Tíminn - 23.12.1973, Blaðsíða 2
2
TÍMINN
Sunnudagur 23. desember 1973.
Gmali bærinn á Klúku I Miftdal, Strandasýslu.
BYGGT OG BUIÐ I
GAMLA DAGA - X
•
Gamli bærinn aft Munkaþverá i Eyjaflrfti, l»»6.
'i
Kirkjan og bærinn aft Munkaþverá I Eyjafirfti 1906.
Munkaþverá er einhver sögu-
frægasti bær i Eyjafirfti. ,,Þar
sem Glúmur þrúögur hló, þar
sem Einar spaki bjó’’ kveöur
Matthias Jochumsson. Klaustur
var á Munkaþverá i nær fjórar
aldir (1155 og fram um sifta-
skipti). Siftar bjuggu þar lög-
menn og gildir bændur. Kirkja
mun hafa verift reist þar
snemma. 1 kirkjugarftinum er
Sturlungareitur, þar sem grafn-
ir voru Sturlungar þeir, er féllu
á örlygsstöftum 1238, og nokkr-
um árum siftar menn, er féllu i
bardaganum á Þveráreyrum
(1255), aft talið er.
A hátíftinni, er minnzt var
þúsund ára byggðar Eyjafjarft-
ar, var leikin orusta, og notafti
annar foringinn hjálm frá
Munkaþverá. ,,Og svo lágu
skrokkarnir”, sagfti sögumaftur
— Jóhannes organisti — mér
unglingnum.
Minnismerki Jóns Arasonar
stendur á Munkaþverá, en
minningarlundur i Grýtu. — Frú
Kristin Jónsdóttir hefur veitt
mér upplýsingar þær um fólkift
á myndinni vift gamla bæinn,
sem hér fara á eftir:
21. október s.l. birtist i Timan-
um mynd af gamla bænum á
Munkaþverá i Eyjafirfti, og var
óskaft eftir frekari upplýsingum
um myndina.
Margrét Júliusdóttir frá
Munkaþverá, nú búsett á Akur-
eyri. hefur veitt Kristinu eftir-
farandi upplýsingar:
„Hallgrimur Einarsson ljós-
myndari á Akureyri tók þessa
mynd sumarift 1906. A myndinni
er heimilisfólkift i röft á bæjar-
stéttinni. og hefur þaft flest
brugöift sér i sparifötin vegna
myndatökunnar. A myndinni
eru þessir (talift frá vinstri):
Soffia Tómasdóttir (ættuft úr
öxnadal), var lengi i hús-
mennsku á Munkaþverá, Guðný
Arnadóttir (úr Fnjóskadal),
Þórey Þorleifsdóttir vinnukona
(frá Grýtu). Jósefina Jónas-
dóttir vinnukona (frá Bringu),
Kristin Friftbjarnardóttir, var
vinnukona á Munkaþverá i
hálfa öld, Margrét Júliusdóttir
(siftar húsfreyja á Munka-
þverá), móftir hennar Kristin
Jónsdóttir, ekkja Júliusar
Hallgrimssonar bónda á
Munkaþverá, móftir Kristinar
Þórey Guölaugsdóttir, ekkja
Jóns Jónssonar bónda og söftla-
smifts á Munkaþverá, Þorgerft-
ur Jónsdóttir, Stefán Jónsson
bóndi Munkaþverá (börn Þór-
eyjar og Jóns), Hallgrimur
Hallgrimsson bóndi og hrepp-
stjóri á Rifkelsstöftum (gest-
komandi), Helgi Steinar vinnu-
maöur (siöar verkstjóri á Akur-
eyri), Jón Jóhannesson vinnu-
maftur (siftar bóndi á Munka-
þverá, maftur Margrétar
Júliusdóttur), ólafur Sigurfts-
son frá Kotungsstöftum i
Fnjóskadal, i húsmennsku á
Munkaþverá (maður Guðnýjar
Arnadóttur), Hallgrimur
Júliusson (siftar bóndi á Munka-
þverá), Jón ólafsson (siftar
prestur og prófastur i Holti i ön-
undarfirfti, sonur Guftnýjar
Arnadóttur og Ólafs Sigurðsson-
ar), Jón M. Júliusson siftar
bóndi á Munkaþverá), Jón
Grimsson Laxdal (fluttist vest-
ur um haf og varð kennari i
Manitoba).
A hinni myndinni, sem tekin
var I sama skiptið, sést bærinn
allur og kirkjan. Bærinn mun
hafa veriö byggftur á fyrri hluta
19. aldar, en hluti hans þó senni-
lega eldri. Var bærinn aft mestu
rifinn, er steinhús var byggt aft
Munkaþverá 1916-1917, en hluti
hans stóft fram á siftasta áratug.
Kirkjan var byggft árift 1844.
Stendur hún enn, og verftur þvi
130 ára á næsta ári. Þorsteinn á
Skipalóni var yfirsmiftur vift
Kirkjubygginguna.”
Hey á túninu,
fénaðarhús að baki.
t Timanum 18. nóvember var i
þessum greinarflokki birt
mynd, er sögft var af Brautar-
holti á Snæfellsnesi, en er i raun
og veru af Klúku i Miftdal i
Steingrímsfirfti — og leiftréttist
þaft hér meft. Samkvæmt upp-
lýsingum Sigurrósar Þórftar-
dóttur mun gamli bærinn i
Klúku hafa verift byggftur 1896,
af Gisla Gunnlaugssyni. Sjá
mynd.
Ingólfur Daviftsson.
t
l
l