Tíminn - 28.11.1973, Blaðsíða 6

6
TÍMINN
Leikfangamarkaður
Lionsmanna
NÆSTKOMANDI laugardag,
1. desember, hefst árleg fjár-
söfnun nýstofnaðs Lions-
klúbbs I Hafnarfirði, Lions-
klúbbsins Asbjörns, og veröur
hún meö nýstárlegu sniöi.
í Sjálfstæðishúsinu I
Hafnarfirði verður haldinn
leikfangamarkaður, þar sem
allar gerðir leikfanga veröa
seldar við vægu verði, og
rennur ágöði til líknarmála.
Markaðurinn hefst klukkan
tlu á laugardagsmorgun, og
verður opinn til klukkan tíu
um kvöldið. Einnig verður
opiðá sunnudag á sama tima.
Lionsmenn vilja beina
Haínfirðingum og öðrum á að
nota þetta tækifæri til að gera
hagkvæm jólainnkaup, um
leiö og þeir styrkja gott mál-
efni.
Sýður á keipum
— Guðjón á Akraborginni segir fró
GUÐJÓN Vigfússon, fyrrum
skipstjóri á Akraborginni, er
mörgum kunnur. Hann lagöi upp I
Hfssiglinguna frá Húsavik, þar
sem hann ólst upp I skjóli fátækr-
ar en frábærrar móöur. Fyrsti
áfanginn i ilfssigiingu Guöjóns
var kóngsins Kaupmannahöfn, en
þar geröist hann um skeiö dáti I
hinum konunglega danska sjóher,
en síöan lá lcið hans vítt og breitt
um öll hcimsins höf, þar til hann
sneri aftur heim og geröist aö lok-
um skipstjóri á Akraborginni og
flutti fólk og faragnur milli Akra-
ness, Vestmannaeyja og
Reykjavikur. Þeir munu fáir Is-
lenzkir skipstjórar, sem hafa
skilaö fleiri farþegum á fljótandi
fjöl milli áfangastaöa en Guðjón.
Hann segir tæpitungulaust frá
ævintýrum slnum I hafnarborg-
um, veraldarvolki og kynnum
slnum af misjöfnu mannlífi I hin-
um ýmsu heimshornum. Guðjón
segir einnig frá æsku sinni á
Húsavik, sumardvöl I Grimsey,
námuvinnu á Tjörnesi, glugga-
tjaldasölu, og meindýraeyðingu I
Kaupmannahöfn hundahirðingu I
Svendborg og ástagjöldum I
Dakar, svo eitthvað sé nefnt.
Guðjón Vigfússon hefur aldrei
siglt ládeyðu lengi á lifsleiðinni
og gerir það ekki heldur I bók
sinni. Frásögn hans er einlæg og
æðrulaus, hann siglir af festu og
öryggi, þótt stundum sjóði á keip-
um.
Guöjón Vigfússon.
SÝÐUR A KEIPUM er sett I
prentstofu G. Benediktssonar,
prentuð I prentsmiðjunni Viðey
og bundin I Arnarfelli. Kápu-
teikningu gerði Hilmar Þ. Helga-
son. útgefandi er örn og örlygur.
Happdrætti Framsóknarflokksins.
t happdrætti Framsóknarflokksins eru 50 vinningar að þessu
sinni og heildarverðmæti þeirra 1.1 milljón krónur. Þetta eru allt
hinir eigulegustu munir, t.d. húsvagn á 258 þúsund, stórt mál-
verk eftir Sverri Haraldsson á 135 þúsund, húsgögn frá 3K fyrir
130 þúsund og bátur frá Sportval á 130 þúsund krónur. Þá eru
einnig margir smærri vinningar mjög eigulegir i happdrættinu
þ.á.m. 10 málverk eftir Mattheu Jónsdóttur, stereo-útvarps og
plötuspilari, sjónvarpstæki o.fl. frá Dráttarvélum h.f., fleiri hús-
gagnavinningar auk annara góðra muna.
Útgefnir miöar eru hinsvegar aðeins 35 þúsund, eöa helmingi
færri en áður og hefur þeim aö mestu verið skipt niður til
trúnaöarmanna flokksins og annarra viðskiptamanna um land
allt. Happdrættisskrifstofan I Reykjavlk hefur þvi færri miða en
áður fyrir lausasöluna. Framsóknarmenn og aðrir, sem ekki
hafa fengið miða heimsenda aö þessu sinni, ættu þvi aö panta þá
næstu daga.
