Tíminn - 12.04.1973, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 12. aprli 1973.
TÍMINN
3
Aðalfundur
Vinnu-
veitenda-
sambandsins
AÐALFUNDUR Vinnuveitenda-
sambands islands hefst f dag
klukkan hálf-tvö i húsakynnum
samtakanna aö Garöastræti 41.
Mun formaður Vinnuveitenda-
sambands íslands, Jón H. Bergs,
flytja skýrslu um störf og fram-
kvæmdir sambandsins á liðnu
starfsári. Auk venjulegra aðal-
fundarstarfa verður kosið i
starfsnefndir þar sem meðal ann-
ars verður fjallað um verðlags-
mál, efnahagsmál og lifeyris-
sjóði. Nefndir þessar munu siðan
starfa fyrir hádegi á föstudag.
Framhaldsfundur hefst siðan á
sama stað eftir hádegi á morgun
og munu starfsnefndir leggja
fram tillögur sinar.
Klukkan þrjú flytur Ólafur Jó-
hannesson forsætisráðherra ræðu
og svarar fyrirspurnum.
Áskorun
yfir-
læknum
FÉLAG yfirlækna vill láta fresta
afgreiðslu lagafrumvarps um
heilbrigðisþjónustu og samþykkti
um það svolátandi áskorun á
fundi i þessari viku:
„Fundur i Félagi yfirlækna,
haldinn i Reykjavik þriðjudaginn
10. april 1973, skorar á hæstvirta
rikisstjórn og Alþingi að fresta
afgreiðslu frumvarps til lagá um
heilbrigðisþjónustu, sem nú ligg-
ur fyrir Alþingi.
Telja félagsmenn mjög var-
hugavert að hraða afgreiðslu
þessa mikilvæga frumvarps,
enda vafasamt, að einstakir al-
þingismenn hafi haft tima eða að-
stöðu til að kynna sér umsagnir,
sem borizt hafa Alþingi né áhrif
frumvarpsins, ef að lögum verð-
Undirbúningsnefnd og samstarfsnefnd, taliö frá vinstri: Kristmundur Guömundsson, Guömundur
Þóröarson, Ólafur Vilhjáimsson, Guömundur Guömundsson, Svavar Pálsson, Baröi Friöriksson,
Sveinn Björnsson, Snorri Jónsson, Steinþór Magnússon, Páll Indriöason, Gisli Einarsson.
Samstarfsnefnd í
sementsverksmiðjunni
1 SEMENTSVERKSMIÐJU
rikisins á Akranesi hefur veriö
tekin upp sú nýbreytni aö stofna
samstarfsnefnd starfsmanna og
stjórnenda, skipaöa fjórum
fuiltrúum frá hvorum aöila. Var
formlega gengiö frá samningum
um þetta fyrir nokkru. Þessi
samningur var undirbúinn af
nefnd, sem Magnús Kjartansson
iönaöarmálaráöherra skipaöi á
sinum tima.
Samstarfsnefndin á að vinna aö
bættri samkeppnisaðstöðu fyrir-
tækisins og velferðarmálum
starfsfólksins, þar á meðal sem
beztum framleiðsluafköstum.
Skal henni látin i té vitneskja um
fjárhag fyrirtækisins og stöðu og
mikilvæg mál, sem snerta fram-
leiðslu og söluhorfur, meiri háttar
breytingar á framleiðsluáætlun-
um og framleiðsluaðferðum,
aukningu eða samdrátt fram-
leiðslu, endurskipulagningu og
annað þess háttar. Fundir og um-
ræður um þessi mál og önnur, er
koma til kasta nefndarinnar,
skulu fara fram svo fljótt og oft
sem þurfa þykir.
Þá á neíndin að vinna að heil-
brigðri og skynsamlegri vinnu-
hagræðingu og efla skilning á
félagslegu og iönaðarlegu mikil-
vægi hennar, gera tillögur um
öryggi og heilsugæzlu og sjá um,
að fyrirmæli af þeim toga séu virt
i hvivetna af öllum aöilum.
Aður hafði iðnaöarráðuneytiö
staðfest reglugerð um samstarfs-
nefnd i Landssmiðjunni.
„240 FISKAR
FYRIR KÚ"
— ný kvikmynd um landhelgismáiið
ÞÓ, Reykjavfk.—„240 fiskar fyr-
ir kú”, heitir ný kvikmyhd um
landhelgismálið, sem sýnd var i
fyrsta skipti á þriðjudaginn.
