Tíminn - 29.11.1973, Blaðsíða 8

8
TÍMINN
Fimmtudagur 29. nóvember 1973.

RAFORKUSKORTUR A EKKI
AÐ VERÐA Á VESTFJÖRÐ-
UM, NEMA ORKUVER BILI
YFIRLIT UAA SKIPT-
INGU LÁNSFJAR
TIL HAFNANNA
Magnús Kjartansson, iðnaðar-
ráðherra, svaraði á þriðjudag
fyrirspurn frá Steingrimi Her-
mannssyni um rafmagnsmál á
Vestfjörðum. Fyrirspurnin var
svohljóðandi:
„Hvaða ráðstafanir eru ráð-
gerðar til þess að koma i veg fyrir
rafmagnsskort á Vestfjörðum i
vetur?” t svari ráöherrans kom
þetta fram:
Skv. upplýsingum frá Raf-
magnsveitum rikisins er afl i raf-
orkuverum á Vestfjörðum 3.037
kW eða samtals 6.997 kW. Vatns-
aflsstöðvarnar eru i þremur
orkuverum, en varmaaflstöðv-
arnar i átta orkuverum, sem
dreifð eru um svæðið. Mesta álag
á Vestfjörðum, veturinn
1972—1973, var 5.600—5.700 kW og
MAGNÚS Kjartansson, iönaöar-
ráöherra, svaraöi á þriöjudag
fyrirspurn frá Stefáni Gunn-
laugssyni um olíuleit á hafsbotni
á landgrunni tslands. Kyrsta
spurning Stefáns Gunnlaugsson-
ar var þcssi:
Hvers konar rannsóknir og leit
eftir oliu i jarðlögum i hafsbotni
úti fyrir ströndum Islands hafa
farið fram á undanförnum árum,
og hvaða aðilar hafa staðið að
þvi?
Svar ráðherrans var svohljóð-
andi: A árunum 1970 og 1971
spurðust nokkrir aðilar fyrir um
það hvort rikisstjórn lslands
myndi leyfa leit að oliu og gasi á
hafsbotninum á landgrunni Is-
lands.
1 febrúar 1971 veittu islenzk
stjórnvöld Shell oliufélaginu i
Hollandi leyfi til takmarkaðrar
rannsóknará landgrunninu, með
þvi skilyrði að niðurstöður yrðu
sendar islenzkum stjórnvöldum
og að Islenzkur visindamaður
væri um borð i skipinu meðan á
rannsókn stæði og fylgdist með
öllu.
Niðurstöður urðu þær, að ekki
fundust nein þau setlög, sem
gætu gefið visbendingu um oliu
eða gas.
A árunum 1971 til 1972 fóru
fram á vegum landgrunnsnefnd-
ar margháttaðar rannsóknir og
mælingar á Islenzka landgrunn-
inu I samvinnu við bandariska
landmælingastofnun. Niðurstöð-
ur voru á sömu leið, þ.e. að ekki
væru á sjálfu landgrunninu nein
þau setlög, er hefðu oliu og gas
að geyma, en þegar hér er rætt
um landgrunn er átt við hina
gömlu skilgreiningu þess.
2. spurning:
Eru nú fyrirliggjandi umsókn-
ir eða fyrirspurnir frá erlendum
aðilum um leyfi til oliuleitar i
hafsbotni umhverfis Island, og ef
svo er, þá frá hverjum?
Svar ráöherrans var: Um
mánaöamótin ágúst-september
s.l. var statt hér i Reykjavikur-
höfn sovézka rannsóknaskipið
Academic Krútsjatov Við það
tækifæri hélt formaður rann-
sóknarleiðangursins, Údintsev
prófessor, blaðamannafund um
borð i skipi sinu. Greindi hann
frá þvi, að leiðangursmenn teldu
sig hafa fundið mjög þykk setlög
norðaustur af Islandi. Voru að
þeirra áliti mjög mikil likindi á
þvi, að setlög þessi hefðu að
er áætlaö að mesta álag fyrir
1973— 1974 verði rúmlega 6.000
kW. Vélaafl umfram áætlaða
mestu aflþörf á vetri komanda er
þvi 7-800 Kw. Verður þvi ekki séð,
aö um aflskort verði að ræða á
Vestfjörðum i vetur, nema til
komi meiri háttar bilanir á orku-
verum eða aðalorkuflutningsiin-
um. Það virðist þvi ekki ástæða til
að gera neinar sérstakar ráð-
stafanir innan Vestfjarðasvæðis-
ins fyrir þennan vetur. Hins veg-
ar er ljóst, að nauösynlegt er að
gera ráð fyrir auknu afli veturinn
1974— 1975 og i þvi sambandi hafa
Rafmagnsveitur rikisins i fjár-
festingartillögu sinni lagt til, að
keypt verði 500 kW disilvél til
Vestfjarða, og ef af þvi veröur,
mundi sú víl væntanlega geta
komið i notkun fyrir mitt ár 1974.
geyma oliu og gas. Svæði það,
sem leiðangurinn rannsakaði lá
á 67. gráðu norður breiddar og
9.4 gráðum vestur lengdar.
