Tíminn - 16.11.1972, Qupperneq 8

8
TÍMINN
Fimmtudagur i(i. nóvember 1972
SAMKEPPNI ÞARF EKKI
AÐ BIRTAST í ÓVILD
— spjallað við Jóhannes kaupmann á Rifi
Á Snæfellsnesi utanverðu,
milli Ólafsvikur og Sands, er
Rif. Sú var tiðin, að naln þess
staðar lét mörgum manni
kunnuglega i eyrum, þótt ekki
hafi farið af honum eins miklar
sögur á siðustu timum og
stundum áður.
Fyrir um það bil einum ára-
tug gerðist sá atburður i sögu
Itifs, að Suöur-bingeyingar
einn kom þangað, setti fljótlega
á stofn verzlun og hefur verið
þar kaupmaður siðan. Honum
var gerð fyrirsát, þegar hann i
mesta sakleysi var i kaup-
staðarferð hér á dögunum, og
árangurinn er samtal það, sem
hér fer á eftir.
— Hvernig var, Jóhannes, um-
horfs i Rifi, þegar þú komst þar
fyrir tiu árum eða svo?
Áður cn ég fer að svara þvi,
vil ég láta þess getið, að það var
ekki til þess á láta skrifa um
mig grein, heldur til þess að
hitta æskuvin minn og félaga
Andrðs Kristjánsson, sem ég
leit inn á ritstjórnarskrifstofu
Timans, ég er bara i ósköp
venjulegri innkaupaferð hér i
bænum.
Mér fannstekki koma til mála
að neita Andrési um þá bón, að
við mig yrði spjallað, en ég lek
fram, að ég taia hér aðeins sem
einn af ibúum minnar heima-
byggðar, en ekki sem neinn
forystumaður.
Vissulega er Rif þess mak-
legt, að það á það sé minnzt
opinberlega . Har er alltaf
nokkuð um að vera, og reyndar
hafa menn þarsin vandamál við
að glima, ekki siður en annars
staðar.
— Hver eru þau vandamál
helzt?
— Hað, sem núna er langmestur
vandj, er vöntun á l'ólki i alla al-
menna vinnu.
Hvað er margt manna þar
núna?
— t>að er rétt um sex hundruð-
i Neshr. utan Knnis. t>að er
sem sagt Hellissandur, Rif og
Gufuskálar. En eins og ég
sagði: t>að vantar fólk i alla
vinnu, bæði á sjó og landi.ogég
er sannfærður um, að fisk-
verkunarstöðvar staðarins
verða meira eða minna lamaðar
á næstu vertið vegna fólks-
leysis.
— En er þá húsnæði fyrir
margt aðkomufólk?
— barna nefndir þú eimnitt það
vandamálið, sem liklega er
stærst allra þeirra, sem við
eigum nú við að kljást. Þótt
okkur tækist að útvega fólk, —
sem sjálfsagt verður nógu erfitt
— þá höfum við ekki upp á neitt
húsnæði að bjóða. Húsnæðis-
málin eru þvi okkar næsta og
stærsta verkefni — mál, sem
alveg bráðnauðsynlegt er að
leysa hið allra fyrsta. En við
eigum svo fáum bygginga-
mönnum á að skipa, og þó enn
færri verkamönnum, að þetta
horfir nærri til vandræða.
Nú er að visu búið að grafa
fyrir hóteli og verbúðabyggingu
i Rifi. Ef þær byggingar verða
einhvern tima fullbúnar ( og eitt
sinn hlýtur að koma að þvi), þá
leysa þær að sjálfsögðu mikinn
vanda.
— Það er auðvitað barnaskóli
hjá ykkur?
— Ekki i Rifi. Skólinn er á
Hellissandi og börnunum er ekið
þangað kvölds og morgna, bæði
frá Rifi og Gufuskálum.
— Hvernig er félagslifið
hjá ykkur?
— Þótt kvartað sé um fólks-
leysi, þá erum við þó nógu mörg
tii þess að skemmta okkur
saman. Það eru haldnir dans-
leikir og sitthvað fleira gert sér
til skemrptunar. Ég nefndi áöur
Lionsklúbbinn. Hann starfar
mikið og hefur látið menningar-
mál til sin taka. Við höfum
unnið að landgræðslu ásamt
ungmennafélagi hreppsins. Það
er mikil ánægja að aka með-
fram svæði, sem fyrir fáum
árum var örfoka melar, og sjá
þar nú allt grasi vafið. Enn
fremur höfum við beitt okkur
fyrir bættri umgengni og snyrti-
mennsku. Það starf hefur borið
góðan ávöxt.
En nú ert þú fyrst og fremst
kaupmaðurinn á staðnum.
Hvernig gengur það?
— Það er nú satt að segja ærið
starf fyrir mann, sem kominn er
á minn aldur, og kannski verður
það bráðum of erfitt fyrir mig.
En það er ákaflega ánægjulegt,
vegna þess hve fólkið er gott.
Það er engum nein vorkunn að
lána, þegar viðskiptavinirnir
eru áreiðanlegir!
Þegar Kaupfélag Rorgfirðinga
setti upp útibú á Sandi fyrir
fáum árum, tókst strax svo góð
samvinna á milli þess og min^að
við höfum hjálpað hvort öðru og
jafnvel lánað hvort öðru vörur,
þegar svo hefur borið undir.
Samkeppni getur verið nauð-
synleg, en hún þarf alls ekki að
birtast i þvi, að menn reyni við
hvert tapkifæri að troða skóinn
hvor ofan af öðrum.