Tekið er á móti miðapöntunum á skrifstofu happdrættisins,
Hringbraut 30, simi: 24483 og á Afgreiðslu Timans, Aðalstræti 7,
simi: 26500. Einnig hjá umboðs- og trúnaðarmönnum happ-
drættisins úti á landi.
Ljóðabréf eftir
Hannes Pétursson
„SJALFSLÝSING skálds, ferða-
saga úr tima og rúmi, heimildir
skáldskapar, veruleiki hand-
samaöur á augnablikum, Ijóö I
svo frjálslegri gerð, aö lesandinn
finnur ekki til aöhalds listarinnar,
fyrr en aö loknum lestri” —
þannig lýsir bókaútgáfan Heiga-
fell nýrri bók, Ljóðabréfum, sem
hún gefur út eftir Hannes Péturs-
son.
Það er annas um þessa nýju
bók að segja i stuttu máli, að hún
er I fjörutiu stuttum lesmálsköfl-
um, sem fjalla mjög um eðli víð-
áttu i tima og rúmi, fágaðir að ailri
gerð, en bera annars svip dag-
bókarkafla, og eru ýmist skrifað-
ir heima eða erlendis, og þó eink-
um utan lands, að þvi er virðist.
Þetta er tólfta bók Ilannesar
Péturssonar, sem ungur skipaði
sér i röð beztu skálda sinnar
kynslóðar. Hannes Pétursson.
Miövikudagur 28. nóvember 1973.
BRÉF FRÁ R-HR.
TIL ÞINGMANNA
FRUMVARP um nýja fóstureyð-
ingalöggjöf, sem nú liggur fyrir
alþingi og felur i sér breytingar
er stefna að auknu frjálsræði
kvenna til fóstureyðinga, hefur
vakið upp nokkurn úlfaþyt, sem
vænta mátti um svo róttækar
breytingar, þótt sjálfsagðar séu. 1
þvi sambandi má benda á, að I
nágrannalöndum okkar hefur
frjálsræði verið stóraukið, og i
Danmörku, Sviþjóð og Englandi
hafa nú verið lögleiddar frjálsar
fóstureyðingar.
Þessi þróun mun óhjákvæmi-
lega hafa það i för með sér, ef
frumvarpið um nýja fóstur-
eyöingalöggjöf verður ekki sam-
þykkt, að stúlkur, er þurfa á
fóstureyðingu að halda, leysi
vanda sinn með þvi að taka sér
ferð á hendur til þessara landa,
og eru slik ferðalög algeng nú
þegar. En hvaða konur hafa bol-
magn til að standa straum af
dýrri utanlandsferð? Margar alls
ekki, og það eru þá e.t.v. þær,
sem helzt þyrftu á henni að halda,
þ.e.a.s. þær konur er lifa við
önuirlegustu aðstæður og eru
litilmagnar þjóðfélagsins i sér-
hverju tilliti, andlega sem fjár-
hagslega. Samþykkt fyrirliggj-
andi frumvarps I óbreyttri mynd
ætti einnig að hafa i för með sér,
að ólöglegar fóstureyðingar legð-
ust af, og þar með væri úr sögunni
auðmýking, sem fjöldi kvenna
hefur látið sig hafa, og ekki verð-
ur með orðum lýst, en af eðlileg-
um ástæðum hafa lifsreynslusög-
ur kvenna, er hafa látið eyða
fóstri á ólöglegan hátt, ekki væri
dregnar mjög fram i dagsljósið i
umræðum þeim, er um þessar
mundir fara fram um þessi mál.
Margvislegar skoðanir hafa
komið framá opinberum vett-
vandi, einkanlega á móti þvi er
tekur til sjálfsákvörðunarréttar
konunnar i frumvarpinu, og
bregður þá oft við næsta undar-
legri röksemdafærslu.
Þvi hefur verið haldið fram, að
fóstureyðing væri sambærileg við
morð. Það munu vera til einar
þrjár skilgreiningar á þvi,
hvenær einstaklingur verður til,
og hefur hver sina, páfinn,
læknirinn og lögfræðingurinn. Er
ekki hæpið að tala um að eyða
mannslifi, þegar fárra vikna
hnúður er fjarlægður úr móður-
kviöi? Það sem skiptir hér
meginmáli, er, að fóstureyðing
kemu i veg fyrir, að fóstur verði
að manneskju.