Töldu visindamennirnir, að á
þessu svæði væru setlög, sem
væru allt að 3 kilómetrar á
þykkt. Údintsev prófessor taldi,
að veruleg likindi væru á þvi, að
oliu og gas væri að finna á svæði,
sem takmarkaðist af 66 gráðum
og 40 minútum norður breiddar
að 67 gráðum og 20 minútum og
frá 8 gráðum vestur lengdar að
11 gráðum. A þvi svæði, sem vis-
indamennirnir rannsökuðu helzt
töldu þeir sig hafa fundið gasteg-
undina bútan i sýnishorni af
botni, en það benti til þess, að
þar væri jarðgas aö finna. Þess-
ar niðurstöður komu mönnum
hérlendis nokkuð á óvart. Að
visu var vitað, að i setlagakvos-
inni á milli Islands og Jan Mayen
væri um þykk setlög að ræða, en
ekki var talið, að þau væru nema
um 1000 metra þykk. Svæði það,
sem hér um ræðir, er rúma 200
eða 110 sjómilur austnorðaustur
af Langanesi og þar er dýpið 8-
900 metrar.
Eftir að skýrslur um þennan
fund voru birtar i fjölmiðlum,
bæði hérlendis og erlendis, bend-
ist athygli áhugamanna á þessu
sviði mjög að Islandi.
Formlegar umsóknir um oliu-
leit á hafsbotninum umhverfis
landiðhafa engar borizt enn sem
komið er. Hins vegar hafa ýmsir
aðilar beint fyrirspurnum
hingað og raunar komiö hingaö
til • að fá frekari vitneskju
um málið.Þessir aðilar eru 2 frá
Bandarikjunum, 2 frá Noregi, 1
frá Bretlandi og 2 frá Kanada.
Svo virðist sem þessi fyrirtæki
hafi mestan áhuga á frumathug-
unum fremur en beinum
aðgerðum vegna vinnslu, enda
er dýpi á þessú svæði það mikið,
að liklegt er talið, að við núver-
andi tækniþekkingu muni ekki
gerlegt að vinna oliu á þessum
slóðum. Það kann hins vegar að
breytast mjög skjótt, eins og
ástatt er i orkumálum i heimin-
um.
3. spurning. Hafa verið teknar
ákvarðanir um frekari oliuleit
eða veitingu leyfa til slikrar leit-
ar eða rannsóknar við Island, og
ef svo er, hvers eðlis eru þær
ákvarðanir?
Svar ráðherra: Rikisstjórnin
hefur hvorki tekið neinar
Þá hafa rafmagnsveiturnar gert
ráðstafanir til að eignast a.m.k.
eina færanlega disilrafstöð til
þess að vera betur viðbúnir þegar
bilanir á linum eða orkuverum
ber að höndum.
Ennfremur hafa nýlega verið
fest kaup á færanlegri gastúrbinu
1150 kW i sama skyni, en i vetur
verðurhenni valinn staður á sam-
tengisvæðinu á Austfjörðum
vegna vætanlegrar loðnuvertiðar
og meðan beðið er eftir Lagar-
fossvirkjun. Svc sem þingheimi
er kunnugt,er nú unnið að mikilli
stækkun Mjólkárstöðvarinnar i
Arnarfirði. Er gert ráð fyrir þvi,
að sú stækkun, sem nemur 5,6
MW, verði tekin i notkun á árinu
1975 og verður þá vel séö fyrir
raforkuöflun um Vestfirði i bráð.
ákvarðanir um frekari oliuleit
eða veitingu leyfa til slikrar leit-
ar og hefur ekki enn markað hér
stefnu i þessum málum, meðal
annars vegna þess, að skýrsla
frá sovézka leiðangrinum hefur
ekki borizt ennþá, en búizt er við
henni innan skamms. Hér gæti
verið um mál að ræða, sem yrðu
erfið viðfangs og vegna þess að
Norðmenn hafa þegar aflað sér
mikillar reynslu á þessu sviði,
orðaði ég það við norska iðnað-
armálaráðherrann á fundi
iðnaðarráðherra Norðurland-
anna I Stokkhólmi 25. október
s.L, hvort islenzka rikisstjórnin
mætti snúa sér til norsku rikis-
stjórnarinnar um aðstoð i þess-
um málum. Var þeirri málaleit-
an mjög vel tekið, og nú hefur
ráðuneytið þegar skrifað norska
iönaðarráðuneytinu um þessi
mál og farið formlega fram á
það að fá hingað til lands 2 sér-
fræðinga frá norskuoliuskrifstof-
unni til skrafs og ráðagerða við
viðkomandi aðila hérlendis.
