock Square og strætisvagninn var aðeins
20–30 metrum frá.
Ástandið var skelfilegt. Slasaðir og látnir lágu
á götunni og fólk í angist hljóp um. Þetta var
eins og úr einhverri bíómynd, algjör óreiða. Lög-
reglan, slökkviliðið og sjúkrabílar komu á svæðið
stuttu síðar og okkur var sagt að yfirgefa hót-
elið.“
Í gærkvöldi var hótelið enn lokað og Helgi sat
ásamt fjölskyldu sinni á veitingahúsi. „Við höf-
um verið á rölti um borgina í allan dag og
ástandið hér er mjög undarlegt. Lítil sem engin
umferð er á götunum og flestar búðir og veit-
ingastaðir eru lokuð. Nú sitjum við bara og bíð-
um en okkur skilst að hótelið muni opna aftur
seinna í kvöld.“
„Angist og óreiða“
„ÉG svaf yfir mig og var að-
eins of seinn, og var að labba
í King’s Cross lestarstöðina,
sem er rétt hjá mér, þegar ég
mætti fólki við stöðina sem
var sótsvart í framan,“ segir
Ísleifur Birgisson, nemi í
hljóðupptökufræðum við
SAE-háskólann í London.
Hann var kominn heim til sín
þegar Morgunblaðið ræddi við hann í gær-
kvöldi. Þangað fór hann fótgangandi úr skól-
anum, enda allar almenningssamgöngur lam-
aðar.
„Það var engin ofsahræðsla í gangi, sem kom
mér mjög á óvart. Fólk labbaði bara rólega í
burtu, virtist vera hálfdofið,“ segir hann um
ástandið í miðbænum í gærmorgun.
„Maður vissi ekkert strax að það hefði orðið
sprenging, ég hélt í langan tíma að það hefði
orðið lestarslys,“ segir Ísleifur sem ætlaði að
taka strætisvagn en þá var búið að stöðva
strætisvagnakerfið í borginni, svo hann gekk í
skólann, sem er í um 40 mínútna göngufjarlægð
frá heimili hans. Þar tóku öryggisverðir á móti
fólki og því var sagt að sprenging hefði orðið.
Aðeins fimm af tuttugu bekkjarfélögum Ís-
leifs mættu í skólann í gær en þrátt fyrir það
fór kennsla fram með eðlilegum hætti. Að henni
lokinni gekk hann til síns heima. „Það er allt
orðið rólegt, það er eins og þetta hafi aldrei
gerst,“ segir Ísleifur aðspurður um hvernig
andrúmsloftið hafi verið í borginni í gærkvöldi.
Hann segir flesta halda sig innandyra eins og
hvatt hafi verið til af lögreglu. Segist hann hafa
frétt af því að skyndibitastöðum hafi verið lokað
snemma í gærkvöldi, enda fáir á ferli.
„Svaf yfir mig og
var of seinn í lestina“
„FÓLK var frekar pirrað en
í geðshræringu,“ segir Helgi
Snær Sigurðsson, nemi í
London, um það þegar lestin
sem hann sat í á leið í bæinn
í gærmorgun var stöðvuð og
rödd í hátalarakerfinu bað
alla farþega að yfirgefa lest-
ina. Lestin var töluvert frá
þeim stöðum þar sem
sprengingarnar urðu. Slíkar tilkynningar eru
ekki óalgengar í neðanjarðarlestakerfi London
og segir Helgi að fólk hafi því ekki kippt sér
upp við hana.
Hann segir fólk alls staðar þar sem hann fór
um í gær hafa haldið ró sinni. Lífið hafi að
mörgu leyti gengið sinn vanagang, fólk hafi set-
ið á kaffihúsum með ölglas og spjallað saman á
götunum.
„Ég er búinn að velta því mikið fyrir mér af
hverju fólk hefur verið svona rólegt,“ segir
Helgi Snær. „Hugsanleg skýring er að fólk hef-
ur átt von á þessu í tvö ár. Fjölmiðlarnir og lög-
regla hafa minnt fólk á það reglulega. Fyrir ut-
an það þá hefur írski lýðveldisherinn framið
allmörg tilræði í borginni og Lundúnabúar því
ekki óvanir hryðjuverkum þó þau hafi ekki áður
verið af þessari stærðargráðu.“
Helgi ákvað að ganga heim, óvenjumargt fólk
var á gangi og ekki var leyfilegt að ganga
ákveðnar götur, t.d. fjölfarnar verslunargötur,
sem var lokað.
