Morgunblaðið - 31.12.2005, Síða 35

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 31. DESEMBER 2005 35
Ááramótum er það góðursiður að líta um öxl ogsíðan fram á veg. OkkurÍslendingum hefur á
liðnum árum gengið margt í hag-
inn enda árferði verið gott og ytri
aðstæður ágætar.
Vaxandi misskipting
En því miður er það svo, að hér
á Íslandi búum við ekki lengur í
stéttlausu þjóðfélagi þar sem að-
stæður fólks eru svipaðar, því það
hefur myndast gjá milli þjóðfélags-
hópa. Fréttir berast af milljóna-
eða jafnvel milljarðahagnaði sumra
á meðan aðrir eiga vart til hnífs og
skeiðar. Bilið milli ríkra og fá-
tækra eykst stöðugt hér á landi og
raunar er það svo, að þeir mörgu,
sem eiga erfitt uppdráttar, eru alls
ekki einungis þeir sem háðir eru
lífeyri til framfærslu. Margt venju-
legt fólk er á svo lágum launum að
ekkert má útaf bera án þess að
fjárhagurinn sligist.
Röng skattastefna
Skattastefna ríkisstjórnarinnar
fjölgar skattgreiðendum með lágar
tekjur en færir hátekjufólki hundr-
uð þúsunda í kjarabætur á hverju
ári. Frjálslyndi flokkurinn lagði til
fyrir alþingiskosningar vorið 2003
að farin yrði sú leið að hækka per-
sónuafsláttinn í áföngum um að
minnsta kosti 10.000 krónur og
skattleysismörkin hækkuðu þannig
yfir 100.000 krónur í stað þeirrar
ójafnaðarstefnu sem ríkisstjórnin
valdi, sem eykur á misskiptingu í
afkomu fólksins í landinu. Mjög
margir styðja nú þessa kröfu okk-
ar.
Öldruðum mun fjölga mjög á
komandi árum og áratugum. Betri
heilsa og lengri lífaldur kallar á
breytt viðhorf til þessa þjóðfélags-
hóps og víst er að aldraðir verða
mun lengur virkir á mörgum svið-
um þjóðlífsins. Þetta er að mörgu
leyti mjög jákvæð breyting en hún
kallar eftir nýju viðhorfi til eldra
fólks. Fólks sem er ennþá virkt og
oft í fullu fjöri og sem vant er að
ráða sér sjálft og vill hafa áhrif á
eigin hag.
Svikin loforð
Ríkisstjórnin hefur svikið loforð
um að bæta hag aldraðra og ör-
yrkja. Við í Frjálslynda flokknum
viljum hækka grunnlífeyri og af-
nema skerðingar. Bætur almanna-
trygginga eiga að fylgja almennri
launavísitölu og nægja til fram-
færslu. Margoft hef ég mælt fyrir
tillögu um tryggan lágmarkslífeyri
sem felur í sér að skerðing trygg-
ingagreiðslna verði afnumin með
öllu á tekjur og lífeyrisgreiðslur
undir 50 þúsund krónum á mánuði.
Lífeyristekjur sem eru síðan með
ósanngjörnum hætti skattlagðar
með tekjuskattsprósentu upp á
tæp 38% þó meirihluti sparnaðar í
lífeyrissjóði sé vaxtatekjur og ættu
að skattleggjast sem slíkar. Þessar
aðgerðir myndu bæta hag aldraðra
verulega.
Einkavæðing og
einstaklingsframtak
Frjálslyndi flokkurinn hefur frá
upphafi verið eindregið fylgjandi
minnkandi ríkisafskiptum og
auknu athafnafrelsi einstaklingsins
til orða og verka, svo fremi að lífs-
kjörum annarra sé ekki fórnað eða
kjörum misskipt af þeim sökum.
En framkvæmd einkavæðingar nú-
verandi ríkisstjórnarflokka hefur
verið með þeim hætti að ámæl-
isvert hlýtur að teljast, þar sem
eignum almennings hefur verið
ráðstafað til vina og vandamanna
langt undir sannvirði. Hlýtur
þeirri kröfu að verða haldið fast
fram að allt starf hinnar svoköll-
uðu Einkavæðingarnefndar verði
rannsakað ofan í kjölinn. Margs
konar handaþvottur ráðherra á sl.
sumri um hæfi sitt og annarra til
söluverkanna gerir svart aldrei
hvítt.
Vegið að byggðunum
Við í Frjálslynda flokknum mun-
um halda áfram baráttunni fyrir
gerbreyttri stjórn sjávarútvegs-
mála, þar sem athafnafrelsi ein-
staklingsins hefur verið afnumið
og nýir menn eiga enga möguleika
á að stofna til útgerða, en eru arð-
rændir daglega sem leiguliðar
þeirra sem fengu auðlindinni ráð-
stafað til sín, veiðiréttinum sem
safnast nú líka á smábátum til æ
færri aðila. Samkeppni í atvinnu-
greininni hefur verið afnumin með
öllu og sjómenn gerðir að vist-
bundnum leiguliðum. Sjáv-
arútvegsstefna núverandi rík-
isstjórnar, sem í upphafi var ætlað
að treysta byggð í landinu, hefur
haft þveröfug áhrif. Byggðarlög,
sem áttu allt sitt undir sjósókn,
komast á vonarvöl og íbúarnir
hrekjast frá verðlausum eignum
sínum. Sláandi er, að í sama kjör-
dæminu, Norðvesturkjördæmi, var
á tímabilinu 1990-2004, bæði mest
lækkun fasteigna á Vestfjörðum
um 28% og á Vesturlandi mest
hækkun um 63%, en þar fer saman
Hvalfjarðargöng, stóriðja og aukin
háskólamenntun eða bætt og vax-
andi atvinna, menntun og sam-
göngur.
