Tíminn - 03.02.1972, Blaðsíða 6

6
TÍMINN
FIMMTUDAGUR 3. febrúar 1972
Ferðamálin verði endurskoðuð
- með tilliti til stuðnings við æskilega þróun landsbvseðar
Frumvarp
um fisk-
eldi í sjó
EB - Reykjavik.
Rikisstjórnin hefur lagt
fyrir Alþingi frumvarp til
iaga um fiskeldi f sjó.
Segir i athugasemdum
meö frumvarpinu, aft þaö nái
aðeins til fiskeldis i sjó, og
eldis sjávarfiska i sjó-
blönduöu vatni. liins vegar
taki þaö ekki til fiskeldis
samkvæmt lögum nr. 7(> frá
1970, um lax- og silungsveiði.
t athugasemdunum segir
erínfremur um meginefni
l'rumvarpsins:
„Ohjákvæmilegt er, að sá
aðili, sem fiskeldi stundar,
hafi á þeim svæðum, þar
sem liskeldið er stundað,
bæði einkaheimild til fisk-
eldis og veiða. Ef um er að
ræða nýtingu botnssvæða,
sem eru eign islenzka
rikisins, þarf að sjálfsögðu
að fá leyfi þess, sbr. lög nr.
17/1969. Einnig getur verið
rétt, að leyfishafa sé
heimilað eignarnám i þessu
skyni, ef hann ræður ekki
yfir nægilegum svæðum
lands, fjöru, sjávar eða eða
sjávarbotns til fiskeldis.
Ennfremur getur þurft að
takmarka önnur not af tilliti
til liskeldis,og getur það gilt
bæði um svæði, þar sem fisk-
eldi er stundað, og svæði
utan þess. Fer þá eftir at-
vikum, hvort eignarnám er
nauðsynlegt.
I frumvarpinu er gert ráð
i'yrir, að nauðsynlegt geti
reynzt að vikja frá ákvæðum
friðunarlöggjafar og laga
um fiskveiðar, bæði vegna
ráðstafana til verndar
fiskeldi og til veiða á eldis-
l'iski”.
Lands
hluta-
áætlun
N-Þing
eyjar
sýslu
EB - Reykjavik.
Gisli Guðmundsson (F)
helur lagt fyrir Alþingi til-
lögu til þingsályktunar um
að Framkvæm dastofnun
rikisins verði falið að gera
sérstaka landshlutaáætlun
fyrir Norður-Dingeyjarsýslu
i samráði við hlutaðeigandi
sýslunefnd, sveitantjórnir
og f jdrðungssa mband .
Markmiðið með þessari
áætlun er að náttúrugæði
>ar, á landi og i fjó, nýtist
sem bezt til eflingar atvinnu-
lifi og byggð i héraðinu, enda
veröi áætlunin einnig látin
taka til Norður-Múlasýslu
norðan Smjörvatnsheiðar, ef
viðkomandi sveitarfélög
óska þess.
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll|
| Auglýsið B
/ =
1 |
Tímanumi
Iimillllllll!lllllll!lllllllll!llll
EB-Iteykjavík.
Tveir þingmenn úr Fram-
sóknarflokknum, þeir Jónas
Jónsson og Gisli Guömundsson,
hafa lagt fyrir Sameinaö Alþingi
tillögu til þingsálvktunar, um aö
Alþingi beini þvi tii rikisstjórnar
innar aö láta fara fram gagngera
athugun og endurskoöun á skipan
og framkvæmd feröamála, meö
stöku tilliti til þess, aö feröaþjón
usta geti oröiö traustur atvinnu-
vegur sem víöast um byggir
landsins og aö þróun feröamála
vcrði til stuönings viö æskilega
þróun landsbyggöarinnar.
— Ferðamálin snerta marga
þætti þjóðlifsins og eru nátengd
framkvæmd ýmissa stórra mála-
flokka, svo sem samgöngumála
og fl. En öðru fremur getur þróun
ferðamála haft afdrifarik áhrif á
byggðaþróun i landinu, og gagn-
kvæmt getur aðdráttarafl lands-
ins og framtiö þess sem vinsæls
ferðamannalands oltið á þvi,
hvort tekst aö viöhalda hér byggð
um landið allt, segja flutnings-
menn i greinargerð með
tillögunni. Þeir segja ennfremur:
— F'erðaútvegur hefur til þessa
að langmestu leyti verið rekinn
sem stórútvegur flugfélaga,
skipafélaga, hótela og ferðaskrif-
stofa, sem eru með höfuðstöövar i
Reykjavik. Þangað hefur bróður-
partur fjármagnsins, sem þessu
EB - Reykjavik.
t fyrirspurnartima i Sameinuöu
Alþingi s.l. þriðjudag spurði
Ingólfur Jónsson (S), hvaða ráð-
stafanir rikisstjórnin heföi gert til
þess aö koma i verð allri kartöflu-
uppskerunni frá s.l. ári.
