Tíminn - 16.01.1971, Blaðsíða 8

TÍMINN
LAUGARDAGUR 16. janúar 1971
Á fundi NorSurlandaráðs
æskunnar í Stokkhólmi, voru
til meðfer'ðar niörg þýðingar-
mikil málefni, bæði er varða
norræna samvinnu og alþjóð-
leg stjórnmál. Það málefni sem
mesta athygli vakti var þó tví-
mælalaust afstaða Norðurlanda
til Efnahagsbandalags Evrópu,
enda er það öðrum málum
fremur til umræðu á norræn-
um stjórnmálavettvangi síð-
ustu mánuöina. Bæði í Noregi
og Svíþjóð hefur þannig verið
skipulögð sérstök barátta á
vegum pólitískra æskulýðssam
taka, undir kjörorðinu: „Nej
til EBC“.
í satnþykkt fundarins var
tnjög eindregin andstaða gegn
aðild Norðurlandanna að banda
lagtnu. og var hún gerð með
atkvæðum 58 ráðsmanna gegn
9 atkvæðum hægrimanna, en
3 sátu hjá. Hafði vart verið
búizt vjð svo eindreginni vilja-
yfirlýsrnga fundarins.
Jafnframt kemur fram í
samþykktinni, að samræma
þurfi stefnu Norðurlandanna í
markaðsmálum og satneiningar
málum Evrópu, þó ekki á þann
hátt sem drögin að Nordek-
samningnum fela í sér, og lík-
ist um of Rómarsáttmálanum,
þ.e. að fjármagnið verði alls-
ráðandi en ekki fólkið. Að vald
ið sé dregið úr höndum lýð-
ræðislega kjörinna þinga í
hendur auðvalds og embættis-
manna. í umræðunum var
þetta ein meginttiksemdin gean
aðild að EBE, enda slíkur hátt
ur tálinn ósatnrýmanlegur þjóð
málastefnum og lýðræðishug-
sjón norrænna þjóða. Þá var
einnig þung áherzla lögð á,
hversu óréttlát slík efnahags-
og valdasamsteypa væri gagn-
vart fátækum þjóuðm heims.
Fundurinn hvatti öll æsku-
lýðssamtök, er andvíg erj aðild
Norðurlanda að EBE, að
mynda norræna hreyfingu gegn
aðild að bandalaginu og efna
tn.a. til samnorræns mótmæla-
dags ,sem helgaður yrði barátt
unni gegn aðildinni.
Afstaða Norðurlandanna til
EBE hefur að sjálfsögðu í för
með sér mjög mikla þýðingu
fyrir ísland, og það má hik-
laust telja að þessi eindregna
afstaða ungs fólks til málsins
muni verða afdrifarík fyrir
fratnvindu málsins,
j d .þessu, eips og jji.örgUíg öðþ
um máleCnum(- hafa æskulýðs.
sambönd flokkanna á Norður-
iöitdum <aðra stefnu en fíokk-
arnir sjáifir, og í flestam til-
fellum mun róttækari. SUF-
síðan telur þetta mál svo veiga-
mikið, að rétt sé að birtá sam
þytokt fundar Norðurlandaráðs
um Efnahagsbandalagsmálið í
heild og fer hún hér á eftir:
Elías Sv. Jónsson,
Baldur Óskarsson.
Norðurlandaráð æskunnar hefur fjallað um
afstöðu Norðurlanda til efnahagslegs samruna
í Evrópu og lýsir yfir:
L Nortðurlönd eiga ekki, hvorki sitt í hvoru
lagi né í sameiningu, a® vinna að því að
styrkja hinar efnahagslegu og hernaðarlegu
blokkir í Evrópu. Það er þýðingarmikið
verkefni Norðurlanda að vinna að því að
hafdin verði evrópsk öryggismálaráðstefna.
2. Norðurlönd eifia, hvert um sig og í samein-
ingu, að vinna að framgangi þeirrar inn-
anríkisstefnu, sem skapar jafnrétti milli
þjóðfélagshópa og landsvæða. Á alþjóða-
vettvangi eiga Norðurlönd að vinna gegn
arðráni hinna verr settu í heiminum.
3. Norðurlönd eiga, hvert um sig og í samein-
ingu, að auka áhrif fólksins á fjármagns-
streymi og nýtingu auðlinda og annarra
gæða landanna.