Þess er þvi ekki að vænta að
teknar verði neinar frekari
ákvarðanir um oliuleit eða veit-
ingu leyfa til leitar eða rann-
sókna hérlendis i náinni framtið.
Þessi mál þurfa öll gaumgæfrar
athugunar við. Þar munum við
tvimælalaust geta haft sérstakt
gagn af reynslu Norðmanna.
Sagði iðnaðarráðherra þeirra
mér, að hann teldi að Norðmenn
hefðu samið af sér i viðskiptum
við erlenda auðhringi, með þvi
að afsala sér meirihlutayfirráð-
um yfir verulegum hlutum oliu-
svæðanna við Noreg. Kvaðst
hann þegar i stað geta lagt mér
þau ráð að tryggja meiri-
hlutayfirráð tslendinga og
óskoruð völd, ef olia fyndist, en
gera enga samninga ella. Hér
kunna þvi að blasa við vanda-
mál, sem verða mjög mikilvæg
og þar sem úrslitum ræður að
marka rétta stefnu þegar i upp-
hafi.
Steingrimur Hermannsson
sagðist I þessu sambandi vilja
benda á, að landgrunnsrann-
sóknum á vegum Rannsókna-
ráðs rikisins væri nú að sinni lok-
ið. Þær rannsóknir hefðu ekki
bent til þess að oliu væri að finna
i landgrunninu. Samband hefði
verið haft við rússnesku visinda-
menninga og væri skýrsla vænt-
anleg frá þeim.
Halldór E. Sigurðsson, fjár-
málaráðherra, svaraði á þriðju-
dag fyrirspurn frá Lárusi Jóns-
syni um fjármál hafnarsjóða.
Fyrirspurnin var svohljóðandi:
1. Hvernig skiptast milli ein-
stakra hafnarsjóða og kjör-
dæma endurlán þess fjár-
magns, sem rikisstjórnin tók að
láni skv. 6. gr. fjárlaga 1973, að
upphæð 40 millj. kr., til þess að
létta greiðslubyrði þeirra
hafnarsjóöa, sem verst eru
settir vegna langra lána?
2. Með hvaða kjörum og til hve
langs tima tók rikissjóður um-
rætt lán, og hver voru kjör end-
urlánanna til hafnarsjóðanna?
3. Telur ráðherra fullnægjandi að
létta greiðsluskilyrði um-
ræddra hafnarsjóða með slik-
um lánum i stað óafturkræfra
framlaga?
4. Er það rétt, að sumir hafnar-
sjóðirnir geti ekki tekið þessi
lán vegna synjunar um rikis-
ábyrgð i þvi skyni?
5. Var ekkert tekiö tillit til lausa-
skulda hafnarsjóðanna, þegar
ákvarðanir voru teknar um út-
hlutun endurlána til þeirra?
1 svari ráðherra við fyrsta tölu-
lið fyrirspurnarinnar kom fram
eftirfarandi yfirlit um þessar
lánveitingar til einstakra kjör-
dæma:
Samt.
Mkr. Mkr.
Vesturlandskjördæmi 3,0
Akranes 1,5
Ólafsvik 0,5
Stykkishólmur 1,0
Norðurlandskjördæmi eystra 7,0
Dalvik 0,5
Grimsey 1,5
Ólafsfjörður 1,5
Raufarhöfn 0,5
Þórshöfn 3,0
Vestfjarðakjördæmi 14,5
Bildudalur 1,0
Bolungarvik 7,5
Flateyri 1,0
Hólmavik 0,5
Patreksfjörður 1,5
Utanríksiráðherra svaraði á
þriöjudag eftirfarandi fyrirspurn
frá Ileimi Hannessyni um endur-
skipulagningu utanrikisþjónust-
unnar.
Fyrirspurnin hljóðaði svo:
1. Hvað liður þeirri endurskoðun
á starfsemi utanrikisþjónust-
unnar, er málefnasamningur
rikisstjórnarinnar kveður á
um?
2. Hefur verið leitað álits for-
svarsmanna útflutningsaðila i
sambandi við þá endurskoðun?
