Tíminn - 16.03.1973, Blaðsíða 3

Föstudagur 16. marz 1973
TÍMINN
3
FRAMLEIÐSLA HAFIN Á
TILBÚNUM FISKRÉTTUM
Er hér um aö ræða sams konar
vinnslu og fer fram i þeim tveim
verksmiðjum, sem íslendingar
reka i Bandarikjunum. Eru þær
verksmiðjur, að visu margfallt
stærri en verksmiðjan á Kirkju-
sandi.en fiskréttirnir verða unnir
hér á svipaðan hátt og þar er
gert: Framleiðslan verður bæði
seld á innanlandsmarkaði og
flutt út. Er einkum hafður i huga
markaður i Evrópulöndum.
Útflutningur er þegar hafinn.
Gerður hefur verið samningur við
fyrirtæki i Austurriki um sölu á
100 lestum af fiskréttum, sem
pakkað er i 400 gr. neytendaum-
búðir. Nýlega voru seldar 2,5
lestir af fiskréttum til fyrir-
tækisins IRMA i Danmörku, og
verður sá fiskur kynntur á sér-
stakri Islandsviku, sem það
fyrirtæki efnir brátt til. Þá hefur
verið samið við Loftleiðir um sölu
á þeim fiski, sem verður á boð-
stólum i flugvélum félagsins á
þessu ári. Alls er búið að selja
fiskrétti fyrir um 17 millj. kr.
Undanfarið hafa nokkur sýnis-
hórn af framleiðslunni vérið á
markaði i verzlunum á höfuð-
borgarsvæðinu, og verður bráð-
lega hafizt handa um kynningu á
framleiðslunni hér á landi.
Enn sem komið er hefur fram-
leiösla á fiskréttum meö
brauðmylsnu eða forsteiktum
fiski ekki hafizt, en brátt mun
þeim liðum bætt i framleiðslustig
verksmiðjunnar. Forráðamenn
verksmiðjunnar telja, að ekki
ætti aö vera siður markaður fyrir
hálftilbúna fiskrétti hér á landi,
eða I Evrópulöndum, en i Banda-
rikjunum, þar sem slíkir réttir
njóta sivaxandi vinsælda.
I Bretlandi hefur um árabil
verið rekin litil fiskréttaverk-
smiöja. Um s.l. áramót var starf-
rækslu hennar hætt, en véla- og
tækjakostur hennar að mestu
fluttur hingað til lands til
Boðsgestir bragða á fiskréttunum. Frá vinstri: Erlendur Einarsson, Magnús Kjartansson, Þórarinn
Sigurjónsson i Laugardælum, Þórhallur Asgeirsson fyrir borðsenda og yzt til hægri Arni Snævarr og
Eysteinn Jónsson.
— Tlmamynd: Róbert.
Þjóðleikhúsið:
„Furðuverkið" frumsýnt í
Festi Grindavík á morgun
„Mig langar svolítið", sagði K.M. ,,Það lízt mér Ijómandi
vel á", sagði S.E.
Fyrr hefur verið sagt hér frá
æfingu Þjóðleikhússins á Furðu-
verkinu i Lindarbæ. Furðuverkið
hefur nú náð endanlegri mótun,
og á morgun, laugardaginn 17.
marz, verður það opinberað. Hér
er að sjálfsögðu átt við frumsýn-
ingu á Furðuverkinu en hún
verður i félagsheimilinu Festi I
Grindavík kl. 3 eftir hádegi.
— Þetta mun vera i fyrsta sinn,
sem Þjóðleikhúsið frumsýnir ut-
an höfuðborgarinnar og einnig i
fyrsta sinn, sem það fer með
barnaleikrit út á land. — Við telj-
um, að til þess að Þjóðleikhúsið
beri nafn sitt með rentu, veröi það
að leggja áherzlu á að ná til
þjóðarinnar allrar. Við erum
spennt að sjá, hvaða viðtökur
verk fær, sem ekki hefur þegar
Skrúfudagur vél-
skólans á morgun
HINN árlegi kynningardagur
Vélskóla Islands, skrúfudagur-
inn, verður laugardaginn 17.
marz i 12. sinn. Dagurinn dregur
nafn sitt af merki skólans, sem er
skipsskrúfa.
