Tíminn - 17.09.1972, Blaðsíða 8

8
TÍMINN
Sunnudagur 17. september 1972
Menn 09 mákfni
Fundahöld Framsóknar-
manna norðanlands
Fulltrúar á þingi Sambands ungra framsóknarmanna á Akureyri.
Akureyrarfundur
þingflokksins
Dagana 6-8. þ.m. var haldinn á
Akureyri fundur þingflokks
Framsóknarmanna til að ræða
um stjórnmálahorfur og undir-
búning þingmála. Framkvæmda-
stjórn flokksins tók einnig þátt i
fundinum. A fundinum fluttu ráð-
herrar flokksins yfirlit um efna-
hagsmálin og lándhelgismáliö,
en nokkrir þingmenn höfðu
framsögu um einstaka
málaflokka, sem liklegir
eru til að verða ofarlega á baugi á
næsta þingi. A fundinum mættu
nokkrir gestir, eins og t.d. stjórn
Kjördæmasam bands Fram-
sóknarmanna i Norðurlandskjör-
dæmi eystra og bæjarfulltrúar
flokksins á Akureyri. Þá tóku
varaþingmenn Framsóknar-
flokksins i Norðurlandskjördæmi
eystra þátt i störfum fundarins.
1 sambandi við fundinn boðuðu
kjördæmasambönd Framsóknar-
flokksins á Norðurlandi til tólf
landsmálafunda samtimis einn
fundardaginn, en siðar var
haldinn fundur á Akureyri. A
þessum fundum höfðu þingmenn
og framkvæmdastjórnarmenn
framsögu, en siöar fóru fram
almennar umræður, sem viöa
urðu allmiklar. Flestir fundanna
voru vel sóttir,enda þótt veður
væri óhagstætt. Samtals sóttu
mörg hundruð manns þessa
fundi.
Það er óhætt að fullyrða, að
fundahönd þessi voru hin gagn-
legustu fyrir Framsóknarflokk-
inn. A fundi þingflokksins fékkst
glöggt yfirlit um stööu stjórn-
mála og undirbúning þingmála,
og mun það auövelda starf hans á
komandi þingi. Þá kynntust ráð-
h'errar, þingmenn og fram-
kvæmdastjórnarmenn vel við-
horfi almennings á hinum mörgu
landsmálafundum sem voru
haldnir i sambandi við þing -
flokksfundinn. A þeim var rætt
jöfnum höndum um landsmál og
hérðasmáli og fengust þannig
margar gegnlegar upplýsingar.
Aukin tengsl
við landsbyggðina
Fyrir þingflokksfundinn hafði
það svo sérstaka þýðingu, að
hann var haldinn á Akureyri.
Þetta er fyrsti fundur þing -
flokksins, sem haldinn er utan
Reykjavikur. Tilgangurinn með
þvi var að reyna að skapa enn
nánari tengsl milli þingflokksins
og samtaka flokksins úti um land
og auka kynni fleiri þingmanna
en heimaþingmanna á mönnum
og málefnum norðanlands. Vafa-
litið hefur talsvert unnizt i þessa
átt með fundarhaldi þingflokks-
ins á Akureyri. Ætlunin er, að
þingflokkurinn fylgi þeim sið
áfram að halda haustfundi sina,
þegar þingmál eru undirbúin,
utan Reykjavikur. Kjördæma-
samband Austurlands hefur
þegar óskað eftir að næsti slikur
fundur þingflokksins verði
haldinn austanlands.
Óhætt er að segja, eftir þessi
fundahöld, að yfirleitt riki ánægja
með rikisstjórnina. Sérstaklega
fagna menn aðgerðunum i land-
helgismálinu, þar sem megin-
forustan hefur hvilt á ráðherrum
Framsóknarflokksins. Þá fagna
menn stefnubreytingu, sem orðið
hefur á mörgum sviðum. Hins
vegar rikir uggur i sambandi við
efnahagsmálin, og þar bíður
rikisstjórnarinnar og stjórnar-
flokkanna eitt höfuðverkefnið á
næsta þingi.
