Tíminn - 24.03.1973, Qupperneq 23

Laugardagur 24. marz 1973.
TÍMINN
23
Voðinn vís, ef vikið verður frá friðun,
segir Fiskifélagsdeildin í Gerðahreppi
ÞAÐ er stórhættulegt og hrein og
bein fjarstæða að leyfa dragnóta-
og botnvörpuveiðar i Faxaflóa,
sagði Njáll Benediktsson, fram-
kvæmdastjóri i Gerðum, við Tim-
ann i gær. Reynsian hefur sýnt,
að fiskigengd eykst undir eins og
dragnótin er bönnuð, en jafn-
SAMKVÆMT slysaskýrslu lög-
reglunnar i Reykjavik fyrir árið
1972 er talið að rekja megi um
34% allra umferðaróhappa þar til
þeirra orsaka, að bið- og stöðv-
unarskylda á gatnamótum er
ekki virt.
Vegna þessa hefir lögreglan að
undanförnu gefið sérstakar
gætur umferðabrotum i sam-
bandi við umferðarljós og átöð-
vunarskyldu á gatnamótum i
borginni. Á timbilinu frá 7. til 21.
þ.m. voru 62 ökumenn kærðir
fyrir að aka á móti rauðu ljósi og
á sama tima voru samtals 120
ökumenn kærðir fyrir brot á stöð-
skjótt og hún er leyfð, er öllu
spillt. Við i Garðinum erum á
sama máli og Akurnesingar, sem
áður hafa lagzt eindregið gegn
þvi, að dragnótarveiðar yröu
leyfðar.
Þegar flóinn var friðaður á
sjötta áratugnum, byrjuðum við
vunarskyldu. Brot þessi varða
2000-4000 króna sektum, eftir
nánari atvikum hverju sinni.
Lögreglan mun halda þessu
eftirliti áfram og hvetur hún alla
vegfarendur til þess að virða um-
ferðarreglurnar í hvivetna . Er
sérstök ástæða til þess að brýna
fyrir ökumönnum hversu mikil-
vægt það er að fara nákvæmlega
eftir reglum um umferðarljós.
Sömuleiðis að nema skilyrðis-
laust staðar, þar sem stöðvunar-
skylda er á gatnamótum, og aka
ekkiafstað aftur nema með fullu
öryggi gagnvart umferð á þeim
vegi, sem nýtur forgangsréttar.
með svokallaðan ýsuriðil, sem þá
var leyfður, hálfan þriðja þuml-
ung, sagði Njáll enn fremur, en
siðan stækkuðum við riðilinn ár
frá ári, þvi að fiskurinn varð
vænni og vænni við friðunina.
Arið 1959 fengum við upp i fjögur
hundruð lestir á haustvertið á
tuttugu til þrjátiu tonna báta. Um
leið og dragnótin var leyfð, ger-
breyttist þetta, unz ekki þýddi að
ýta báti úr vör. Og þó að skammt
sé siðan flóinn var friðaður á ný,
er óumdeilanlegt, að þegar er
tekinn að glæðast fiskur.
Það er ekki aðeins, að dragnót-
in eyði sjálfum fiskinum, sagði
Njáll, heldur kemur einnig annað
til. Mikil hrygningarsvæði eru á
Skagahrauni, og i mai og júni er
allt morandi af marglyttu á sjón-
um. Undir henni leita seiðin at-
hvarfs. Þegar vörpur koma til
sögunnar, hálffyllast þær af mar-
glyttu, og þegar henni hefur verið
tortimt i stórum stil, verða seiðin
fugli auðveld bráð.
Fiskifélagsdeildin i Gerða-
hreppi hefur látið þetta mál til sin
taka, og bað Njáll blaðið fyrir
svolátandi samþykkt, er stjórn
hennar hefur sent sjávarútvegs-
nefnd neðri deildar alþingis:
Fiskideild Gerðahrepps mót-
mælir harðlega ákvæðum frum-
varps til laga, er nú hefur verið
lagt fram á Alþingi um að
heimilaðar veröi veiðar með
dragnót og botnvörpu i Faxaflóa.
Fiskideildin minnir á fyrri að-
gerðir i þessa átt. Þar sem tvisv-
ar hefir, frá þvi Faxaflói var
friðaður, verið stigið það óheilla-
spor, og leyfa veiðar með þessum
veiðarfærum, til stórtjóns fyrir
byggðalögin við Faxaflóa, sem
áttu afkomu sina undir þvi, að
veiða fisk úr sjó og eiga enn.