Halldór E. Sigurðsson, land-
búnaðarráðherra, svaraði fyrir-
spurninni, og fer svar hans hér á
eftir:
- Eins og landsmenn vita, var
s.l. sumar óvenjuhagstætt land-
búnaðinum, i flestum héruðum
landsins. Þetta á ekki sizt við um
kartöfluframleiðsluna.
Talið er að heildarframleiösla
landsmanna á kartöflum s.l.
sumar hafi verið um 150 þús.
tunnur, en eftir þvi sem næst
verður komizt,er ársneyzla lands-
manna af kartöflum um 100 - 110
þús. tunnur, eða 40 - 50 þús. tunn-
um minni, en framleiðslan var
s.l. sumar.
Af framleiðslu sumarsins er
talið að 25 - 30 þús. tunnur hafi
verið ræktaðar af fram-
leiðendum, sem nota sjálfir sina
eigin framleiðslu. Sölumagnið
ætti þvi að vera 120 - 125 þús.
tunnur.
Skipting á framleiðslu kar-
taflna i sumar eftir landshlutum
er i aðalatriðum þannig, að á
Norður- og Austurlandi er talið að
hafi verið framleitt um 22 þús.
tunnur, en um H2 þús. tunnur á
svæðinu frá A - Skaftafellssýslu
tilog með Reykjavik. Fyrrnefnda
svæðið er talið að geti selt alla
uppskeru sina án nokkurra sér-
stakra ráðstafana. Hins vegar er
talið að framleiðsla sú, sem
bændur á Suð-Vesturlandi eiga,
muni ekki seljast öll og að eftir
kunni að verða 10 - 20 þús. tunnur.
Landbúnaðarráöuneytið hefur
rætt við ýmsa aðila um þennan
vanda, og sannast sagna virðast
fylgir, runnið, og þar hefur meg-
infjárfesting i sambandi við þessi
mál átt sér stað. Slikur stórút-
vegur á okkar mælikvarða, eins
og rekstur flugfélaganna, er aö
sjálfsögðu æskileg og nauðsynleg
undirstaða annarrar þjónustu inn
anlands. Sú þjónusta þarf hins
vegar alls ekki að vera bundin við
höfuöborgina eina, heldur virðist
liggja beint viö, að hún verði ein-
Gisli Guðmundsson
ekki tiltækileg mörg ráð til
lausnar, meö þeim fyrirvara,
sem hér er til umráða, enda er
þetta óvenjulegt fyrirbæri, sem
ekki hefur gert vart við sig s.l. 17
ár.
Þegar ákveðið var að lækka
niðurgreiðslur á búvörum nú um
áramótin um 1/4, var það ekki
gert hvað kartöflurnar áhrærir.
Þar var niðurgreiðslan látin
halda sér óbreytt, til þess að
lækkun niðurgreiðslna gerði ekki
vandann meiri en hann annars
yrði, eða til aö varna þvi að sala
kartaflna drægist saman af þeim
sökum.
Um tima var um það rætt að
taka verðjöfnunargjald af kart-
öflum til að jafna milli fram-
leiðenda, þannig aö hægt væri að
nota nokkurn hluta umfram-
framleiðslunnar til fóðurs. .
Sú tillaga var rædd á fundi, sem
Grænmetisverzlunin boðaði til
með fulltrúum framleiðenda á
Suð-Vesturlandi. Fann sú tillaga
ekki náð hjá framleiðendum, og
verður sennilega ekkert úr fram-
kvæmd hennar.
A þessum fundi kom fram sú
tillaga, að gera ráðstafanir til að
útvega fleiri og betri kartöflu-
geymslur, þá helzt I kjörfrysti-
húsum, sem væru oröin tóm.Er
þetta hugsað i þeim tilgangi að
lengja megi sölutimabilið. Er nú
verið að athuga þessa leið, og
mun landbúnaöarráðuneytið
fylgjast meö þvi, hvernig gengur i
þeim efnum, og reyna að aðstoöa
framleiðendur eftir beztu getu.