Bættar samgöngur
Samgöngumál eru und-
irstöðuatriði landsbyggðarinnar.
Þótt margt hafi áunnist í þeim efn-
um bíða þó stór verkefni úrlausn-
ar. Skýtur því skökku við að úr
framkvæmdum skuli dregið á kom-
andi ári, einkum á samdrátt-
arsvæðum í tekjum og atvinnu.
Mikið vandamál í vegamálum bíður
úrlausnar, sem þolir enga bið, en
það eru hinir auknu og vaxandi
þungaflutningar á landi, sem sliga
þjóðvegina með gífurlegum kostn-
aðarauka fyrir ríkissjóð. Á meðan
standa hafnir hringinn í kringum
landið verkefnalitlar. Þótt ekki sé
mælt með ríkisrekstri er óhjá-
kvæmilegt að hið opinbera hafi
frumkvæði að lausn þessa vanda-
máls og beiti sér fyrir að sjóflutn-
ingar verði stórauknir.
Skuldasöfnun
Á sama tíma og stjórnarherr-
arnir hæla sér af niðurgreiðslu er-
lendra skulda ríkissjóðs hafa er-
lendar skuldir þjóðarinnar vaxið
með ógnarhraða. Vegna stöðu
gengis – og vaxta erlendis miðað
við íslenska – hafa bankar ausið
inn fé til endurlána. Munu þess
mörg dæmi að einstaklingar hafi
keypt eða byggt hús sín fyrir er-
lent fé. Slíkt er mjög varhugavert,
svo ekki sé meira sagt, þar sem
spáð er að hið háa gengi krón-
unnar muni ekki standa til lengd-
ar.
Umhverfið og norðurhvel
Margt bendir til þess að um-
hverfisbreytingar á Norðurskauts-
svæðum séu hraðari og meiri en
búist var við. Vísindamenn greinir
á um hverjar afleiðingarnar verði
og hvort hlýni eða kólni á norð-
urhvelinu. Við Íslendingar eigum
að efla þátttöku okkar og rann-
sóknir á þessum veðurkerfis- og
hafstraumabreytingum eins og
framast er kostur. Þær skipta okk-
ur og umhverfið miklu. Hærri
sjávarhiti í marga áratugi getur
gjörbreytt nýtingu okkar á fiski-
stofnum til ábata eða skaða fyrir
þjóðina. Hafsvæði og siglingaleiðir
geta opnast og kallað fram bæði
ógnir og/eða tækifæri. Breytt veð-
urfar, djúphafsstraumar og yf-
irborð hafs og jökla virðast geta
breyst hraðar en áður var talið.
Við liggjum að Norðurhafinu og
Grænlandssundi og getum best
gætt hagsmuna okkar með aukinni
þekkingu og samvinnu við ná-
grannaþjóðir okkar á norðurhjar-
anum. Svæði sem gæti gjörbreyst
frá því sem nú er á fáum áratug-
um. Fyrstu skrefin hafa verið stig-
in af okkar hálfu en látum ekki þar
við sitja.
Utanríkisstefna
Í utanríkismálum þurfa Íslend-
ingar að halda vöku sinni. Ljóst
virðist, að bandaríska varnarliðið
sé á förum. Virðist því liggja beint
við að við leitum ásjár NATÓ um
varnir landsins.
Beinum lögbrotum þáverandi
forsætis- og utanríkisráðherra
vegna aðildar að Íraksstríði verða
ekki gerð skil í stuttri grein, en
þau munu koma til uppgjörs þótt
síðar verði, enda svívirðileg afglöp.
Þá hafa Íslendingar annað við fjár-
muni sína að gera en að eyða þeim
í tildur eins og setu í Öryggisráði,
en undir utanríkisstjórn núverandi
forsætisráðherra hefur eyðsla og
bruðl í málaflokknum aukist með
ólíkindum.
Við Íslendingar eigum margra
góðra kosta völ í framtíðinni ef við
gætum réttlætis og sanngirni í yf-
irstjórn hagsmunamála okkar og
afnemum mismunun og sérdrægni,
sem tröllriðið hefur þjóðfélagi okk-
ar síðasta áratug.
Ég árna landsmönnum öllum árs
og friðar.
Guðjón Arnar Kristjánsson, formaður Frjálslynda flokksins
Ekki lengur
stéttlaust
þjóðfélag
Morgunblaðið/Golli
Gjá hefur myndast á milli þeirra sem hagnast um milljónir eða milljarða og
þeirra sem vart eiga til hnífs og skeiðar, segir Guðjón A. Kristjánsson.