Magnús Jónsson, leikstjóri á
Akureyri hefur gert mynd þessa,
en á siðasta ári fékk hann 500
þúsund króna styrk til mynda-
gerðarinnar frá Menntamálaráði.
Að sögn Magnúsar var kostnaður
við gerð myndarinnar rúmlega
ein milljón króna, og er þá ekki
Nýtt fyrirkomulag ó
greiðslu orlofsfjár
GJ, REYKJAVÍK. — A blaöa-
mannafundi, sem haldinn var i
gær, var kynnt nýtt fyrirkomulag
á greiöslu orlofsfjár, sem ætlunin
er aö taka upp frá og meö 1. mai
næstkomandi. Er þetta nýja kerfi
ætlaö til aukinnar hagræðingar
fyrir alla aðila, auk þess sem
ætlunin er aö setja undir þann
leka, sem verið hefur, að orlofsfé
sé greitt út samtimis launum og
þá i peningum.
Lög um orlof voru fyrst sett hér
á landi á árinu 1943. Orlof var þá
hálfur mánuður. Fastir starfs-
menn eiga að fá sin venjulegu
laun á meðan þeir eru i orlofi, en
aðrir eiga að fá orlofsfé, sem var
4% samkvæmt lögunum frá 1943.
Bæöi orlof og orlofsfé hefur siðan
verið aukið i áföngum, og er nú
orlofið 4 vikur og orlofsfé 8 1/3%,
samkvæmt lögum nr. 87 frá 1971.
Við framkvæmd laganna um
orlof hafa verið notuð orlofsmerki
og orlofsbækur. Launagreiðendur
skulu kaupa orlofsmerki hjá póst-
afgreiðslum á nafnverði, en
launþegar fá þar afhentar orlofs-
bækur ókeypis, sem orlofsmerkin
skulu geymd i. 1 hvert sinn, sem
laun eru greidd, skal launagreið-
andi afhenda launþega orlofsfé,
sem honum ber, i orlofsmerkjum.
Skal launagreiðandi þá sjálfur
lima orlofsmerkin i orlofsbók
launþega, rita upphafsstafi sina á
merkin, eða yfirstimpla þau með
stimplisinum. Þegar launþegi fer
i orlof, fær hann greitt andvirði
þeirra merkja, sem fest hafa
verið i orlofsbók hans hjá póstaf-
greiðslu, gegn afhendingu bókar-
innar.
bessi framkvæmd orlofslag-
anna er vægast sagt óhagkvæm
og afar timafrek, enda hefur
reynsla undanfarandi áratuga
sýnt að hún tekst alls ekki. Lögin
hafa verið sniðgengin að verulegu
leyti, og greiðsla orlofsfjár hefur
gjarna farið fram i þeningum i
stað merkja. Hjá póstinum voru
seld á siðasta ári orlofsmerki fyr-
ir um 240 milljónir króna, sem
varla er nema litill hluti þeirrar
fjárhæðar, sem átti að greiðast
með orlofsmerkjum.
Nú er sem sagt ætlunin að gera
hér bót á. Með orlofslögunum frá
1971 veröur komið á nýrri skipan
á greiðslu orlofsfjár frá 1. mai
n.k. að telja. Frá þeim tíma skal
ekki greiða orlof með orlofs-
merkjum. Launagreiðendum ber
hins vegar aö skila greiðslu or-
lofsfjár tii næstu póststöðvar inn-
an þriggja daga frá útborgun
launa ásamt greinargerð, sem
fylgja skal greiðslu orlofsfjár á
þar til gerðum eyðublöðum. I
hvert skipti, sem laun eru greidd,
skal launagreiðandi afhenda
launþega launaseðil, sem sýni
fjárhæð launa og orlofsfjár.
Launþegi verður að gæta vel
þessara launaseðla til þess að
geta gengið úr skugga um, að
orlofsfé hans hafi verið skilað til
póststöðvar eins og lög gera ráð
fyrir. Arsfjórðungslega mun hann
fá yfirlit frá Pósti og sima, sem
sýnir nafn launagreiðenda,
launatimabil og fjárhæð
greiðslna. Samanburðurinn á þvi
að reynast auðveldur.Komi i ljós,
að misbrestur hafi orðið á
skilvisri greiðslu orlofsfjár, ber
launþega að snúa sér til næstu
póststöðvar, sem skal þá gera
viðkomandi vinnuveitanda við-
vart um vanskilin, og ef þvi er
ekki sinnt, er hægt að innheimta
orlofsféð með lögtaki.
