Tíminn - 14.10.1973, Qupperneq 39

• - Sunnudagur 14. október 1973.
vTÍMINN

39
® Botik
allt far um að skilja viðfangsefni
mitt.
— Hefurðu nokkuð reynt að
kynna þér lifnaðarhættina við
sjóinn?
— Reynt hef ég það að visu, en
þar er persónuleg þekking min
ennþá minni en i þeim þætti at-
vinnusögunnar, sem við höfum
verið að tala um. Jú, ég hef lesið
um sjósókn á bókum og kynnt
mér gamlar myndir, sem ég hef
getað náð i. Þó vil ég taka það
skýrt fram, að ég hef aldrei gert
eftirmynd af neinu gömlu, sem ég
hef séð, heldur teiknað það, sem
mér sjálfri datt i hug.
— Þetta ber þá ekki svo að
skilja, að ég geti keypt af þér
mynd og siðan flett upp i bók til
þess að sjá, hvaðan þú hafir tekið
hana?
— Nei, það vona ég sannarlega
að þér takist ekki. Hins vegar
vona ég að þeir, sem kunnugir eru
islenzkum þjóðháttum og at-
vinnulifi, eins og þetta var fyrr á
timum, skilji hvað ég á við, þegar
þeir sjá myndirnar minar.
íslenzkt efni
fyrir íslendinga.
— Við minntumst aðeins á söl-
una áðán, Stefán. Eru ekki
Vestur-tslendingar sólgnir i
myndir frá ykkur?
— Jú, við höfum mikið orðið
þess vör. Fyrir tveimur árum
kom hingað til okkar Vestur-ts-
lendingur, sem stundaði verzlun.
vildi gjarna fá sendar myndir
vestur til dreifingar þar.
— Genguð þið ekki að þvi?
— Nei. Við erum fyrst og fremst
að hugsa um söluna hér heima,
enda er það nú svo, að við höfum
enn ekki getað fullnægt eftir-
spurninni. Það má ef til vill kalla
það kokhreysti, en ég held, vin-
sældir þessarar vöru stafi ekki
sizt af þvi, hversu þjóðleg hún er.
Menn gera lika jöfnum höndum
að kaupa myndir til þess að eiga
þær sjálfir eða til þess að senda
þær vinum sinum og frændum i
útlöndum.
— Ykkur finnst þá jafnvel, að
varan eigi ekki annars staðar
heima en hér?
— Það má alveg orða það svo.
Okkur finnst, að þau verk, sem
sótt eru i islenzkt þjóðlíf eigi að
seljast hér og hvergi annars
staöar.
— Katrin, hvernig finnst þér
hráefnið.sem þið vinnið úr, falla
að yrkisefninu, sem þið notið?
— Þegar við byrjuðum á þessu
og ég kynntist þessari tækni hér i
Handiðaskólanum, þá var það
eingöngu I formi dúka, eins og
þetta reyndar venjulega er. Þá
hvarflaði það að mér, hvort þetta
listform myndi ekki einmitt falla
mjög vel að þvi verkefni, sem við
siðar áttum eftir að velja okkur.
Samblöndun litanna og æðanna
gerir það að verkum, að á mynd-
ina kemur gamall blær, og litirnir
likjast ákaflega mikið okkar
jurtalitum. Litirnir eru svo skyld-
ir innbyrðis að þeir elta hver ann-
an og verða þvi alveg ótrúlega
samræmdir. Það er þessi sam-
runi litanna, sem á svo vel við það
myndaefni, sem hér er um að
ræöa.
— Hafið þið þá eingöngu haldið
ykkur að þessum þjóðlegu mynd-
um?
— Nei, ekki er það nú alveg.
Þegar við förum að helga okkur
þessari atvinnu eingöngu, þá
fannst okkur, sem gaman gæti
verið að spreyta sig á einhverjum
fleiri verkefnum. Þegar ég vann á
verkstæði i Danmörku fyrir
nokkrum árum, hafði ég kynnzt
svokölluðu rammaþrykki, sem er
dálitið sérstök grein, og er eigin-
lega talin til tauþrykks. Þetta er
þannig unnið, að maður þrykkir
litnum i gegnum silkiefni. Við
þrykktum svo nokkra dúka og
fórum einnig að búa til svokallaö
ar skykkjur, þar sem við þrykkt-
um munstrið en unnum siðan með
batik ofan i eða i kring.
— Hafið þið gert dálitið að
þessu?