Ég get ekki að þvi gert, að
mér detta stundum i hug æsku-
dagar minir norður á Tjörnesi
og sögurnar, sem ég heyrði um
baráttu kaupfélagsins á Húsa-
vik og kaupmanna þar á
staðnum. Mig grunar, að þar
annar andi svifið yfir vötnunúm
en hjá okkur á Snæfellsnesinu.
Við höldum þvi fram að báð
ir eigi t iilverurétt, ogað það
sé báðum fyrir beztu að sam-
skiptin séu vinsamleg, en ekki
hið gagnstæða.
— Nú er náttúrufegurð orðlögð
á þinum æskustöðvum og
sveitunum þar i kring.
Saknarðu ekki þeirra hluta,
þegar þú ert kominn vestur á
Snæfellsnes?
— Nei, það er nú öðru nær. Það
vantar að visu ekki náttúru-
fegurð i Suður-Þingeyjarsýslu,
en það er lika nóg af henni undir
Jökli. Á Snæfellsnesi eru
margir undrafagrir staðir
(sumir eru viðfrægir af
almanökum). i Rifi er fjalla-
hringurinn sérlega fallegur,
enda hef ég alltaf kunnað þar
vel við mig.‘
— Þú hyggur þá ekki á neina
búferlaflutninga?
— Nei. Ég held að ég sliti þar
þessu, sem eftir er af skónum.
-V.S.
Höfnin i Rifi, Snæfellsjökull i baksýn.
— Er þetta ekki þungur baggi i
lamennu héraði?
— Það er nú þegar búið að safna
heima fyrir nokkrum milljónum
i hlutafjárloforðum og hluta-
lélagið sjálft verður stofnað
innan skamms, eftir þvi, sem ég
veit bezt. Það eru heimamenn
sem að þvi hafa unnið að hrinda
þessu af stað, og þeir munu
hafa i'engið mjög góðar undir-
tektir annars staðar, meðal
annars hjá ferðamálaaðilum.
Annað verk vil ég nefna, sem
unnið hefur verið að, mest
re'yndar fyrir gjafafé frá
nokkrum fiskskaupmönnum, og
svo vegna vinnu okkar, Lions-
félaga, en klúbbur okkar hefur
starfað af talsverðum þrótti.
Við erum að byggja upp gamalt
hús, þar sem ætlunin er að hafa
dagheimili fyrir börn. Býst ég
við að það verði opnað i næsta
mánuði. Þótt þetta verði varla
talin nein stirframkvæmd, þá
er hún þó til mikilla bóta. Aðal-
vinnukraftur fiskvinnslustöðv-
anna eru húsmæður, og það er
þvi mikils vert, ef hægt er að
létta svo undir með þeim, að
þær geti gengið að störfum, án
þess að þurl'a að hafa áhyggjur
al' börnum sinum. Sumar þeirra
vinna úti allan ársins hring,
jaínvel þótt þær eigi mörg börn.
— Er einhver sveit, þarna i
kringum Rif?
— Nei, Þar eru ekki neinir
sveitabaör, heldur byggist allt á
sjónum.
— En eru þá liskimiðin svo
örugg, að á þeim einum sé hægt
að reisa framlið heils þorps?
— Auðvitað veit ég ekki, hvað
framtiðin ber i skauti sinu, hvað
sjávaral'la hér við land snertir.
Jöhanncs Jóhannesson.
En þarna hafa um langan aldur
verið einhver auðugustu fiski-
mið, sem til eru i kringum Is-
land. Breiðafjörðurinn hefur,
svo langt sem sögur ná, verið
ein mesta gullkista þessa lands.
Þar var alltaf hægt að seðja
hungur sitt, jafnvel á mestu
hörmungarárum sem yfir þjóð
okkar hafa gengið. Við megum
ekki vera svo svartsýn að halda,
að þetta mikla forðabúr, eigi
eftir að eyðast, sizt þar sem nú
er loksins byrjað að spyrna við
fótum og farið að reyna að
vernda fiskimiðin við landið —
þótt seint sé. Ég fyrir mitt leyti
er jafnbjartsýnn nú og ég var,
þegar ég kom að Rifi fyrir
einum tug ára.
— Hvernig er samgöngum
háttað hjá ykkur?
— Mér finnst ekki annað hægt
að segja, en að þær séu nokkuð
góðar, eftir þvi, sem um er að
ræða i dreifibýlinu. Við, sem
búum úti á landi og eigum bila,
þurfum auðvitað ekki annað en
að koma til Reykjavikur til þess
að sjá, hvað verður um vega-
skattinn okkar. Þvi er ekki að
leyna að þetta er sárt fyrir þá,
sem verða að búa við hálfófæra
vegi nærri allt árið. Nú hjá
okkur er þetta bannig. að
vegum er haldið opnum að
vetrinumog aukþess eru dálitlar
flugsamgöngur. Það er verið að
byggja nýjan flugvöll skammt
fyrir ofan Rif, alveg mitt a milli
Ólafsvikur og Hellissands.
— Er ekki dálitið snjóþungt?
— Nei. Það merkilega er, svo
nálægt Snæfellsjökli sem við
erum. Ég hef hvergi átt heima,
þar sem verið hefur jafn snjó-
létt. Það getur verið mikill
snjór, þegar kemur inn fyrir
Ólafsvik, og eins i hina áttina,
fyrir utan Breiðuvik, en undir
sjálfum jökiinum er langsnjó-
léttast. Það verður næstum
aldrei ófært bilum á milli Sands
og Rifs. Hið eina, sem hamlað
gæti ílugferðum, eru stórviðri.
Það eru oft býsna þung veður,
þarna undir jöklinum.