„Þetta er afskaplega óraunveruleg upplifun,“
segir Helgi. „Fólk er hérna gangandi um alla
borg. Það tekur suma marga tíma að ganga
heim. Þó að einhverjir strætisvagnar séu komn-
ir í gang er maður ekkert rosalega spenntur
fyrir því að nota þá. Ég sá nokkra strætisvagna
á ferð í [gær] en ég var ekki beint í því ástandi
að vilja nota þá.“
„Óraunveruleg upplifun“
LÁRUS Páll Birgisson gistir í norðurhluta
Lundúnaborgar en hann er þar á ferðalagi.
Blaðamaður náði tali af honum í gær þar sem
hann var á leið í miðbæinn á tveimur jafnfljótum.
Hann sagði að svo virtist sem lífið gengi sinn
vanagang í borginni og Lundúnabúar höguðu
sér margir líkt og ekkert hefði gerst. „Fólk situr
á kaffihúsum og spjallar, sumir þrífa gluggana í
rólegheitum,“ segir hann.
Reyndar segir hann að margar verslanir hafi
verið lokaðar í borginni og um tíma hafi allar al-
menningssamgöngur legið niðri. Það hafi þó ekki
hindrað fólk í því að sækja vinnu eða ferðamenn
frá því að ganga milli sögufrægra staða. „Það
eru allar götur troðfullar af fólki, en þetta er
enginn 11. september,“ segir Lárus Páll. „Það
virkar allt eðlilegt. Þeir sem sitja heima og horfa
á fréttir af þessu í sjónvarpinu upplifa allt annan
raunveruleika en þeir sem eru á gangi um götur
borgarinnar. Það virðist bara vera skelfing í
miðbænum. Restin af London er róleg.“
Lífið gengur sinn vanagang
„FÓLK er alveg ótrúlega
yfirvegað. Það er ekki að
sjá neinn ótta á fólki eða
neitt slíkt,“ segir Ingibjörg
Sólrún Gísladóttir, formað-
ur Samfylkingarinnar, sem
er stödd í London.
Aðspurð segist hún hafa
verið að hlaupa í Regents
Park þegar hún varð vör við
mikil læti og sírenur um klukkan 9.30 í gær-
morgun, skömmu eftir að fyrstu sprengjurnar
sprungu. Ingibjörg býr skammt frá King’s
Cross-stöðinni í miðborg London og segir hún
mikið hafa gengið á og að götum hafi víða
verið lokað í miðborginni.
„Þetta er búið að vera mjög sérstakt í dag
[gær]. Við ákváðum að fara í bæinn og ganga
í City [fjármálahverfi London] og sjá hvernig
þar væri. Þar var búið að loka flestum bönk-
um og verslunum.
Það eru nánast engir bílar á götunum. Það
eru bara auðar götur því fólk hefur verið beð-
ið um að halda kyrru fyrir,“ sagði Ingibjörg
og bætti því við að það hafi verið sér-
kennilega hljótt í City þar sem jafnan sé mik-
il mannmergð og skarkali. Hún sagði að Mil-
lennium-brúin, sem liggur yfir Thames-fljót
til Tate Modern-safnsins, hefði verið sneisa-
full af jakkafataklæddu fólki sem hefði verið
að ganga heim á leið. Venjulega sæjust aðeins
ferðamenn á brúnni. „Það var svo skrítið að
sjá þetta um miðjan dag. Það voru allir að
leggja í hann heim því margir bjuggust við
því að vera mjög lengi á leiðinni,“ sagði Ingi-
björg. Aðspurð sagði hún einhverjar stræt-
isvagnasamgöngur hafa hafist síðla í gær til
þess að koma fólki sem býr í úthverfunum til
síns heima.
Varðandi aðgerðir yfirvalda í London segir
Ingibjörg þau hafa brugðist nokkuð hratt við
og allt hafi virst virka mjög vel. Fólk hafi auk
þess brugðist vel við öllum skilaboðum yf-
irvalda um að halda kyrru fyrir.
Fólk er ótrúlega yfirvegað