— Nei, ekki er hægt að segja
það. Þetta eru ekki heldur hlutir
sem hægt er að leggja mikla
stund á, einfaldlega vegna þess,
að slika dúka er hægt að fá verk-
smiðjuframleidda eins marga
og hver vill, en vitanlega höfum
við ekki nein tök á þvi að keppa
við fjöldaframleiðsluna. Tilraun
okkar með þetta var aðeins okkur
til gamans og tilbreytingar. Og
Hópferðir skipulagða
í DRAUGAHÚS
nákvæmlega hið sama er að segja
um mussurnar.
Prýðisgott samstarf,
eins og vera ber.
— Stefán, hvað er langt siðan
þið fóruð að vinna eingöngu að
þessum listiðnaði?
— Það eru tvö ár siðan. Þá hafði
þetta þróazt smátt og smátt,
alltaf i þá áttina að aukast, og nú
er svo komið, eins og fram er
komið hér á undan, að við höfum
þessa iðju fyrir fastan atvinnuveg
og gerum ekki neitt annað.
— Þið hafið lært þetta með það
fyrir augum, að það gæti siðar
meir orðið sjálfstæð atvinnu-
grein?
— Nei, það var ekki einu sinni
svo. Við vorum bæði kennarar, þá
fannst okkur sem þetta myndi
vera tilvalin sumar- og tóm-
stundavinna fyrir okkur, svo að
við þyrftum ekki að leita út á hinn
almenna vinnumarkað á hverju
vori, þegar skóli væri úti. Siðan
óx þetta okkur svo gersamlega
yfirhöfuö sem aukavinna, að ekki
var um annað að ræða en að snúa
sér að þvi eingöngu.
— Ég hef nú talað við ykkur
bæði til skiptis og þið hafið svarað
sinni spurningunni hvort, eða
svo að segja. En má égvera svo
nærgöngull að spyrja, hvort það
sé ekki stundum þreytandi að
vinna heima aðeins tvö og ein að
sama verkefninu?
— Ég hef, — segir Stefán — oft
verið spurður að þvi af minum
fyrrverandi samkennurum,
hvernig það eiginlega sé að hafa
konuna fyrir yfirboðara. Ég hef
þá jafnan sagt, að það væri synu
betra en hjá öðrum yfirboðurum,
jafnvel þótt þeir hafi verið svo
góðir, að manni fyndist ekki hægt
að hugsa sér neina betri.
— En Katrin, —- hvað hefur þú
um þessa reynslu að segja?
— Stefán segir að ég sé yfir-
boðarinn, en ég hef löngum sagt,
að það sé hann, sem ráði, en ég sé
vinnukrafturinn.
— Nú, það er svona. Og þið ætlið
auðvitað að halda þessu áfram,
fyrst það gengur þó ekki verr en
þetta?
— Já, að sjálfsögðu.
Að svo mæltu kveðjum við
hjónin i Hlaðbæ 9 og þökkum
ánægjulegt spjall og höfðinglegar
móttökur. Það þarf minna til en
reyktan lax austan úr Vopnafirði
til þess að gera einum litlum
blaðasnáp glatt i sinni, þegar
hann dettur inn úr dyrum ókunn-
ugs húss til þess að taka þar upp
viðtal.
—'VS.
Q Afsalsbréf
Þorleifur Björgvinsson selur
Arna Marinóssyni hluta i Dverga-
bakka 26.
Breiðholt h/f selur Thor Thors
hluta i Æsufelli 6.
Auðunn Jónsson selur Kristjáni
Geirmundss. hluta i Granaskjóli
23.
Gunnar Þorleifsson selur Rikis-
prentsm. Gutenberg húseignina
Siðumúla 18.
Pétur Björgvinsson selur Báru
Þórarinsd. hluta I Safamýri 48.
Elisabet Theodórsd. o.fl. selja
Arndisi Sigurðard. hluta i
Hjarðarhaga 23.
Þórður Kristjánsson selur Þóru
Einarsd. hluta i Keldulandi 5.
Júliana Signý Gunnarsd. selur
Magnúsi Jóhannssyni hluta i
Tjarnarg. 10.
Jón Sturluson selur Sigfúsi
Jónssyni hluta i Sæviðarsundi 31.
Guðný Jenný Bjarnad. og
Katrin Bjarnad. Vest. selja
Viðari Halldórss. hluta i Miðtúni
68.
Pétur Ingólfsson selur Helgu
Guðmundsd. Hausmann hluta i
Lynghaga 18.