Fiskideildin minnir á tillögu
Hafrannsóknarstofnunarinnar
um nýtingu fiskstofna, þar sem
varað er við tog- og dragnóta-
veiðum nær landi en sex milur og
alls staðar innfjarða, vegna hættu
á ofveiði af völdum þessara
veiðarfæra og þá helzt á ungfiski.
NTB—Kaupmannahöfn. — Kenn-
arar við marga skóla i Danmörku
lögðu i gær niður vinnu vegna
gremju yfir áformum rikisstjórn-
arinnar um að stytta kennslu-
stundir úr 50 i 45 minútur.
Kennararnir komu þó i skólann
á venjulegum tima kl. 8, og ræddu
deiluefniðog önnuðust nemendur,
sem ekki var unnt að senda heim.
En það er vitað, að Faxaflói er
ómetanleg upneldisstöð fyrir all-
an fisk.
Fiskideildin telur, að leysa
verði það voðaástand i fisksölu-
málum Reykvikinga, sem lýst er i
áskorun borgarstjórnar Reykja-
vikur, með öðru móti en rányrkju
á kostnað dreifbýlisfólksins við
Faxaflóa.
Þorsteinn Jóhannesson
formaður.
Njáli Benediktsson gjaldkeri.
— Ég sé ekki, að kennararn-
irhafi nokkra ástæðu til að fara
i verkfall sagði Knud Heinesen
menntamálaráðherra. — Það,
sem hefur verið ákveðið, er að
hefjast skuli umræður við samtök
kennara um styttingu kennslu-
stunda. Aherzla var lögð á, að hér
væri um samningsatriði að ræða,
en ekki einhliða tilskipun yfir-
valda, sagði Heinesen.
Sárt að geta ekki fylgt
ráðum Dagrúnar
Þriðjungur óhappa
vegna brota á
stöðvunarskyldu
Danskir kennarar
í verkfalli
Sæmundur Valdimarsson:
ATVINNULÝÐRÆÐI
1 MALEFNASAMNINGI rikis-
stjórnarinnar segir, að stjórnin
muni beita sér fyrir löggjöf um
hlutdeild starfsfólks i stjórn fyrir-
tækja og tryggja, að slikri skipan
verði komið á I rikisfyrirtækjum.
Ekki er vitað, hvað rikisstjórn
og þingmenn hyggjast gera til
uppfyllingar á þessu, en það sem
enn hefur komið fram, lofar ekki
góðu.
1 des. sl. kaus Alþingi stjórn
nokkurra rikisfyrirtækja til næstu
4urra ára. Ef tekið er eitt slikt
fyrirtæki sem dæmi, sézt, að
meirihluti stjórnarmanna ber titil
forstjóra eða framkvæmdastjóra,
og fleiri finir titlar sjást þar. Hins
vegar er þar enginn, sem talizt
gæti til verkalýðsstéttar eða úr
röðum starfsfólks fyrirtækisins.
Ekki er vitað, hvort Alþingis-
menn álita, að forstjórar hafi þörf
fyrir þær krónur, sem þetta gefur
i aðra hönd, eða verkalýðurinn
hafi ekki þær gáfur, sem með
þarf.
Ef við hugsuðum okkur, að
verulegur hluti af fyrirtækjum i
landinu yrði þjóðnýttur, mundi
samkvæmt þessu, stjórn hvers
fyrirtækis verða að meirihluta
skipuð forstjórum annarra fyrir-
tækja, en verkalýðurinn hvergi
nærri koma.
öðru hvoru birtast i dagblöðum
fréttir af nefndum, sem rikis-
stjórn eða Alþingi hafa sett á
laggirnar, en leitun mun á þvi, að
þar finnist nafn á manni úr
verkalýðsstétt, nema þá þeim,
sem vaxið hafa upp úr stéttinni.
Hins vegar eru sumir i mörgum
nefndum, sem kunnugt er. Ekki
hefur heyrzt, að þeir fulltrúar
verkalýðsins, sem á þingi sitja,
hafi neitt við þetta að athuga.
Q Listsýning
sýningar, en þvi miður er hún
ekki komin til iandsins.
Beðið hefur verið um, að sýning
verði sett upp á a.m.k. þrem
öðrum stöðum, þ.e. á Sauðár-
króki, Húsavik og á Selfossi.
