Morgunblaðið - 31.12.2005, Page 52

52 LAUGARDAGUR 31. DESEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Það er eitthvað sérstakt viðfreyðandi vín og áramót.Hvellurinn þegar tappinn
flýgur úr flöskunni, bólurnar sem
synda upp há glösin og hljómurinn
þegar glösin mætast þegar skálað
er mynda hátíðlega stemmningu
og marka í huga margra komu nýs
árs. Enda er fátt sem á betur við
á slíkri stundu en glas af ísköldu
kampavíni.
Margir nota orðið kampavín
sem samheiti yfir freyðandi vín.
Það eru hins vegar alls ekki öll
freyðivín kampavín þótt öll
kampavín séu freyðivín.
Freyðivín eru framleidd í öllum
víngerðarlöndum. Á Ítalíu drekka
menn Spumanti eða freyðandi
Lambrusco. Spánverjar eru með
réttu stoltir af hinum ágætu Cava-
vínum sínum sem framleidd eru í
Katalóníu. Í flestum víngerðarhér-
uðum Þýskalands eru framleidd og
drukkin Sekt-vín, þau bestu úr
Riesling-þrúgunni, og í Ástralíu
drekka menn gjarnan freyðandi
rautt Shiraz-vín um jólin þótt
Ástralir séu jafnframt lunknir við
að framleiða góð freyðivín í sígild-
um stíl. Um allt Frakkland má
finna freyðivín og má þar nefna
Crémant-vínin sem framleidd eru í
Alsace og Bourgogne.
Úrval freyðivína
Það er töluvert úrval freyðivína
til í vínbúðunum. Sum þeirra eru
vissulega fremur óspennandi, með
fráhrindandi bragði og verulegri
sætu, en það er yfirleitt einkenni
betri freyðivína að þau eru mjög
þurr, þ.e. það er lítill sykur eftir í
víninu. Þurrustu freyðivínin eru
yfirleitt skilgreind sem brut en að-
eins sætari eru vín sem skilgreind
eru með orðum á borð við dry,
trocken, sec eða seco. Allsæt eru
síðan vín sem skilgreind eru sem
démi-sec, halbtrocken eða semi-
seco.
Eitt besta freyðivínið sem er í
boði í vínbúðunum í dag er freyði-
vín frá Sander-fjölskyldunni í
Þýskalandi. Sander-fjölskyldan í
Mettenheim í Rheinhessen státar
af því að vera hvorki meira né
minna en elsti framleiðandi vist-
vænna vína í Þýskalandi, eða það
sem Þjóðverjar kalla ökologische
Anbau. Freyðivínið frá Sander,
eða Sekt, er skilgreint sem troc-
ken eða þurrt og hefur því svolítið
meiri sætu en skrjáfþurru brut-
vínin. Ljúfur ávöxtur, örlítið
kryddaður og þægileg sæta. 1.850
krónur.
Annað freyðivín sem óhætt er
að mæla með er hið ástralska Jac-
ob’s Creek Chardonnay Pinot Noir
Brut sem kostar líka einungis
1.130 krónur. Það er mikill ávöxt-
ur í grunnvíninu og vínið freyðir
þægilega. Eða þá hið spænska
cava-freyðivín Castillo Perelada
Brut Reserva en í því eru frábær
kaup á einungis 990 krónur!
Yfirburðir
kampavínsins
Á toppinum tróna hins vegar
freyðivínin frá víngerðarhéraðinu
Champagne. Það hérað er í norð-
urhluta Frakklands, austur af Par-
ís, og eru víngerðarsvæðin í kring-
um hina sögufrægu borg Reims.
Þar og í nágrannabæjunum
Epernay og Ay eru höfuðstöðvar
flestra kampavínsfyrirtækja og
teygja kjallarar þeirra sig undir
borgina á stóru svæði.
Það hafa margir velt því fyrir
sér hver sé galdurinn á bak við
kampavínið. Hvers vegna eru
kampavín svona miklu, miklu betri
en önnur freyðandi vín. Þrátt fyrir
að framleiðendur víðs vegar um
heim hafi reynt að nota sömu vín-
þrúgur (Chardonnay, Pinot Noir
og Pinot Meunier) og notaðar eru
í Champagne og framleiða freyði-
vín sín með sömu aðferðum og
notaðar eru við kampavíns-
framleiðsluna hafa kampavín
ennþá vinninginn. Vissulega
eru ekki öll kampavín betri
en öll freyðivín. Það eru til
frábær freyðivín og léleg
kampavín. Frábæru
freyðivínin kosta hins
vegar svipað og kampa-
vín og ef valið er
kampavín frá ein-
hverju af stóru
kampavínshús-
unum geta menn
gengið að gæð-
unum vísum. Þær
aðferðir sem not-
aðar eru við
framleiðsluna
tryggja nefni-
lega að vínin
breytast ekki
milli ára.
