Morgunblaðið - 24.07.2005, Side 10

10 SUNNUDAGUR 24. JÚLÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
V
ið opnun fjögurra nýrra
þjónustumiðstöðva í Reykja-
vík til viðbótar við eldri þjón-
ustumiðstöðvar í Grafarvogi
og Vesturbæ var Fé-
lagsþjónustan í Reykjavík
formlega lögð niður 1. júní sl.
Þjónustumiðstöðvarnar tóku
ekki aðeins við megninu af þjónustuverkefnum
Félagsþjónustunnar heldur sérfræðiþjónustu
frá Fræðslumiðstöð Reykjavíkur og Leikskól-
um Reykjavíkur og frístundaráðgjöf frá
Íþrótta- og tómstundasviði. Eftir breytinguna
geta Reykvíkingar sótt upplýsingar og skilað
umsóknum um alla þjónustu borgarinnar í þjón-
ustumiðstöðvunum. Þjónustumiðstöðvarnar
opna upplýsingaskála og verða rækilega kynnt-
ar meðal almennings í byrjun september nk.
Þjónustan út í hverfin
Regína Ásvaldsdóttir, sviðsstjóri þjónustu-
og rekstrarsviðs Reykjavíkurborgar, rekur að-
draganda breytingarinnar til laga um reynslu-
sveitarfélög. „Reykjavíkurborg skipaði sér-
staka framkvæmdanefnd á grundvelli laganna
árið 1995. Nefndin lagði til að gerð yrði tilraun
með þverfaglega fjölskylduþjónustu frá Fé-
lagsþjónustunni, Fræðslumiðstöð, Leikskólum
Reykjavíkur og ÍTR í Grafar-
vogshverfi. Fjölskylduþjón-
ustunni Miðgarði í Grafarvogi
var í framhaldi af því komið á
fót árið 1997,“ segir hún og
bætir við að með hliðsjón af
því hversu vel íbúarnir hafi
kunnað skipulaginu hafi verið
ákveðið að opna aðra fjöl-
skylduþjónustu, Vesturgarð,
við Hjarðarhaga árið 2002.
„Vesturgarði svipaði til Mið-
garðs en var með annað
stjórnunarfyrirkomulag og
skipulag.“
Regína hefur séð um und-
irbúning breytingarinnar.
„Ég fékk tækifæri til að heim-
sækja höfuðborgir hinna
Norðurlandanna auk Björg-
vinjar með stjórnkerfisnefnd
síðsumars 2002,“ segir hún.
„Borgirnar eiga allar sam-
merkt að hafa lagt áherslu á
að brjóta niður fagmúra og
sníða þjónustu sína að þörfum notendanna. Aft-
ur á móti er ákaflega mismunandi hversu langt
hefur verið gengið í að færa þjónustuna út í
hverfin, þ.e. allt frá því að aðeins hefur verið
komið upp upplýsingaverum upp í nánast alla
þjónustu og hverfisstjórnun. Ef á heildina var
litið virtist reynslan af því að færa þjónustuna
út í hverfin hafa verið góð. Stærra spurning-
armerki hefur verið sett við reynsluna af svo-
kölluðum hverfisstjórnum.
Borgaryfirvöld veltu því í framhaldinu fyrir
sér hversu langt ætti að ganga með breyting-
unni og komust að því að stuðla bæri að því að
færa þjónustuna út í hverfin. Áfram skyldu rek-
in fagráð, Menntaráð (áður Fræðsluráð og
stjórn Leikskóla Reykjavíkur), Velferðarráð
(áður félagsmálaráð) og Íþrótta- og tómstunda-
ráð. Í gegnum fagnefndir á vegum borgarinnar
verður unnið að því markmiði að styðja nær-
samfélagið, virkja íbúa og þróa þverfaglegt
starf úti í hverfunum.“
Bætt aðgengi og betri þjónusta
Eftir eins árs undirbúning gekk breytingin
yfir, án þess að rof þyrfti að gera á þjónustu við
borgarbúa, hinn 1. júní sl. Regína er spurð að
því hvert sé markmið breytingarinnar.
„Markmið breytinganna er í rauninni þrí-
þætt,“ upplýsir hún. „Í fyrsta lagi að bæta að-
gengi að þjónustunni. Með tilkomu þjónustu-
miðstöðvanna á fólk að geta aflað sér
upplýsinga um alla þjónustu borgarinnar á ein-
um stað. Við leggjum áherslu á svokallað leið-
beinandi hlutverk þjónustumiðstöðvanna, þ.e.
