Fréttablaðið - 15.07.2004, Blaðsíða 8

Næst fjárlögum:
Náið samstarf
við stofnanir
Fjærst fjárlögum:
Lífeyrisskuldbindingar
vega þungt
Ástæðan fyrir því hversu ná-
lægt fjárlögum samgönguráðu-
neytið hefur farið er fyrst og
fremst sú að ráðuneytið hefur
átt mjög náið og gott samstarf
og samráð við þær stofnanir
sem undir það heyra, segir
Ragnhildur Hjaltadóttir, ráðun-
eytisstjóri í samgönguráðuneyt-
inu.
„Við höfum lagt mjög ríka
áherslu á fjármálastjórn. Þrjár
af okkar stofnunum eru inni í
samgönguáætlun. Þar áætlum
við fram í tímann og reynum að
hafa það sem næst raunveru-
leikanum. Ég held að það sé
mjög náið samstarf og samráð
við stofnanirnar og það að vera
meðvituð um mikilvægi þess að
halda sig innan heimilda,“ sem
sýnir að þetta sé hægt, segir
Ragnhildur.
„Það var frestun á ákveðnum
framkvæmdum í vegamálum en
það á ekki að hafa skipt sköp-
um,“ segir Ragnhildur. „Þetta er
bara ábyrg fjármálastjórn hjá
ráðherra samgöngumála og
hans fólki.“ ■
Baldur Guðlaugsson, ráðu-
neytisstjóri í fjármálaráðuneyt-
inu, segir að rekstur fjár-
málaráðuneytisins sé ekki sam-
bærilegur við rekstur annarra
ráðuneyta. Stærstu liðirnir sem
valdi frávikum snúi ekki að
rekstri stofnanna á vegum
ráðuneytisins heldur efnahags-
málum.
„Útgjöld fjármálaráðuneytis-
ins hafa verið 40 prósentum
hærri samkvæmt ríkisreikningi
en stefnt var að. Stór hluti
skýrist af greiðslum inn á líf-
eyrisskuldbindingar sem koma
ekki til greiðslu fyrr en síðar
auk vaxtagreiðslna og skattaaf-
skrifta,“ segir Baldur.
Að sögn Baldurs má skýra
útgjaldaaukningu fjár-
málaráðuneytisins, þau ár sem
þau voru mest, með því að þá
hafi lífeyrisskuldbindingar rík-
isins hækkað hraðast annars
vegar vegna breyttra uppgjörs-
aðferða og hins vegar vegna
samninga við ríkisstarfsmenn
sem hafi haft hærri lífeyris-
skuldbindingar í för með sér. ■
8 15. júlí 2004 FIMMTUDAGUR
Óskhyggja, óráðsía
eða breyttar forsendur
Stjórnarandstæðingar segja fjárlög blekkingu eina en stjórnarliðar segja
margt geta komið upp á sem breyti forsendum fjárlaga.
EFNAHAGSMÁL Stjórnvöldum hefur
gengið illa að haga rekstri sínum
eftir fjárlögum síðustu ár. Útgjöldin
hafa orðið mun meiri en stefnt var
að við samþykkt fjárlaga. Á móti
hafa tekjur reynst vanáætlaðar þó
það hafi ekki dugað til að vega upp
útgjaldaaukninguna. Þetta þýðir þó
ekki að útgjöldin hafi verið umfram
fjárheimildir sem þessu nemur enda
hækka þær iðulega á fjáraukalögum
á haustin.
Þetta hefur orðið til þess að
stjórnarandstaðan gagnrýnir stjórn-
arliðið fyrir að afgreiða fjárlög sem
eiga minna skylt við ábyrga fjár-
málastjórn en óskhyggju og jafnvel
blekkingaleik.
Ríkisendurskoðun hefur sagt að
allt of margir fjárlagaliðir fari „ár
eftir ár fram úr þeim fjárheimildum
sem starfseminni voru ætlaðar í
fjárlögum“. Stofnunin vísar jafn-
framt til þess í nýrri skýrslu sinni að
í nágrannalöndum séu „fjárlög virt
og það heyrir til undantekninga að
stofnanir fari fram úr fjárheimild-
um.“ Þetta eigi ekki við hér enda hafi
40 prósent ríkisstofnana eytt meira
en sem nam fjárheimildum á fjárlög-
um síðasta árs.
