Tíminn - 17.04.1973, Blaðsíða 3

Þriöjudagur 17. apríl 1973.
TÍMINN
3
ÖLGERÐIN EGILL
SKALLAGRÍMSSON
H.F. 60 ÁRA
— sami maður forstjóri fró upphafi
Bíl stolið
HVÍTUM Volkswagenbil var stol-
ið frá Reykjanesbraut að-
fararnótt iaugardags s.l., og er
hann ófundinn enn. Einkennis-
stafir bilsins eru R-11465. Billinn
er af árgerð 1967. Hafi einhver
orðið var við bilinn siðan honum
var stoliö, er viðkomandi beðinn
að gera lögreglunni viðvart. OÓ
Þessi mynd var tekin 17. marz s.I., er Ármenn voru að rannsaka seiöi f Kálfá. Var það Árni Isaksson
fiskifræðingur frá Veiðimálastofnuninni, sem vann að rannsókninni fyrir Ármenn. Notaður var sér-
stakur rafbúnaður (Iftt þekkt hér á landi) til að ná I seiðin. Var borið niður á þrem stöðum í ánni að sögn
Vilhjálms Lúðvikssonar, og náðust alls um 30 seiði. Aöstæður voru erfiðar, vegna þess að vöxtur var I
ánni. Meirihlutinn af seiðunum voru laxaseiði, en hin voru urriðaseiði.
GJ. REYKJAVIK — Það mun
nánast einsdæmi, að sami maður
veiti fyrirtæki forstöðu i sextiu ár
hí á tslandi. Þannig er þó með
Tómas Tómasson, stofnanda og
forstjóra ölgerðarinnar Egils
Skallagrimssonar, þvi að á sextiu
ára afmæli verksmiðjunnar fagn-
ar hann jafnframt sextiu ára
starfsafmæli sinu, sem forstöðu-
maður fyrirtækisins. Tómas
verður 85 ára i haust og má af þvi
sjá að hann hóf reksturinn ungur.
ölgerðin telst stofnuð 17. april
1913. Hóf hún starfsemi sina i
kjallara Þórshamars i Templara-
sundi 3, með einum starfsmanni,
þá- og núverandi forstjóra. 1
fyrstu var aðeins framleitt malt-
öl, sem Tómas seldi á þann hátt,
að hann keyrði það út á hand-
vagni og bauð það mönnum til
kaups á torgum og við húsdyr.
Smám saman óx fyrirtækinu fisk-
ur um hrygg, það flutti i stærra og
betra húsnæði i Tryggvagötu, þar
sem nú stendur pylsubarinn, og
þaðan á Njálsgötuna, hvar rekst-
ur i þvi formi, sem við þekkjum i
dag, byrjaði. Útkeyrsla ölsins á
handvögnum lagðist brátt niður
og þarfasti þjónninn tók nú við
hlutverki handvagnsstjórans.
Arið 1924, réði ölgerðin til sin
fyrsta erlenda sérfræðinginn i öl-
gerð og hafa æ siðan starfað hjá
fyrirtækinu sérmenntaðir menn á
þvi sviði. Fyrsti billinn var keypt-
ur árið 1930 og þjónaði hann sin-'
um herrum með miklum ágætum,
enda var hann i notkun allt fram á
siðasta ár. Nú rekur fyrirtækið 24
bila og fer þeim stöðugt fjölgandi.
Það var ekki fyrr en á árinu
1930 sem gosdrykkjagerð var haf-
in hjá verksmiðjunni, en fram að
þeim tima hafði framleiðslan
verið bundin við maltöl og pilsn-
er, enda var gosdrykkjaþamb
mönnum ekki slik nauðsyn i þá
daga sem nú. Gosdrykkjagerðin
var i fyrstu aðeins óverulegur
þáttur i starfsemi fyrirtækisins,
en hlutur hennar óx jafnt og þétt,
eftir þvi sem timar liðu. Arið 1945
fékk ölgerðin einkaumboð fyrir
drykki Canada Dry og var hún
reyndar fyrsti aðilinn utan Ame-
riku sem fékk slikt umboð.
Sinalco-umboðið kom árið 1955 og
með þvi má segja að ölgerðin hafi
verið byrjuð að framleiða flestar
þær tegundir, sem Islendingar
þekkja svo vel i dag. Með árunum
hefur þungamiðja rekstrarins
færztfrá Njálsgötu og Frakkastig
og yfir á Rauðarárstig, en þar á
fyrirtækið lóð, sem stækkað hefur
að undanförnu, með þvi að keypt-
ar hafa verið nærliggjandi eignir.