Svar ráðherrans var svohljóð-
andi:
Endurskoðun á skipulagi utan-
rikisþjónustunnar hefir verið til
athugunar, og ættu skýrslur um
þá athug. að liggja fyrir, áður en
langt um liður. A sinum tima
samdi ég við dr. Ólaf Ragnar
HINN 22. sept. s.l. komu nokkrir
félagar frá Kiwanis-klúbbnum
Elliða i heimsókn i dagheimilið
Lyngós, Safamýri 5, sem rekið er
af Styrktarfélagi vangefinna.
Færði þáverandi forseti
klubbsins. Orn Egilsson, dag-
heimilinu Lyngási 203.250 krónur
að gjöf. Skal þessari fjárhæð
varið til hagsbóta fyrir vistmenn
Súðavik 1,0
Suðureyri 1,5
Þingeyri 0,5
Austurlandskjördæmi 8,0
Neskaupstaður 4,0
Vopnafjörður 4,0
Suðurlandskjördæmi 2,5
Eyrarbakki 1,5
Stokkseyri 1,0
Reykjaneskjördæmi 1,5
Sandgerði 1,5
Norðurlandskjördæmi vestra 3,5
Hofsós 0,5
Sauðárkrókur 2,0
Skagaströnd 1,0 40,0
I svari ráðherra kom fram, að
lánið er tekið til 15 ára, af-
borgunarlaust fyrstu tvö árin, en
greiðist siðan á 13 árum með jöfn-
um afborgunum. Vextireru 11,5%
á ári, en breytilegir. Endurlánin
eru með sömu kjörum.
Að þvi er varðar 3. töluliðinn,
hvort ráðherra telji fullnægjandi
að létta greiðsluskilyrði um-
ræddra hafnarsjóða með slfkum
lánum i staö óafturkræfra fram-
laga, er þvi til svara, að ekki er
verjandi að veita styrki til þeirra
aðila, sem ekki hafa greitt af lán-
um sínum vegna hafnargerða á
sama tima, sem sveitarfélög,
sem stundað hafa ábyrga fjár-
málapólitik og greitt af slnum
lánum eftir ýtrustu getu, hafa
staðið i skilum.
Þeirri spurningu, hvort rétt sé,
að sumirhafnarsjóðirnirgeti ekki
tekið lánin vegna synjunar um
rikisábyrgð i þvi skyni,er þvi til
að svara, að lánin eru veitt án
rikisábyrgðar. Það er við þessa
aðferð að athuga, að strangt tekið
ber hafnarsjóði, sem annast
þessa lánsfyrirgreiðslu, að lána
út gegn rikisábyrgð eingöngu.
Hins vegar hefur þessi aðferð
verið notuð með hliðsjón af heim-
ild sjóðsins til að veita styrki.
Um 5 tölulið fyrirspurnarinnar
vil ég engu svara, sagði ráðherr-
ann þar eð allur undirbúningur að
þessari aðgerð var i höndum
samgönguráðuneytisins.
Grimsson að kynna sér starfsemi
utanrikisþjónustunnar með sér-
stakri hliðsjón af viðskipta- og
markaðsmálum og gera tillögur i
þvi efni. Hvað snertir skipulag
utanrikisþjónustunnar að öðru
leyti hefi ég óskað eftir tillögum
sendiherra íslands erlendis og
hafa svör sumra þeirra þegar
borizt. Einnig hefi ég óskað eftir
bvi sérstaklega við einn starfs-
mann utanrikisráðuneytisins,
Pétur Eggerz , sendiherra, að
hann láti mér i té tillögur varö-
andi endurskipulagningu utan-
rikisþjónustunnar og staðsetn-
ingu sendiráða.
Hvað snertir siðari spurning-
una, þá hefir verið haft samband
við ýmsa aðila útflutningsins.
Eins og ég sagði, ættu skýrslur
um endurskoðun að liggja fyrir,
áður en langt um liður, og verður
þá unnið úr þeim.
heimilisins.
Stjórn Styrktarfélags van-
gefinna og dagheimilisstjórn
Lyngáss færa Kiwanisklúbbnum
Elliða beztu þakkir fyrir rausnar-
lega gjöf, og eru þegar i undir-
búningi áætlanir um það, á hvern
hátt þessi fjárhæð komi að sem
beztum notum fyrir vistmenn
heimilisins.
SAAAVINNA VIÐ NORÐ
AAENN UAA OLÍULEIT Á
LANDGRUNNI ÍSLANDS
Endurskipulagn-
ing utanríkis
þjónustunnar
Gjöf til Lyngáss þökkuð