Fjárlögin blekkingaleikur
Jón Bjarnason, fulltrúi Vinstri
grænna í fjárlaganefnd Alþingis,
segir stjórnvöld hafa lagt meira upp
úr útliti fjárlaganna en innihaldi við
gerð þeirra. „Það hefur verið lagt
upp úr með að sýna sem mestan
tekjuafgang af fjárlögum þegar þau
hafa verið lögð fram og samþykkt.
Það hefur oft á tíðum verið bókhalds-
legur blekkingaleikur. Fyrst og
fremst hafa gjöld verið vanáætluð.
Þó svo það hafi legið fyrir upplýsing-
ar um að svo væri hefur ekki verið
tekið tillit til þess, segir Jón.
Jón nefnir sem dæmi að fulltrúar
framhaldsskólanna hafi bent ræki-
lega á það við fjárlagagerðina að
skólunum væri ætlað alltof lítið fjár-
magn miðað við þau verkefni sem
þeir ættu að inna af hendi. Skólarnir
hafi því lent í miklum vanda við að
standa undir skyldum og orðið að
velja milli þess að fara fram úr fjár-
lögum eða brjóta gegn lögum sem
kveða á um hlutverk þeirra.
Eðlilegt að forsendur breytist
„Við verðum að hafa í huga að hér
er mikill hagvöxtur og allt á fleygi-
ferð í efnahagslífi landsins. Það er
mikið um að vera í hagkerfinu og eð-
lilegt að forsendur fjárlaga breytist
á þeim tíma,“ segir Birkir Jón Jóns-
son, fulltrúi Framsóknarflokks í
fjárlaganefnd, um það hvernig fjár-
lögin hafa ekki gengið eftir. „Það er
ekki alltaf hægt að sjá fyrir alla út-
gjaldaliði. Við mætum þeim óvæntu
þörfum í fjáraukalögum hverju
sinni.“
Stjórnarandstaðan hefur haldið
því fram að margar viðbæturnar í
fjáraukalögum séu alls ekki svo
óvæntar. Sum útgjöldin hafi verið
fyrirséð við fjárlagagerðina en ekki
sett inn vegna þess að þá hefðu fjár-
lögin ekki litið jafn vel út. „Það kæmi
mönnum í koll síðar meir ef svo væri
raunin. Við afgreiðum fjárlögin í
góðri trú,“ svarar Birkir því.
Auknar heimildir ekki framúr-
keyrsla
Baldur Guðlaugsson, ráðuneytis-
stjóri í fjármálaráðuneytinu, segir
að gera verði greinarmun á útgjöld-
um umfram fjárheimildir fjárlaga
og endanlegar fjárheimildir sem eru
samþykktar í fjáraukalögum. Hann
segir að þó að Ríkisendurskoðun
bendi á að útgjöld ríkissjóðs hafi orð-
ið fjórtán milljörðum meiri en stefnt
var að segi það ekki alla söguna.
„Þetta snýst ekki um óheimil út-
gjöld,“ segir hann og bendir á að
heimild hafi fengist fyrir auknum út-
gjöldum í fjáraukalögum.
Hamfarir, dómar og kjarasamn-
ingar sem auka útgjöld meira en bú-
ist var við geta breytt forsendum
fjárlaga segir Baldur. Því verði að
bregðast við með fjáraukalögum. Í
fyrra hafi útgjöld til dæmis aukist
vegna öryrkjadómsins síðari og auk-
inna vegaframkvæmda í atvinnu- og
byggðaátaki. Heimilda hafi verið afl-
að fyrir hvoru tveggja. ■
– hefur þú séð DV í dag?