Benedikt Sigurðsson selur Sig-
rúnu Astu Haraldsd. hluta i
Óðinsg. 28.
Ingólfur Bjarnason selur Guð-
rúnu Ingólfsd. hluta i Silfurteigi 2.
Carl Sæmundsen selur Elli- og
hjúkrunarh. Grund eignarlóð að
Brávallag. 30.
Björn Arnason selur Guðrúnu
Þ. Ólafsd. hluta i Bugðulæk 20.
Ólafur F. ólafsson selur Bjarna
G. Bogasyni huseignina Óðinsg.
30 A.
Steingerður Halldórsd. selur
Ragnhildi ólafsd. hluta i Stóra-
gerði 16.
Birgir Viðar Halldórss. selur
Það er ekki útilokað að í
framtíðinni munu ferða-
skrifstofur koma á hóp-
ferðum í hús, þar sem
draugagangur hefur verið.
England er gott dæmi um
slíka möguleika, þar er
mjög gott safn af slíkum
húsum og hefur Andrew
Green gefið út bók um 350
slíka staði.
Kráin Gullna ljónið i Leeds er 200
ára gömul og er nú i eyði. En
draugarnir halda áfram sinum
leik, jafnvel þótt húsið verði rifið
segir Green.
Thomas Scott, fyrrum eigandi
Gullna ljónsins, segist oft hafa
séð eldri mann með grátt hár, i
siðum dökkum frakka. Börnin
hans tvö segja, að margar nætur i
röð hafi eldri kona komið inn til
þeirra og boðið þeim góða nótt
með kossi.
Frú Donnie Towned núverandi
eigandi kráarinnar fussaði yfir
þessu. En nú hefur hún sagt, að i
þrjú skipti, meðan hún hefur setið
i hárþurrku,hafi hún fundið gólfiö
dúa undir sér, og sér hafi fundizt
eins og einhver gengi i gegnum
herbergið.
1 fvrsta skiptið, sem hún tók
eftir þessu, flutti hún stólinn til
þar sem hún hélt að laus gólffjöl
hefði dúað svona vegna titrings
frá hárþurrkunni. En fjölin hélt
áfram að titra. Andrew Green býr
auðvitað sjálfur i draugahúsi.
Það er 250 ára gamalt og hafði
staðið autt i þrjú ár, þegar hann
flutti i það. Þrjú sjálfsmorð hafa
verið framin i húsinu.
Fyrir skömmu kom þangað raf-
magnsmaður til að lesa á raf-
magnsmælinn. — En góð tóbaks-
lykt hérna, sagði hann. Green
reykti ekki, en það hafa fleiri en
rafmagnsmaðurinn komið með
svona athugasemdir.
Það hús, sem hefur haft mest
áhrif á Green, er hús i Montpelli-
er i London. Arið 1887 framdi 12
ára gömul stúlka sjálfsmorð með
þvi að stökkva niður úr turni i
öðrum enda hússins. Arið 1934 var
kallað á móður Green, sem er
hjúkrunarkona, i vitjun til húss-
ins. Hafði barnfóstra kastað
barni fram af turninum og hent
sér siðan fram af sjálf. Skömmu
siðar var húsið selt og stóð tómt
i tiu ár. Tuttugu sjálfsmorð og eitt
morð höfðu átt sér stað þarna —
öll úr turninum.
Arið 1944 heimsótti Green húsið
ásamt föður sinum, og þeir klifr-
uðu upp i turninn. Meðan þeir
dáðust að útsýninu, datt Green
allt i einu i hug. Farðu yfir hand-
riðið, það eru aðeins nokkrir
metrar niður, þú meiðir þig ekk-
ert. Hann ætlaði að fara að hoppa
þegar faðir hans greip i hann.
Seinna heimsótti Green húsið i
fylgd með áhugamönnum um
leiklist. Æfði þetta áhugafélag i
húsinu. A fyrstu æfingunni féll
Geir Christiansen hluta i Kapla-
skjólsv. 27.
Lillý Jónsson selur Agúst
Þórarinss. hluta i Nesvegi 66.
Jón Þór Jónsson selur Pétri
Péturssyni hluta i Kleppsvegi 58.
Gunnar Már Hauksson selur
Friðrik S Guðjónss. hluta i Álf-
heimum 70.
Helga Rósmundsd. selur Gisla
Eirikss. og Dýrleifu Frimannsd.
hluta i Sogavegi 176.
Stefán Guðbergsson selur Rúti
Snorrasyni hluta i Stóragerði 8.
einn leikaranna i trans og talaði
eins og ung stúlka:
— Ég framdi ekki sjálfsmorð,
ég vildi bara fara niður i garð.
