Morgunblaðið - 08.07.2005, Page 14

14 FÖSTUDAGUR 8. JÚLÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
„HVALVEIÐIMENN hafa selt allt
hrefnukjöt úr veiðum síðustu
tveggja ára og miklar pantanir hafa
borizt í það kjöt sem fellur til á
þessu ári. Mikið verður gert til að
auglýsa kjötið og það verður unnið í
neytendapakkningar af ýmsu tagi
og auk þess selt ferskt, tilbúið á
grillið,“ segir Jón Gunnarsson, for-
maður Sjávarnytja og einn fulltrúa
Íslands á ársfundum Alþjóðahval-
veiðiráðsins.
Jón segir það alveg óþolandi að
andstæðingar hvalveiða komist upp
með þau ósannindi að enginn mark-
aður sé fyrir kjötið og það seljist
ekki. Slíkar fullyrðingar séu hrein-
lega ekkert annað en lygar.
„Það má kannski segja að ekki
hafi verið staðið nógu vel að kjötsöl-
unni í byrjun en þau mál eru öll
komin í betra horf og mikil mark-
aðskynning er í undirbúningi. Það
fjölgar stöðugt þeim verzlunum sem
selja kjötið og salan gengur vel. Nú
munu til dæmis Nóatún og Sam-
kaup taka mikið af fersku kjöti, sér-
staklega lundum, og marinera og
pakka þannig að kjötið sé tilbúið
beint á grillið. Einnig fjölgar stöð-
ugt þeim veitingastöðum sem eru
með hvalkjöt á matseðlinum. Þar
má nefna Perluna og Argentínu
steikhús, en Humarhúsið og Þrí-
rFrakkar hjá Úlfari hafa verið með
kjötið lengst. Þar er hvalkjöt til
dæmis langvinsælasti rétturinn hjá
útlendingum sem borða á þessum
stöðum. Það er því algjör þvætt-
ingur að ekki sé markaður fyrir
kjötið. Það er mjög eftirsótt af
verzlunum, veitingahúsum og kjöt-
vinnslum og fólk kann almennt vel
að meta það,“ segir Jón Gunn-
arsson.
Jón segir einnig að nú sé ekkert
því til fyrirstöðu að Íslendingar geti
hafið hvalveiðar í atvinnuskyni á
næsta ári. Það byggist á yfirlýsingu
Íslands við inngönguna í hval-
veiðiráðið á ný árið 2002, þess efnis
að Íslendingar myndu ekki hefja
veiðar í atvinnuskyni fyrr en árið
2006 og ekki á meðan framgangur
væri í vinnu við nýtt stjórnkerfi
hvalveiða innan ráðsins. Þar sem
ekkert hafi gengið í því máli, sé Ís-
lendingum frjálst að hefja veiðar á
næsta ári. Jafnframt sé ekkert sem
standi í vegi fyrir viðskiptum með
hvalaafurðir milli landa, meðal ann-
ars Íslands, Japans, Noregs og
Færeyja.
Hafa selt allt hvalkjöt
Hvalkjötið afar
vinsæll forréttur
hjá erlendum
ferðamönnum
ÚR VERINU
Á SÍÐASTLIÐNUM 10 árum hefur
grálúðuveiðin verið 60% umfram ráð-
gjöf, eða 107 þús. tonn. Það er jafn-
mikið og Hafrannsóknastofnun ráð-
lagði að veitt yrði á sl. 6 fiskveiðiárum,
eða frá 1. september 1999.
Þetta kemur fram á heimasíðu
Landssambands smábátaeigenda,
smabatar.is.
Þar segir meðal
annars svo: „Und-
anfarna daga hefur
mikil umræða verið
um ástand þorskstofnsins. Í
slíkri umræðu vilja aðrar tegundir oft
gleymast þó ærin ástæða sé til að hafa
áhyggjur af viðgangi þeirra. Ein þess-
ara tegunda er grálúðan sem er 64%
verðmætari en þorskur. Samkvæmt
tölum Hagstofunnar var útflutnings-
verðmæti hennar tæpir 4 milljarðar á
árinu 2004, eða jafnmikið og saman-
lagt verðmæti steinbíts, löngu, keilu,
skötusels og skarkola. Í samantekt
um kvótastöðu vakti það athygli
hversu mikið er eftir af grálúðu, eða
um helmingur veiðiheimilda.
Á sl. fiskveiðiári 2003/2004 var
heimilt að veiða 26.424 tonn af grá-
lúðu en það ár veiddust aðeins 15.790
tonn, eða 60%. Gera má ráð fyrir að
veiðin nú verði 13–14 þús. tonn sem er
víðsfjarri því sem heimilt er að veiða.
Í ljósi þess að ekki hefur tekist að ná
kvótanum þrátt fyrir 8 þúsund tonna
niðurskurð, vekur það athygli að Haf-
rannsóknastofnun skuli leggja til
óbreyttan heildarkvóta, sem sjávar-
útvegsráðherra ákvað að fara eftir.
Það segir þó ekki
allt því tillaga Haf-
rannsóknastofnun-
ar sl. 10 ár hefur
ávallt miðast við
heildaaflamark fyrir A-Græn-
land, Ísland og Færeyjar.