Dagskrá skrúfudagsins hefst
meö hátiðafundi I hátiðasal Sjó-
mannaskólans kl. 13.30. Skóla-
stjóri flytur ávarp, Ármann
Eyjólfsson, skólastjóri Stýri-
mannaskólans í Vestmannaeyj-
um, flytur erindi, nemendur
skemmta með söng, hljóðfæraleik
og upplestri og kennari ársins
veitir viötöku skrúfunni, sem er
viðurkenning frá nemendum.
Kl. 14.30 hefst svo kynning á
starfsemi skólans. Skólinn telur
sér það mikils virði að halda
tengslum við fyrrverandi
nemendur og álitur það vera til
gagns og ánægju fyrir báða aðila,
aö þvi sambandi sé við haldið.
Skólinn telur mikilvægt að veita
forráðamönnum nemenda innsýn
i skólastarfið, en á skrúfudaginn
eru nemendur að störfum i öllum
verklegum deildum skólans, svo
sem vélasal, smiðastofum, efna-
rannsóknastofu, raftækjasal,
fjarskipta- og stýritæknistofum.
Nemendur veita upplýsingar um
tækin og skýra gang þeirra.
Nemendur skólans eru nú um
320, þar af 280 i Reykjavik. Um 15
nemendur frá Vestmannaeyjum
stunda nú nám við skólann i
Reykjavik.
Nemendur Vélskólans eru að
búa sig undir hagnýt störf i þágu
framleiðsluatvinnuveganna og
má búast við, að marga fýsi að
kynnast þvi, með hvaða hætti
þessi undirbúningur fer fram.
Þess er vænzt, að fyrrverandi
nemendur, vinir og velunnarar
skólans fjölmenni I skólann á
skrúfudaginn.
Kaffiveitingar á vegum
Kvenfélagsins Keðjunnar verða i
veitingasal Sjómannaskólans frá
kl. 14.00.
Aö skrúfudeginum standa
Vélskóli íslands, Skólafélag
Vélskóla íslands I Reykjavik,
Kvenfélagið Keðjan og Vélstjóra-
félag Islands.
verið sýnt og fengið sinn dóm hér
I Reykjavfk. — Eitthvað á þessa
leið komst Sveinn Einarsson
Þjóðleikhússtjóri aö orði á blaða-
mannafundi i Lindarbæ nú nýver-
ið, þar sem Furðuverkið var
kynnt blaðamönnum.
„Mig langar svolitið” voru
fyrstu orð Kristinar Magnús, er
hún hitti Svein að máli i haust, og
það, sem hana langaði til, var að
setja á svið og „impróvisera”
barnaleikrit um þróunarsögu
stjörnukerfisins og mannsins, en
það mun vera næsta litið um bæk-
ur og aðgengilegar heimildir fyrir
börn um þetta efni hér á landi. —
Sveinn tók undireins skinandi vel
i þetta og skildi strax, hvað ég var
að fara, segir Kristin. Og um jóla-
leytið hófust siðan æfingar og
smið Furðuverksins.
Kristin Magnús, sem er leik-
stjóri, meðleikari og aöalfrum-
kvöðull verksins, fékk hugmynd-
ina að þvi erlendis fyrir tveim ár-
um, er hún sá þar hliöstætt leik-
verk, en þó ekki nærri þvi eins
itarlegt. Leikendur auk Kristinar
eru þrir, þau Sigmundur örn Arn-
grímss., Halla Guðm.dóttir og
Herdis Þorvaldsdóttir, sem mun
vera aö leika sitt 100. hlutverk,
eða svo. Búninga og sviösbúnað
hefur Birgir Engilberts gert, en
leiktjöld eru máluð af nemendum
i Handiða- og Myndlistarskólan-
um. Tónlist og ljóð sömdu þeir
Arni Elvar og Hrafn Guðmunds-
son I sameiningu, og sér Árni um
undirleik. á rafmagnsorgel, og
auk þess leikhljóð.