Ályktun þings SUF
um efnahagsmál
Eins og sagt er hér á undan,
munu efnahagsmálin verða
helzta viðfangsefnið á komandi
þingi. Það var þvi hyggilega ráðið
af ungum Framsóknarmönnum
að gera efnahagsmálin að einu
helzta viðfangsefni sinu á nýloknu
myndarlegu þingi þeirra, sem
haldið var á Akureyri um siðustu
mánaðamót. Þing þeirra sam-
þykkti um þau itarlega ályktun,
sem er mjög athyglisverð, og
verður þvi reynt aö rekja hér efni
hennar i stuttu máli:
I upphafi ályktunarinnar er
bent á, aö þeir efnahagserfið-
leikar, sem viðreisnarstjórnin
skildi við, hafi enn ekki verið
ylirunnir, og enn sé aðeins að litlu
leyti hafin sú mótun islenzks at-
vinnulifs á grundvelli félags- og
skipulagshyggju, sem Fram-
sóknarflokkurinn hafði boðað á
undanförnum árum. Þau efna-
hagsvandamál, sem við er að
glima á liðandi stund og þarfnast
skjótrar úrlausnar, se u. i aöal-
atriðum þessi:
1) Þensla, sem stafar af of
mikilli eftirspurn.
2) Alvarlegar horfur i greiðslu-
stööu landsins gagnvart út-
löndum, sem afleiðing af inn-
flutningseftirspurn siðustu
missera.
3) Yfirvofandi alda verð-
hækkana, sem nú er haldið i
skefjum með timabundinni verð-
stöðvun. Verði þeirri öldu hleypt
út i verölagið, mun hún koma af
stað vixilhækkunum kaupgjalds
og verölags og grafa enn frekar
undan greiðslugetu atvinnu-
veganna.
Leita verður
nýrra leiða
Þá vekur þing SUF athygli á, að
þessi vandamál eru ekki ný af
nálinni. Reynslan hefur hins
vegar sýnt, að gömul, hefðbundin
úrræði eru ekki einhlit til lausnar
á þeim. Þvi verður að leita nýrra
leiða.
Þing SUF leggur áherzlu á, að
tekið verði tillit til eftirfarandi
atriða, þegar ákveðnar verða að-
gerðir til lausnar þeim skamm-
tima efnahagslegu vandamálum,
sem nú blasa við:
1) Verði dregið úr fjárfestingu
um ákveðinn tima, liggi til
grundvallar þeirri ákvörðun skýr
forgangsröðun um framkvæmdir.
Fjárfestingartakmarkanir verði
ekki látnar ná til fiskiðnaðar,
skóla eða ibúðarhúsnæðis.
2) Fjárlög ársins 1973 verði af-
greidd með greiðsluafgangi.
3) Beitt verði stighækkandi
óbeinum sköttum á ýmsar vörur,
sem eru umfram daglegar lifs-
nauðsynjar.
4) Útlánastefna bankakerfisins
verði samræmd.
Þá er lögð áherzla á stóraukið
skattaeftirlit. Sá hluti efnahags-
ályktunar SUF, sem hér hefur
verið rakinn,fjallar nær eingöngu
um vandamál liðandi stundar.
Mestur hluti ályktunarinnar
fjallar hins vegar um skipan
efnahagsmála i framtiðinni, þar
sem megináherzla er lögö á, aö
komið sé á markvissum
áætlunarbúskap i samvinnu við
stéttasamtök og landshlutasam-
tök. Mikil áherzla er lögð á, að
Framkvæmdastofnun rikisins
getisinntþvi hlutverki,sem henni
erætlað. Að þessum meginþætti i
efnahagsáætlun þings SUF er
nánara vikið i forustugrein
Timans i dag.
