Tíminn - 16.05.1973, Blaðsíða 9

Miðvikudagur 16. mai 1973
TÍMINN
9
flugs. Aö neita þeirri staðreynd er
að afneita áhrifarikasta þætti
mannverunnar, sjálfri upp-
sprettu og frumlind alls þess, sem
gerir manninn að sérstæðri veru
á jörðu. — Úr þvi regindjúpi
mannshugans stigur allt sem
honum er hugstæðast og kærast,
en i þeirri skipan verður til grun-
ur hans um meðvitund og um-
hverfi. —Sú er önnur skipaneða
niðurröðun i lifi mannverunnar
að túlka og tjá undur imyndunar-
aflsins og hugaflugsins i þvi ljós-
bliki sálarlifsins, sem kallast
meðvitund og i þvi tónræna fyrir-
bæri, sem kallast orð og mál. 1
þeirri skipan verður til táknrænn
veruleiki, hinn symbólski og
maðurinn verður það, sem heim-
spekingurinn Ernst Cassirer full-
yrti: animal symbolicum, hið
táknræna dýr, lifveran sem getur
tjáð hug sinn i táknum, hljóma,
forma og lita. — í þessari skipan
hefur maðurinn tengt saman
innra lif og list og gert listina að
þvi tæki, sem ris öndvert gegn
öllu hinu ómennska, öllu sem vill
ræna manninn þvi stórbrotnasta,
sem hin önnur skipan hefur fært
honum. — Eftir er hin þriðja skip-
ani lifi mannverunnar að skoðun
Lacans, — þrengst en fyrir
margra hluta sakir áhrifarikust.
— Þá skipan kallar hann hina
raunhæfu, þá skipan sem tengir
hina innri veröld þeirri ytri og
gerir mannveruna að jarðarbúa,
að veru starfs og athafna. Sú
skipan opnar vettvang dáða og
átaka, en gerir mannverunni um
leið ljóst hverjum takmörkunum
hún er háð, hve vandasamt það er
að gera draum að list, en listina
að lifi i hinum ytra heimi.
Ásarnir þrir eða hverfiskautin
er annar meginþáttur fræða
Lacans. Lika þar er um sókn og
takmarkanir að ræða. — Sá er
hinn fyrsti ás eða hverfiskaut,
sem lif mannverunnar er háð eða
markast af, að henni er gefið að
skynja hvenær hún erog hvenær
hún er ekki. Maðurinn veit að i
sjálfum sér býr hann yfir mögu-
leikum, hann á margra kosta völ.
Þar með er hins vegar ekkert
sagt um það, hvað hann verður,
aðeins að vera hans er ofin-i úr
þáttunum tveim, þvi sem er og
þvi sem getur orðið. — Sá er hinn
annar ás eða hverfiskaut
mennskrar veru að geta gert sér
grein fyrir eign sinni, auðlegð
sinni eða fátækt og beina athygli
mannverunnar að framlagi og
árangri, og eru' þvi næsta annars
eðlis helduren sú-skynjun að vera
eða vera ekki, þeirri skynjun sem
hið fyrsta hverfiskaut gerði
mannverunni mögulega. — En til
er hið þriðja hverfiskaut, er ber
vitni enn þrengra sviði, ef svo má
að orði komast. Það er hverfi-
skaut þekkingar og vanþekking-
ar. — Þroski mannsins birtist i
þrem áföngum, sp”" þó verða
aldrei aðgreindir . lulls. — að
vera, — að eiga — aö vita.
IV.
Nemandi minn, sem burtu
heldur á þessum degi frá skólan-
um á vald lifs, — listar, — og
þekkingar, — ég hef vakið athygli
þina á fræðum Frakkans Jacques
Lacans vegna þess að mér fannst
þau árétta með sérstökum hætti
til hvers þú hefur dvaliö á þessum
stað, en ekki siður hitt, hvert leiö
þin hlýtur að liggja. Þú komst á
þennan stað til að afla þér þekk-
ingar, þráin að vita leiddi þig
hingað. Ég vona samt, að dvölin á
þessum stað hafi lika vakið
athygli þina á þvi að miklu máli
skiptir hvað og hver þú ert, svo og
hitt hvaö þú telur sanna auðlegð
og eign:
En á þessari stundu skptir samt
mestu hvert mat þitt á þekking-
unni er. — Þau skulu lokaorð
ræðu minnar að benda á þrenns
konar skilgreiningu þekkingar-
innar:
Þekking er dyggö, — sagði
Sokrates.