Núna er afkastageta verk-
smiðjunnar slik, að unnt er að
tappa á 7 þúsund flöskur af öli og
8 þúsund flöskur af gosdrykkjum
á klukkustund. Vélar verksmiðj-
unnar eru i notkun minnst 8 tima
á hverjum virkum degi og oftast
lengur, þannig að lágmarksfram-
leiðsla á venjulegum degi er 120
þúsund flöskur, og segja þó for-
stöðumenn ölgerðarinnar að
þetta nægi alls ekki til að anna
eftirspurn. Nú skyldu menn ætla,
að auðvelt væri að auka fram-
leiösluna með þvi að lengja
vinnutimann og taka upp vakta-
vinnu, en það hefur ekki tekizt
vegna vinnuaflsskorts, að sögn
forstöðumannanna.
ölgerðin framleiðir, eins og
kunnugt er, sterkan bjór, svokall-
aðan „Polar beer”. Af alkunnum
orsökum er þessi drykkur ekki al-
menningi falur, en er þess i stað
aðallega seldur til sendiráðanna,
Litið inn f vélasalinn hjá ölgerðinni.
Tfmamynd Róbert.
ÁRAAENN TAKA KÁLFÁ Á LEIGU
til flugfélaganna og suður á
Keflavikurflugvöll. Þessi tak-
markaði markaður leyfir ekki
gerð mikils magns, enda segja
forráðamenn ölgerðarinnar til-
ganginn með framleiðslu þessa
sterka bjórs aðallega þann, að
sýna fram á, að auðveldlega sé
hægt að búa til sterkan og ljúf-
fengan mjöö hér á landi, ef lög-
gjafarvaldinu skyldi snúast hug-
ur i afstöðu sinni til hins áfenga
öls.
1 tilefni þessara timamóta mun
Tómas Tómasson, forstjóri ölg-
erðarinnar, taka á móti gestum i
dag, á milli kl. 17 og 19 i átthaga-
sal Hótel Sögu.
Tómas Tómasson, forstjóri ölgerðarinnar. Tfmamynd Róbert.
STANGAVEIÐIFÉLAGIÐ
Armenn hafa gert samning við
Veiðifélag Þjórsár um að taka á
leigu Kálfá I Gnúpverjahreppi,
neðstubergvatnsþverá Þjórsár, til
5ára. Að sögn Vilhjálms Lúðviks-
sonar, varaformanns Armanna,
er þessi samningur hliðstæður
þeim, er gerður var við Veiðifélag
Laxár og Krákár fyrir skömmu.
Aðeins verður um fluguveiði að
ræða og verðið breytist i réttu
hkitfalli við 1. taxta Dagsbrúnar.
Kálfá er milli 10 og 15 kiló-
metrar að lengd og er enn sem
komið er laxlitil. En samkvæmt
samningnum munu Ármenn sjá
um að sleppa 10.000 sumaröldum
laxseiðum á ári i ána. Einnig
skuldbinda þeir sig til að vinna að
rannsóknum á ánni og endur-
bótum á henni með tilliti til lax-
göngu. Af hálfu Armanna hefur
þegar verið unnið að frumrann-
sókn á ánni, en i sumar hyggjast
þeir rannsaka hana skipulega
tvisvar, áður og eftir að seiöunum
er sleppt i hana. Allar þessar að-
gerðir þ.e. ræktunaraðgerðir og
endurbætur á ánni, kosta
Armenn sjálfir.
Að sögn Vilhjálms er gengið út
frá þvi, að samningurinn verði
endurskoðaður að loknum hinum
umsamda 5 ára léigutíma.
Fyrir silungsveiðina i ánni
verður greitt lil að byrja með 12
þúsund krónur á ári. Þegar lax-
veiðin verður komin yfir 40 laxa
yfir veiðitimabilið, greiða
Armenn ákveðið grunnverð, sem
siðan breytist i hlutfalli við taxta
Dagsbrúnar eins og fyrr segir.
Leyfðir verða 2 stangadagar á
viku, þannig að stangadaga
fjöldinn verður ekki nema um48
yfir hágöngutimann. „Enda
gerum við ráð fyrir að stunda ána
aðeins yfir helgar til að byrja
með”, segir Vilhjálmur. 1 samn-
ingnum eru vissar veiðitakmark-
anir, m.a. sett veiöihámark tveir
laxar á dag.
— Við erum ánægðir með
samninginn og teljum okkur
mæta góðum skilningi hjá Veiöi-
félagi Þjórsár eins og hjá veiði-
félaginu nyrðra. Mikilvægustu
atriði samningsins teljum við
þau, að verðið fyrir ána skuli
tengt innlendri verðþróun og eins,
að gert er ráð fyrir að rækta upp
ána, sagði Vilhjálmur að lokum.
Stp.