Næg atvinna
og vinnufriður
Stjórnarandstöðublöðin gera
sér tiðrætt um þá erfiðleika, sem
atvinnuvegirnir eiga nú viö að
glima. og reyna að kenna þvi um,
að kaupgjald hafi hækkað of
mikið i tið núv. rikisstjórnar,
m.a. vegna styttingar á vinnu-
tima. Þvi er gleymt, að rikis-
stjórnin tók við nær öllum kaup-
samningum lausum og nauðsyn-
legt var að bæta launþegum,
einkum þó hinum láglaunuðu, þá
miklu kjaraskerðingu, sem hafði
orðið af völdum gengisfellinga á
siðasta kjörtimabili. Vinnutima-
styttingin var óhjákvæmileg af-
leiðing þeirra kjai asamninga,
sem fyrrv. rikisstjórn hafði gert
við opinbera starfsmenn, enda
samþykkt af öllum flokkum á
Alþingi, Sjálfstæðismönnum ekki
siður en öðrum. Kjara-
samningarnir, sem voru gerðir
siðastliðinn vetur, voru eins hóf-
legir og frekast mátti ætla,ef
ekki átti að efna til stórfelldra
verkfalla einu sinni enn.
1 þessu sambandi er vert að
menn hafi það hugfast, að núv.
rikisstjórn hefur tekizt bæði að
tryggja næga atvinnu og vinnu-
fríð. Það var hins vegar ekki hægt
að segja um fyrrv. rikisstjórn.
Samkvæmt opinberum skýrslum
urðu tapaðir vinnudagar vegna
verkfalla og atvinnuleysis
285.669 árið 1968, 732.150 árið 1969
og 629.242 árið 1970. Þessar tölur
munu verða aðrar og æskilegri á
þessu ári. Það er ávinningur af
starfi og stefnu núv. rikis-
stjórnar, sem vert er að meta og
virða.
Uppsögnin var
óhjákvæmileg
Það er nú komið glöggt i ljós,
hve hyggilegt það var af rikis-
stjórn og Alþingi að lýsa land-
helgissamningana frá 1961 úr
gildi fallna. Ef það hefði ekki
verið gert, væru Islendingar nú
skuldbundnir til að fara eftir úr-
skurði Alþjóðadómstólsins.
Islendingar geta með fullum rétti
og góðri samvizku neitað að fara
eftir úrskuröinum. Það væri ekki
hægt ef samningarnir hefðu ekki
verið lýstir úr gildi fallnir.
Af sömu ástæöum er augljóst,
að það styrkir mjög aðstöðu
Islands, að ekki var mætt fyrir
réttinum, þegar kærur Breta og
Vestur-Þjóðverja voru teknar
fyrir. Alþjóðadómstólnum hafa
oft borizt kærur á hendur aðilum,
sem ekki hafa viðurkennt lögsögu
hans um viökomandi atriði. Við-
brögð þeirra hafa undantekn-
ingalitið verið þau að neita lög-
sögu dómstólsins og mæta ekki.
Fjarvera er sterkasta undir-
strikun þess, aö dómstóllinn eigi
ekki lögsögu I viðkomandi máli.
Islendingum bar að undirstrika
þessa afstöðu sina á sem allra
skýrastan hátt.
Þröskuldurinn
En þótt Islendingar hafi notað
rétt sinn til að losa sig undan á-
kvæðum landhelgissamninganna
frá 1961 og lögsögu Alþjóðadóm-
stólsins, hafa landhelgissamning-
arnir frá 1961 reynzt hinn mikli
þröskuldur i málinu. Margir for-
ustumenn Breta hafa viljað gera
bráðabirgðasamning við Islend-
inga, alveg eins og ráðamenn
Belgiumanna. Þeir Bretar, sem
ekki hafa viljað semja, eins og
t.d. togaraútgerðarmenn og viss
hópur þingmanna, hafa hins veg-
ar sagt, að Bretar ættu að nota
sér landhelgissamningana frá
1961 til þrautar, áður en nokkuð
væri að ráði gengið til móts við Is-
lendinga. Þess vegna ætti brezka
stjórnin að leggja áðaláherzlu á
málskot til Alþjóðadómstólsins.