starfsmönnunum störf með tilliti til niðurstöðu
forgangsröðunarinnar og samsetningu faghópa
í hverri þjónustumiðstöð og fengu um 90%
starfsmannanna fyrstu valkosti uppfyllta. Á
bilinu 600 til 700 starfsmenn til viðbótar tilheyra
þjónustumiðstöðvunum en þeir þurftu ekki að
breyta um starfsstöðvar þó þeir verði að sjálf-
sögðu varir við breytingarnar.“
Annar liður í breytingunni fólst í fræðslu til
starfsmannanna. Við notfærðum okkur þekk-
ingu lykilstarfsmanna innan stofnananna til að
undirbúa jarðveginn fyrir breytinguna og þver-
faglega starfið. Efnt var til sérstaks fræðslu-
átaks með áherslu á markmiðin þrjú að ofan.
Umfjöllunarefnið var mismunandi eftir því
hvaða starfshópar áttu í hlut. Á námskeiði sem
haldið var fyrir alla framlínustarfsmenn var
fjallað um þjónustuhugtakið, viðmót og upplýs-
ingaleit og áfram mætti telja,“ segir Regína og
tekur fram að sérstök áhersla hafi verið á að-
gengi að þjónustunni. „Annað markmið fræðslu-
átaksins var svo að kynna fólk enda voru tengsl-
in kannski ekki eins mikil og búast hefði mátt
við milli stofnananna.“
þjónustu vill eðlilega tryggja að þjónustan verði
jafngóð í nýju skipulagi. Fagfélögin eru líka á
vaktinni, að fylgjast með framgangi sinna fé-
lagsmanna. Allt er þetta eðlilegt og við vitum
líka að mörgum finnst erfitt að skipta um vinnu-
félaga og umhverfi. Við gerðum okkur far um að
undirbúa breytinguna eins vel og okkur framast
var unnt og tel ég að vel hafi tekist til. Það skipti
það mjög miklu máli að félagsmálastjórinn í
Reykjavík, Lára Björnsdóttir, nú sviðsstjóri
velferðarsviðs, undirbjó sitt fólk og hvatti til að
taka breytingunum með opnum huga.“
Einn liður í breytingunni fólst í því að bjóða
um 180 sérfræðingum af Félagsþjónustunni,
Fræðslumiðstöð, Leikskólum Reykjavíkur og
Íþrótta- og tómstundasviði störf á þjónustumið-
stöðvunum. „Við byrjuðum á því að halda kynn-
ingarfundi. Síðan sendum við hverjum og einum
starfsmanni upplýsingar um þjónustumiðstöðv-
arnar, hverjir yrðu framkvæmdastjórar og
deildarstjórar og hvaða þekkingarstöðvar yrðu í
hvaða þjónustumiðstöð, og báðum þá um að
raða upp í forgangsröð, 1 til 5, hvar þeir vildu
helst vinna. Eftir að því var lokið buðum við
að leiðbeina fólki áfram innan borgarkerfisins.
Ekki má heldur gleyma því að tekið er á móti
umsóknum og gögnum fyrir alla þjónustu borg-
arinnar á þjónustumiðstöðvunum. Fólk getur
skilað þessum gögnum inn á allar þjónustumið-
stöðvar óháð sinni eigin búsetu. Starfsmennirn-
ir sjá svo um að koma þeim á réttan áfangastað
innan stofnana borgarinnar. Við stefnum að því
að verða fyrsta flokks þjónustufyrirtæki.
Annað helsta markmið breytingarinnar er að
stuðla að þverfaglegu samstarfi sérfræðinga.
Það gerist oft að margir ólíkir sérfræðingar eru
að vinna með málefni sömu fjölskyldunnar hvert
á sinni stofnuninni. Með þjónustumiðstöðvunum
vinnur þverfaglegur hópur sérfræðinga heild-
stætt að málefnum sömu fjölskyldu. Með því
móti vonumst við til að starfið verði markviss-
ara og úrræðin dugi betur en áður,“ segir Reg-
ína. „Ef ein fagstétt er í meirihluta í ákveðnum
hóp skapast hætta á að aðeins sé tekið mið af
einu sjónarhorni. Ef fleiri fagstéttir vinna sam-
an komast fleiri sjónarhorn að. Með því aukast
líkurnar á því að hægt sé að finna betri lausn.
Starfsmenn eiga að sjá til þess að viðskipta-