Ráðstefna í
KUNGÁLV
Á SUMRI komanda gangast
Nordic Association for Amcrican
Studiesog Norræni lýöháskólinn I
Kungálvfyrir ráðstefnu, þar sem
aðalumræðuefni verður „The
Urbanization Process as
Reflected in the Social Sciences
and Literature”. Ráðstefnan
verður haldin i Kungálvdaga 20.
— 23. júnf.
Frekari úpplýsingar fást á
skrifstofu Heimspekideildar,
Arnagarði.
(Fréttfrá Háskóla Islands)
I
Mdl er að sundr-
ungariðju linni
1 útvarpsumræðum lýsti
Benedikt Gröndal þvi yfir
fyrir hönd Aiþýöuflokksins, aö
flokkurinn myndi ekki taka
þátt i aögeröum, sem sundraö
gætu tslendingum I land-
heigismálinu og átti þar viö
kröfur forystumanna Sjálf-
stæöisflokksins um aö sendur
veröi málflutningsmaöur til
Haag.
Vitaö cr, aö a.m.k. tveir
þingmenn Sjálfstæöisflokksins
hafa lýst sig algerlega and-
vfgan kröfu flokksforystunnar
um aö sendur veröi mál-
flytjandi til Iiaag.
Þaö liggur þvf fyrir, aö þaö
er mikiil meirihluti Alþingis
andvfgur þvi aö tslendingar
hafi nokkur afskipti af mála-
ferlum Breta gegn okkur i
Haag. Alþingi er lika bundiö af
ályktun sinni frá 15. feb. 1972,
sem samþykkt var meö 60
atkvæöum og lýsti samn-
ingana frá 1961 úr gildi fallna.
En jafnvel þeir alþingismenn,
sem hæst hafa látiö og barizt
fyrir því i oröi, aö viö breytum
afstööu okkar gagnvart Haag-
dómstólnum iþessu máli, hafa
ekki þorað aö sýna vilja sinn á
borði meö flutningi tillögu á
Alþingi um aö tekin veröi upp
ný stefna i þessu máli og
ákvöröun Alþingis frá 15. feb.
1972 breytt. Þaö er lika vitaö
fyrirfram aö slik tillaga yröi
kolfelld á Alþingi
Þess vegna þjónar þaö cin-
ungis andstæðingum okkar i
landhelgisdeilunni, ef ein-
stakir forystumenn Sjálf-
stæöisflokksins halda áfram
ræðum sinum unt breytta af-
stööu gagnvart dómstólnum.
Hringlandahdttur
Sjdlfstæðisflokksins
Sjálfstæöisflokkurinn liefur
jafnan veriö tvflráöur og tvi-
stigandi i landhelgismálum
tslendinga.
Þannig sagði Ólafur Thors,
þáverandi formaöur Sjálf-
stæðisflokksins og forsætis-
ráðherra, i tilefni landhelgis-
deilunnar viö Breta eftir út-
færslu fiskvciöilögsögunnar i 4
milur, i morgunblaðinu 9. júni
1953:
Hvers vegna skyldu íslend-
ingar lika vera aö leita uppi
einhverja þá aöila, Haagdóm-
stólinn eöa aöra, sem kynnu
að einhverju leyti aö véfengja
gerðir tslendinga? Ég þvertók
þá fyrir aö veröa viö þeirri
ósk”.
8 árum siöar stóö Sjáif-
stæðisflokkurinn aö þvi aö
gera samning , þar sem
tsiendingar fela Alþjóöadóm-
stólnum aö ákveöa um lög-
mæti útfærslu fiskveiöilög-
sögu viö island um þá ókomna
framtiö.
Stórveldi heimsins hafa
undanskiliö þýöingarmikla
málaflokka algerlega undan
Alþjóöadómstólnum og neita
hvers konar afskiptum dóms-
ins af þeim málum. t hópi
þessara rfkja eru m.a. Bret-
land og Bandarikin ennfremur
Indland og Astralfa, svo tvö af
stærstu samveldislöndum
Breta séu nefnd.
Bandarikin geröu t.d. þegar
i upphafi viö stofnun Alþjóöa-
dómstólsins þann fyrirvara,
aö þau samþykktu ekki aö
leggja neitt mál fyrir dóminn,
sem þau teldu Bandaríkin
eiga lögsögu um sjálf og þau
mætu þaö hverju sinni,
hvenær þau teldu mál heyra
undir lögsögu Bandarfkjanna
einna.
Viö litum á fiskveiöilögsögu
okkar sem islenzkt innanrfkis-
mál og munum aldrei fallast á
erlent dómsvald i máli, sem
snertir sjálfan tilveruréttinn i
landinu. —TK