Tryggja á einstaklingum áhrif á dagfegt um-
hverfi sitt — vinnustað, skóla og fbúðar-
svæði,
4. Vald auðmagns hindrar þróun í lýðræðis
átt, bæði innan lands og utan. Þess vegna er
þýðingarmikið að Norðurlönd vinni, ásamt
öðrum, að alþjóðlegum samningum og nor-
rænni lagasetningu um lýðræðislegt eftirlit
með og stjóm á ajþjóðlegum fyrirtækjum
og hinum alþjóðlega peningamarkaði.
Afgerandi forsenda áhrifaríks eftiríits með
alþjóðlegum fyrirtækjum er sterkt og al-
þjóðlegt samstarf verkalýðshreyfingarinnar
5. Norðurlönd eiga ekki að taka þátt í alþjóð-
legu samstarfi, sem felur í sér, að nýír múr-
ar rfsi innan Norðurfanda, hvort sem það er
með tollum eða á annan hátt.
6. Norðurlðnd eiga að auka viðskipti við
COMECON og gera sameiginlega frívérri
unarsamning við EBE samtímis sem þau
eeki viðskiptastefnu, sem afnemi allt mis-
rétti gagnvart þeim þjóðum sem verr eru
settar í heiminum.
Á þessum gnmdvelli samþykkir Norðurlanda-
ráð æskunnar eftirfarandi:
A. Norðurlandaráð æskunnar lýsir því yfir,
að ekkert Nonðurlanda sku,’i verða aðili
að EBE.
B. Norðurlandaráð æskunnar harmar mjög, að
markaðspólitískar viðræður milli Norður-
landa og EBE fara fram einhliða, og að
ekki er fyrir hendi neins konar samræming
á afstöðu Norðurlanda í markaðs- og
Evrópumálum.
Norðurlandaráð æskunnar vi,'l því skora á
ríkisstjórnir Norðurlanda að taka á ný upp
viðræður í því skyni að vinna að nýju að
því a® útvíkka efnahagssamstarf Norður-
landa. Slíkt samstarf getur augljóslega
komið í stað inngöngu einstakra ríkja
Norðurlanda í EBE. Það er forsenda, að
slíkt samstarf grundvallist á ofannefndum
meginatriðum, og hafi það sem megin
stefnu, að allar fjármagnshreyfingar ,*úti
lýðræðislegri stjórn. Samstarfið verður að
vera þannig, að það þjóni hagsmunum
fólksins en ekki hagsmunum fjármagnsins.
Þetta samstarf verður einnig að grund-
vallast á því, að ekkert ,'andanna skerist
úr leik og gangi inn í EBE. Þegar þessu
samstarfi hefur verið komið á, geta Norð-
urlönd í sameiningu sem eining samið um
viðskiptaleg og efnahagsleg samskipti sín
við önnur Evrópuríki.
C. Norðurlandaráð æskunnar leggur á það
mikla áherzlu, að það starf, sem unnið er
í baráttunni gegn EBE á Norðurlöndum,
verði samræmt þannig. að hægt sé að
mynda sameiginlega, norræna hreyfingu
gegn þeirri stækkun EBE, sem felur í sér
Viðræðurnar
F/rsH vlSræBufundur Samtaka frjálslyndra og vlnstrl manna og
Sambands ungra framsóknarmanna var haldinn á miSvikudagskvðldið
í Þórsbamri. Fóru þar fram almennar umræður um málin, og verður
vlðræðunum haldið áfram næstu daga.
ROTTÆKT ÞING
NORRÆNNAR
ÆSKU í SVÍÞJÓÐ
Fyrsti og síðasti fundur Norður
landaráðs æskunnar var eins og
kunnugt er af fréttum, haldinn
í Stokkliólmi dagana 7.—9. jan.,
og sátu hann 78 kjörnir fulltrúar
frá pólitískum æskulýðssamtökum
á Norðurlöndunum öUum.
Lang fjölmennasti hópurinn á
þújgiinu voru fulitrúar ungra jafn-
aðarmanna, en þeir voru 6 frá
Danmörku, 4 frá Finnlandi, 9 frá
Noregi, 1Ö frá Svíþjóð og 1 frá
íslandi, eðfi. samtals 30.