Vonandi verða það ennþá fleiri,
sem fylgja þessu glæsilega
fordæmi húnvetnskra kvenna og
fá þessa sýningu til sin, eða setja
þá upp aðra eins veglega. Er
þetta framtak kvennanna vafa-
laust eitt hið stærsta, sem gert
hefur verið i þessum málum i
dreifbýlinu, og mun viðameira,
en þegar „List um landið” var og
hét. Hafi þær þökk og heiður
fyrir.
Stéttaskiptingin er algjör hvað
þetta snertir.
Hins vegar er verið að koma á
samstarfsnefndum i nokkrum
rikisfyrirtækjum Verðurað semja
við stjórnendur hvers fyrirtækis
um stöðu nefndarinnar. I þeirri
reglugerð, sem komin er i gegn-
um hreinsunareldinn, segir m.a.
um starfssvið nefndarinnar:
„Samstarfsnefndin er ráðgjafa-
og upplýsingaaðili. Meginhlut-
verk hennar erað>vinna með sam-
starfi að velferð allra þeirra, er i
fyrirtækinu starfa, og að sem
beztum framleiðsluafköstum.”
Siðarsegir: „Upplýsingar, sem
veittar eru sem trúnaðarmál i
samstarfsnefndinni má ekki láta
berast út.” Ráðamenn fyrirtækj-
anna halda fast við þetta ákvæði,
sem reisir vegg milli nefndar-
manna starfsfólks, og þeirra, sem
kusu þá i nefndina.
A sama tima og lagt er fyrir Al-
þingi stjórnarfrumvarp um upp-
lýsingaskyldu stjórnvalda með
mörgum undantekningum þó, er
stjórnendum rikisfyrirtækja gefið
sjálfdæmi um, hvaða upplýsingar
þeir gefi.
A siðasta Alþýðusambands-
þingi urðu nokkrar umræður um
atvinnulýðræði. Ekki virtist mik-
ill ágreiningur um, að hér væri
um að ræða eitt þýðingarmesta
baráttumál verkalýðshreyfingar-
innar, og atvinnulýðræði i viðtæk-
ustu merkingu fæli i sér bæði
stjórnun og eign verkalýðsins á
atvinnutækjunum. Hins vegar
greindi menn á um leiðir að þessu
marki. Sumir voru mótfallnir þvi
að taka á sig ábyrgð með þátttöku
i samstarfsnefnd, sem ekki hefði
nein völd og ekki einu sinni vist,
að fengi réttar upplýsingar. Aðrir
vissu litið, hvað hér var um að
vera, þar sem svo til engin um-
ræða hafði farið fram um þetta.
Foo'stumenn þingsins fengu
samþykkta tillögu um að visa
málinu til miðstjórnar Alþýðu-
sambandsins til frekari úrvinnslu
fyrir næstu kjarasamninga.
Ekki er vitaxb hvað miðstjórnin
hyggst fyrir, en ekki er óliklegt,
að hún kjósi nefnd i málið. Það er
þó engan veginn nóg: ekki veitti
af að kalla saman sérstaka ráð-
stefnu, svo mörkuð verði ákveðin
stefna i þessu máli.
Ýmislegt bendir til, að þróunin
sé orðin sú, að hlaupa ætti yfir að
mestu, það stig málsins, sem
samstarfsnefndirnar eru, heldur
stefna að beinni aðild að stjórnun
fyrirtækjanna.
Benda má á það, að atvinnu-
rekstur á Islandi er að mestu rek-
inn fyrir almannafé. I atvinnu-
leysistryggingasjóði mun nú vera
um 1700 milljónir króna. Verka-
lýðshreyfingin telur sig eiga þetta
fé, sem er að mestu bundið i at-
vinnurekstri viða um land.
Hverju ræður verkafólk um ráð-
stöfun þessa fjár? Það, sem
mestu máli skiptir nú, er að þessi
mál séu rædd og skoðuðfrááem
flestum hliðum.
marz, verður frumsýnt nýtt
leikrit i Þjóðleikhúsinu, „Sjö
stelpur”. Leikritið hefur verið i
æfingu síðan i janúar, en leik-
stjóri er Briet Héðinsdóttir, og er
þetta fyrsta leikritið, sem hún
stjórnar i Þjóðleikhúsinu. Leik-
myndir gerði Björn Björnsson, og
er þetta fyrsta verkefni hans hjá
Þjóðleikhúsinu, en hann hefur um
árabil gert leikmyndir fyrir Sjón-
varpið. Leikendur eru alls 10.