Mikið hefur verið rætt um þá
hættu, sem lifi og heilsu konunnar
er stefnt i við fóstureyðingu, og
hafa einkum læknar látið sér tið-
rætt um þetta atriði. Hér eru þó
ekki allir á einu máli. Sumir
læknar halda þvi fram, að fóstur-
eyðingar séu hættulegar aðgerð-
ir, aðrir skipa þeim á bekk með
algengustu skurðaðgerðum. En
flestir munu þó sammála um, að
fæðing feli i sér meiri hættu en
fóstureyðing. 1 þessu sambandi
ber einnig að taka tilliti til félags-
legrar heilsu konunnar, sem get-
ur verið stofnað i hættu með þvi,
að kona sé látin ala barn gegn
vilja sinum, og andleg vanheilsa
getur haft i för með sér likamlegt
heilsuleysi.
Sumir vilja telja, að sjálfs-
ákvörðunarréttur konunnar til
fóstureyðinga hafi i för með sér of
mikla ábyrgð að leggja á herðar
henni einni. En hún á.að geta
tekið ábyrgðina á nýju lifi, sem
hún fæðir af sér við vonlausar
aðstæður. Einnig hefur verið
talað um( að konan geti oft ekki
séö, hvað sé henni fyrir beztu,
vegna hræðslu og þunglyndis á
fyrstu vikum meðgöngutimans.
En hver getur það þá? Getur
læknirinn séð betur, hvað ókunn-
ugri manneskju er fyrir beztu?
Enginn utanaðkomandi maður,
kunnugur eða ókunnugur, getur
sett sig inn i allar hliðar vanda
máls einstaklings. Þvi er konan
sjálf bezt til þess fallin að taka
þessa ákvörðun, enda verður hún
sjálf að bera ábyrgð á henni. Hins
vegar ber að sjálfsögðu, eins og
frumvarpið gerir ráð fyrir, að
fræða hana, áður en hún tekur
ákvörðun sina um þá hjálp,sem
þjóðfélagið býður, kjósi hún að
eignast barnið.
Heyrzt hafa raddir um það, að
með frjálsum fóstureyðingum sé i
raun og veru verið að svipta kon-
una frelsi, þvl að þá geti aðrir
þröngvað henni til að láta eyða
fóstri slnu. En hvað með hið
gagnstæða? Það hlýtur að vera
jafn alvarlegt fyrir hana að láta
þröngva sér til að eignast barn,
sem hún óskar ekki eftir að
eignast. Það er þröngvun, sem
svo lengi hefur við gengizt, að
margir taka ekki eftir henni. Það
er ekki siðmenntuðu þjóðfélagi
samboðið að ráðskast á svo
örlagarikan hátt með lif þegna
sinna.
Kona á að vera ábyrg gerða
sinna, segja sumir. Sofi hún hjá
karlmanni, verður hún að taka
afleiðingunum. En eins og
kunnugt er, fara tilfinningar og
skynsemi ekki alltaf saman.
Kynlifið er sjálfsagður þáttur i
lifi hvers fullþroska einstaklings,
og á síðustu árum hafa orðið
miklar framfarir á sviði
getnaðarvarna, þ.e.a.s. getn-
aðarvarnir gerast æ öruggari og
auðveldari i notkun. Þó ber
nokkuð á annmörkum, sem valda
þvi, að stór hópur kvenna getur
ekki notfært sér getnaðarvarnir,
og auk þess eru engar getnaðar-
varniralls kostar öruggar. Aukin
leiðbeining i notkun getnaðar-
varna, ásamt aukinni mæðra-
hjálp, minnkar að sjálfsögðu
þörfina fyrir fóstureyðingar, en
getur aldrei gert þær að engu.
Það er ábyrgðarhluti að neita
kornungri stúlku, sem ekki
treystir sér til að taka á sig
móðurábyrgð, um fóstureyðingu,
eða slitinni margra barna móður,
sem finnst hún vera orðin of
gömul til að byrja á nýjan leik.
Það er skref i áttina að mannúð-
legra þjóðfélagi, að þegnar þess
séu velkomnir i heiminn.
Það er ekki virðingarvottur við
lifið að láta ókunnuga ráða yfir
lifi konu, að láta börn fæðast við
hörmulegar aðstæður, að neyða
börn og aðra, sem litils mega sin,
til að verða foreldrar.
Áður en þér greiðið atkvæði
yðar um þetta frumvarp, þá
Ihugið,hve sjálfsögð mannréttindi
það eru, að konan ráði sjálf yfir
likama sinum og lifi og ákveði
sjálf, hvort hún vill eignast börn,
hvenær hún vill eignast börn og
hve mörg börn hún vill eignast.
