Morgunblaðið - 20.12.2005, Qupperneq 14

14 ÞRIÐJUDAGUR 20. DESEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
FÉLAGIÐ Heilaheill bauð til jóla-
fagnaðar í gær undir yfirskriftinni
„Þetta er ekki búið!“. Þar var nýtt
vefsvæði félagsins opnað auk þess
sem fyrstadagskort var kynnt, en það
er ætlað á fyrsta degi þeim einstak-
lingum sem verða fyrir heilaáfalli,
blóðtappa eða blæðingu. Á því eru
nauðsynlegar upplýsingar um hvert
sé best að snúa sér ef áfall dynur yfir.
Félagið hét áður „Félag heilablóð-
fallsskaðaðra“, en tilgangur þess er
að vinna að velferðar- og hagsmuna-
málum þeirra sem hafa orðið fyrir
skaða af völdum heilablóðfalls, með
innbyrðis kynningu meðal sjúklinga
og aðstandenda, fræðslu um sjúk-
dóminn og afleiðingar hans og ráð-
gjafar- og upplýsingaþjónustu.
Sjúkratölur á Íslandi segja að tveir á
dag fái sjúkdóminn og sá þriðji fær öll
einkenni sem ganga svo til baka og
hann leitar ekki læknis.
Áhersla á upplýsingagjöf
Þórir Steingrímsson rannsóknar-
lögreglumaður stýrði hátíðinni, en
hann er einn fjögurra einstaklinga
sem verða til að byrja með talsmenn
Heilaheilla. Reynslusögur þeirra og
annarra má lesa á heimasíðunni ný-
opnuðu, en auk þess svara talsmenn-
irnir í síma sem opnað var fyrir á há-
tíðinni í gær. Síminn, 860-5585, er
opinn fyrir alla, en hinir talsmennirn-
ir eru Katrín Júlíusdóttir alþingis-
maður, Edda Þórarinsdóttir leikkona
og Ragnar Axelsson ljósmyndari.
Þórunn Sæunn Úlfsdóttir, formað-
ur Heilaheilla, ávarpaði gesti og sagði
að núverandi stjórn legði áherslu á að
koma upplýsingum um sjúkdóminn
og afleiðingar hans á framfæri til al-
mennings. Hún sagði að auk tals-
mannanna hefði verið settur saman
viðbragðshópur sem myndi taka við
fyrirspurnum símleiðis og í gegnum
tölvupóst, veita upplýsingar og stuðn-
ing og meta hvort beina þyrfti málum
áleiðis til fagaðila.
Jón Kristjánsson heilbrigðisráð-
herra opnaði heimasíðuna og óskaði
félagsskapnum allra heilla og lýsti
ánægju sinni með kynningu úrræða
fyrir sjúklinga og aðstandendur.
Ingólfur Margeirsson rithöfundur
las upp úr bók sinni Afmörkuð stund,
en þar segir frá reynslu hans af sjúk-
dómnum. Hann sagði ánægjulegt að
sjá hve áhuginn fyrir starfi félagsins
væri mikill og nefndi að margir hefðu
skrifað reynslusögur sínar á nýja vef-
inn. Sjálfur hefði hann hins vegar
skrifað heila bók. Kímnigáfan var
skammt undan í ávarpi Ingólfs og
kvaðst hann ánægður með hið nýja
nafn félagsins, Heilaheill. Þó hefði
honum jafnvel þótt enn betra að kalla
það Heilafeill og uppskar hann mikla
kátínu viðstaddra. Ingólfur áritaði
síðan bók sína, ásamt Sigríði Þor-
valdsdóttur leikkonu, sem skrifaði
bókina Í gylltum ramma.
Áður en dagskránni lauk útskýrði
Katrín Júlíusdóttir notkunarleiðir
nýju vefsíðunnar, en hönnuður henn-
ar er Helgi Páll Þórisson. Gestir þáðu
loks kaffi og konfekt.
Heilaheill opnar heimasíðu og gefur út fyrstadagskort
Áfall er ekki endirinn
Morgunblaðið/Ásdís
Jón Kristjánsson heilbrigðisráðherra vitnaði í yfirskrift hátíðarinnar og
sagði að áfall væri svo sannarlega ekki endirinn.
Eftir Hrund Þórsdóttur
hrund@mbl.is
TENGLAR
..............................................
www.heilaheill.is
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi athugasemd frá ritstjórn
Vefþjóðviljans. Athugasemdin er
vegna athugasemdar frá forseta Ís-
lands sem birt var í Morgunblaðinu í
gær.