vinir viti hverjir sjái um þeirra mál innan þjón-
ustumiðstöðvanna og tryggt sé að öðrum sé ekki
heimilt að sjá persónuleg gögn án leyfis. Við
mótun þessa ramma var leitað til Persónu-
verndar og tekið mið af Lög-
um um persónuvernd.
Þriðja markmið þjónustu-
miðstöðvanna er að vera bak-
land fyrir grasrót hverfanna –
efla félagsauð. Þjónustumið-
stöðvunum er ætlað að tengja
saman ólíka hópa innan hverf-
isins og virkja íbúana, t.d. til
foreldrarölts, hverfahátíða og
áfram mætti telja upp ýmiss
konar starf og uppákomur. Ég
vil taka fram að þjónustumið-
stöðvunum er ekki ætlað að
taka frumkvæðið af íbúunum
heldur styðja við verkefni og
vera farvegur fyrir góðar hug-
myndir eins og dæmi er um í
samstarfi Miðgarðs og skáld-
anna í Grafarvogi og Bíla-
stjörnunnar með undirbúning
árlegrar Stjörnumessu.“
Þróun sérþekkingar
Þjónustumiðstöðvarnar
bera allar skilgreinda ábyrgð á sérverkefnum –
svokölluðum þekkingarstöðvarverkefnum, hver
á sínu sviði. Regína segir að markmiðið með
þessum verkefnum sé að viðhalda og þróa sér-
þekkingu í ákveðnu verkefni/málaflokki og
miðla til annarra þjónustumiðstöðva. „Þekking-
arstöðvarverkefnin voru valin annars vegar
með tilliti til lýðfræði og hins vegar aðstæðna í
hverfunum. Ég get nefnt sem dæmi að þekking-
arstöðvarverkefni þjónustumiðstöðvar Mið-
borgar og Hlíða undir yfirskriftinni Fjölmenn-
ing og fjölbreytileiki er valið með tilliti til
óvenjumikils fjölbreytileika meðal íbúa í hverf-
unum. Þekkingarstöðvarverkefni þjónustumið-
stöðvar Grafarvogs og Kjalarness undir heitinu
Félagsauður og forvarnir var valið með tilliti til
reynslu þjónustumiðstöðvarinnar Miðgarðs á
áðurnefndu sviði og áfram mætti telja,“ segir
Regína og bendir á að almennir borgarar verði
ekki svo mikið varir við skiptinguna. „Af þeirri
einföldu ástæðu að beinni þjónustu við borg-
arbúa á þeim sviðum sem skilgreind hafa verið
sem þekkingarstöðvarverkefni verður sinnt á
öllum þjónustumiðstöðvunum.“
180 manns á nýja vinnustaði
Regína er fljót að játa því að jafn umfangs-
mikil breyting og raun ber vitni hafi kallað á
markvissa undirbúningsvinnu. „Hver kannast
ekki við síendurtekin ummæli fagfólks um mik-
ilvægi samstarfs og þverfaglegrar vinnu? Hins
vegar er ekki þar með sagt að auðvelt sé að
koma slíkri breytingu í framkvæmd í raunveru-
leikanum. Fagfólk sem hefur verið að veita góða
Þjónustusímanúmer borgarinnar opið allan sólarhringinn
Grasrót hverfanna
Eftir að fjórar, nýjar þjónustumiðstöðvar voru opnaðar geta Reykvíkingar
skilað inn umsóknum og gengið að upplýsingum um alla þjónustu borg-
arinnar á sex þjónustumiðstöðvum. Regína Ásvaldsdóttir, sviðstjóri þjón-
ustu- og rekstrarsviðs, og Aðalbjörg Traustadóttir, framkvæmdastjóri þjón-
ustumiðstöðvar Laugardals og Háaleitis, sögðu Önnu G. Ólafsdóttur frá
breyttu og bættu fyrirkomulagi, sem verður rækilega kynnt meðal almenn-
ings í byrjun september nk.



 



 
 !"




  
 
   

  
  







 

Regína Ásvaldsdóttir: „Þjónustu-
miðstöðvarnar eru í raun einn
liður í endurbótum á allri þjón-
ustu og viðmóti borgarinnar
gagnvart borgarbúum.“
’Fjórar stofnanir í einni; þjónustumiðstöðvarnar hafa tek-ið við þjónustuverkefnum Félagsþjónustunnar, sérfræði-
þjónustu frá Fræðslumiðstöð Reykjavíkur og Leikskólum
Reykjavíkur og frístundaráðgjöf frá Íþrótta- og tóm-
stundasviði.‘