Næst stærsti hópurinn voru full
trúar miðflokka og vinstri flofcka,
sem eru margir á flestum Norður
landamna. Auk þess voru mættir
13 fulltrúar hægri manna og fá-
einir kommúnistar, en þeir hafa
sem kunnugt er fáa þingmenn á
þjóðþingum Norðurlanda, ea full
trúar á þennan fund Norðurlanda
ráðs æskunnar voru kjönnir í hlut
falli við styrkleika sjórnmálar,okk
anna á þjóðþingunum.
Fundurinn hófst kl. 11 að
morgni fimmtudagsins, og að ^etn
ingarathöfn lokinni voru flutt sex
framsöguerindi um þessa mála-
flokka:
1. Norrænn vinnumarkaður og
byggðastefna.
2. Norðurlönd og efnahagslegur
samruni í Evrópu.
3. Norðurlönd og þriðji heimurinn
4. Norðurlönd og öryggismál
Evrópu.
5. Umhverfismál og mengun.
6. Norðurlandaráð og framtíð
Norðurlandaráðs æskunnar.
Þingheimi var síðan skipt niður
í sex nefndir, sem hver um sig
fjallaði um einn ofangreindra
málaflökka, og höfðu þær til
grundvallar ásamt framsöguerind-
um fjölmargar tillögur, sem ein-
stakir þingfulltrúar eða félaga-
samtök höfðu lagt fram. Nefndir
þessar störfuðu allan föstudagian,
en álit þeirra voru tekin til uro
ræðu og afgreiðslu á laugardag.
Það einkenndi mjög störf fund-
arins hve umræður og afgreiðslur
mála gengu fljótt og vel fyrir sig,
þótt miilar deilur og fjörugar um
ræður yrða om þýðingarmikil
grundvallaratriði innanríkis- og
utanríkismála. Skipta þar mestu
þær ströngu reglur, sem settar
voru þegar f upphafi um mjög
takmarkaðan ræðutima, sem
aldrei fór yfír 5 minútur. Það
gerði umræðurnar einaig snarp-
ari og skemmtilegri, að fundar-
manni gafst tækifæri tfl andsvara
þegar f stað ef á hann var defít
af ræðumanni, og fékk hasm þá
eina mfnútu til umráða.
I ölkim þessum málum voru
gerðar margar ákveðnar, skýrar
og róttækar samþykktir, og fylgdi
þeim oft á tíðum viðamikill rök-
stuðningur Verður helztu sam-
þykktunum gerð skil á SUF-síð-
unni á aæstu vikum. f dag er sér-
staklega fjallað um yfirlýsingu
fundarins um Efnahagsbandalag
Svrépu og afstöðu Norðurlanda
til þess, en þjóðmálanmræða á
Norðurlöndum snýst nú að mestu
um það mál, einkum meðal ungs
fólks.
Á þessum fundi sannaðist áþreif
anlega hve íslenzk stjómmálaum-
ræða og þjóðmálabarátta er í litl-
um tengslum við samtímann og
þær stefnumótandi umræður sem
fra-m fara í löndumim umhverfis
okkur. f stað rannsókna, umræðna
orr átaka um pólitísk grundvallar-
atriði ber hór næstum eingöngu
á einskisnýtu karpi um misjafn-
lega merkileg öægurmál og per-
sónulegri valdastreitu. Þessi ~.tað-
reynd er mjög alvarieg fyrir fram
tíðarsess ísiands í samfélagi þjóð-
anna og alþjéðlegu samstarfi,
enda er mála sanuast að fulltrúar
í ísl. sendin-efndum eru oft sem
þorskar á þurru landi þar sem um-
ræður um stjórnmál fara fram og
teknar eru ákvarðauir, sem geta
verið jafn örlagaríkar fyrir ís-
lenzku þjóðína sem aðrar þjóðiv
Baldur Óskarssou.
Elías Sn. Jónsson
aðild eins eða fleiri Norðurlanda. Þýðingarmikið verkefni er að skipu-
leggja sameiginlegan norrænan mótmæladag gegn EBE. Norðurlanda-
ráð æskunnar skorar á þau samtök á Norðurlöndum, sem styðja póli-
tískt inntak þessarar yfirlýsingar, að sameinast um slíka mótmæla-
aðgerð. Norðurlandaráð æskunnar skorar á Norðurlandaráð að veita
fjárbagslegan og pólitískan stuðning þeim samtökum, sem taka vilja
þátt í því starfi.