„Ólafur Ragnar Grímsson hefur
sent frá sér athugasemd, sem birtist í
Morgunblaðinu í dag, um kostnað við
embætti forseta Íslands. Athugasemd-
in er viðbrögð við Staksteinum Morg-
unblaðsins um helgina, en þar var vitn-
að til skrifa Vefþjóðviljans. Í athuga-
semdinni er nefnt að til grundvallar í
samanburði milli ára á kostnaði við for-
setaembættið sé lögð tala fyrir árið
1996. Þetta ár séu opinberar heim-
sóknir ekki taldar með, en þær hafi
bæst við árið 1998. Þetta er rétt hjá
Ólafi Ragnari, en þó er sérkennilegt af
manni sem fer fram á nákvæman sam-
anburð að hann skuli ekki láta þess
getið um leið að í tölunni frá árinu 1996
er líka gert ráð fyrir biðlaunum fyrir
fráfarandi forseta. Þetta vegur nokkuð
á móti kostnaðinum við opinberu
heimsóknirnar og sanngjarnt hefði
verið af Ólafi Ragnari að láta þessa
getið úr því hann taldi ástæðu til að
gera athugasemd við samanburðinn.
Sé tekið tillit til beggja þessara talna,
en ekki aðeins þeirrar sem kemur
Ólafi Ragnari vel, þá er hækkunin á
tímabilinu frá 1996 til 2006 ekki um
230% eins og ef látið er vera að leið-
rétta fyrir þessum liðum, heldur um
180%.
Óleiðrétt er aukningin í tíð Ólafs
Ragnars þess vegna rúmlega þreföld
eins og sagði í Vefþjóðviljanum á föstu-
dag, en með leiðréttingu er aukningin
tæplega þreföld. Í stórum dráttum
breytir þess vegna engu hvort leiðrétt
er fyrir þessum liðum eða ekki.
Þá segir Ólafur Ragnar í athuga-
semd sinni að brýnt sé að gæta þess
þegar bornar eru saman tölur milli ára
að það sé gert á sama verðlagsgrund-
velli.
Hann lætur þess hins vegar ekki
getið að í Staksteinum er einmitt haft
eftir Vefþjóðviljanum að launavísitala
hafi hækkað um meira en 80% á tíma-
bilinu og vísitala neysluverðs um rúm
40%, og um leið bent á að hækkun
kostnaðar við forsetaembættið sé
langt umfram verðlagsþróun. Öllum
má ljóst vera af þessum tölum að verð-
lagsþróun skýrir ekki aukinn kostnað
forsetaembættisins.
Ólafur Ragnar tínir einnig til ákveð-
in atriði sem hann segir skýra aukinn
kostnað við embættið. Hann gengur
þó vitaskuld ekki svo langt að halda því
fram að útskýringar sínar skýri alla
kostnaðaraukninguna, enda væri það
fráleitt, jafnvel fyrir mann sem vann
sér vafasama talnameðferð til frægðar
þegar hann var fjármálaráðherra fyrir
rúmum hálfum öðrum áratug. En ein-
mitt vegna þess að hann var fjármála-
ráðherra á árum áður mætti ætla að
hann hefði ákveðinn skilning á einu at-
riði. Hann ætti að vita það að fjárlög
eru ekki til lauslegrar viðmiðunar fyrir
stofnanir ríkisins heldur lög til að fara
eftir. Hann ætti að vita að það er ekki
ásættanlegt að embætti ríkisins fari
næstum árlega verulega fram úr fjár-
heimildum sínum. Og hann ætti að
hafa skilning á því að eðlilegt væri að
forsetaembættið gengi frekar á undan
með góðu fordæmi en slæmu.
Forsetaembættið hefur farið fram
úr fjárheimildum sínum nær öll árin
sem Ólafur Ragnar hefur gegnt emb-
ætti, eins og sjá má í ríkisreikningum
fyrir árin 1996 til 2004. Tvær undan-
tekningar eru á þessu þegar embættið
er lítillega innan heimilda, önnur árið
1998 og hin árið 2001. Seinna árið naut
Ólafur Ragnar þess að hafa fengið
verulega hækkun fjárheimilda sem
greinilega taka mið af framúrkeyrsl-
unni árið 2000, en embættið fór reynd-
ar engu að síður strax árið 2002 langt
fram úr útgjöldum ársins 2000. Sam-
anlagt hefur embætti forseta Íslands
farið 122 milljónum króna fram úr fjár-
lögum á þeim árum sem Ólafur Ragn-
ar hefur gegnt því embætti. Þetta er
ekki verðleiðrétt tala, en stærstur hluti
framúrkeyrslunnar er á allra síðustu
árum, og þar sem verðbólga hefur ver-
ið lág gefur þessi tala mjög góða mynd
af framúrkeyrslunni. Enn betri mynd
fæst þó þegar framúrkeyrslan er skoð-
uð í hlutfalli af fjárheimildum, því að þá
má sjá að embættið hefur að meðaltali
farið 12% fram úr fjárheimildum. Þeg-
ar Ólafur Ragnar fær milljón á fjár-
lögum eyðir hann henni og jafnan 120
þúsund krónum til viðbótar.