Þessi nýja skipan á greiöslu or-
lofsfjár, er hér var lauslega lýst,
er i raun og veru hin sama og nú
gildir um greiðslu opinberra
gjalda. Það gefur auga leið, að
með þessu nýja fyrirkomulagi á
greiðslu orlofsfjár, er opin leið til
þess að afnema sparimerkin og
fella greiðslu skyldusparnaðar
inn i hliðstætt kerfi. Sama gildir
um greiðslur á iðgjöldum til lif-
eyrissjóða, um greiðslur atvinnu-
rekenda til sjúkrasjóða og félags-
gjöld launþega til stéttarfélaga
sinna. Er fullur skilningur á
þessu hjá viðkomandi aðilum, og
miklar likur á, að þessi háttur
verði brátt einnig tekinn upp,
a.m.k. hvað varðar greiðslu
sparifjár. Ef svo verður, tryggir
það mikið öryggi fyrir þá aðila,
sem við greiðslum þessum taka,
þvi engin hætta á að vera á, að
greiðslur þessar týnist, en þaö
vildi oft brenna við meö blessuð
orlofs- og sparimerkin. Einnig
kemur þetta kerfi i veg fyrir alls
konar brask með þessi merki, en
vitað mál er, að merki þessi hafa
verð seld manna á milli og þá
gjarna með miklum afföllum.
Fullkomið samkomulag var á
milli fulltrúa atvinnurekenda og
launþega i nefnd þeirri, sem vann
að endurskoðun laga og reglu-
gerðar um orlof, um þá skipan
mála, sem hér var lýst. Nefndin
var skipuð þremur fulltrúum frá
hvorum aðila auk Hjálmars
Vilhjálmssonar ráðuneytisstjóra,
sem var formaður nefndarinnar.
gert ráð fyrir launum til höfund-
ar. Til viðbótar styrknum frá
Menntamálaráði fékk Magnús 250
þúsund króna styrk frá fiskimála-
stjóði.
Myndin ,,240fiskarfyrirkú”, er
16 mm litmynd og sýningartimi 20
minútur. Islenzkan texta gerði
höfundur myndarinnar, en þýð-
ingu á ensku þau Maureen
Thomas og Sverrir Hólmarsson.
Teikningar i myndinni eru eftir
Harald Guðbergsson. Ernst Kett-
ler annaðist kvikmyndatöku og
klippingu, en Marinó Ólafsson,
hljóðsetti. Tónlist er eftir Sigurð
Rúnar Jónsson og þulur er Jón
Múli Arnason.
I upphafi verða gerö fimm ein-
tök af myndinni, bæði með is-
lenzku og ensku tali, en ekki er
enn neitt afráðið með dreifingu á
myndinni til annarra landa. Hér
innanlands hefur veriö rætt um að
sýna kvikmyndina i „list um
landið”.
„Drekkum
mjólk og
ri
aftur mjólk
I MORGUNBLAÐINU fyrir helgi
er skýrt frá þvi, að Húsmæðraf.
Rvik. hafi ákveðið, að
næsta vika, frá 9. til 15. april,
skuli verða mótmælavika gegn
hækkunum á landbúnaðarvörum
eins og áður.Þá er þess aö geta,
að til okkar hringdi kona nokkur i
gærmorgun, sem var nýbúin að
lesa þessa frétt, og skýrði okkur
frá þvi, að mótmælavikuna siö-
ustu hefði hún ásamt 5 öðrum
konum i Hliðunum i Reykjavik
bundizt samtökum um að neyta
eingöngu landbúnaðarvara og þá
einkum mjókur, til styrktar
bændum.