Nánar verður skýrt frá leikritinu
i blaðinu á morgun.
Verið er að æfa tvö leikrit auk
„Sjö stelpna” i Þjóðleikhúsinu,
„Lausnargjaldið” eftir Agnar
Þórðarson og „Heimiliö” hóp
vinnuleikrit. Leikstjóri
„Lausnargjaldsins” er Benedikt
Árnason. Æfingar þess hófust á
siðastliðnu vori, en féllu niður
vegna veikinda og fleiri orsaka.
Hefur höfundurinn, Agnar
Þórðarson, endurskrifað verkið
að meira og minna leyti. Verður
það frumsýnt I april n.k.
„Heimilið” er sænskt hópvinnu-
leikrit (upphaflega) og er verið
að æfa það um þessar mundir á
litla sviði Þjóðleikhússins undir
leikstjórn Stefáns Baldurssonar.
Verkið fjallar um kjör elztu borg-
aranna, eri snýr sér þó bæði til
ungra og gamalla .Veröur sýningin
ekki bundin litla sviðinu, heldur
geta félagssamtök, skólar eða
stofnariir, sem áhuga hafa,
pantað hana.
Siðar i vetur eða vor verður svo
JJ-Skagaströnd. — Húsmæður
hér á Skagaströnd eru að vonum
ákaflega óhressar að geta ekki
farið að ráðum Dagrúnar
Kristjánsdóttur, sem hún gaf I
sjónvarpsviðtalinu um daginn, og
keypt annað en mjólk á pela
barna sinna. Ekki eru verzlunar-
menn heldur ánægðir að geta
ekki vcitt umbeðna þjónustu, en
eins og menn vita, hefur rikið
einkasöiu á þeim vökva, sem ekki
má nefna og auglýsa opinberlega
i fjölmiðlum.
Eins og menn muna, var
Dagrún spurð að þvi; hvað
húsmæður ættu að kaupa i stað
mjólkur, og sagðist hún þá ekki
hinn heimsfrægi söngleikur
Cabaretsýndur i Þjóðleikhúsinu.
Fram kom á blaðamannafundi á
föstudaginn s.l. i Þjóðleikhúsinu,
að likur eru til þess, að i
maibyrjun komi hingað einn
þekktasti leikflokkur Bandarikj-
anna, Open Theatre frá New
York, og haldi hér tvær sýningar
mega segja það. Þetta geta menn
hér um slóðir ekki skilið nema á
einn veg, og má þvi búast við, að
á næstunni verði rikisvaldinu
send áskorun um að opna hér
útsölu, svo að börnin fari ekki
varhluta af þeim meðmælum
ákveðinna tegunda, sem þeirlásu
út úr mótmælaræðu frúarinnar
gegn mjólk og öðrum land-
búnaðarvörum.
Ekki er heldur að efa það, að
bændur tækju þvi fegins hendi, ef
kýr þeirra tækju upp á þvi að
framleiða téðan vökva. Þeir gætu
þá a.m.k. lagt „heimilisiðnaðinn”
til hliðar á meðan, og
litil hætta væri á, að kýrnar stæðu
málþola.
á verkinu „Mutation Show” sem
flokkurinn hefur verið og er að
sýna þar vestra um þessar
mundir. Leikflokkur þessi er ekki
aðeins einn sá þekktasti i U.S.A.
heldur er hann heimsþekktur.
Leikstjóri „Mutation show” er
hinn þekkti Joseph Chaike.
—Stp
Frá Vélskóla íslands
Ef nægileg þátttaka fæst, verður haldið
námskeið fyrir vélstjóra
við Vélskóla íslands i Reykjavik frá 28.
maí til 10. júni 1973.
Verkefni: 1. Stýritækni.
2. Rafeindatækni.
3. Rafmagnsfræði.
Námskeiðið er ætlað fyrir vélstjóra, er lokið hafa prófi úr
rafmagnsdeild skólans eða 4. stigi.
Þátttaka tilkynnist bréflega fyrir 15. maí til:
VÉLSKÓLA ÍSLANDS
Sjómanaskólanum
Pósthólf 5134 Reykjavík
Þjóðleikhúsið:
„Sjö stelpur" — Frumsýning
föstudaginn 30. marz n.k.
í æfingu eru „Lausnargjaldið" og „Heimilið". Von er á einum þekktasta
leikflokki Bandaríkjanna, „Open Theatre", hingað í maibyrjun
NÆSTKOMANDI föstudag, 30.