Vefþjóðviljinn er ekki einn um að
hafa áhyggjur af rekstri forsetaemb-
ættisins í tíð Ólafs Ragnars Gríms-
sonar. Ríkisendurskoðun tók emb-
ættið til sérstakrar skoðunar í fyrra
þar sem gerðar voru tillögur um
bætta fjármálastjórn og í ríkisreikn-
ingi fyrir árið 2004 segir orðrétt:
„Útgjöld embættis forseta Íslands
hafa á síðustu þremur árum verið
talsvert umfram fjárheimildir og er
svo komið að í árslok 2004 var ráð-
stöfun umfram fjárheimildir 84,6
m.kr.“ Áhyggjurnar eru ekki ástæðu-
lausar, því að framúrkeyrsla embætt-
isins hefur farið stöðugt vaxandi og
var þessi þrjú ár sem Ríkisendur-
skoðun nefnir að meðaltali 22% af
fjárheimildum. Það er þess vegna
ljóst – og athugasemd Ólafs Ragnars
Grímssonar breytir engu þar um – að
forsetaembættið hefur á síðustu ár-
um farið langt fram úr fjárheimildum
og kostnaður við rekstur þess hefur
stóraukist frá því að hann tók við
embætti, rétt eins og Vefþjóðviljinn
benti á í grein sinni á föstudag og
Staksteinar vitnuðu í á sunnudag.“
Um kostnað við
embætti forseta Íslands
Það eru víða
vandræði
í rækjuvinnslunni
Úr verinu á morgun
MORGUNBLAÐINU hefur borist
yfirlýsing frá Samtökum afurða-
stöðva í mjólkuriðnaði, en í henni
hafna samtökin algjörlega fullyrð-
ingum forsvarsmanna Mjólku.
„Á undanförnum mánuðuðum hef-
ur talsvert verið fjallað um starfsemi
afurðastöðvarinnar Mjólku ehf. sem
hafið hefur framleiðslu og sölu á
fetaosti. Í málflutningi fram-
kvæmdastjóra Mjólku ehf. hefur
komið fram mikill misskilningur
varðandi starfsskilyrði fyrirtækis-
ins. Tímabært er að leiðrétta tvö at-
riði sem skipta máli í þessu sam-
bandi.
Í fréttatíma Sjónvarps 22. nóvem-
ber sl, var sögð frétt, undir heitinu
„Fyrstu dropar Mjólku“, þess efnis
að fyrsta innlegg hjá fyrirtækinu
væri frá lögbýlinu Brúarreykjum í
Stafholtstungum. Skv. opinberum
upplýsingum er umrætt lögbýli með
greiðslumark og nýtur því ríkis-
stuðnings eins og önnur mjólk sem
greiðslumarkshafar framleiða.
Mjólka ehf. tekur því á móti ríkis-
styrktri mjólk til sinnar framleiðslu
eins og aðrar afurðastöðvarog er því
ekki utan þess kerfis, eins og fram-
kvæmdastjóri Mjólku ehf. heldur
fram. Hið opinbera innir engar
greiðslur af hendi til mjólkursam-
laga á Íslandi, það skipulag var af-
lagt árið 1992.
Í Morgunblaðinu, nú síðast laug-
ardaginn 17. desember sl., er haft
eftir framkvæmdastjóra Mjólku ehf.
að fyrirtækið njóti engra fyrir-
greiðslna úr verðtilfærslusjóði
mjólkur og að Mjólka ehf. þurfi að
greiða niður rekstur keppinautanna.
Hið rétta er að Mjólka ehf. hefur
m.a. keypt undanrennuduft til sinnar
framleiðslu á niðurgreiddu heild-
söluverði, og hefur Verðtilfærslu-
sjóður mjólkur greitt með því und-
anrennudufti sem Mjólka ehf. hefur
keypt á árinu 2005. Aðrar afurða-
stöðvar en Mjólka ehf. hafa því nú
þegar niðurgreitt hráefniskaup
Mjólku ehf. á árinu 2005.
Mjólka ehf. tekur því bæði á móti
ríkisstyrktri mjólk frá framleiðend-
anda auk þess sem aðrar afurða-
stöðvar greiða niður undanrennu-
duft sem Mjólka ehf. notar til
framleiðslu sinnar.
Yfirlýsing frá Samtökum afurðastöðva í
mjólkuriðnaði vegna gagnrýni Mjólku
Mjólka ehf. tekur
á móti ríkis-
styrktri mjólk
MAÐURINN sem var handtekinn
fyrir umfangsmikla ræktun á
kannabisplöntum í Biskupstungun-
um í liðinni viku var sleppt úr haldi
um helgina eftir langar yfirheyrslur
hjá lögreglunni á Selfossi. Obbinn af
þeim rúmlega 160 plöntum sem
fundust við húsleit hjá manninum.
Maðurinn hafði verið úrskurðaður í
gæsluvarðhald til dagsins í dag, en
að sögn lögreglu kröfðust rannsókn-
arhagsmunir þess ekki að mann-
inum yrði haldið svo lengi. Rætt hef-
ur við fleiri vegna málsins.
Sleppt úr haldi eftir yfirheyrslur