Kemur okkur í koll
Þrátt fyrir að hlutur Íslands í veið-
unum hafi aðeins verið 50–70% þá
hefur sjávarútvegsráðherra ekki séð
ástæðu til að úthluta því hlutfalli hér,
heldur úthlutað 100% eða 30–40%
umfram ráðgjöf Hafrannsóknastofn-
unar. Viðmælendur www.smabatar.is
telja að þetta sé nú að koma okkur í
koll, þ.e. að veiðar á grálúðu innan
landhelginnar hafa í raun sætt litlum
takmörkunum. Í skýrslu Hafrann-
sóknastofnunar kemur fram að afli á
sóknareiningu hefur aldrei verið
lægri en á síðasta ári eða aðeins fjórð-
ungur af því sem hann var 1985.“
107.000 tonn
umfram ráðgjöf
LAX gengur nú af miklum krafti í ár
víða um land en stórstreymt var í
gær. Áfram veiðist geysivel í Norð-
urá en síðasta holl hafði skráð 239
laxa eftir þriggja daga veiði. Laxinn
gengur af krafti upp laxastigann við
Glanna; aðfaranótt miðvikudags fóru
285 laxar í gegnum teljarann og yfir
300 í fyrrakvöld.
Í gær féll veiðisvæðið í Stekknum
undir aðalsvæði árinnar, en á síðustu
tíu dögum veiddust þar um 100 laxar
á eina stöng, um tíu á dag. Heildar-
veiðin í ánni er því að ná 1.000 löxum.
120 úr Víðidalsá
Ingvi Rafn, staðarhaldari við Víði-
dalsá, er ánægður með gang mála
nyrðra en um 120 laxar hafa verið
færðir til bókar, allir nema fjórir voru
lúsugir.
„Í fyrradag kom rokna ganga í ána
og síðasta holl náði 50 löxum, þar af
mikið af stórlaxi. Nú sjáum við
smærri lax ganga. Þetta er betri veiði
en í fyrra og samt var hún góð.
Laxinn er um alla á, en lítið af hon-
um í Fitjá, sem er óvenjulegt því þar
veiðist oft vel í byrjun.
Það hefur verið mokveiði við gömlu
brúna, en þar vita menn af laxi og sjá
hann skríða yfir grynningarnar.“
Frekar rólegt hefur verið í Leir-
vogsá en um 70 laxar höfðu verið
skráðir þar til í gærdag, en þá jókst
veiðin heldur betur og á morgunvakt-
inni veiddust milli 20 og 30 laxar og
miklar göngur voru í ána.
„Hér er fínt vatn í ánni og fiskur að
ganga – takan mætti vera betri,“
sagði Gunnar Örn Petersen, leið-
sögumaður við Laxá í Leirársveit.
„Mest er veiðin við Laxfoss og nið-
ur úr. Meðalfellsfljótið er að gefa svo-
lítið og einn og einn veiðist fyrir ofan
Eyrarfoss. Nokkrir tveggja ára fisk-
ar hafa veiðst en smálaxinn er óvenju
feitur í ár.“
Þorláksmessutraffík!
Ingvi Hrafn Jónsson, staðarhaldari
við Langá, sagði sögur af mikilli laxa-
gengd en 270 laxar eru skráðir í veiði-
bók hjá honum.
„Hér er haugur af fiski að ganga
inn ána. Um miðnætti í gærkvöldi
kíkti ég í laxastigann og Skuggafoss;
það var eins og Þorláksmessutraffík!
Ég hef aldrei séð aðrar eins göngur –
en það er líka stórstreymt í dag.“
Í veiðihúsinu Hvammsgerði við
Selá fengust þær fréttir að um 65 lax-
ar hafi veiðst, mest fyrir neðan foss,
og smálaxinn væri farinn að skila sér.
Borgar Bragason í Árhvammi við
Hofsá hafði svipaða sögu að segja.
„Við höfum skráð um 70 laxa, sem
er meira en helmingi meira en á sama
tíma í fyrra. Fiskur er um alla á og
smálaxinn er byrjaður að veiðast.
Menn veiða samt stóra líka, í morgun
kom upp 19 punda hængur. Veiði-
menn eru mjög ánægðir.“
Laxinn gengur yfirleitt heldur síð-
ar í laxárnar í Dölum en í Borgarfirði
en Gylfi Ingason, kokkur í veiðihús-
inu við Laxá í Dölum, segir veiðina
vera að aukast.
„Hollið sem var að hætta veiddi 18
laxa – það var fyrsti neistinn. Menn
verða nú varir við lax uppi í á og tölu-
vert er af laxi fyrir utan ósinn.
Vatnið er frábært, ekkert þar til
fyrirstöðu, laxinn er bara á hefð-
bundnum tíma. 25. júní til 25. júlí er
venjulega frekar rólegt, svo kemur
bingó!“
Þröstur Elliðason hjá Strengjum
tók símann þar sem hann var við veið-
ar úti í Breiðdalsá í gær, en hún var
þá að jafna sig eftir að hafa vaxið
mjög og skolast við rigningarnar um
liðna helgi. Hann sagði fjóra laxa hafa
veiðst í Breiðdalsá og fimm væru
komnir úr Hrútafjarðará, allir stórir
utan sá fyrsti.
Fyrsta hollið á Nesveiðum í Laxá í
Aðaldal byrjaði mjög vel, sex laxar
komu á land fyrsta daginn, þar af
tveir stórlaxar 94–95 cm langir sem
var sleppt aftur.
„Þá hefur bleikjuveiðin verið góð á
okkar svæðum. 180 silungar hafa
veiðst í Grenlæk eftir að hann opnaði
18. júní, mjög vænir í bland. Silungs-
veiðin hér í Breiðdal var mjög góð í
maí og júní eða um 1.100 fiskar, þar af
um 700 bleikjur.“
Hundrað laxar úr Stekknum
Morgunblaðið/Einar Falur
Fallegur urriði sem veiddist í Brunná í Öxarfirði á sunnudag.
Ljósmynd/Hafsteinn Orri Ingvason
Richard Needham, lávarður og
fyrrum Írlandsmálaráðherra, með
12 punda hrygnu úr Langá.
veidar@mbl.is
STANGVEIÐI
á morgun
Skugga-
myndir í
svart-hvítri
veröld;
Sin City