Þetta sjónarmið hefur ráðið af-
stöðu Breta til þessa.
Þannig hafa landhelgissamn-
ingarnir frá 1961 verið mikill
þröskuldur i vegi þess, að hægt
væri að ná samkomulagi við
Breta og Vestur-Þjóðverja.
Afstaða Nervo
1 sambandi við uppsögn land-
helgissamninganna er vert að
minna á afstöðu Padilla Nervo.
Morgunblaðið ræddi i gær um
afstöðu Padilla Nervo, sem var
eini dómarinn i Alþjóðadómstóln-
um,sem greiddi atkvæði gegn úr-
skurðinum vegna kæru Breta og
Vestur-Þjóðverja á hendur Is-
lendingum. I þvi sambandi þykir
rétt að minna á, að höfuðrök hans
gegn úrskurðinum voru þessi.
,,Að minu áliti hefði dómstóll-
inn ekki átt að samþykkja álykt-
un um verndaraðgerðir.'Sérstaöa
þessa máls getur ekki réttlætt
þessar aðgerðir gegn riki, sem
ekki viðurkennir lögsögu dóm-
stólsins, sem er ekki aðili að þess-
um dómi, og fullveldi þess er
þannig ekki virt”. (Mbl. 18. ág-
úst).
Þannig byggði Nervo afstöðu
sina fyrst og fremst á uppsögn
landhelgissamninganna frá 1961.
Eflum landhelgis-
gæzluna og sýnum
þjóðarviljann
Að frumkvæði ráðherranna og
fleiri forustumanna flokka og
stéttarsamtaka hefur verið hafin
sérstök fjársöfnun til eflingar
landhelgisgæzlunni. I ávarpi, sem
forgöngumenn þessarar söfnunar
birtu i upphafi segir m.a,:
„Landhelgisgæzlan er traust
okkar og hald I þeirri baráttu,
sem framundan er, og hlutur
hennar mun nú stóraukast að
gildi og verkefnum, ekki aðeins i
átökum, sem kunna að verða við
þau skip, sem ekki virða hin nýju
fiskveiðitakmörk, heldur einnig i
slysavörnum, eftirliti, björgunar-
starfi og annarri þjónustu við inn-
lenda sem erlenda sæfarendur á
stækkuðu umsjónarsvæði. En til
þess þarf hún fleiri skip og flug-
vélar, betri tæki og meiri mann-
afla, og þessa framverði sina
verður þjóðin að búa eins vel úr
garði og nokkur kostur er.
Með allt þetta i huga höfum við
undirritaðir ákveðið að beita okk-
ur fyrir almennri fjársöfnun um
land allt til eflingar landhelgis-
gæzlunni — efna til Landssöfnun-
ar til Landhelgissjóðs — þar sem
öllum gefst kostur á að leggja
fram skerf sinn til þessarar mik-
ilvægu baráttu og verða með
þeim hætti virkir þátttakendur i
þessari lifsbjargarstarfsemi
þjóðarinnar. . . .
Sýnum öðrum þjóðum með
þessum hætti hina órofa sam-
stööu þjóðarinnar allrar. Sýnum
það öllum, að i þessari baráttu
vill hver einasti Islendingur
leggja eitthvað i sölurnar. Þaö er
einhugurinn i þessu máli, sem
mun færa okkur sigur.”
Undir þessi ummæli ber þjóð-
inni að taka kröftuglega. Einhug-
ur hennar verður bezt sýndur i
verki með þvi að sem allra flestir
taki þátt i landhelgissöfnuninni.
Það sýnir þjóðarvilja, sem ekki
verður minna tekið eftir erlendis
en heima fyrir.
Þ.Þ.