Kampavín
eru nefnilega
ekki nema í
undantekn-
ing-
artilvikum
árgangsvín.
Það er ein-
ungis þeg-
ar að-
stæður eru
ein-
staklega
góðar að fram-
leiðendur framleiða
vín sem merkt eru sér-
stökum árgangi og eru þetta alla
jafna kampavín sem eru dýrari en
hin hefðbundnu kampavín sama
framleiðanda.
Framleiðsla kampavína byggist
á kampavínsaðferðinni Méthode
Champenoise sem nú er gjarnan
kölluð Méthode Traditionelle þar
sem kampavínsframleiðendur hafa
fengið því framgengt að óheimilt
er að nota heiti héraðs þeirra yfir
önnur vín (nema t.d. í Bandaríkj-
unum sem meðal annars má rekja
til að Bandaríkjamenn staðfestu
aldrei Versalasáttmálann en það
er önnur saga). Í fyrstu er fram-
leitt hefðbundið hvítvín – jafnt úr
hvítum sem rauðum þrúgum. Þeg-
ar víngerjuninni er lokið tekur
seinni gerjunin eða kolsýrugerj-
unin við. Sykri er bætt út í flösk-
urnar og þeim lokað. Þegar syk-
urinn gerjast breytist hann ekki í
áfengi heldur í kolsýru. Snilldin í
kampavínsaðferðinni er ekki ein-
ungis að tryggja kolsýrugerjun í
flöskunni heldur jafnframt að
finna leið til að losna við botnfallið
sem óhjákvæmilega fylgir gerj-
uninni án þess að glata kolsýrunni.
Leit á vefsíðu vínbúðanna
(www.vinbud.is) skilaði þeirri nið-
urstöðu að alls 38 tegundir kampa-
víns væru fáanlegar. Það ber þó
að hafa hugfast að fæstar eru þær
til í öllum búðum. Raunar er það
einungis í búðunum í Kringlunni
og á Stuðlahálsi sem nær allar
tegundir eru fáanlegar.
Eitt þeirra kampavínshúsa sem
hafa verið að bætast inn á mark-
aðinn er Duval-Leroy. Þetta er
ekki eitt af stóru, þekktu húsunum
en þetta kampavínshús, sem hefur
verið rekið sem fjölskyldufyrirtæki
frá árinu 1859, hefur verið að
sækja mjög í sig veðrið á síðast-
liðnum rúmum áratug. Það fékk
byr undir báða vængi er Carol
Duval-Leroy tók við stjórn þess
árið 1991 eftir að eiginmaður
hennar féll frá.
Hún breytti nokk-
uð um áherslur og
í stað þess að
framleiða kampa-
vín sem seld
voru undir nöfn-
um annarra að-
ila ákvað hún að
setja alla krafta
í að byggja upp
nafnið Duval-
Leroy.
Nokkur ný
kampavín
Fyrirtækið er
nú einn stærsti
landeigandinn í
Champagne og á
eina 170 hektara af
vínekrum, þar á
meðal á öllum Côte
des Blancs Grand
Cru-svæðunum það-
an sem bestu Char-
donnay-þrúgur
Champagne koma. Á
síðustu árum hafa all-
nokkur ný kampavín
verið sett á markað
undir nafni Duval-Leroy
og eru mörg þeirra fáan-
leg hér.
Það er hægt að mæla með þeim
öllum en ég vil t.d. vekja athygli á
Duval-Leroy Cuvée Paris sem
kostar 4.090 krónur. Flaskan er
glæsileg, skreytt af bandaríska
listamanninum LeRoy Nieman,
kampavínið sjálft einstaklega milt
með hvítum ávexti og blómum í
nefi, ef eitthvað er aðeins of ungt.
Bestu kaupin frá Duval-Leroy er
hins vínið Brut Premier Cru á
2.790 krónur, klassískt, milt, í
góðu jafnvægi með áberandi Pinot
Noir-einkenni, þarna er líka sítrus
og örlítið ger. Freyðir þægilega og
sýran nokkuð mild. Sýnir vel
hvers vegna Duval-Leroy er að
færast upp í úrvalsdeild Champ-
agne-héraðsins.
Jacquesson et Fils er ekki með
stærri húsunum en það er svo
sannarlega eitt af þeim bestu og
líklega það elsta sem enn er í fjöl-
skyldueigu. Kampavínin frá Jacq-
uesson eru hvert öðru betra og
ekki spillir fyrir að flest þeirra eru
fáanleg hér á landi með því að sér-
panta þau.
Það þarf hins vegar ekki að
gera með Jacquesson Cuvée 729
sem er fáanlegt í betri vínbúðum.
