Tíminn - 12.04.1973, Blaðsíða 8

8
TÍMINN
Fimmtudagur 12. apríl 1973.
Tlmamyndir: Gunnar
Páll Kristjánsson hcldur hér á einu húsdýra sinna

Kaninur i búri, ein og ein. Þar hugsar hver um sig, og vill ekkert hafa saman viö náungann aö sælda
144 bú9re,n
KAM
Rætt við Pá
PALL KRISTJANSSON á
Akranesi leggur stund á dálltiö
sérstæðan búskap. Hann ræktar
kaninur, og þar sem liklegt má
teljast, að sú tegund búskapar
eigi sér fáar hliöstæöur á landi
okkar, langar mig aö byrja á aö
forvitnast um, hvort sú ágizkun
er ekki nærri lagi.
Byrjaði smátt. — En
viðkoman er gifurleg
— Veiztu til þess, Páll, aö fleiri
en þú leggi stund á kaninurækt?
— Nei, mér er ekki kunnugt um
neinn annan, sem gerir það svo
að ég held, að ég sé alger braut-
ryðjandi á þessu sviði hér á landi.
— Hvenær byrjaðir þú á þessari
starfsemi?
— Það er um það bil eitt og hálf
ár, siðan ég keypti fyrstu dýrin.
— Hversu stór var hjörðin i
upphafi?
— Hún var nú ekki svo stór, aö
hægt væri að kalla það hjörð. Það
voru aðeins tvær læður og eitt
karldýr. Þá bjó ég i Stór-Reykja-
vik og var með þetta i bilskúr úti
á Seltjarnarnesi.
— Svo hefur bústofninn
stækkað?
— Já, já, Nú eru hér fimmtiu
læður og eitthvað á þriðja hundr-
að ungar.
— Er viðkoman svona geysi-
leg?
— Já, viðkoman er alveg gifur-
leg, en það eru ýmsir byrjunar-
örðugleikar, sem maður verður
að yfirstiga. Maður þarf fyrst og
frems að læra að umgangast
dýrin, svo að ekki verði afföll af
ungunum.
— Hvað eiga þessar skepnur
marga unga á ári?
— Hver læða getur vel komið
upp fjörutiu ungum á ári.
— Gjóta þær tvisvar á ári?
— Néi, fjórum sinnum.
— Hvað ganga þær þá eiginlega
lengi með?
— Þær ganga með i þrjátiu
daga. Svo hefur maður ungana
hjá þeim i 28 daga, en tekur þá frá
þeim, og lætur þær fá strax á
eftir.
— Þið verðið að hleypa til
þeirra, eins og annars búsmala?
— Já. Það er hver læða i búri.
Þaðan verður að taka hana og
fara með hana i búr til karldýrs.
— En til hvers ertu að þessu?
Ertu að hugsa um skinnasölu,
kjötsölu, eða hvort tveggja?
— Það er fyrst og fremst kjötið,
sem ég er að hugsa um. Fyrir
skinnin fæst sáralitið verð, að
minnsta kosti núna. Kjötið
gengur aftur á móti vel út og það
fæst alveg sæmilega gott verð
fyrir það.
— Er þetta ljúffeng fæða?
— Já. Þvi svipar mjög til
kjúklingakjöts, en það er sterk-
ara á bragðið og mýkra undir
tönn.
— Treystir þú á innanlands-
markað, eða dreymir þig um að
flytja kjötið út?
— Ég held, að ekki komi til
greina, að flytja kjötið út. Verð-
lagið erlendis er svo gerólikt þvi,
sem hér er.
— En hefur þér gengið vel að
selja her innanlands?
— Já, já. Ég hef selt allt það kjöt,
sem ég hef framleitt og gæti selt
miklu meira.
— Þu nefndir áðan, að maður
þyrfti að læra að umgangast
kaninurnar. Er hirðingin vanda-
söm?
— Já. Það þarf alveg óskaplega
natni, ef manni á að takast að
halda lifi i öllum ungunum. Þetta
eru svo viðkvæm dýr, að ef þau
verða fyrir minnstu röskun, þá
fyrirferst hvert got i það skiptið.
— Mjólka læðurnar nóg, þangað
til óhætt er að taka ungana frá
þeim?
— Já, þær mjólka alveg nóg, og
það væri hægt að láta þær mjólka
meira, þvi að maður finnur það
oft, að það er heilmikil mjólk i
þeim eftir að ungarnir hafa verið
teknir frá þeim.
— A hverju lifa þær aðallega?
— Það er innflutt kaninufðður,
sérstakt, frá Danmörku, og svo
hey.
— Þarftu þá ekki að saxa heyið
niður handa þeim?
— Nei. Það er látið á bakvið net,
eða öllu heldur i litil hólf, sem net
er fyrir og svo kroppa þær stráin
i gegn til sin, eftir þörfum.
Kaninur eru skyldar
hérum, og þola mjög
mikinn kulda
— Er ekki neinn vandi með hita-
stigið?
— Eftir að ungarnir eru orðnir
fimm vikna, þola þeir vel allt
upp I tuttugu og fimm stiga frost.
Þó er það þvi háð að veður sé
kyrrt, þvi að storm þola þær afar-
illa. Kaninur þurfa vökvun, engu
síður en aðrar skepur, og maður
þarf að gæta þess vel, að
drykkjarvatn þeirra frjósi ekki.
Ef maður getur séð þeim fyrir
nægilegum snjó að éta, þá una
þær sér vel þótt fröstið sé tuttugu
stig og þaðan af meira langtimum
saman. Kaninur eru náskyldar
hérum, eins og menn vita, og
hvitu kaninurnar eru nógu mikið i
ætt við snæhérana á Grænlandi til
þess að láta sér kuldann vel llka.
— Virðist þeim jafnvel liða betur
I kulda en hita?
— Já, það má alls ekki verða of
heitt á þeim, þvi að þá drepast
þær úr hjartaslagi. Þær vilja
helzt vera þar sem svalt er og
dimmt, jafnvel að það sé alveg
myrkur.
— Þú þarft þá ekki aö eyða i ljós
og hita?
— Nei, ég losna alveg við
það. Upphitun má ekki nein vera,
utan sú, sem kaninurnar leggja til
sjálfar með sinum eigin blóðhita,
og ljós er þarflaust að hafa nema
i smáum stil.
— Er hægt að gera kaninur
mannelskar?
— Það held ég ekki. Þær virðast
ekki kunna að njóta neinna
bliðuatlota, leyfa mönnum aldrei
að strjúka sig og eru fremur
mannfælnar. En þær eru af-
skiptalausar við menn og lausar
við alla grimmd. Ef maður tekur
þær og þarf einhverra hluta
vegna að fara höndum um þær,
klóra þær dálitið, en það er
aðeins i sjálfsvörn gert. Klærnar
á þeim eru mjög beittar, en þó
verða nú rispurnar aldrei meiri
en eins og eftir kött, eða tæplega
það.
Framleiðslugetan
— En þá er annað: Hversu mikið
kjöt færð þú fyrir hverja læðu á
ári?