Tíminn - 16.03.1973, Blaðsíða 11

Föstudagur 16. marz 1973
TÍMINN
n
EIGNAST
JUNKER"
stööugt ekkert vita, og sagöi, aö
þau kæmu frá Narvik og heföu
engar fyrirætlanir um aö fá
vitneskju um leiöangurinn.
Peder Eliasson byrjaöi smátt
og smátt aö segja þeim frá þvi,
sem taliö var aö gerzt heföi á
Ishafseyjunni, og jafnframt kom
Gunnar Horn meö frekari upplýs-
ingar um máliö. Berg ritstjóri
þagöi sem fastast, til aö koma
ekki upp um sig,aö hann væri
sænskur, en hann hlustaöi þvi
betur á samtölin, og fékk þannig
upplýsingar frá fyrstu hendi bæöi
um leiöangur „Brattvaags” og
Andrée harmleikinn. Til aö full-
komna heimsóknina fengu gest-
irnir aö sjá kistur hinna látnu,
auk kassanna meö útbúnaöinum,
sem fannst á Kviteyju. Kórónan á
allt saman voru myndirnar, sem
Gidsken flugmaöur og ritstjórinn
frá Stokkhólmi fengu aö taka af
„Brattvaag” og flutningnum.
Gestirnir þökkuöu siöan fyrir
góöar móttökur, og voru fluttir
um borö i flugvélina, sem rak á
sjónum. Um borö voru tveir úr
flugleiöangrinum liggjandi á
gólfinu, þvi aö þeir vildu ekki aö
þaö uppgötvaöist, aö flugferöin
var annaö og meira en venjuleg
skemmtireisa. Nokkrum timum
siöar var flugvélin komin til
Tromsö, og áöur en „Brattvaag”
var komin i höfn, lá fyrir efni og
myndir á ritstjórnarskrifstofunni
i Stokkhólmi.
Vélaáhugi Gidsken Jakobsen
náiö ekki aöeins til flugvéla og
flugs. Ariö 1931 var hún búin aö
afla sér ökuskirteinis á mótor-
hjól, og varö sér þá úti um mótor-
hjól, sem hún feröaöist á, ásamt
vinkonu sinni, um Evrópu. Feröin
hófst meö þvi, aö þær fóru meö
lest noröur til Kiruna og fóru
þaöan suöur til Napoli. A heim-
leiöinni var komiö viö i Rotter-
dam, og ef þetta heföi ekki veriö
svo siöla hausts, heföu ung-
frúrnar fariö áfram heimleiöis á
hjólinu. En eftir aö hafa ekiö
meira en 9.500 kilómetra á mótor-
hjólinu, fannst þeim sem sigling
til Narvikur gæti veriö góöur
endir á þessu mikla sumarferöa-
lagi. Mótorhjóliö var siöar til
sýnis á Karl Jóhannsgötunni i
Oslo, og enn fékk ungfrú
Jakobsen góöa auglýsingu fyrir
sig.
Siöari heimsstyrjöldin kom I
veg fyrir frekara flug hjá
Gidsken . Striöiö hefti aftur á
móti ekki vinnugleöi og athafna-
þrá hennar.
í dag er hún framkvæmdastjóri
fyrirtækis fööur slns, en áöur var
hún búin aö mennta sig á
verzlunarsviöinu. Aöur en hún
varö framkvæmdastjóri, var hún
fulltrúi fyrirtækisins i Tromsö, og
I Svolvær var hún lika og þar
haföi hún yfir 200 manns aö segja
viö sildarvinnslu.
Þegar flugvöllurinn I Narvik
var opnaöur 30. ágúst sl. var hún
sjálfsagöur gestur, og til aö
heiöra fyrsta kvenflugmann
Noröurlanda og Narvikur,
kölluöu þeir Cherokee-flugvélina i
flugklúbbnum I Narvik „Mlsen” i
höfuöiö á vélinni, sem geröi
Gidsken frægasta. Punkturinn
yfir i-iö á vigsludaginn var
flugferö um fjöröinn hjá Narvik.
Eftir lendinguna sagöi flugkonan
fræga: Ef ég bara væri yngri,
myndi ég endurnýja
flugskirteiniö mitt.
í Bandarikjunum hefur geðlæknirinn C,
Holmes gert stigatöflu um ýmsar orsakir
streitu. Þvi fleiri atriði, þeim mun meiri
streita, og sum atriðin valda meiri streitu en
önnur. En komist maður samanlagt i þrjú
hundruð stig eða meira, er hætta á alvarlegu
þunglyndi, telur Holmes.
Ef til vill hefur hann rétt fyrir sér. Ef til vill er þaö þess vegna,
sem svo margir nútimamenn eru lifsþreyttir og niöurdregnir,
þótt þeir hafi eiginlega allt til alls.
Eins og þiö sjáiö á meöfylgjandi töflu, geta jafnvel gleöilegir
atburöir valdiö streitu. Hitt er vist, aö hæfilega mikil spenna
hefur örvandi áhrif á flesta menn. En þaö er áriöandi aö vita
hversu mikiö maöur þolir.
Dauöi maka...............................................100
Hjónaskilnaöur............................................73
Makinn fer aö heiman hvenær sem er........................65
Dauöi ættingja ...........................................63
Veikindi eöa slys ........................................53
Brúökaup..........................................i......50
Atvinnuleysi .............................................47
Skilin hjón flytja aftur saman............................45
Aö komast á eftirlaun.....................................45
Ahyggjur af heilsuleysi ættingja .........................44
Þungun....................................................40
Fæöing....................................................39
Tekjurýrnun...............................................38
Fráfallvinar..............................................37
Skiptum stööu.............................................36
Ósamlyndiogrifrildiáheimili...............................36
Peningalán sem um munar ..................................31
Aukin ábyrgö I starfi.....................................29
Barn flytur aö heiman (jafnvel þótt þaö
sé oröið fleygt og fært)..................................29
Erfiöleikar meötengdaforeldra.............................29
Mikil persónuleg upphefö..................................28
Fyrirvinna maka byrjar eöa endar..........................28
Erfiðleikar með yfirmann .................................23
Bústaðaskipti.............................................20
Skiptum eftirlætisiðju....................................19
Tiltölulega litið peningalán .............................17
Breyting á lifsvenjum '
(svefnimáltiðum o.s.frv.).................................15
Sumarfri..................................................13
Smávægilegt vafstur á vegum réttvisinnar (skilnaður að Jsorði
og sæng, vitni aö umferðarslysi, eöa annaö slikt).........11
■
iipiHI
ÉésMÉí
'