Þekking er vald.sagði Francis
Bacon.
Þekkingin er fólgin i þvi að
breytast, eru orð eins af glögg-
skyggnustu samtiðarmönnum
okkar.
Megi lif þitt, kæri nemandi
bera þvi vitni, að sannleikurinn er
fólginn i öllum þrem skilgreining-
unum.
Guð blessi þig og gefi þér bjarta
framtið.
Samvinnuskólanum Bifröst er
slitið.
•.Guðmundur Sveinsson
Frá fundi samtakanna
AAargar markverðar tillögur sam-
þykktar varðandi umferðarmál
Tillögur samþykktar á full-
trúafundi L.K.L. ÖRUGG-
UR AKSTUR:
Punktakerfið komi til.
FJÖRÐI fulltrúafundur L.K.L.
ÖRUGGUR AKSTUR, haldinn á
Hótel Sögu 5.-6. april 1973, skor-
ar á viðkomandi yfirvöld, að
koma svo fljótt sem viö verður
komið á svokölluðu punktakerfi á
ökuskirteinum og viöeigandi
framkvæmdareglugerð, sem er
það örugg og fljótvirk, að verði að
raunhæfri framkvæmd á einni
nóttu, eins og breytingin frá V til
H umferöar var 26. mai 1968. Er
vonast til, að þetta verði ódýrasti
löggæzluaðilinn sem völ er á i
umferðamálum á sifelldum fjár-
skorts- og dýrtiðartimum.
Ennfremur ályktar fundurinn
eftirfarandi:
Hröðun rannsökna og
skýrslugerða varðandi
umferðarslys.
„Fjórði fulltrúafundur L.K.L.
ORUGGUR AKSTUR, haldinn að
Hótel Sögu dagana 5.-6. april
1973, vill beina þvi til viðkomandi
yfirvalda, að hraðað verði rann-
sóknum og skýrslugerð um um-
ferðarslys, svo málin megi fyrr
komast i hendur tryggingafélag-
anna, og þannig flýta fyrir upp-
gjöri bifreiðatjóna”.
Virk umferðarfræðsla.
„Rikisvaldið geri umferðar-
fræðsluna tafarlaust virka á öll-
um stigum skyldunámsins eins og
lög mæla fyrir. Jafnframt ferði
lögð áherzla á fræðslu um hina
siðferðilegu hlið i umferðinni.
Ennfremur verði fræðsla og áróð-
ur i umferðarmálum stóraukin i
fjölmiðlum og þá einkum i sjón-
varpi”.
Bráðabirgðasvipting
ökuleyfa.
Að vegna siendurtekinna um-
ferðarlagabrota og tjóna i um-
ferðinni verði bráðabirgðasvipt-
ingum ökuleyfa beitt i rikari mæli
en nú er gert. ökuleyfissvipting-
um þessum verði ekki einungis
beitt i Reykjavik, heldur og ann-
ars staðar á landinu. Fundurinn
litur svo á, að slikar aðgerðir séu
mjög til þess fallnar að koma i
veg fyrir umferðarslys og gefi
aukið aðhald og skapi eftirlit með
aksturferli ökumanna.
Þá álitur fundurinn, að veru-
lega þurfi að efla umferðarlög-
gæzlu i landinu og gera dóms-
valdið fljótvirkara.
Neyðarþjónusta á
landssímastöðvum.
„Fulltrúafundur L.K.L.
ÖRUGGUR AKSTUR, haldinn i
Reykjavik, 5.-6. april 1973, skor-
ar á simamálastjórn að skipu-
leggja neyðarþjónustu á öllum
landssimastöðvum, þannig að
hægt verði að ná sambandi allan
sólarhringinn, ef slys ber að
höndum á vegum landsins.
Það getur i mörgum tilfellum
riðið á lifi manna, að fljótt sé
hægt að ná til lækna, og/eða ann-
arrar sjúkraþjónustu”.
Merkingar brúaðra
vatnsfaila og
þjóðvegamerkingar.
„Fjórði fulltrúafundur Klúbb-
anna ÖRUGGUR AKSTUR, hald-
inn að Hótel Sögu dagana 5. og 6.
april 1973, leggur til, að yfirvöld
vegamála láti merkja brýr yfir
vatnsföll með heiti árinnar eða
mannvirkis.
Fundurinn telur, að slikar
merkingar séu aðkallandi mál,
sem ekki aðeins verði til hagræðis
fyrir vegfarendur, heldur og séu
þessar merkingar öryggisatriði.