Opinberrar rannsóknar krafist
á Kristni Gylfa Jónssyni
Leyniskýrsla
lýsir
spillingu
svínakóngs
Nýbýlavegi 2 • 200 Kópavogi • S 570 5300 • www.yamaha.is
Opið mánudaga til föstudaga kl. 8.00 - 18.00
TIL AFGREI‹SLU STRAX
Vi› lánum allt a› 70%
Arctic Trucks bjóða lán til kaupa á nýjum mótorhjólum.
Lánin geta numið allt að 70% af kaupverði og gilt til
60 mánaða. Kynnið ykkur möguleikana og látið draum-
inn verða að veruleika. Hjólaðu í sumar.
FAZER
600
verð
verðYZF
R6
DRAGSTAR
1100
ROADSTAR
WARRIOR 1700
YZF-RI 1.597.000
YZF-R6 1.297.000
Fazer 600 977.000
Fazer 600 Naked 917.000
FJR 1300 A 1.797.000
RoadStar Warrior 1700 1.897.000
RoyalStar Venture 1300 2.357.000
Bulldog 1100 1.187.000
DragStar 1100 classic 1.247.000
DragStar 650 classic 1.027.000
Virago 535 DX 757.000
Y A M A H A G Ö T U H J Ó L Y A M A H A G Ö T U H J Ó L
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
T
O
Y
25
28
7
0
7/
20
04
tilboð
LEIÐANDI Í LÆGRA DEKKJAVERÐI
GÆÐAVARA – BETRA VERÐ!
%
10,6
1,3
8,0
13,4
7,2
1,5
-1,9
3,6
-3,1 -3,5
1999 2000 2001 2002 2003
MARKMIÐIN NÁST ILLA
Verulegur munur hefur verið á þeim
afgangi sem stefnt hefur verið að
við samþykkt fjárlaga og þeirrar
niðurstöðu sem lá fyrir þegar tekjur
og gjöld höfðu verið gerð upp. Tafl-
an sýnir hvaða afgangi var stefnt að,
sem hlutfall af fjárlögum og hver
niðurstaðan varð.
Markmið fjárlaga
Niðurstaða
HEIMILD: UNNIÐ ÚR TÖLUM
RÍKISENDURSKOÐUNAR.
í prósentum
BRYNJÓLFUR ÞÓR GUÐMUNDSSON
BLAÐAMAÐUR
FRÉTTASKÝRING
ÚTGJÖLD RÍKISSJÓÐS UM-
FRAM ÞAÐ SEM STEFNT
VAR AÐ Í FJÁRLÖGUM
ÚTGJÖLD RÍKISINS UMFRAM FJÁRLÖG 1999-2002
Ráðuneyti/ Útgjöld Hlutfallsleg
Málaflokkur umfram fjárlög framúrskeyrsla
Fjármálaráðuneyti 40.217 milljónir 38,4%
Forsætisráðuneyti 993 milljónir 20,9%
Hagstofa Íslands 234 milljónir 17,0%
Utanríkisráðuneyti 2.653 milljónir 16,3%
Ríkisútgjöld samanlögð 59.976 milljónir 10,8%
Félagsmálaráðuneyti 4.312 milljónir 7,7%
Menntamálaráðuneyti 7.011 milljónir 7,5%
Iðnaðarráðuneyti 696 milljónir 7,2%
Heilbrigðis- og tryggingaráðuneyti 21.745 milljónir 7,0%
Landbúnaðarráðuneyti 2.510 milljónir 6,4%
Dóms- og kirkjumálaráðuneyti 2.783 milljónir 6,0%
Vaxtagreiðslur 3.505 milljónir 5,7%
Æðsta stjórn 466 milljónir 5,6%
Viðskiptaráðuneyti 271 milljón 5,1%
Sjávarútvegsráðuneyti 503 milljónir 4,9%
Umhverfisráðuneyti 450 milljónir 3,8%
Samgönguráðuneyti 1.627 milljónir 2,9%
HEIMILD: RÍKISENDURSKOÐUN
Taflan endurspeglar ekki eyðslu umfram fjárheimildir heldur eyðslu umfram það sem
stefnt var að í fjárlögum. Fjárheimildir geta hækkað með fjáraukalögum sem er ætlað
að mæta óvæntum útgjöldum.