Ólíkt hefðinni hjá flestum kampa-
vínshúsum – þar sem ekki er gerð-
ur greinarmunur á milli árganga –
þá auðkennir Jacquesson nú
grunnvínið sitt. Cuvée 729 er
þannig byggt á grunni 2001-
árgangsins þótt ekki sé um hreint
árgangsvín að ræða (42% vínsins
koma af eldri árgöngum). Það tek-
ur við af Cuvée 728, sem byggt
var á árgangnum 2000, og er ef
eitthvað er ennþá betra enda
koma nú 100% af þeim þrúgum
sem notaðar eru í vínið af Grand
Cru- og Premier Cru-vínekrum.
Þetta er kampavín með mikla fyll-
ingu, nokkurn þroska en jafnframt
mikinn ferskleika. Einstaklega
margslungið kampavín. Stórkost-
legt fyrir þetta verð. 2.980 kr.
Kampavín sem
lengi hefur
verið á mark-
aðnum og nýt-
ur mestra vin-
sælda er gula
ekkjan eða
Veuve-Clicquot
Ponsardin. Þetta
er sígilt kampavín
sem ávallt stenst
tímans tönn.
Áramótum fagnað
með freyðandi hvelli
Freyðivín er af mörgum gerðum og kostirnir
margir. Steingrímur Sigurgeirsson fjallar um
freyðivín og drottningu þess, kampavínið.
FULLTRÚARÁÐ verkalýðsfélag-
anna í Reykjavík hefur veitt ung-
lingadeild SÁÁ styrk að upphæð
400.000 þúsund krónur. Ragnar Sær
Ragnarsson frá félags- og út-
breiðslusviði SÁÁ veitti styrknum
viðtöku f.h. samtakanna 19. desem-
ber sl. Styrknum verður varið til efl-
ingar á félagsstarfi fyrir unglinga
sem eru í meðferð hjá samtökunum.
Árlega koma nokkuð á þriðja hundr-
að ungmenna 19 ára og yngri í með-
ferð hjá samtökunum.
Á myndinni eru Þórarinn Tyrf-
ingsson, yfirlæknir á Vogi, Ragnar
Sær Ragnarsson, frá félags- og út-
breiðslusviði, Georg Páll Skúlason,
gjaldkeri Fulltrúaráðsins, og Guð-
mundur Þ. Jónsson, formaður Full-
trúaráðsins. Ljósm. Róbert.
Unglingadeild SÁÁ
fær styrk
LANDSNET hefur ákveðið að
senda einungis út rafræn jólakort í
ár og styrkja þess í stað Styrktar-
félag krabbameinssjúkra barna og
söfnun Hjálparstofnunar kirkjunnar
vegna jarðskjálftanna í Pakistan.
Forstjóri Landsnets afhenti
fjárstyrkina á dögunum, 250.000
krónur til hvors félags.
Á myndinni afhendir Þórður Guð-
mundsson, forstjóri Landsnets,
Rósu Guðbjartsdóttur, fram-
kvæmdastjóra SKB, og Jónasi Þóri
Þórissyni, framkvæmdastjóra
Hjálparstofnunar kirkjunnar, fjár-
styrki fyrirtækisins.
Styrkja SKB og Hjálp-
arstofnun kirkjunnar
Á BISKUPSSTOFU er löng hefð
fyrir því að lesa ritningarlestra og
syngja saman á jólaföstunni. Þetta
ár hefur gestum verið boðið viku-
lega að taka þátt í stundinni. Rétt
fyrir jólin komu einstaklingar sem
allir hafa lagt sitt af mörkum til
hjálparstarfs á aðventunni. Í hópn-
um voru nokkrir forsvarsmanna
endurútgáfu lagsins Hjálpum þeim,
þar á meðal Einar Bárðarson og
Þorvaldur Bjarni Þorvaldsson.
Einnig komu þrír fulltrúar frá
mæðrastyrksnefnd. Geisladiskurinn
var gefinn út til stuðnings hjálpar-
starfi í Pakistan. Honum hefur verið
vel tekið og rennur féð til Hjálp-
arstarfs kirkjunnar sem miðlar því
áfram til þurfandi, segir í fréttatil-
kynningu.
Á myndinni eru Vignir Snær Vig-
fússon upptökustjóri, Einar Bárðar-
son hjá Concert, Helga Lilja Gunn-
arsdóttir, framkvæmdastjóri
Concert, Karl Sigurbjörnsson bisk-
up, Þorvaldur Bjarni Þorvaldsson
upptökustjóri, Þórunn Geirsdóttir
flugfreyja og Jónas Þórisson, fram-
kvæmdastjóri Hjálparstarfs kirkj-
unnar.
Aðventustund
á biskupsstofu