Furðuverkið hefur oröið þannig
til, að Kristin hefur gefið sam-
leikurum sinum ramma eða
textasviö, sem hópurinn hefur
siðan sameiginlega fyllt út og
komið I endanlegt horf eftir
margar æfingar. Leikgerð sem
þessi mun allsjaldgæf hér á landi,
en hefur þó eitthvað þekkzt áður.
Má geta þess, aö I eina tið þótti
svona leikgerö og aölútandi leikur
hin eina og sanna leiklist, og
sömu viðhorf eru rikjandi viða
um heim I dag og vex fiskur um
hrygg.
Fræðsla og gaman
— Við höfum lagt áherzlu á að
gera efnið i senn fræðandi og
skemmtilegt og vonum, að það
muni koma vel út. Leiksýningin
veltur mikið á þátttöku og viö-
brögðum áhorfenda, barnanna, —
og þeirra fullorðnu. — Við ætlum
okkur alls ekki aA brjóta niður
kristindómsfræðslu barnanna,
heldur aðeins að koma á framfæri
kunnum, sönnum og visindaleg-
um staðreyndum, og umfram allt
I skemmtilegum búningi, segir
Kristin M.
Kristin las sér mikið til I bók-
um, áður en hún hófst handa viö
leikgerðina. Og viö æfingar og
samningu verksins hefur örnólf-
ur Thorlacius menntaskólakenn-
ari verið hópnum ráðgefandi i
visindalegu/þróunarsögulegu til-
liti.
Þjóðleikhúsið áformar aö fara
með sýninguna út um allt land og
koma við I sem flestum sam-
komuhúsum landsbyggöarinnar.
Og eins og áður segir veröur
frumsýning Fruðuverksins I
Festi I Grindavik kl. 3 á morgun.
Væntanlegar sýningar, sem á eft-
ir fylgja, verða á laugardögum og
sunnudögum. —Stp
Bræla á
loðnu-
miðum
Klp-Reykjavlk. Bræla var á
loðnumiöunum I gær og fyrrinótt
og var vciði litil. Aðeins eitt skip
hafði tilkynnt um afla til loönu-
löndunarnefndar klukkan sex I
gærdag, Fifill, sem var með 350
lestir.
Búast má við að þróarrými
losni eitthvað af þessum sökum I
dag og á morgun. Vitað er um að
3000 lesta rými losnar hjá
verksm. Kletti I dag, en það ætti
ekki að vera lengi að fyllast ef
veöur helzt gott á næstunni. Um
loðnuna þarf ekki að óttast, sjó-
menn segja að nóg sé af henni á
öllu svæðinu frá Hrollaugseyjum
að Bjargtöngum.
HAFIN er framleiðsla hér á landi
á hraðfrystum fiski i neytenda-
umbúöum og brátt mun verða
gerð tilraun til að bæta
brauðmylsnu á fiskinn og slðan að
forsteikja hann. Það er fyrirtækið
Fiskréttir h.f., sem aö fram-
leiðslunni stendur, en stofnendur
fyrirtækisins eru SIS og niu
frystihús, sem selja afuröir sínar
á vegum Sjávarafuröadcildar
Sambandsins. Er þessi fram-
leiðsla enn á tilraunastigi, en
vonir standa til að sú þróun verði,
að I framtiöinni verði hægt að
fullvinna fiskinn, sem seldur er úr
landi, eins mikið og kostur er með
islenzku vinnuafli. Verksmiðja
Fiskrétta h.f. er á Kirkjusandi.
notkunar i nýju verksmiöjunni.