Fyrir hönd starfshóps Rauðsokka
um nýja fóstureyöingalöggjöf.
Helga ólafsdóttir.
Ásvallagötu 8.
Iðnlánasjóður annaðist
úthlutun
IÐN AÐARRAÐUNEYTIÐ hefur
ákveðið að fela stjórn iðnlána-
sjóðs að annast úthlutun og af-
greiðslu á 10% lánum vegna
skipasmiða innanlands, en
afgreiðsla þéirra iána var áður i
höndum Framkvæmdastofnunar.
Þessum lánum er ætlað að
styrkja samkeppnisaðstöðu
islenzkra skipasmiðastöðva með
þvi að veita hærri lán til skipa
sem smiðuð eru innanlands en
þeirra, sem smiðuð eru eða keypt
erlendis. Mun iðnaðarráðuneytið
beita sér fyrir þvi, að lögum um
Iðnlánasjóð verði breytt þannig,
að þau nái til þessa nýja verk-
efnis og að tryggt verði f jármagn
til þess.
Hafa selt fyrir
rúman milliarð
ISLENZKU sildveiðiskipin hafa
nú selt fyrir samtals 1 milljarð og
107 milljónir á þessu ári, en höfðu
á sama tima i fyrra selt fyrir 536
milljónir. 1 siðustu viku seldu
skipin fyrir tæpa 21 milljón og
meðalverðið var kr. 35.12 fyrir
hvert kg.
Sex skip seldu i Skagen og
Hirtshals i gær. Heimir SU fyrir
863 þús., Magnús NK fyrir 1.6
milljónir, Dagfari ÞH fyrir 977
þúsundir, Orn SK fyrir 1.7 millj.,
Keflvikingur fyrir 1.5 millj. og
Asgeir RE fyrir 733 þúsund.
Hæsta meðalverðið fékk örn SK,
37.44 fyrir hvert kg.
nóvember s.l. hafa eftir-
talin síldveiðiskip selt afla sinn í Danmörku:
* Magn Verðm. Verðm.
lestir •: isl.kr. : pr. kg. :
19. : nóv. GuSmumiur RE. 25.7 889.977,- 34.63
19. II Bjarni dlafsson AK. 44. 9 1.679.148,- 37.4o
19. II JÓn GarSar GK. 17.3 6o9.657,- 35:-24
2o. " Þorsteinn RE. 33.6 1.258.484,- 37.45
2o. II Harpa RE. 13.4 5o7.639.- 37.88
21. II Petur jónsson KÓ. 12.8 462.561.- 36.14
21. II ii ii 3.5 37.368.- lo.68 1)
23. II TalknfirSingur BA. 65.8 2.479.187.- 37.68
23. II Ólafur Sigurðss. AK. 17.8 676.111.- 37.98
23. II Albert GK. 14.7 527.615.- 35.89
23. »» Grindvíkingur GK. 44.9 1.725.968,- 38.44
23. ” II 11.1 98.934,- 8.91 1)
24. II VÍSir NK. 33.4 1.186.548,- 35.53
24. II JÓn Finnss. GK. 56.2 2.119.621,- 37.72
24. ” Faxi GK. 19.2 724.217,- 37.72
24. II II 9.2 63.348,- 6.89 1)
24. tt Höfrungur III. AK. 48.5 1.779.979,- 36.70
24. 11 Svanur RE. 23.7 88o.4ol.- 37.15
24. II Fífill GK. 34.3 1.279.9oo.- 37.31
24. II tl 16.3 103.239,- 6.33 1)
24. ” Nattfari ÞH. 48.4 1.793.381,- 37.o5
Síld 554.6 2o.58o.394.- 37.11
Bræðslusíld 4o. 1 3o2.889.- 7.55
Samtals 594.7 2o.883.283.- 35.12
1) BræSslusfld.
Samanburður a sxldarsölum erlendis a Þessu or a síSasta ari:
1972 36.358.8 tonn Kr.: 536.384.436,- 14.75 pr. kg.
1973 43.436.0 " " 1. lo7.344 .357,- 25.49 II lt
Þrjú aflahæstu síldveiSiskiDin í ar eru sem her segir,
fra því sildveiðar hófust til 24. nóvémber s.l.:
Lestir: Kr,: Pr. kg.:
Loftur Baldvinsson GuSmundur RE. Súlan EA. EA. 2.433.7 2.011,9 1.811.7 35.841.769,- 51.959.072,- 45.383.549,- 27.o5 25.83 25. o5