Arið 1970 var húsið rifið og
ibúðarblokk reist þarna á sama
stað, en sögusagnir eru alltaf að
heyrast um undarleg hljóð.
Stjórnendur fyrirtækis i
Yeadon urðu fyrir óþægilegri
reynslu árið 1970. Um átta mán-
aða timabil, alltaf milli kl. 11 og
16,var ómögulegt að vinna á einni
skrifstofunni. Húsgögn fóru af
stað, þungum skjalaskáp var velt
um koll, og siminn var alltaf eyði-
lagður. Að lokum las prestur
staðarins úr ritningunni i her-
berginu. Hefur ekki orðið vart við
neinn draugagang siðan.
Það er ekkert þvi tii fyrirstöðu,
að ferðir verði skipulagðar fyrir
fólk til slikra staða. England er
samt eina landið, þar sem ein-
hver grundvöllur er fyrir sliku —
bæði hvað viðkemur fjölda slikra
húsa og lika vegna fjölda
heimilda um viökomandi staði.
Green hefur sinar kenningar
um svokallaða drauga. Hann litur
ekki á drauga sem sönnun fyrir
framhaldslifi. Hann heldur þvi
fram, að myndir verði endur-
skapaðar vegna einbeitningar
I* hugans eða upplifunar. Visst fólk
" komi inn á sömu bylgjulengd og
maður sjálfur og þetta fólk sjáist
að hluta til eða alveg. Þetta fólk
lifir, en er á öðrum stað en við.
Það verður haldið áfram aö
tala um draugagang, og það
munu halda áfram að berast
fregnir af merkilegum drauga-
gangi, það verður lika haldið
áfram að koma með nýjar
skýringar á honum.
Það hlýtur að vera eitthvað til i
þessu, segjum við og hlæjum við.
Green kemur með viðvörun gegn
þvi að taka þessu sem grini. —
Biddu við, þú sem hlærð að
draugum i dag, þú átt kannski
einhvern tima eftir að verða einn
slikur. —
(kris.— lausl. þýtt og emlurs.).
Ekkert nýtt
komið fram
um líkfundinn
á Sauðárkróki
EKKERT hefur komið fram
nánar um likfundinn á Sauðár-
króki, en frekari rannsókn
málsins var haldið áfram
siðdegis i gær.Að sögn Jóhanns
Salbergs sýslumanns, er alveg
óvist hvort um morð hafi verið að
ræða.
Maðurinn hét Skarphéðinn
Eiriksson og var bóndi i Vatnshlið,
Húnavatnssýslu. Hann var
ókvæntur. —gbk
HÚSNÆÐISMÁLASTOFNUN
ríkisins rnmrn
Námskeið í stjórmm
og áætlanagerð
Húsnæðismálastofnun rikisins, Iðnþróun-
arstofnun íslands og Rannsóknastofnun
byggingariðnaðarins hafa, i samvinnu við
Samband sveitarfélaga Austurlandskjör-
dæmis, ákveðið að gangast fyrir nám-
skeiði á Neskaupstað, i stjórnun og áætl-
anagerð fyrir verktaka og framkvæmda-
aðila i byggingariðnaði.
Tilgangurinn með þessu námskeiði er að
gefa framkvæmdaaðilum og verktökum
kost á stuttu en yfirgripsmiklu og sérhæfðu
námskeiði um það, hvernig megi skipu-
leggja sem best byggingariðnað, með það
fyrir augum að nýta sem best fjármagn,
vinnuafl og fl. þætti, sem máli skipta.
Þá verða kynntar reglugerðir Húsnæðis-
málastofnunar rikisins, og kröfur þær,
sem stofnunin mun i framtiðinni gera til
þeirra er fá fyrirgreiðslu hjá henni.
Námskeiðið verður haldið á Neskaupstað
dagana 26. og 27. október næstkomandi.
Nánari upplýsingar verða gefnar i sima
91-22453 hjá Húsnæðismálastofnun rikis-
ins, eða hjá Kristni Jóhannssyni, Nes-
kaupstað, simi 97-7560, og i síma 97-1280
hjá Sambandi sveitarfélaga Austurlands-
kjördæmis.
Nauðsynlegt er að þátttakendur skrái sig i
framangreindum simanúmerum fyrir 20.
október.
HÚSNÆÐISMALASTOFNUN RÍKISINS
LAUGAVEGI77, SÍMI22453