1 stórn Fiskrétta h.f. eru
Guðjón B. Ólafsson. fram-
kvæmdastjóri, Arni Benedikts-
son, framkvæmdastjóri og
Rikharð Jónsson, framkvæmda-
stjóri. Framkvæmdastjóri er As
geir Leifsson, hagverkfræöing-
ur. OÓ
„Þrjátíu ára stríðið"
t siðasta tölubl. Dags á
Akureyri er fjallað um verð-
bólguna og efnahagsmálin I
forystugrein. Grein þessi ber
yfirskriftina „Þrjátiu ára
striðið” og er svohljóöandi:
„t þrjátiu ár hefur sifellt
verið að endurtaka sig sama
sagan I efnahagslifi tslend-
inga: Eyðslan vex meira en
raunverulegar þjóðartekjur.
Laun hækka, verðlag hækkar
á vörum og þjónustu innan-
lands. Af þessu leiðir, að
reksturskostnaður fer vaxandi
hjá þeim, sem annast fram-
leiðsluna, sem þjóöin lifir á.
Sá hluti framleiöslunnar, sem
fer á innlendan markaö, er þá
hækkaður I verði. En verö-
laginu á erlendum mörkuðum
getum við tslendingar ekki
ráðið. Ef það stendur I stað
eöa hækkar minna en nemur
rekstrarkostnaöinum innan-
lands, kemst útflutningsfram-
leiðslan I greiðsluþrot. Þá er
þjóðarvoöi fyrir dyrum ef
ekkert væri að gert.
Þegar svo er komið er
venjulega rætt um þrjár
leiðir. Ein leiðin er, sem kölluö
var, að klifra niður stigann,
þ.e. að lækka samtlmis allt
kaupgjald og verðlag,
skuldir og inneignir hér
innanlands. Þessi leið hefur
aldrei verið farin. önnur leiöin
er að greiöa verðuppbætur á
útflutninginn og leggja á
þjóðina skatta I ýmsu formi i
þvi skyni. Þriðja ieiðin er svo
gengisbreyting, sem hækkar
útflutningsverðið I krónutali.
Þessar tvær siðastnefndu
leiöir hafa verið farnar á vlxl,
samhliða niðurgreiðslum á
vöruverði innanlands til að
lækka reksturskostnaðinn.
Það er sama hvort rlkis-
stjórnin hefur veriö kölluð
hægri stjórn eða vinstri
stjórn, alltaf hafa þessar
leiðir verið farnar, önnur hvor
en þó oftast báðar samtimis.
Svona er verðbólgan og alltaf
minnkar krónan.
Rýrnun sparifjár
Verðbólgan hefur I för með
sér tilfinnanlega skattlagn-
ingu sparifjár. Oft hefur þvi
verið rætt um aö verðtryggja
sparifé. Það þýöir, að einnig
yrði að verðtryggja útlánin.
Þá myndi trúlega vinum
verðbólgunnar fækka. Vera
má, að kalla mætti þetta
fjórðu leiðina i striðinu við
veröbólguna. Hún hefur verið
reynd, en ekki I svo stórum
stll að kalla megi hag-
stjórnartæki I reynd.
Það verður að játa, að I
þjóðfélaginu eru að verki ýmis
sterk öfl, sem gera stjórn-
völdum erfitt fyrir á hverjum
tima i verðbólgustriðinu. Ef
forystumenn stéttarfélaga og
stjórnarandstöðu og sá hiuti
þjóöarinnar, sem eyðir fé
þjóðarinnar I óhófi, sam-
einuöust um að hætta að
leggja verðbólgunni lið, myndi
margt breytast.
En það, sem úrslitum ræður
I þessu strlði er al-
menningsáiitið, og á meðan
almenningur lætur telja sér
trú um, að margar litlar
krónur skapi betri llfskjör en
færri stórar, heldur
verðbólgan velli.”
-TK.
BÍLSTJÓRARNIR
AÐSTOÐA
S6HDIBILASTÖDIN Hf
EINGÖNGU GÓÐIR BÍLAR