Til tals kom i haust að flytja til
Færeyja litið magn af kartöflum,
en við athugun kom i ljós, að litið
sem ekkert magn var til af þeirri
tegund, sem Færeyingar vildu
helzt kaupa, en jafnvel þótt hægt
væri að selja þeim þær tegundir,
sem við höfum mest af hér, er
.verðið of lágt, og ég hefi fram að
mitt veitt i þeim landshlutum og
héruðum, sem með eigindum
sinum draga að sér erlent og inn-
lent ferðafólk.
í þessum fjölbreytilega at-
vinnuvegi eru ótrúlega miklir
möguleikar á rekstri smárra sem
stórra eininga. Hann getur þvi
verið til mikils stuðnings og upp-
fyllingar i byggðarlögum með
einhæft atvinnulif. Þannig hefur
þessu talið það óforsvaranlega
ráðstöfun á rikisfé að greiða þann
mismun.
Einn er sá vandi, sem hætt er
við að komi upp i sambandi við
offramleiðslu kartaflna, og hann
ferðaútvegur ekki siður vaxtar-
skilyrði i strjálbýli, en þéttbýli.
Ferðaútvegur bænda og sveita-
fólks er i mörgum löndum gildur
þáttur i atvinnulifi byggða, sem
hafa mikil ferða- og útilifsverð-
mæti, en e.t.v. takmörkuð skil-
yrði til almenns búrekstrar. Þaö
er reynsla þeirra þjóða, þar sem
svo hagar til, að leggist hinn al-
menni búskapur niður i slikum
héruðum og fólk flytjist burt, tapa
þau við það aðdráttarmætti og
gildi i augum ferðafólksins. Þvi
berjast t.d. Svisslendingar, Norð-
menn og Sviar harðri baráttu
fyrir þvi aö viðhalda búskap d
öllum slikum svæðum.
Nokkrar umræður hafa þegar
orðið um, að æskilegt væri að
hvetja til aukins ferðaútvegs i
sveitum, og hefur verið bent á
marga möguleika til þess, sem of
langt yrði upp að telja hér. Sið-
asta Búnaðarþing hafði þetta mál
til meðferðar, og visast m.a. til
ályktunar þess.
Áhugi á þessum málum er
þegar fyrir hendi i ýmsum héruð-
um, og nægir að minna á, að
stofnuð hafa verið áhugaman-
nasamtök til að vinna að
framgangi ferðamála i nokkrum
héruðum. Landshlutasamtök
sveitarfélaga hafa einnig sýnt
þessu máli áhuga.
er sá, að salan dreifist nokkurn
veginn jafnt milli framleiðenda.
A þetta hefur verið lögö rik
áherzla við Grænmetisverzlun-
ina, og treysti ég þvi, að þetta
muni takast. Hins vegar ber að
gæta, að viss eftirspurn er eftir á-
kveðinni kartöflutegund, sem
hentar betur en aörar tegundir
við tilbúning svokallaðra
franskra kartaflna.
Af þessari tegund er litið ræktað,
og þvi hafa þeir framleiðendur”
sem rækta þessar kartöflur.yfir-
leitt gengið fyrir um sölu á peim.
Enda þótt svo kunni að fara, aö
eitthvað af kartöfluframleiðslu
sumarsins seljist ekki, þarf það
ekki að tákna að tekjur fram-
leiðandans rýrni af þeim sökum,
miðað við uppskerumagn og tekj-
ur undanfarinna ára. Hér er um
umframframleiðslu að ræða, sem
stafar af hinu góða sumri. Hins-
vegar þarf að vinna aö þvi öllum
árum að hafa tiltæk úrræði til
þess að koma slikri umfram-
framleiðslu i verð i framtiðinni,
svo sagan endurtaki sig ekki.
ÞORRAMATURINN VINSÆLI
ÍTROGUM
VESTURGÖTU 6-8 SfM117759
V erzlunarstj óri
Kaupfélag á Austurlandi vill ráða verzl-
unarstjóra nú þegar.
Upplýsingar gefur Gunnar Grimsson
starfsmannastjóri.
Starfsmannahald S.í.S.
Jónas Jónsson
II
Hirhhk
——11
RAÐSTAFANIR VEGNA
UM FRAMFRAM L EIÐSL U
Á KARTÖFLUM