*
Mí

. ■ :>:■:■■:
ÉÍtlÍl!

:
.. I s
Gidsken Jakobsen viö Cherokee flugvélina i Narvik, sem skirö var I höfuöið á fyrstu Junker flugvél flug-
konunnar.
Alþjóðadagur fatl-
aðra er 18. marz
Myndin sýnir alþjóöamerki fatlaðra, sem koma á fyrir i byggingum,
sem aögengilegar eru fyrir þá, er nota hjólastóla og fatlað fólk yfirleitt.
ALÞJÓÐADAGUR fatlaöra
veröur haldinn hátiölegur i 14.
sinn 18. marz. FIMITIC,
Alþjóöasamband fatlaöra, var
stofnaö áriö 1954. Meölimalöndin
eru um allan heim og félagatalan
á fjóröa hundraö milljónir manna
meö ólikar stjórnmála- og trúar-
skoöanir.
Tilgangur bandalagsins er aö
vinna aðbættum kjörum fatlaðra.
a) meö náinni samvinnu milli
bandalagsfélaganna, i þvi skyni
að kynna og auka þann árangur,
sem fengizt hefur. b) með þvi aö
kynna félagsmálalöggjöf við-
komandi landa. c) meö þvi að
vinna að útbreiöslustarfsemi i
öllum löndum, i þvi skyni aö
fatlað fólk myndi með sér sam-
tök. d) með þvi aö leita samvinnu
viö önnur alþjóðasambönd, til
kynningar á félagsmálalöggjöf og
samþykktum, með endurbætur
fyrir augum.
Alþjóðasambandið er aöili aö
Félagsmálastofnun Sameinuöu
þjóöanna. Kjörorö þessa alþjóða-
dags er: „Mannlegra umhverfi,
meiri mannúð”. Þessi orö eiga
erinda til okkar Islendinga, ekki
siður en annarra. Aö geta komizt
ferða sinna er eitt af höfuö-
skilyröum þess að fá notið sam-
vista og félagsskapar við annað
fólk og að geta stundað atvinnu
utan heimilis, sér og sinum til
lifsviðurværis.
Hjá öllum menningarþjóöum
taka skipulags- og byggingaryfir-
völd sifellt meira tillit til fatlaðra.
I Sviþjóö eru t.d. i byggingalög-
gjöfinni ákvæði þess efnis, aö
allar opinberar byggingar séu
þannig, að fólk i hjólastólum eigi
greiðan aðgang aö þeim.
Hér á landi er starfandi nefnd,
er félagsmálaráöherra skipaði,
sem á að kanna leiðir, er tryggi,
aö byggingar og umferöaræðar
framtiðarinnar, er njóta fjár-
hagslegrar fyrirgreiöslu opin-
berra aðila, veröi hannaöar
þannig, að fatlað fólk komist sem
greiðlegast um þær.
Flestar opinberar byggingar
hér á landi eru mjög óaögengi-
legar fyrir fatlað fólk og nægir aö
nefna Þjóöminjasafnið sem
dæmi. tbúðarhús eru flest byggö
þannig, aö útilokaö er að mikið
fatlað fólk geti búið i þeim. Yfir-
leitt þarf aö fara 6-8 tröppur, til
aö komast i ibúðir á neöstu hæð,
og salernisdyr eru of þröngar, til
þess aö hjólastóll komist inn á
salerni. Umhverfi mannsins á aö
vera skipulagt þannig, aö þaö
henti öllum. Fatlað fólk biöur
ekki um vorkunnsemi, heldur aö-
stöðu til að hjálpa sér sjálft
Lausn á nútlma-vanda fatlaös
fólks er fyrst og fremst fólgin I
þvi að afmá flest það, sem
aðskilur það frá öörum, koma
fram viö þaö sem félaga og jafn-
ingja, gera þvi kleift aö komast
ferða sinna sem tálmunarminnst
og sækja þá staði, sem almenn-
ingur sækir, og skapa þvl at-
vinnu- og tekjumöguleika á jafn-
réttisgrundvelli.