Þá telur fundurinn að almenn-
um vegamerkingum sé mjög
ábótavant. Sé það lágmark, að
við vegamót sjáist glöggt nafn
þeirrar sveitar, er vegurinn ligg-
ur inn i. Þá er brýn nauösyn að
merkja á staurum með endur-
skinsmerkjum vegakanta til að
auðvelda mönnum umferð i
dimmviðri.
1 heild æskir fundurinn þess, að
vegagerð rikisins leggi meiri
áherzlu á aðalbrautamerkingar
þjóðvega. Það ástand, sem nú
rikir i þessum málum er algjör-
lega óviðunandi og til mikils
háska fyrir akstur um þjóðvegi
landsins. 1 þessu sambandi skal
getið um stöðugt vaxandi umferð
erlendra sem innlendra öku-
manna, og hringvegar þess, sem
opnaður verður á næsta ári.
Eins og ástandið er nú i þessum
málum, má það tilviljum ein
heita, hvenær þetta öryggisleysi
verður slysavaldur i stórum stil”.
Skyndiskoöun bifreiöa.
Fundurinn fagnar þeim aðgerö-
um, sem löggæzlumenn, einkum i
Reykjavik, hafa haft við skyndi-
skoðanir bifreiða. Þaö er álit
fundarins, að auka megi þessar
skyndiskoðanir að mun, og þá i
öllum lögsagnarumdæmum
landsins. Fullvist er, að slikt
eftirlit veitir mikið aöhald og er
til varnaðar slysum. Um leið
bendir fundurinn á hina slæmu
aðstöðu, sem bifreiðaeftirlits-
menn eiga við að búa við skyldu-
störfin. Verði að ráða bót á henni
hið fyrsta.
Tillögur beint varö-
andi Umferðarráð.
Fundurinn skorar á rikisstjórn-
ina að gera nú þegar ráöstafanir
til að efla starfsgrundvöll og
starfsemi Umferðarráðs.
Fundurinn fagnar þeirri
reynslu, sem þegar er komin af
notkun öryggisbelta hér á landi
og hvetur Umferðarráð til að
halda áfram á þeirri braut að
stuðla að aukinni notkun þeirra.
Hreint
land í5
Fundurinn vill þakka Umferð-
arráði sérstaklega baráttu þess
fyrir notkun endurskinsmerkja
og hvetur til þess, að hvergi verði
slakað á framgangi þess máls eða
öðrum, sem til umferðaröryggis
leiða.
Fundurinn lýsir fullu samþykki
sinu varðandi tilmæli Umferðar-
ráðs til dómsmálaráðherra um að
2% af iðgjöldum ábyrgöartrygg-
inga bifreiða gangi til reksturs
Umferðarráðs.
Hækkun lögboðinna
ábyrgðatrygginga
bifreiða
Fjórði f u 111rúafundur
Klúbbanna ÖRUGGUR AKSTUR,
haldinn að Hótel Sögu dagana
5.-6. april 1973, vill vekja athygli
rikisstjdrnarinnar og háttvirts
Alþingis á nauðsyn þess, að lág-
marksupphæðir lögboðinna
ábyrgðartrygginga ökutækja séu
hækkaðar til samræmis við þær
miklu verðlagsbreytingar, sem
orðið hafa i landinu siöan 1970, að
þessar upphæðir voru siðast
ákvarðaðar, enda eru þegar kom-
in i ljós allmörg tjónsatvik, þar
sem tryggingarupphæð hrekkur
ekki til og bifreiðaeigendur verða
sjálfirqð greiða það,sem umfram
er. Mun vart veita af að hækka
ábyrgðartrygginguna upp i kr-
íiimm milljónir á ári.
HREINSIÐ RUSLIÐ
FEGRUNARNEFND Reykjavik-
ur hefur byrjað sumarstarf sitt.
Nú er lóöahreinsunarfrestur út-
runninn og vill nefndin þvi beina
þeim tilmælum til borgarbúa að
gera nú enn einu sinni stórátak
viö hreinsun og fegrun umhverfis
sins. Skrifstofa nefndarinnar að
Skúlatúni 2 er opin frá kl. 10-12
alla virka daga nema laugardaga
og tekur starfsmaður nefndarinn-
ar þar við umkvörtunum,
ábendingum og tillögum varðandi
fegrun og snyrtingu borgarinnar.
Það er von fegrunarnefndar, að
samstarfið við borgarbúa megi
vera sem bezt og nánast og það
leiði jafnframt til framþróunar
umhverfismála, öllum til yndis og
ánægju.