Sagði hún, að útkoman hefði
orðið sú hjá þeim kvennanna, er
hafa nokkuð stóra fjölskyldu, að
þær hefðu sparað um eitt þúsund
krónur i matarkaupum. Jafn-
framt gat hún þess, að börnin
hefðu vanizt af kókþambinu og
drukkið mjólk og aftur mjólk með
beztu lyst. „Og við munum glaðar
halda áfram á sömu braut,
meðan þessar blessaðar konur
halda uppteknum hætti aö
„stræka” á landbúnaðarvörurn-
ar”, sagði hún að lokum. —Stp
Óþörf og
óheppileg ákvæði
Nokkur styrr hefur staðið á
Alþingi um frumvarp um heil-
brigðisþjónustu, sem h.eii-
brigðisráðherra lagði fyrir Al-
þingi. Við 3. umræðu frum-
varpsins f neðri deild Alþingis
I fyrradag voru felld niður tvö
ákvæði I frumvarpinu, er fjöll-
uðu um deildaskiptingu I
heilbrigðisráðuneytinu og um
að skilyrði væri að ráðuneytis-
stjórinn væri læknismenntað-
ur.
Tillögur um að fella þessi
ákvæði niður voru samþykkt-
ar að viðhöfðu nafnakalii i
deildinni. 24 voru með þvi að
fella niður læknismcnntunar-
skilyrðið 13 á móti og 2 sátu
hjá.
22 voru með þvi að fella nið-
ur ákvæðin um deildaskipting-
una I ráðuneytinu 13 á móti en
4 sátu hjá.
Ýmsir þeir, scm greiddu at-
kvæði gcgn þessum tillögum
höfðu lýst ótta sínum um að
breytingar á frumvarpinu
kynnu aö verða til þess að þaö
næði ekki fram að ganga á
þinginu, þar sem ákveðið er að
Ijúka þinghaldinu fyrir páska.
Ólafur Jóhannesson. for-
sætisráöherra, haföi viö 3.
umræðu frumvarpsins lýst sig
fylgjandi þessum breytinga-
tillögum. Hafði forsætisráð-
herra farið fram á það við
heilbrigðis-og trygginganefnd
neðri deildar eftir 2. umræðu
málsins að hún tæki þessar
breytingar upp I tillögur sinar,
en nefndin hafði ákveðið að
flytja ekki aðrar breytingatil-
lögur við 3ju umræðu en þær,
sem nefndarmenn ailir væru
sammála um.
Við 3ju umræðu fluttu þeir
Matthlas Bjarnason, Björn
Pálsson, Bjarni Guðnason og
Matthlas A Matthiesen
breytingatillögur um að þessi
ákvæöi yrðu felld niður úr
frumvarpinu og voru þær
samþykktar eins og fyrr
greindi.
Óiafur Jóhannesson lýsti
fylgi við þessar hreytingatil-
lögur og hafnaði þeirri kcnn-
ingu, að samþykkt þeirra gæti
á nokkurn hátt oröiö til þess að
tcfja fyrir frumvarpinu, ncma
siður væri. Sagði Ólafur, að
slik ákvæði og væru i þessu
frumvarpi um að setja að skil-
yrði að læknir sé ráðuneytis-
stjóri I heilbrigðis- og trygg-
ingaráðuneytinu, hefðu ekki
veriö I lögum og ef setja ætti
slík ákvæði um sérstaka
menntun ráöuneytisstjóra i
lög ættu slik ákvæði heima i
lögunum um Stjórnarráð Is-
lands en ekki i lögum um ein-
stök ráöuneyti. Þá sagðist
ólafur andvigur ákvæöum
frumvarpsins um deildaskipt-
ingu ráðuneytisins vegna þess
að slik ákvæði væri ekki i lög-
um er lytu að einstökum ráöu-
neytum, en ráðhcrrar gætu
ákveðiö deildaskiptingu i
ráðuncytum sinum skv. al-
mennum ákvæöum, sem I gildi
væru I lögunum um Stjórnar-
ráð tslands. Forsætisráöherra
tók fram, að þessi ákvæði
væru að vfsu smávægiieg I
samanburöi viö aöalefni
frumvarpsins, sem yrði aö ná
fram að ganga, en samt væri
rétt að sníða þessa agnúa af og
þyrfti þaö ekkert að tefja
framgang málsins. Og þótt
hér væri um stjórnarfrum-
varp að ræða liti hann á þaö
sem þinglcga skyldu sína aö
gera þær lagfæringar á frum-
vörpum, sem hann teldi réttar
og þess vegna myndi hann
styðja breytingatillögur um að
feila þessi ákvæði niður.
Keflavíkur-
sjónvarpið
Magnús Torfi Ólafsson,
menntamálaráðherra, svarar
i Þjóðviljanum i gær fyrir-
Frh. á bls. 15